స్వీడిషు–నార్వేజియను యుద్ధం

Swedish–Norwegian War
	the Napoleonic Warsలో భాగము
	; The constituent assembly at Eidsvoll in 1814
తేదీ	26 July — 14 August, 1814 ; (2 weeks and 5 days)
ప్రదేశం	Norway
ఫలితం	Swedish victory Convention of Moss; Norway entered a personal union with Sweden; Swedish approval of the Norwegian Constitution; Christian Frederik abandoned all claims to the Norwegian Crown;
ప్రత్యర్థులు
Norway;	Sweden
సేనాపతులు, నాయకులు
Christian Frederick; Johannes Sejersted; Fredrik von Haxthausen; Thomas Fasting; Andreas Krebs; Nils Hals; Frederik Stabell; Diderik Hegermann;	Charles XIII; Crown Prince Charles John; Carl Pontus Gahn; Eberhard von Vegesack; Bror Cederström;
బలం
30,000 men; 8 field; batteries; 7 brigs; 150 gunboats	45,523–66,800 men; 4 field batteries; 4 ships of the line; 5 frigates; 24 smaller ships; 60 gunboats

War of the Sixth Coalition:
Swedish–Norwegian War (1814)

100km
62miles

Kjølberg Bridge

8

Langnes

7

Rakkestad

6

Matrand

5

Fredrikstad

4

Lier

3

Tistedalen

2

Hvaler

1

స్వీడిషు–నార్వేజియను యుద్ధం దీనిని నార్వేకు వ్యతిరేకంగా పోరాటం (స్వీడిషు: ఫాల్టేజెట్ మాట్ నార్జు), స్వీడను‌తో యుద్ధం 1814 (నార్వేజియన్: క్రింజెను మెడ్ స్వెరిజు 1814) పిల్లుల యుద్ధం ^[1] లేదా నార్వేజియను స్వాతంత్ర్య యుద్ధం అని కూడా అంటారు. ఇది 1814 వేసవిలో స్వీడన్ - నార్వే మధ్య జరిగిన యుద్ధం. కీల్ ఒప్పందం ప్రకారం నార్వే స్వీడను‌కు చెందిన 13వ చార్లెసు ఆధ్వర్యంలో స్వీడను‌తో యూనియను‌లోకి ప్రవేశిస్తుంది. ఈ యుద్ధం ఫలితంగా నార్వే యునైటెడు కింగ్‌డంలైన్ స్వీడన్ - నార్వేలోకి బలవంతంగా ప్రవేశించబడింది. కానీ దాని స్వంత రాజ్యాంగం, పార్లమెంటుతో. ఈ యుద్ధం స్వీడన్ మరొక దేశంతో సాయుధ పోరాటంలో పాల్గొన్న చివరిసారిగా గుర్తించబడింది. దాని ముగింపు దేశం సుదీర్ఘ సైనిక తటస్థతకు నాంది పలికింది.

నేపథ్యం

కియోల్ ఒప్పందం

1812లోన రష్యా మీద నెపోలియను దండయాత్రకు ముందు స్వీడిషు క్రౌన్ ప్రిన్సు చార్లెసు జాన్ (కార్ల్ జోహను) - గతంలో ఫ్రాన్సు మార్షలు జీన్ బాప్టిస్టు బెర్నాడోటు - 1వ జార్ అలెగ్జాండరు I తో ఒక ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నాడు. తద్వారా డెన్మార్కు-నార్వే దాని ఉత్తర భాగాన్ని స్వీడను‌కు అప్పగించమని రష్యా నార్వే మీద స్వీడిషు దాడికి మద్దతు ఇస్తుందని.^[2] అయితే నెపోలియను, 6వ సంకీర్ణం మధ్య వివాదం స్థితి కారణంగా నార్వే మీద స్వీడిషు దాడి వాయిదా పడింది. మధ్య ఐరోపాలో ఫ్రాన్సు‌కు వ్యతిరేకంగా పోరాడడానికి స్వీడిషు సైన్యం జనరలు‌ కార్ల్ జోహను నైపుణ్యాలు అత్యవసరంగా అవసరమయ్యాయి. 1813 మే 18న స్వీడిషు దళాలు స్వీడిషు పోమెరేనియాను తిరిగి ఆక్రమించాయి. కార్ల్ జోహను (స్వీడను తరపున), గ్రేట్ బ్రిటను ప్రష్యా మధ్య జరిగిన ఒప్పందాల ఫలితంగా నెపోలియను దళాలకు వ్యతిరేకంగా మోహరించాయి. ఇది యుద్ధంలో పాల్గొనడానికి నార్వేను స్వీడన్‌కు అప్పగించింది. ఫ్రాన్సు, దాని మిత్రదేశాలు (డెన్మార్కు-నార్వేతో సహా) ఓడిపోయిన తర్వాత ఇది అమలులోకి వచ్చింది.^[3]^[4]

డిసెంబరు ప్రారంభంలో కార్ల్ జోహను తన ఉత్తర మిత్రరాజ్యాల సైన్యంతో స్వీడన్లు, రష్యన్లు, ఉత్తర జర్మన్లతో కూడిన డెన్మార్కు దండయాత్రకు నాయకత్వం వహించాడు. డేన్లు సంఖ్యాపరంగా చాలా తక్కువగా ఉన్నారు. కార్ల్ జోహను యుద్ధ-పటిష్టమైన సైన్యానికి వ్యతిరేకంగా స్థిరమైన రక్షణను ఏర్పాటు చేయలేకపోయారు. కొన్ని రోజుల్లోనే, డేన్లు హోల్‌స్టెయిను నుండి బయటకు వెళ్లి జుటు‌ల్యాండు‌లోకి బలవంతంగా ప్రవేశించబడ్డారు. డిసెంబరు 14 నాటికి బెర్నాడోటు యుద్ధ విరమణకు అంగీకరించాడు. కీల్‌లో శాంతి చర్చలు ప్రారంభమయ్యాయి. స్వీడిషు పోమెరేనియాకు బదులుగా నార్వేను స్వీడిషు రాజుకు అప్పగించడం, ఉత్తర జర్మనీలో అదనపు భూభాగం, ఆరవ సంకీర్ణం, ఇంపీరియలు ఫ్రాన్సు మధ్య శత్రుత్వం ముగిసిన తర్వాత సాధారణ శాంతి సమావేశంలో నిర్ణయించబడే ప్రత్యేకతలు. అలాగే 10,00,000 రిక్సు‌డాలర్లు. డానిషు స్థానం నిరాశాజనకంగా ఉంది. 1814 జనవరి ప్రారంభంలో డెన్మార్కు-నార్వే రాజు 6వ ఫ్రెడరికు నార్వేను కోల్పోవాల్సిన అవసరాన్ని అంగీకరించాడు. ^[5]^[6]

జనవరి 13న సంతకం చేయబడిన కీల్ ఒప్పందం ద్వారా రాజు 6వ ఫ్రెడరికు నార్వే రాజ్యాన్ని స్వీడన్ రాజుకు అప్పగించవలసి వచ్చింది. దీని ద్వారా రెండు దేశాలు ఒక యూనియను‌లోకి ప్రవేశిస్తాయి. అయితే ఈ ఒప్పందాన్ని నార్వే ప్రజలు అంగీకరించలేదు. వారు కేవలం బేరసారాల చిప్‌గా ఉండటానికి నిరాకరించారు. డానిషు ప్రభుత్వ అంశాలు కూడా నార్వే స్వాతంత్ర్యం కోసం దృఢ సంకల్పానికి రహస్యంగా మద్దతు ఇచ్చాయి. ^[7] చివరికి డెన్మార్కు ఒప్పందానికి విపత్కర ధర చెల్లించాల్సి ఉంటుంది. ఎందుకంటే కార్ల్ జోహను ఈ మద్దతును ఎంత రహస్యంగా చేసినా అది ద్రోహంగా పరిగణించబడి ఒప్పంద ఉల్లంఘనగా భావించారు. తరువాత వియన్నా కాంగ్రెసు‌లో జరిగిన తుది శాంతి పరిష్కారంలో ప్రతిబింబిస్తుంది. డెన్మార్కు‌ స్వీడిషు పోమెరేనియా, వివిధ అదనపు ఉత్తర జర్మనీ భూభాగాలు, 10,00,000 రిక్సు‌డాలర్ల చెల్లిపు పరిహారంగా ఇస్తానని కీల్ ఇచ్చిన వాగ్దానాన్ని రద్దు చేసింది. ^[8]

నార్వేజియను రాజ్యాంగ సభ

డెన్మార్కు, నార్వే సింహాసనాలకు వారసుడు, నార్వే గవర్నరు జనరలు (తరువాత డెన్మార్కు రాజు 8వ క్రిస్టియను) అయిన డెన్మార్కు యువరాజు క్రిస్టియను ఫ్రెడరికు నేతృత్వంలో తిరుగుబాటు జరిగింది. మే 17 నాటి లిబరలు రాజ్యాంగాన్ని ఆమోదించిన రాజ్యాంగ సభను ఆయన సమావేశపరిచారు. ఆ రాజ్యాంగం క్రిస్టియను ఫ్రెడరికు‌ను స్వతంత్ర నార్వే రాజుగా ఎన్నుకుంది.

కొత్త రాష్ట్రానికి అధిపతిగా క్రిస్టియను ఫ్రెడరికు నార్వే స్వాతంత్ర్యాన్ని కాపాడుకోవడానికి యునైటెడు కింగ్‌డం 6వ సంకీర్ణంలోని ఇతర ప్రధాన శక్తుల నుండి మద్దతు పొందడానికి తీవ్రంగా ప్రయత్నించాడు. అయితే విదేశీ దౌత్యవేత్తలు నార్వేజియన్లకు బయటి నుండి మద్దతు ఇస్తామని హామీ ఇవ్వడానికి నిరాకరించారు.

సైన్యం

నార్వేజియన్ సైన్యం 30,000 మందిని సమీకరించింది. ^[9]–66,800^[10] అది స్వీడన్ సరిహద్దు నుండి దూరంగా స్థానాలను చేపట్టింది. ఎందుకంటే వారు తమను ఓడించగలరనే భయంతో. రాయల్ నార్వేజియను నేవీకి కొన్ని నౌకలు మాత్రమే ఉన్నాయి. వాటిలో ఎక్కువ భాగం స్వీడను‌కు దగ్గరగా ఉన్న హ్వాలరు దీవులలో ఉంచబడ్డాయి.

స్వీడిషు సైన్యంలో 1813 నాటి జర్మనీ పోరాటంలో అనుభవజ్ఞులైన 45,000 ^[9]––66,800, ^[10] మంది సుసంపన్న సైనికులు ఉన్నారు. స్వీడిషు నేవీకి అనేక పెద్ద నౌకలు, దళాలను తరలించే, ల్యాండింగు చేసే సామర్థ్యం అలాగే బ్రిటిషు రాయల్ నేవీ నుండి సహాయం లభించింది.^[9]

ప్రధాన కమాండర్లు

చార్లెసు జాన్ (కార్ల్ జోహను) - ఫ్రాన్సు మాజీ మార్షలు జీన్ బాప్టిస్టు బెర్నాడోట్టే 1813లో స్వీడను క్రౌన్ ప్రిన్సు
మాగ్నసు బ్జోర్ను‌స్ట్జెర్నా - స్వీడిషు జనరలు
జోహన్నెసు క్లింగెను‌బర్గ్ సెజెర్స్టెడు - నార్వేజియను మేజరు జనరలు
ఫ్రెడెరికు గోట్సు‌చాల్కు వాన్ హాక్స్‌థౌసెను - నార్వేజియను ఆర్థిక మంత్రి, ఒబెరు‌హాఫు‌మార్షలు

యుద్ధం

జూలై 26న హ్వాలరు వద్ద నార్వేజియను గన్‌బోటు‌ల మీద స్వీడిషు నావికాదళం వేగంగా దాడి చేయడంతో శత్రుత్వం ప్రారంభమైంది. నార్వేజియను సైన్యం ఖాళీ చేయబడింది. ఓడలు తప్పించుకోగలిగాయి కానీ అవి మిగిలిన యుద్ధంలో పాల్గొనలేదు. ప్రధాన స్వీడిషు దాడి హాల్డెను వద్ద సరిహద్దు దాటి వచ్చింది. ఫ్రెడ్రికు‌స్టెను కోటను దాటవేసి చుట్టుముట్టి ఆపై ఉత్తరం వైపు కొనసాగింది. అయితే 6,000 మంది సైనికులతో కూడిన రెండవ దళం ఫ్రెడ్రికు‌స్టాడు వెలుపల క్రకెరోయి వద్ద దిగింది. ఈ పట్టణం మరుసటి రోజు లొంగిపోయింది. ఇది రక్కెస్టాడు‌లోని నార్వేజియను సైన్యం ప్రధాన భాగం చుట్టూ పిన్సరు కదలికకు నాందిగా అయింది.

కాంగ్స్వింగరు వైపు ముందు భాగంలో దళాలు మరింత సమానంగా సరిపోలాయి. నార్వేజియను సైన్యం చివరికి ఆగస్టు 2న లియరు వద్ద స్వీడిషు పురోగతిని ఆపివేసింది. ఆగస్టు 5న మాట్రాండు వద్ద మరొక విజయాన్ని సాధించింది. ఆగస్టు 3న రాజు క్రిస్టియను ఫ్రెడరికు ఓస్ట్‌ఫోల్డు వద్ద ముందు భాగానికి చేరుకున్నాడు. తన వ్యూహాన్ని మార్చుకుని రక్కెస్టాడ్‌లో ఉన్న 6,000 మంది పురుషులను స్వీడనుల మీద ఎదురుదాడిలో ఉపయోగించుకోవాలని ఒప్పించబడ్డాడు. ఆగస్టు 5న ఎదురుదాడి చేయమని ఆదేశం ఇవ్వబడింది. కానీ కొన్ని గంటల తర్వాత ఆ ఉత్తర్వును ఉపసంహరించుకున్నారు. అందువల్ల నార్వేజియను దళాలు అస్కిం‌లోని లాంగ్నెసు వద్ద గ్లోమా నది మీద వెనక్కి తగ్గాయి.^[11] యుద్ధం చివరి ప్రధాన యుద్ధం ఆగస్టు 9న లాంగ్నెసు వద్ద వంతెన మీద జరిగింది. అక్కడ స్వీడిషు దళాలు మరోసారి వెనక్కి తగ్గాయి.^[12]

అప్పుడు స్వీడను నార్వేజియను రేఖను అధిగమించడానికి ప్రయత్నించింది. ఆగస్టు 14న జరిగిన క్జోల్బర్గు వంతెన యుద్ధం అలా విజయవంతంగా ముగిసింది. స్వీడన్లకు నార్వేజియను రాజధాని క్రిస్టియానియాకు చేరడానికి స్పష్టమైన మార్గం ఏర్పడింది. అదనంగా నార్వే మీద బ్రిటిషు వాణిజ్య దిగ్బంధనం, సైనిక సరఫరాలను నిలిపివేసింది. ఇది స్వీడిషు సైన్యాల సామీప్యత కలిసి చివరికి నార్వేజియన్ల సైనిక పరిస్థితిని నిలకడలేనిదిగా చేసింది.^[12]

నార్వేజియను సైన్యం లాంగ్నెసు‌లో గెలిచినప్పటికీ ఓటమి అనివార్యమని నార్వేజియను, స్వీడిషు సైనిక అధికారులకు స్పష్టంగా ఉంది. ^[12] వారు స్వీడన్లకు అనేక చిన్న దాడి దెబ్బలు ఇవ్వగలిగినప్పటికీ దీర్ఘకాలంలో స్వీడన్లను ఆపడానికి ప్రయత్నించడం అసాధ్యమని భావించారు.^[12] యుద్ధం నార్వే ఆర్థిక వ్యవస్థ మీద తీవ్ర ఒత్తిడిని కలిగించినందున స్వీడను చర్చల ప్రతిపాదనను అంగీకరించారు. స్వీడన్లు నార్వేను భద్రపరచడంలో ఆలస్యం చేయడం వల్ల ఫలితం గురించి వారికి అనిశ్చితి వచ్చింది. కాబట్టి రెండు పార్టీలు యుద్ధాన్ని త్వరగా ముగించాలని ఆసక్తి చూపాయి.

సాధారణ నార్వేజియను సైనికుడు యుద్ధానికి సరిగ్గా సిద్ధం కానట్లు పేలవమైన పోరాటం చేసినట్లు అనిపించింది. ^[12] ఓటమికి క్రిస్టియను ఫ్రెడరికు, నార్వేజియను జనరలు హాక్సు‌థౌసేను మీద ‌నిందలు మోపబడ్డాయి; తరువాతి వ్యక్తి హాక్సు‌థౌసేను మీద రాజద్రోహం ఆరోపణలు వచ్చాయి. నార్వే ప్రభుత్వానికి ఇది బహుశా సాధ్యమైనంత ఉత్తమమైన బేరసారాల స్థానాన్ని పొందడానికి చేసిన ప్రయత్నంలా అనిపించింది. ఎందుకంటే ప్రధాన శక్తుల మద్దతు లేకుండా నార్వే స్వాతంత్ర్యం పొందడం అసాధ్యం. అయితే లాంగ్నెసు‌లో విజయం తర్వాత చర్చలకు అంగీకరించడం ద్వారా నార్వే బేషరతుగా లొంగిపోకుండా ఉండగల నిశ్చలపరిస్థితిలో ఉంది.

పరిణామం

ఆగస్టు 10న 14వ చార్లెసు జాన్ కాల్పుల విరమణ కోసం ఒక ప్రతిపాదనను సమర్పించారు. ఈ ప్రతిపాదనలో ఒక ప్రధాన రాయితీ ఉంది - తన అనారోగ్యంతో ఉన్న దత్తత తీసుకున్న తండ్రికి రీజెంటు‌గా స్వీడిషు ప్రభుత్వం తరపున 14వ చార్లెసు జాన్ ఈడ్సువోలు రాజ్యాంగాన్ని అంగీకరించాడు. ఆగస్టు 10న నార్వేలోని మోసు‌లో చర్చలు ప్రారంభమయ్యాయి. కొన్ని రోజుల కఠినమైన చర్చల తర్వాత ఆగస్టు 14న మాసు కన్వెన్షను అని పిలువబడే కాల్పుల విరమణ ఒప్పందం మీద సంతకం చేయబడింది. క్రిస్టియను ఫ్రెడరికు నార్వే రాజు పదవిని వదులుకోవలసి వచ్చింది. కానీ నార్వే స్వీడిషు రాజు ఆధ్వర్యంలో స్వీడను‌తో వ్యక్తిగత యూనియను‌లో నామమాత్రంగా స్వతంత్రంగా ఉంది. యూనియను‌లోకి ప్రవేశించడానికి అవసరమైన సవరణలతో మాత్రమే దాని రాజ్యాంగం సమర్థించబడింది. రెండు యునైటెడు రాజ్యాలు రాజు, విదేశాంగ సేవ విధానాన్ని మినహాయించి ప్రత్యేక సంస్థలను నిలుపుకున్నాయి.

ఇవికూడా చూడండి

మూలాలు

↑ Glenthøj, Rasmus; Ottosen, Morten Nordhagen (2014). Experiences of War and Nationality in Denmark and Norway, 1807–1815 (in ఇంగ్లీష్). Palgrave Macmillan. p. 241. ISBN 978-0-230-30281-5.
↑ Angell, Henrik (1914). Syv-aars-krigen for 17. mai 1807–1814. Kristiania: Aschehoug. p. 219
↑ Angell, p. 220
↑ Barton, Sir Dunbar Plunket. (1925) Bernadotte Prince and King. p. 68. John Murray, London.
↑ Scott, Franklin D. (1935) Bernadotte and the Fall of Napoleon. pp. 119–148. Harvard University Press, Boston.
↑ Barton, Sir Dunbar Plunket. (1925) Bernadotte Prince and King. pp. 111–116. John Murray, London.
↑ Ibid. 135
↑ Ibid. 138.
↑ ^9.0 ^9.1 ^9.2 Scott, Franklin D. (1935) Bernadotte and the Fall of Napoleon. pp. 119–130. John Murray, London
↑ ^10.0 ^10.1 Lilliehöök, Berggren & Hägge 1964, p. 9.
↑ Dyrvik, Ståle; Feldbæk, Ole (1996). Aschehoughs Norgeshistorie – Mellom brødre – 1780–1830. 7. Oslo: H. Aschehough & Co. p. 159
↑ ^12.0 ^12.1 ^12.2 ^12.3 ^12.4 Syv-aars-krigen for 17de mai 1807–1814 (1914) by Henrik Angell (1995), ISBN 82-90520-23-9

[1] Glenthøj, Rasmus; Ottosen, Morten Nordhagen (2014). Experiences of War and Nationality in Denmark and Norway, 1807–1815 (in ఇంగ్లీష్). Palgrave Macmillan. p. 241. ISBN 978-0-230-30281-5.

[2] Angell, Henrik (1914). Syv-aars-krigen for 17. mai 1807–1814. Kristiania: Aschehoug. p. 219

[3] Angell, p. 220

[4] Barton, Sir Dunbar Plunket. (1925) Bernadotte Prince and King. p. 68. John Murray, London.

[5] Scott, Franklin D. (1935) Bernadotte and the Fall of Napoleon. pp. 119–148. Harvard University Press, Boston.

[6] Barton, Sir Dunbar Plunket. (1925) Bernadotte Prince and King. pp. 111–116. John Murray, London.

[7] Ibid. 135

[8] Ibid. 138.

[:0-9] 9.0 ^9.1 ^9.2 Scott, Franklin D. (1935) Bernadotte and the Fall of Napoleon. pp. 119–130. John Murray, London

[FOOTNOTELilliehöökBerggrenHägge19649-10] 10.0 ^10.1 Lilliehöök, Berggren & Hägge 1964, p. 9.

[11] Dyrvik, Ståle; Feldbæk, Ole (1996). Aschehoughs Norgeshistorie – Mellom brødre – 1780–1830. 7. Oslo: H. Aschehough & Co. p. 159

[Angell-12] 12.0 ^12.1 ^12.2 ^12.3 ^12.4 Syv-aars-krigen for 17de mai 1807–1814 (1914) by Henrik Angell (1995), ISBN 82-90520-23-9

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]