సీతమ్మసాగర్ బ్యారేజీ

సీతమ్మ సాగర్
Sitamma Sagar Barrage at Dummugudem సీతమ్మసాగర్ బ్యారేజీ (India)
అధికార నామం	సీతమ్మ సాగర్ బహుళ ప్రయోజన ప్రాజెక్ట్
దేశం	India
ప్రదేశం	దుమ్ముగూడెం, భద్రాద్రి కొత్తగూడెం, తెలంగాణ
అక్షాంశ,రేఖాంశాలు	17°52′18″N 80°53′09″E
ఆవశ్యకత	నీటి పారుదల
స్థితి	Proposed
నిర్మాణం ప్రారంభం	ప్రతిపాదిత
ప్రారంభ తేదీ	ప్రతిపాదిత
నిర్మాణ వ్యయం	2,500–5,000 కోట్లు
యజమాని	లార్సెన్ & టూబ్రో
యజమాని	తెలంగాణ ప్రభుత్వం
నిర్వాహకులు	నీటి పారుదల శాఖ, తెలంగాణ ప్రభుత్వం
ఆనకట్ట - స్రావణ మార్గాలు
ఆనకట్ట రకం	బ్యారేజీ
నిర్మించిన జలవనరు	గోదావరి నది
Height	68 మీటర్లు
ఎత్తు (పునాది)	20 మీటర్లు
పొడవు	1,263 మీటర్లు (Overflow section) | 109.75 meters (Non-overflow section - 50 meters on Left and 59.7 meters on Right)
Spillways	52 Nos, 15.0m x 15.0M (Radial) and 13 Nos.,15.0M x 16.0M
Spillway capacity	88,614 క్యూమెక్స్
జలాశయం
సృష్టించేది	సీతమ్మసాగర్ బ్యారేజీ
మొత్తం సామర్థ్యం	36.576 టిఎంసి
పరీవాహక ప్రాంతం	2,81,000 కి.మీ.2
సీతమ్మసాగర్ జల విద్యుత్ కేంద్రం
నిర్వాహకులు	తెలంగాణ రాష్ట్ర పవర్ జనరేషన్ కార్పోరేషన్
Commission date	ప్రణాళిక
Type	బ్యారేజీ
హైడ్రాలిక్ హెడ్	16.50m (Gross head)/ 14.85 (Net head)
టర్బైన్లు	8x40మెగావాట్స్
Installed capacity	320 మెగావాట్స్
వార్షిక ఉత్పత్తి	1016.88 MU (at 50% dependability)

సీతమ్మ సాగర్ బ్యారేజ్ తెలంగాణ రాష్ట్రం, భద్రాద్రి కొత్తగూడెం జిల్లా, దుమ్ముగూడెం గ్రామం వద్ద రన్-ఆఫ్-రివర్ జలవిద్యుత్ ప్రాజెక్ట్‌తో గోదావరి నది మీద ప్రతిపాదించబడిన బ్యారేజీ. 150 ఏళ్ళ కిందట నిర్మించిన దుమ్ముగూడెం ఎత్తిపోతల దిగువకు దాదాపు 200 మీటర్ల దిగువన ఈ ప్రాజెక్టును ప్రతిపాదించారు. సీతా రామచంద్రస్వామి దేవాలయం ఉన్న భద్రాచలం పట్టణానికి సమీపంలో ఈ సీతమ్మ బ్యారేజీ ఉంది.

చరిత్ర

2014లో ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్‌ విభజనకు ముందు, నీటిపారుదల లేని ప్రాంతాలలో నీటి అవసరాలను తీర్చడానికి రాజీవ్ దుమ్ముగూడెం ఎత్తిపోతల పథకం, ఇందిరాసాగర్ రుద్రం కోట ఎత్తిపోతల పథకం అనే రెండు ప్రాజెక్టులు ప్రతిపాదించబడ్డాయి. ఈ పథకం అమలు ద్వారా భవిష్యత్తులో దాదాపు 2.55 లక్షల ఎకరాలకు నీరు అందించే అవకాశం ఉంది. ఆంధ్రప్రదేశ్‌ విభజన తర్వాత ఖమ్మం జిల్లాలోని ఏడు మండలాలు ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని పశ్చిమగోదావరి జిల్లాలో కలిపారు. దాంతో, ప్రతిపాదించబడిన ఇందిరాసాగర్ ఎత్తిపోతల పథకం ఆంధ్రప్రదేశ్ పరిపాలనా సరిహద్దులోకి వెళ్ళింది.

పైన పేర్కొన్న కారణంగా, తెలంగాణ ప్రభుత్వం గతంలో ప్రతిపాదించిన ఇందిరాసాగర్, రాజీవ్ సాగర్ ఎత్తిపోతల పథకాలను ఒకే పథకంగా విలీనం చేయడమేకాకుండా ప్రస్తుతం లేదా భవిష్యత్తులో ఏ నీటిపారుదల పథకం కిందకు రాని గ్యాప్ ఆయకట్టను కూడా కవర్ చేయాలని నిర్ణయించింది. దాని ప్రకారం, ఆ ప్రాజెక్ట్ పేరు సీతారామ ఎత్తిపోతల పథకంగా పేరు మార్చబడి, తెలంగాణలోని ఖమ్మం, భద్రాద్రి కొత్తగూడెం, మహబూబాబాద్ జిల్లాల్లోని దాదాపు 9.36 లక్షల ఎకరాలకు సాగునీటిని అందించేవిధంగా చేయడానికి రూపొందించబడింది.

రెండు దశల్లో ఈ ప్రాజెక్టును అమలు చేసేందుకు ప్రణాళిక రూపొందించారు. సీతారామ ఎత్తిపోతల పథకం మొదటి దశ ఖమ్మం, భద్రాద్రి కొత్తగూడెం, మహబూబాబాద్ జిల్లాలను కవర్ చేస్తుంది, అయితే రెండవ దశ కూడా అదే జిల్లాలను కవర్ చేస్తుంది. మొదటి దశ, ఈ పథక కమాండ్ ఏరియా 2,72,921 హెక్టార్లు కాగా, దాదాపు 1,33,085 హెక్టార్ల కొత్త ఆయకట్టు, దాదాపు 1,39,836 హెక్టార్ల స్థిరీకరణగా ఉంది.

దుమ్ముగూడెం ఆనకట్ట అనేది 150 ఏళ్ళ కిందట రాతితో నిర్మించబడింది. సీతారామ ఎత్తిపోతల పథక అవసరాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని, తెలంగాణ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ప్రస్తుత దుమ్ముగూడెం ఎత్తిపోతల దిగువన 200 మీటర్ల దిగువన గోదావరి నదిపై ఈ సీతమ్మ బ్యారేజీని నిర్మించడం ద్వారా నిల్వ సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించడానికి, రన్-ఆఫ్ రివర్ జలవిద్యుత్ ప్రాజెక్టును అభివృద్ధి చేయాలని నిర్ణయించింది. చెరువు మట్టం 63.00 మీటర్ల ఎత్తులో ఉంది.

శంకుస్థాపన

2016 ఫిబ్రవరి 16న తెలంగాణ తొలి ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్ ఈ సీతారామ ప్రాజెక్ట్ కు శంకుస్థాపన చేశాడు.

మోటార్ల ట్రయిల్ రన్

2024 జూన్ 27న భద్రాద్రి కొత్తగూడెం జిల్లా, అశ్వాపురం మండలం, బీజీ కొత్తూరు వద్ద నిర్వహించిన సీతారామ ప్రాజెక్టు పంప్ హౌస్ లోని మొదటి లిఫ్ట్ ట్రయల్‌రన్‌ విజయవంతమయింది.

సీతమ్మ సాగర్ జల విద్యుత్ కేంద్రం

ఈ బ్యారేజీకి కుడివైపున సీతమ్మసాగర్ జల విద్యుత్ కేంద్రం నిర్మించబడుతోంది. ఇది, 320 మెగావాట్స్ (8x40మెగావాట్స్ బల్బ్ టర్బైన్ యూనిట్లు) స్థాపిత సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటుంది. ప్రాజెక్ట్ 90% ఆధారపడదగిన సంవత్సరంలో 719.12 ఎంయు, 75% ఆధారపడదగిన సంవత్సరంలో 765.04 ఎంయు, 50% ఆధారపడదగిన సంవత్సరంలో 1016.88 ఎంయు, సగటు ప్రాతిపదికన సంవత్సరానికి 999.48 ఎంయు ఉత్పత్తి చేస్తుంది.