Jump to content

స్టాంఫోర్డు బ్రిడ్జి యుద్ధం

వికీపీడియా నుండి

స్టాంఫోర్డు బ్రిడ్జు యుద్ధం (పాత ఇంగ్లీషు: జెఫియోహ్ట్ యట్ స్టాంఫోర్డుబ్రికేజ్ ) ఇంగ్లాండు‌లోని యార్కు‌షైరు‌లోని ఈస్ట్ రైడింగు‌లోని స్టాంఫోర్డు బ్రిడ్జి గ్రామంలో 1066 సెప్టెంబరు 25న జరిగింది. కింగ్ హెరాల్డు గాడ్విన్సను నేతృత్వంలోని ఇంగ్లీషు సైన్యం కింగ్ హెరాల్డు హార్డ్రాడా, ఇంగ్లీషు రాజు సోదరుడు టోస్టిగు గాడ్విన్సను నేతృత్వంలోని దండయాత్ర నార్వేజియను దళం మధ్య. రక్తపాత యుద్ధం తర్వాత, హార్డ్రాడా, టోస్టిగు ఇద్దరూ, చాలా మంది నార్వేజియన్లతో పాటు చంపబడ్డారు. హెరాల్డు గాడ్విన్సను నార్వేజియను ఆక్రమణదారులను తిప్పికొట్టినప్పటికీ ఆయన సైన్యాన్ని మూడు వారాల లోపు హేస్టింగ్సు‌లో నార్మన్లు ​​ఓడించారు. ఈ యుద్ధం సాంప్రదాయకంగా వైకింగు యుగం ముగింపుకు ప్రతీకగా ప్రదర్శించబడింది. అయినప్పటికీ బ్రిటను, ఐర్లాండు‌లో ప్రధాన స్కాండినేవియను పోరాటాలు తరువాతి దశాబ్దాలలో జరిగాయి. ఉదాహరణకు 1069–1070లో డెన్మార్కు రాజు స్వేను ఎస్ట్రిత్సను 1098 - 1102–1103లో నార్వే రాజు మాగ్నసు బేరు‌ఫుటు.

నేపథ్యం

[మార్చు]

1066 జనవరిలో ఇంగ్లాండు రాజు ఎడ్వర్డు ది కన్ఫెసరు మరణం తరువాత ఉత్తర-పశ్చిమ ఐరోపా నుండి వివిధ రకాల పోటీదారులు ఇంగ్లీషు సింహాసనం కోసం పోరాడారు. ఈ హక్కుదారులలో నార్వే రాజు హెరాల్డు హార్డ్రాడా కూడా ఉన్నారు. ఆంగ్లో-సాక్సను క్రానికలు మాన్యుస్క్రిప్టు డి (పి. 197) ప్రకారం [1] నార్వేజియన్లు ఇంగ్లాండు మీద దాడి చేయడానికి 300 నౌకల సముదాయాన్ని సమీకరించారు. అయితే వ్యూహకర్తలు యుద్ధనౌకలు, సరఫరా నౌకల మధ్య తేడాను గుర్తించలేదు. కింగు హెరాల్డు సాగాలో, స్నోరి స్టర్లూసను ఇలా పేర్కొన్నాడు, "కింగ్ హెరాల్డు వద్ద సరఫరా నౌకలు, చిన్న నౌకలు కాకుండా రెండు వందలకు పైగా నౌకలు ఉన్నాయని చెప్పబడింది". [2] ఓర్క్నీలో తీసుకున్న ఉపబలాలతో కలిపి, నార్వేజియను సైన్యం 7,000 - 9,000 మంది మధ్య ఉండే అవకాశం ఉంది. సెప్టెంబరు‌లో ఇంగ్లీషు తీరం వెంబడి చేరుకున్న హార్డ్రాడాతో టోస్టిగు గాడ్విన్సను ఫ్లాన్డర్సు, స్కాట్లాండు‌లో నియమించబడిన మరిన్ని దళాలు చేరాయి. [3] టోస్టిగు తన అన్నయ్య హెరాల్డు‌తో (ఎడ్వర్డు మరణంతో విటెనాగెమోటు రాజుగా ఎన్నికయ్యాడు) విభేదించాడు. 1065లో ఎర్ల్ ఆఫ్ నార్తుంబ్రియా పదవి నుండి తొలగించబడి, బహిష్కరించబడిన టోస్టిగు, 1066 వసంతకాలంలో ఇంగ్లాండు మీద ‌వరుస అబార్టివు దాడులకు దిగాడు.[4]

1066 వేసవి చివరలో ఆక్రమణదారులు యార్కు‌పైకి వెళ్లే ముందు ఔస్ పైకి ప్రయాణించారు. సెప్టెంబరు 20న వారు యార్కు వెలుపల ఫుల్ఫోర్డు ‌యుద్ధం లో ఎడ్విను, ఎర్ల్ ఆఫ్ మెర్సియా, ఆయన సోదరుడు మోర్కారు, ఎర్ల్ ఆఫ్ నార్తుంబ్రియా నేతృత్వంలోని ఉత్తర ఆంగ్ల సైన్యాన్ని ఓడించారు. ఈ విజయం తర్వాత వారు యార్కు లొంగిపోయారు. నగరాన్ని కొంతకాలం ఆక్రమించి, నగరం నుండి బందీలు, సామాగ్రిని తీసుకున్న తర్వాత వారు రికాలు వద్ద తమ ఓడల వైపు తిరిగి వచ్చారు. హార్ద్రాడా సింహాసనం కోసం చేసిన ప్రయత్నాలకు మద్దతుగా వారు నార్తుంబ్రియన్లకు శాంతిని అందించారు, యార్క్‌షైరు మొత్తం నుండి మరిన్ని బందీలు కావాలని పట్టుబట్టారు. [5]

ఈ సమయంలో కింగ్ హెరాల్డు దక్షిణ ఇంగ్లాండు‌లో ఉన్నాడు, ఇంగ్లీషు సింహాసనానికి మరొక పోటీదారుడు అయిన నార్మాండీ డ్యూకు విలియం ఫ్రాన్సు నుండి దండయాత్రను ఊహించాడు. నార్వేజియను దండయాత్ర గురించి తెలుసుకున్న ఆయన తన హౌస్‌కార్ల్సు, తనకు గుమిగూడగలిగినంత మంది దేవతలతో చాలా వేగంగా ఉత్తరం వైపుకు పగలు, రాత్రి ప్రయాణించాడు. ఆయన లండను నుండి యార్క్‌షైరు‌కు దాదాపు 185 మైళ్లు (298 కి.మీ) దూరం ప్రయాణించి నార్వేజియన్లను పూర్తిగా ఆశ్చర్యపరిచాడు. స్టాంఫోర్డు బ్రిడ్జి వద్ద నార్వేజియన్లకు అదనపు బందీలను, సామాగ్రిని పంపమని నార్తంబ్రియన్లను ఆదేశించారని తెలుసుకున్న హెరాల్డు, సెప్టెంబరు 25న జరిగిన ఈ సమావేశంలో వారి మీద దాడి చేయడానికి యార్కు గుండా త్వరపడిపోయాడు. [6] ఇంగ్లీషు సైన్యం కనిపించే వరకు ఆక్రమణదారులకు సమీపంలో ఎక్కడా శత్రు సైన్యం ఉనికి గురించి తెలియదు. [7]

స్థానం

[మార్చు]

ఆంగ్లో-సాక్సను క్రానికలు మాన్యుస్క్రిప్టు‌లు సి,డి,ఇ అన్నీ స్టాంఫోర్డు బ్రిడ్జిని పేరుతో ప్రస్తావిస్తాయి. మాన్యుస్క్రిప్టు సి లో ఒక భాగం ఉంది. "అప్పుడు ఆంగ్లేయుల రాజు హెరాల్డు వంతెన దాటి వారిపైకి అకస్మాత్తుగా వచ్చాడు; వారు అక్కడ యుద్ధంలో చేరారు. పగటిపూట చాలా గట్టిగా పోరాడుతున్నారు". [8] ఇంగ్లీషు సైన్యం వంతెనను దాటిన తర్వాత డెర్వెంటు నదికి తూర్పున ప్రధాన యుద్ధం జరిగిందని తరచుగా అర్థం చేసుకున్నప్పటికీ చార్లెసు ప్లమ్మరు "వంతెన దాటి" అనే పదబంధాన్ని "శత్రువు దృక్కోణం నుండి చూడాలి" అని వివరించాడు. యార్కు నుండి వచ్చే ఆంగ్లేయులకు వారు [నార్వేజియన్లు] వంతెనకు ఇక్కడ [సమీపంలో] వైపు ఉంటారు". [9] హంటింగ్టను‌కు చెందిన హెన్రీ ప్రకారం అనేక "రెండు వైపులా భయంకరమైన దాడుల" తర్వాత సంఖ్యలో ఆంగ్లేయుల ఆధిపత్యం నార్వేజియన్లను "దారి వదులుకునేలా చేసింది. కానీ పారిపోకుండా చేసింది. నది దాటి వెనక్కి తరిమివేయబడినప్పుడు చనిపోయినవారిని దాటుతున్నప్పుడు వారు దృఢంగా ప్రతిఘటించారు". [10] క్రానికలు ఖాతా వలె హెన్రీ వివరణ ప్రధాన యుద్ధం వంతెనకు పశ్చిమాన జరిగి ఉండవచ్చని సూచిస్తుంది.

యుద్ధ స్థలం ఖచ్చితమైన స్థానం ఖచ్చితంగా తెలియదు. డెర్వెంటు నది వెంబడి ఇది జరిగిందని ఆధారాలు సూచిస్తున్నాయి. అక్కడ ఒక చెక్క వంతెన నీటిని దాటింది. నదికి పశ్చిమాన ఒక గడ్డి మైదానం, తూర్పు వైపున ఎత్తైన భూమి ఉన్నట్లు సూచనలు ఉన్నాయి. అసలు వంతెన ఇప్పుడు లేదు, దాని పురావస్తు జాడలు లేవు. బాటిలు ఫ్లాట్సు‌లో యుద్ధంలో కొంత భాగాన్ని సాంప్రదాయకంగా గుర్తించడం సమకాలీన సూచనల మీద ఆధారపడి లేదు. 18వ శతాబ్దంలో అస్థిపంజరాలు, ఆయుధాలు అక్కడ కనుగొనబడ్డాయనే ప్రకటనలు ఆధునిక పరిశోధనల ద్వారా ధృవీకరించబడలేదు. [11]

యుద్ధం

[మార్చు]
స్టాంఫోర్డు బ్రిడ్జి యుద్ధం 1870 పీటరు నికోలాయి అర్బో రాసినది

స్నోరి స్టర్లుసను రాసిన హీమ్స్‌క్రింగ్లా ప్రకారం యుద్ధానికి ముందు ఒక ఒంటరి వ్యక్తి హరాల్డు హార్డ్రాడా, టోస్టిగు‌లకు ఒంటరిగా స్వారీ చేశాడు. ఆయన ఎటువంటి పేరు చెప్పలేదు. కానీ టోస్టిగు‌తో మాట్లాడాడు, హార్డ్రాడా మీద తిరిగి వస్తే తన రాజ్యాన్ని తిరిగి ఇస్తానని ప్రతిపాదించాడు. టోస్టిగు తన సోదరుడు హెరాల్డు తన కష్టానికి హార్డ్రాడాకు ఏమి ఇవ్వడానికి సిద్ధంగా ఉంటాడని అడిగాడు. రైడరు "ఏడు అడుగుల ఇంగ్లీషు భూమి, ఎందుకంటే ఆయన ఇతర పురుషుల కంటే ఎత్తుగా ఉంటాడు" అని సమాధానం ఇచ్చాడు (హార్డ్రాడా,ఆయన సైన్యం ఇద్దరూ చంపబడి ఇంగ్లీషు గడ్డ మీద ఖననం చేయబడతారని సూచిస్తుంది). తరువాత ఆయన సాక్సను హోస్టు వద్దకు తిరిగి వెళ్ళాడు. రైడరు ధైర్యసాహసాలకు హార్డ్రాడా ఆకర్షితుడయ్యాడు. టోస్టిగు ఎవరు అని అడిగాడు. టోస్టిగు రైడరు హెరాల్డు గాడ్విన్సన్ అని బదులిచ్చాడు. [12] హంటింగ్డను కు చెందిన హెన్రీ ప్రకారం, హెరాల్డు "ఆరు అడుగుల నేల లేదా ఆయనకు అవసరమైనంత ఎక్కువ ఎందుకంటే ఆయన చాలా మంది పురుషుల కంటే ఎత్తుగా ఉంటాడు" అని అన్నాడు.[13]

ఆకస్మికంగా ఇంగ్లీషు సైన్యం కనిపించడం నార్వేజియన్లను ఆశ్చర్యపరిచింది. [14] వంతెన ద్వారా అందించబడిన చౌక్-పాయింటు గుండా వెళ్ళవలసిన అవసరం కారణంగా ఇంగ్లీషు పురోగతి ఆలస్యం అయింది. ఆంగ్లో-సాక్సను క్రానికలు, క్రానికలు ఆఫ్ హెన్రీ ఆఫ్ హంటింగ్డను లలో నార్వేజియన్లలో ఒకరు (బహుశా డేన్ యాక్సు తో ఆయుధాలు ధరించి) ఇరుకైన క్రాసింగు‌ను అడ్డుకుని, మొత్తం ఇంగ్లీషు సైన్యాన్ని ఒంటిచేత్తో పట్టుకున్నారని కథనం. ఈ వైకింగు ఒంటరిగా 40 మంది ఆంగ్లేయులను నరికివేశాడు. ఒక ఇంగ్లీషు సైనికుడు వంతెన కింద తేలుతూ వంతెనలోని పలకల ద్వారా తన ఈటెను గుచ్చినప్పుడు మాత్రమే ఓడిపోయాడు. ఆ యోధుడిని ప్రాణాంతకంగా గాయపరిచాడు. [15][16] ఈ యుద్ధం తరువాత ఆయన పేరు భద్రపరచబడలేదు.

ఈ ఆలస్యం నార్సు సైన్యంలోని ఎక్కువ భాగం ఇంగ్లీషు దాడిని ఎదుర్కోవడానికి ఒక కవచ గోడను ఏర్పాటు చేయడానికి అనుమతించింది. హెరాల్డు సైన్యం వంతెనను దాటి, నార్సు సైన్యానికి కొద్ది దూరంలో ఒక రేఖను ఏర్పరచుకుని కవచాలను లాకు చేసి దాడి చేసింది. యుద్ధం వంతెన దాటి చాలా దూరం వెళ్ళింది. అది గంటల తరబడి కొనసాగినప్పటికీ నార్సు సైన్యం తమ కవచాన్ని వదిలివేయాలనే నిర్ణయం వారికి స్పష్టమైన ప్రతికూలతను మిగిల్చింది. చివరికి నార్సు సైన్యం ముక్కలు ముక్కలుగా, విరిగిపోవడం ప్రారంభించింది. దీని వలన ఇంగ్లీషు దళాలు బలవంతంగా లోపలికి ప్రవేశించి స్కాండినేవియన్ల కవచ గోడను విచ్ఛిన్నం చేశాయి. పూర్తిగా పక్కకు తప్పుకుంది. హార్డ్రాడా తన వాయునాళానికి బాణంతో చంపబడ్డాడు. టోస్టిగు చంపబడ్డాడు, నార్వేజియను సైన్యం విచ్ఛిన్నమై దాదాపు నాశనమైంది. [17]

యుద్ధం తరువాతి దశలలో హార్రాడా కాబోయే అల్లుడు ఐస్టీను ఓర్రే నేతృత్వంలో 25 కి.మీ దూరంలో ఉన్న రికలు వద్ద ఓడలను కాపలాగా ఉంచిన దళాలు నార్వేజియన్లను బలోపేతం చేశాయి. ఆయన మనుషులలో కొందరు యుద్ధభూమికి చేరుకున్న తర్వాత కూలిపోయి అలసటతో మరణించారని చెబుతారు. మిగిలిన వారు యుద్ధానికి పూర్తిగా ఆయుధాలు ధరించారు. నార్వేజియను సంప్రదాయంలో "ఓర్రేసు స్టార్ము"గా వర్ణించబడిన వారి ప్రతిదాడి ఆంగ్లేయుల పురోగతిని క్లుప్తంగా అడ్డుకుంది. కానీ త్వరలోనే అది ముప్పును ఎదుర్కొంది. ఓర్రే చంపబడ్డాడు. నార్వేజియను సైన్యం ఓడిపోయింది. ఆంగ్ల సైన్యం వెంబడించిన క్రానికల్సు‌లో ఇవ్వబడినట్లుగా పారిపోతున్న నార్సు‌మెను‌లలో కొందరు నదులను దాటుతుండగా మునిగిపోయారు.[18]

యుద్ధం జరిగిన 50 సంవత్సరాల తర్వాత కూడా ఆ క్షేత్రం తెల్లబడిన ఎముకలతో తెల్లగా మారిందని చెప్పబడినంత చిన్న ప్రాంతంలో చాలా మంది మరణించారు. [19][20]

పర్యవసానాలు

[మార్చు]
హెరాల్డు హార్డ్రాడా సాగా, హీమ్స్‌క్రింగ్లా 19వ శతాబ్దపు ఉదాహరణ.

హెరాల్డు కుమారుడు ఓలాఫు ఓర్క్నీ ఎర్ల్ పాలు థోర్ఫిన్సన్‌తో సహా బతికి ఉన్న నార్వేజియన్లతో రాజు హెరాల్డు సంధిని అంగీకరించాడు. ఇంగ్లాండు ‌మళ్లీ దాడి చేయకూడదని ప్రతిజ్ఞ చేసిన తర్వాత వారు బయలుదేరడానికి అనుమతించబడ్డారు. నార్వేజియన్లు ఎదుర్కొన్న నష్టాలు చాలా తీవ్రంగా ఉన్నాయి. ప్రాణాలతో బయటపడిన వారిని తీసుకెళ్లడానికి 300 కంటే ఎక్కువ మంది నౌకాదళం, 24 నౌకలు అవసరం అయ్యాయి.[18] వారు ఓర్క్నీకి వెనక్కి వెళ్ళిపోయారు. అక్కడ వారు శీతాకాలం గడిపారు. వసంతకాలంలో ఓలాఫు నార్వేకు తిరిగి వచ్చారు. ఆ తరువాత రాజ్యం ఆయనకు, ఆయన సోదరుడు మాగ్నసు‌కు మధ్య విభజించబడింది. ఆయన లేనప్పుడు పరిపాలించడానికి హెరాల్డు ఆయనను విడిచిపెట్టాడు.[21] అనేక వనరులలో రెండు వైపులా ప్రాణనష్టం చాలా ఎక్కువగా ఉందని ఆంగ్లంలో జన్మించిన నార్మను చరిత్రకారుడు ఆర్డెరికు విటాలిసు అర్ధ శతాబ్దం తరువాత నివేదించిన ప్రకారం యుద్ధభూమి ఇప్పటికీ "రెండు వైపులా జరిగిన భారీ నష్టాలకు సాక్ష్యంగా ఉన్న ఎముకల కుప్పల ద్వారా సులభంగా గుర్తించదగినది".

హెరాల్డు విజయం స్వల్పకాలికం. యుద్ధం జరిగిన మూడు రోజుల తర్వాత. సెప్టెంబరు 28న విలియం ది కాంకరరు నేతృత్వంలోని నార్మను దండయాత్ర సైన్యం ఇంగ్లాండు దక్షిణ తీరంలోని సస్సెక్సు‌లోని పెవెన్సీలో అడుగుపెట్టింది. హెరాల్డు వెంటనే తన దళాలను తిప్పికొట్టి, నార్మను సైన్యాన్ని అడ్డుకోవడానికి వారిని దక్షిణం వైపుకు బలవంతంగా తరలించాల్సి వచ్చింది.[22] అక్టోబరు 14న 5,000 - 13,000 మంది సైనికుల సైన్యానికి నాయకత్వం వహించిన హెరాల్డు, హేస్టింగ్సు యుద్ధంలో నార్మను సైన్యాన్ని ఎదుర్కొన్నాడు. అక్కడ ఆయన నిర్ణయాత్మకంగా ఓడిపోయాడు. యుద్ధంలో చంపబడ్డాడు. దీని వలన విలియం లండను‌పైకి వెళ్లి నార్మను కాంక్వెస్టు‌లో భాగంగా ఇంగ్లాండు మొత్తాన్ని తన ఆధీనంలోకి తీసుకున్నాడు. [23]

స్మారక చిహ్నాలు

[మార్చు]

గ్రామ స్మారక చిహ్నం

[మార్చు]
గ్రామ స్మారక చిహ్నం
వైట్‌రోస్ డ్రైవ్ సమీపంలోని స్టాంఫోర్డ్ బ్రిడ్జి యుద్ధభూమి స్మారక చిహ్నం

స్టాంఫోర్డ్ బ్రిడ్జి గ్రామం, చుట్టుపక్కల యుద్ధానికి రెండు స్మారక చిహ్నాలు నిర్మించబడ్డాయి.

మొదటి స్మారక చిహ్నం చర్చి రోడ్‌కు తూర్పున మెయిన్ స్ట్రీట్ (ఎ116)లోని గ్రామంలో ఉంది. [24] ఈ స్మారక చిహ్నం మీద ఉన్న శాసనం (ఇంగ్లీషు నార్వేజియను రెండింటిలోనూ) ఇలా ఉంది:

 
స్టాంఫోర్డు వంతెన యుద్ధం
ఈ పొరుగు ప్రాంతంలో జరిగింది
1066 సెప్టెంబరు 25న

స్లాగెటు వేద్ స్టాంఫోర్డు బ్రూ బ్లే ఉట్క్జెంపెటు I డిస్సే ట్రాక్టరు డెను. 1066 సెప్టెంబరు 25

తో పాటు ఉన్న పాలరాయి పలక మీద ఉన్న శాసనం ఇలా ఉంది:

 
స్టాంఫోర్డు వంతెన యుద్ధం
ఇంగ్లాండు రాజు హెరాల్డు ఓడిపోయాడు
అతని సోదరుడు టోస్టిగు, రాజు
నార్వేకు చెందిన హార్డు‌రాడా
1066 సెప్టెంబరు 25

యుద్ధభూమి స్మారక చిహ్నం

[మార్చు]

వైట్‌రోస్ డ్రైవ్ చివరిలో యుద్ధభూమి స్థలంలో రెండవ స్మారక చిహ్నం ఉంది. ఇది సంఘటనలు, యుద్ధ ఫలితాన్ని చూపించే స్మారక రాయి, ఫలకాన్ని కలిగి ఉంది. [25]

ఇవికూడా చూడండి

[మార్చు]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. Michael Swanton, ed. (1998). The Anglo-Saxon Chronicle. New York: Routledge.
  2. Snorri Sturluson (1966). King Harald's Saga. Translated by Magnusson, M.; Palsson, H. Penguin Group. p. 139.
  3. The Anglo-Saxon Chronicles, ed. and tr. Michael Swanton, 2nd ed. (London 2000), pp. 196–197.
  4. Anglo-Saxon Chronicles, pp. 190–197.
  5. Anglo-Saxon Chronicles, pp. 196–197.
  6. Anglo-Saxon Chronicles, pp. 196–198.
  7. DeVries, Kelly (1999). The Norwegian Invasion of England in 1066. Woodbridge, UK: Boydell Press. p. 268. ISBN 1-84383-027-2.
  8. Swanton (1998), p. 198.
  9. Plummer, Charles and John Earle, eds. (1899, repr. 1965).Two of the Saxon Chronicles Parallel: with supplementary extracts from the other, 2 vols., Oxford: Clarendon, 1899; repr. Oxford: Oxford University Press. p. 2:256.
  10. Greenway, Diana E., trans. (2009). The History of the English People 1000–1154. Oxford: Oxford University Press, p. 25.
  11. DeVries, Kelly (1999). The Norwegian Invasion of England in 1066. Woodbridge, UK: Boydell Press. pp. 269–270. ISBN 1-84383-027-2.
  12. Sturluson, King Harald's Saga p. 149.
  13. Whittock, Martyn; Whittock, Hannah (2016). "Autumn 1066: the Norwegian invasion". 1018 and 1066: Why the Vikings Caused the Norman Conquest (in ఇంగ్లీష్). The Crowood Press. ISBN 978-0-7198-2050-2. Retrieved 2 June 2024.
  14. The Anglo-Saxon Chronicles. pp. 197–98.
  15. Anglo-Saxon Chronicles, p. 198. "Then was there one of the Norwegians who withstood the English people, so that they might not pass over the bridge, nor obtain the victory. Then an Englishman aimed at him with a javelin, but it availed nothing ; and then came another under the bridge, and pierced him terribly inwards under the coat of mail."
  16. The chronicle of Henry of Huntingdon, p. 209. "Here a single Norwegian, whose name ought to have been preserved, took post on a bridge, and hewing down more than forty of the English with a battle-axe, his country's weapon, stayed the advance of the whole English army till the ninth hour. At last some one came under the bridge in a boat, and thrust a spear into him, through the chinks of the flooring."
  17. Larsen, Karen A History of Norway (New York: Princeton University Press, 1948).
  18. 18.0 18.1 Anglo-Saxon Chronicles, p. 199.
  19. Wade, John (1843). British history, chronologically arranged; comprehending a classified analysis of events and occurrences in church and state (2nd ed.). Bohn. p. 19.
  20. Morgan, Phillip (2000). "3. The Naming of the Battlefields in the Middle Ages". In Dunn, Diana (ed.). War and Society in Medieval and Early Modern Britain. Liverpool: Liverpool University Press. p. 36. ISBN 0-85323-885-5.
  21. Snorri Sturluson: Heimskringla (J. M. Stenersen & Co, 1899).
  22. Bennett, Matthew (2001). Campaigns of the Norman Conquest. Essential Histories. Oxford, UK: Osprey. pp. 37–40. ISBN 978-1-84176-228-9.
  23. Huscroft, Richard (2005). Ruling England 1042–1217. London: Pearson/Longman. pp. 16–18. ISBN 0-582-84882-2.
  24. Battle of Stamford Bridge, UK National Inventory of War Memorials (www.ukniwm.org.uk), archived from the original on 25 December 2012, retrieved 4 March 2012
  25. "Stamford Bridge". Yorkshire Guide. Retrieved 15 August 2021.