సుమన్ కళ్యాణ్‌పూర్

సుమన్ కళ్యాణ్పూర్
2023లో కళ్యాణ్పూర్
వ్యక్తిగత సమాచారం
జన్మ నామం	సుమన్ హెమ్మడి
జననం	(1937-01-28) 1937 జనవరి 28 ఢాకా , బెంగాల్ ప్రెసిడెన్సీ , బ్రిటిష్ ఇండియా
సంగీత శైలి	భారతీయ శాస్త్రీయ సంగీతం , నేపథ్య గానం
వృత్తి	గాయని
క్రియాశీల కాలం	1953–1988

సుమన్ కళ్యాణ్‌పూర్ (28 జనవరి 1937) భారతీయ నేపథ్య గాయని, ఆమె హిందీ సినిమాల్లో తన కృషికి ప్రసిద్ధి చెందింది . ఆమె హిందీ , బెంగాలీ , మరాఠీ , అస్సామీ , గుజరాతీ , కన్నడ , అంగికా , భోజ్‌పురి , రాజస్థానీ , ఒడియా, పంజాబీలతో పాటు అనేక భాషలలోని సినిమాలకు పాటలు పాడింది.

ఆమె స్వరం లతా మంగేష్కర్ స్వరంతో సమానంగా ఉండటం వల్ల ఆమె గొంతును ఆమె గొంతుగా తప్పుగా భావించేవారు.  సుమన్ కళ్యాణ్‌పూర్ కెరీర్ 1954లో ప్రారంభమైంది. ఆమె 1960లు , 1970లలో ప్రముఖ గాయనిగా ఎదిగింది.

వ్యక్తిగత జీవితం

ప్రారంభ జీవితం

సుమన్ కళ్యాణ్‌పూర్ 1937 జనవరి 28న ఢాకాలో (ప్రస్తుతం బంగ్లాదేశ్‌లో ఉంది) సుమన్ హెమ్మడిగా జన్మించారు . సుమన్ కళ్యాణ్‌పూర్ తండ్రి శంకర్ రావు హెమ్మడి మంగళూరుకు చెందిన సారస్వత బ్రాహ్మణ కుటుంబానికి చెందినవారు. హెమ్మడి కర్ణాటకలోని ఉడిపి జిల్లాలోని కుందాపూర్ తాలూకాలోని ఒక గ్రామం . ఆయన సెంట్రల్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియాలో ఉన్నత పదవిలో పనిచేశారు , చాలా కాలం పాటు ఢాకాలో నియమితులయ్యారు . తండ్రి , తల్లి సీత హెమ్మడి కాకుండా, కుటుంబంలో 5 మంది కుమార్తెలు , ఒక కుమారుడు ఉన్నారు, సుమన్ ఆమె తోబుట్టువులలో పెద్దవాడు. 1943లో, ఆమె కుటుంబం ముంబైకి వెళ్లింది , అక్కడ ఆమె సంగీత శిక్షణ పొందింది.

సుమన్ కు ఎప్పుడూ చిత్రలేఖనం , సంగీతం అంటే ఆసక్తి ఉండేది. ముంబైలోని ప్రఖ్యాత సెయింట్ కొలంబా హై స్కూల్ నుండి పాఠశాల విద్య పూర్తి చేసిన తర్వాత, చిత్రలేఖనంలో తదుపరి చదువుల కోసం ప్రతిష్టాత్మకమైన సర్ జెజె స్కూల్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ లో ప్రవేశం పొందింది. అదే సమయంలో, ఆమె పూణేలోని ప్రభాత్ ఫిల్మ్స్ సంగీత దర్శకుడు , సన్నిహిత కుటుంబ స్నేహితుడు పండిట్ కేశవ్ రావు భోలే నుండి శాస్త్రీయ గాత్రాన్ని నేర్చుకోవడం ప్రారంభించింది . సుమన్ ప్రకారం, మొదట్లో పాడటం ఆమెకు ఒక అభిరుచి మాత్రమే కానీ క్రమంగా సంగీతంపై ఆమెకు ఆసక్తి పెరిగింది , ఆమె ఉస్తాద్ ఖాన్, అబ్దుల్ రెహమాన్ ఖాన్ , గురూజీ మాస్టర్ నవరంగ్ నుండి వృత్తిపరంగా దానిని నేర్చుకోవడం ప్రారంభించింది.  సుమన్ చెల్లెలు శ్యామా హేమ్మది కూడా ఒక గాయని.

వైవాహిక జీవితం

సుమన్ హెమ్మడి 1958లో ముంబైకి చెందిన వ్యాపారవేత్త రామానంద్ కళ్యాణ్‌పూర్‌ను వివాహం చేసుకున్నారు, ఆ విధంగా సుమన్ హెమ్మడి నుండి సుమన్ కళ్యాణ్‌పూర్ అయ్యారు. వారి వివాహం తర్వాత ప్రతి రికార్డింగ్ సెషన్‌కు ఆయన ఆమెతో పాటు వెళ్లారు. ఆమెకు చారుల్ అగ్ని అనే కుమార్తె ఉంది, ఆమె వివాహం తర్వాత అమెరికాలో స్థిరపడింది. ఆమె మనవరాలు ఐషాని అగ్ని భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చి తన అమ్మమ్మ పేరు మీద ముంబైలో ఒక NGOను ప్రారంభించింది.

కెరీర్

సుమన్ ప్రకారం, "ఇంట్లో అందరికీ కళలు, సంగీతం పట్ల మొగ్గు ఉండేది కానీ బహిరంగ ప్రదర్శనలు ఖచ్చితంగా నిషేధించబడ్డాయి. అయినప్పటికీ, 1952లో ఆల్ ఇండియా రేడియో కోసం పాడటానికి వచ్చిన ఆఫర్‌కు నేను 'నో' చెప్పలేకపోయాను. ఇది నా మొదటి ప్రజా ప్రదర్శన, ఆ తర్వాత 1953లో విడుదలైన మరాఠీ చిత్రం శుక్రాచి చాందిని కోసం పాడే అవకాశం నాకు లభించింది. ఆ సమయంలో, షేక్ ముఖ్తార్ మంగు చిత్రాన్ని నిర్మిస్తున్నారు, దీనికి సంగీత దర్శకుడు మొహమ్మద్ షఫీ. షేక్ ముఖ్తార్ నా ''శుక్రాచి చాందిని'' పాటలకు ఎంతగానో ఆకర్షితుడయ్యాడు, అతను నన్ను 'మంగు' చిత్రానికి 3 పాటలు పాడించాడు. అయితే, కొన్ని తెలియని కారణాల వల్ల, తరువాత OP నయ్యర్ మహమ్మద్ షఫీ స్థానంలోకి వచ్చారు, నా మూడు పాటలలో ఒకటైన "కోయి పుకరే ధీరే సే తుఝే" అనే లాలిపాటను మాత్రమే సినిమాలో ఉంచారు. ఆ విధంగా, నేను 1954లో విడుదలైన "మంగు"తో హిందీ సినిమాల్లోకి ప్రవేశించాను.

వెంటనే, 'మంగు' చిత్రం తరువాత, సుమన్ స్వరకర్త నౌషాద్ ఆధ్వర్యంలో దర్వాజా చిత్రం కోసం 5 పాటలు పాడాడు, దీనిని ఇస్మత్ చుగ్తాయ్ నిర్మించి షాహిద్ లతీఫ్ దర్శకత్వం వహించాడు. "దర్వాజా" మొదట విడుదలైనందున, ఇది సుమన్ కళ్యాణ్పూర్ యొక్క మొదటి హిందీ చిత్రంగా సాధారణంగా నమ్ముతారు. అదే సంవత్సరంలో (1954) సుమన్ ఆర్ పార్ చిత్రం కోసం మహ్మద్ రఫీ, గీతా దత్ లతో కలిసి O.P.Nayyar యొక్క హిట్ సమిష్టి పాట "మొహబ్బత్ కర్ లో జీ బార్ లో అజీ కిస్నే రోకా హై" యొక్క చలనచిత్ర వెర్షన్ను పాడాడు. సుమన్ ప్రకారం, ఆమె పాడటానికి కొన్ని సోలో పంక్తులు ఉన్నాయి, ఆమె సేవలను ఈ పాటలో కోరస్ గాయనిగా ఎక్కువగా ఉపయోగించారు. ఒ. పి. నయ్యర్ కోసం ఆమె పాడిన ఏకైక పాట ఇదే అని నిరూపించబడింది.

డిస్కోగ్రఫీ

హిందీ పాటలు

• "తుమ్సే ఓ హసీనా కభీ మొహబ్బత్ నా మైనే కర్ణి థీ" (ఫార్జ్ (1967 చిత్రం)
• "సతీ మేరే సతీ" (వీరానా)
• "నా తుమ్ హమేన్ జానో" (బాత్ ఏక్ రాత్ కీ)
• "ఛోడో, ఛోడో మోరి బైయాన్" (మియా బీవీ రాజి)
• "దిల్ ఘమ్ సే జల్ రహా" (షామా)
• "యున్ హి దిల్ నే చాహా థా" (దిల్ హి తో హై)
• "బుఝా దీయే హై" (షగూన్)
• "మేరే సాంగ్ గా" (జన్వార్)
• "మేరే మెహబూబ్ నా జా" (నూర్ మహల్)
• "తుమ్ అగర్ ఆ సాకో తో", "జిందగీ దూబ్ గాయ్ దర్ద్ కే తూఫానో మే" (ఏక్ సాల్ పెహ్లే)
• "జిందగీ ఇమ్తెహాన్ లేటి హై" (నసీబ్)
• "జో హామ్ పే గుజార్తి హై" (మొహబ్బత్ ఇస్కో కెహ్తేన్ హై)
• "షారాబి షారాబి యే సావన్ కా మౌసం" (నూర్ జహాన్)
• "బెహెనా నే భాయ్ కీ కలై మై" (రేషమ్ కీ డోరీ) కు గాను ఆమె 1975లో ఫిల్మ్ఫేర్ ఉత్తమ మహిళా నేపథ్య గాయని అవార్డు ఎంపికైంది.
• "దిల్ ఏక్ మందిర్ హై" (దిల్ ఏక్ మందిర)
• ఆమె అత్యంత ప్రసిద్ధ పాటల్లో ఒకటైన బ్రహ్మచారి నుండి వచ్చిన "ఆజ్కల్ తేరే మేరే ప్యార్ కే చర్చె" ను సాధారణంగా లతా మంగేష్కర్ పాడినట్లు భావిస్తారు, కానీ వాస్తవానికి ఆమె పాడారు. (ఆమె స్వరం యొక్క నాణ్యత లతా మంగేష్కర్ యొక్క స్వరాల మాదిరిగానే ఉండటం వల్ల గందరగోళం ఏర్పడుతుంది.
• "ఆంసు కి ఏక్ బూంద్ హూ మెయిన్" (ఏక్ పహేలి)
• "మేరా ప్యార్ భీ తూ హై యే బహార్ భీ తూ హే" (సాథీ)
• "నా నా కార్తే ప్యార్" (జబ్ జబ్ ఫూల్ ఖిలీ)

జిందగి జుల్మ్ సాహి (షగున్)

మరాఠీ పాటలు

• "రిమ్జిమ్ ఝరాటి శ్రవణ్ ధారా"
• "షబ్ద షబ్ద జపున్ థేవా"
• "రే క్షానిచ్య సంగతేనే మి ఆషి భరవాలే"
• "కేశవ మాధవ తుజ్య నమత్ రే గోడావా"
• "ఓంకార్ ప్రధాన్ రూప్ గణేశచే"
• "జేథే సాగర ధరణీ మిలేట్"
• "భక్తిచ్య ఫులంచ గోడ్ టు సువాస్"
• "నవికా రే వర వహీ రే"
• "కేతకిచ్య బనీ తేథే నాచలా గా మోర్"
• "యా లడ్క్యా ములినో".
• "సమాధి ఘెఊన్ జయీ జ్ఞానదేవ్".
• "మృదుల్ కరణి ఛేదిత్ తారా".
• "సావల్య విత్తల తుజ్యా దరి ఆలే".
• "సాంగ్ కధి కల్నార్ తులా భావ్ మజ్యా మనాత్ లా"
• "నిమ్బోనిచియా జడా మాగ్"

బెంగాలీ పాటలు

• "రోంగర్ బసోర్ జోడి"
• "ఈ చాడ్రోమొల్లికేట్"
• "దురాసర్ బాలుచరే"
• "మోన్ కరో ఆమి నీ"
• "సుధు స్వప్న నీయే"
• "కాండే కెనో మోన్"
• "తోమర్ ఆకాష్ థేకే"
• "బాదోలర్ మదోల్ బాజే గురుగురు"
• "అమర్ స్వప్నొ దేఖర్ దుతీ నయాన్"
• "ఆకాష్ అజానా టోబు"
• "పేయర్ చిన్హో నీయే"
• "దుల్చెరే మోన్"
• "బైతా హోయ్ కెనో ఫైర్ ఎల్ బోండువా"
• "భాబిస్ నే రే కాంధ్చి బోసి"
• "ఎఖానే ఓఖానే జెఖానే సెఖానే"
• "నీకిది బాగుండదు"

కన్నడ పాటలు

• "ఓడనాడి బేకెండు"
• "హనీ హనీ హీరీ తని హరేయా"
• "తల్లానా నూరు బాగే"

ఒడియా పాటలు

• ఒడియా చిత్రం గాపా హేలే బి సాతా "జయ జాదూ నందన్" (1976)
• ఒడియా చిత్రం చిలికా టైర్ (1977) లో "ముజే జనేనా కహా బాత్ రహీచి చన్నీ"
• ఒడియా చిత్రం సమయ (1977) లో "గుహరి సునో భగబాన్"

అవార్డులు

• హిందీ చిత్రంలోని ఉత్తమ శాస్త్రీయ పాటకు మూడుసార్లు ప్రతిష్టాత్మక "సుర్ శృంగార్ సంసద్" అవార్డును అందుకున్నారు.
• 2009-మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వం లతా మంగేష్కర్ అవార్డు
• గా ది మా ప్రతిష్ఠాన్ ద్వారా గా ది మా అవార్డు
• 2022-మిర్చి మ్యూజిక్ లైఫ్టైమ్ అచీవ్మెంట్ అవార్డు
• 2023-భారత ప్రభుత్వం 26 జనవరి 2023న పద్మభూషణ్ ప్రదానం చేసింది.
• 2024-[మహారాష్ట్ర భూషణ్ మాతా సమ్మాన్ పురస్కార్] (మహారాష్ట్ర టైమ్స్

బాహ్య లింకులు

• ఇంటర్నెట్ మూవీ డేటాబేసు లో సుమన్ కళ్యాణ్‌పూర్ పేజీ
• సుమన్ కల్యాణ్పూర్ః మధుర స్వరం
• కామత్ యొక్క పోట్పోరి వద్ద చిత్రం
• వృత్తి మహిళ