హన్నా సేన్
హన్నా సేన్ (1894–1957) భారతీయ విద్యావేత్త, రాజకీయవేత్త, స్త్రీవాది. ఆమె 1952 నుండి 1957 వరకు మొదటి భారత రాజ్యసభ (పార్లమెంటు ఎగువ సభ) సభ్యురాలు, 1951–52లో ఆల్ ఇండియా ఉమెన్స్ కాన్ఫరెన్స్ అధ్యక్షురాలు. ఆమె ఢిల్లీలోని లేడీ ఇర్విన్ కళాశాల వ్యవస్థాపకురాలు, మొదటి డైరెక్టర్ . ఆమె మహిళల స్థితిగతులపై ఐక్యరాజ్యసమితి కమిషన్, యునెస్కోలో భారతదేశానికి ప్రాతినిధ్యం వహించింది, భారతదేశ విభజన తర్వాత మహిళలు, పిల్లల శరణార్థుల పునరావాసంపై భారత ప్రభుత్వానికి సలహాదారుగా ఉంది.[1]
జీవితం, విద్య
[మార్చు]హన్నా సేన్, పియరే మోహన్ గుహా (ఒక న్యాయవాది), బాగ్దాదీ యూదు మహిళ సించా గుబ్బాయ్ దంపతులకు హన్నా గుహాగా జన్మించారు . ఆమె తండ్రి తరువాత యూదు మతంలోకి మారారు, హన్నా, ఆమె ముగ్గురు తోబుట్టువులు యూదు విశ్వాసంలో పెరిగారు. హన్నా సోదరి రెజీనా గుహా కూడా న్యాయవాదిగా శిక్షణ పొందారు, మహిళలు న్యాయవాదులుగా చేరడానికి భారతదేశంలో మొదటి కేసును పోరాడారు. 1925లో, హన్నా ముంబైకి చెందిన రేడియాలజిస్ట్ సతీష్ చంద్ర సేన్‌ను వివాహం చేసుకున్నారు. వారికి ఒక కుమార్తె శాంత జన్మించింది, ఆమె భారతదేశంలో, తరువాత బ్రైన్ మావర్ కళాశాలలో చదువుకుంది.[2][3]
కెరీర్
[మార్చు]సేన్ కోల్‌కతాలో చదువుకున్నారు , ప్రాట్ మెమోరియల్ స్కూల్, డయోసెసన్ కాలేజీలో చదువుకున్నారు. ఆమె కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయం నుండి బ్యాచిలర్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్, బ్యాచిలర్ ఆఫ్ లా పట్టా పొందారు , రెండు డిగ్రీలలోనూ ఫస్ట్ క్లాస్ డిస్టింక్షన్‌తో. సేన్ తన విద్యను పూర్తి చేసిన తర్వాత అనేక బోధనా నియామకాలను చేపట్టారు, కలకత్తాలోని యూదు బాలికల పాఠశాలలో బోధించారు, అక్కడ ఆమె సోదరి రెజీనా గుహా ప్రిన్సిపాల్‌గా ఉన్నారు, తరువాత 1922లో ముంబైలోని ఒక బాలికల పాఠశాలకు ప్రిన్సిపాల్ అయ్యారు.[1][2]
1925లో వివాహం తర్వాత, ఆమె తన భర్తతో కలిసి ఇంగ్లాండ్‌కు వెళ్లింది, అక్కడ వారిద్దరూ గ్రాడ్యుయేట్ విద్యను అభ్యసించారు. సేన్ లండన్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి టీచర్స్ డిప్లొమా పొందారు, మనస్తత్వవేత్త, ప్రొఫెసర్ చార్లెస్ స్పియర్‌మాన్‌తో కలిసి పనిచేస్తూ రీసెర్చ్ ఫెలోగా అక్కడే కొనసాగారు . లండన్‌లో ఉన్నప్పుడు, సేన్ బహిరంగంగా మహిళా విద్య కోసం వాదించారు, భారతదేశంలో మహిళలు ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లు, పరిస్థితులపై బ్రిటిష్ పార్లమెంట్ సభ్యులకు ప్రసంగించారు . ఆమె లండన్‌లోని బ్రిటిష్ కామన్వెల్త్ లీగ్‌తో పాటు అంతర్జాతీయ మహిళా ఓటు హక్కు కూటమితో సన్నిహితంగా పాల్గొన్నారు, 1929లో, విద్యా ప్రాజెక్టులలో పాల్గొన్న బ్రిటిష్, భారతీయ ఓటు హక్కుదారుల నెట్‌వర్క్‌ను స్థాపించిన మహిళా సంస్థ ఇండో-బ్రిటిష్ మ్యూచువల్ వెల్ఫేర్ లీగ్ స్థాపకురాలిగా ఉన్నారు.[4]
మహిళల విద్యను ప్రోత్సహించే ప్రయత్నాలలో సహాయపడటానికి, భారత స్వాతంత్ర్య ఉద్యమం పాల్గొనడానికి రాజకీయ నాయకురాలు, కవి అయిన సరోజిని నాయుడు సేన్ ను భారతదేశానికి తిరిగి రావడానికి ఒప్పించారు. ఆమె 1932లో ఢిల్లీ లేడీ ఇర్విన్ కళాశాల స్థాపించడానికి సహాయపడింది, 1947లో ఆమె పదవీ విరమణ చేసే వరకు కళాశాల డైరెక్టర్గా పనిచేశారు.[1] లేడీ ఇర్విన్ కళాశాల మైదానంలో ఉన్న భవనానికి హన్నా సేన్ పేరు పెట్టారు. భారతదేశ విభజన జరుగుతున్న సమయంలో ఢిల్లీలో జరిగిన అల్లర్ల సమయంలో, ఆమె తనకు వ్యతిరేకంగా బెదిరింపులు ఎదుర్కొన్నప్పటికీ, అల్లర్లకు పాల్పడుతున్న హిందూ గుంపుల నుండి ముస్లిం, సిక్కు విద్యార్థులకు ఆశ్రయం కల్పించడానికి లేడీ ఇర్విన్ కళాశాల మైదానాన్ని ప్రారంభించింది.[5]
1948లో, సేన్ దేశంలో మాధ్యమిక విద్య మెరుగుదలపై భారత ప్రభుత్వానికి సలహా ఇవ్వడానికి ఏర్పాటు చేయబడిన కమిటీలో భాగంగా ఉన్నారు. 1952, 1957 మధ్య, ఆమె భారత పార్లమెంటులో ఎగువ సభ అయిన మొదటి రాజ్యసభ సభ్యురాలు . రాజకీయ నాయకురాలు రామేశ్వరి నెహ్రూ, మన్మోహిని జుట్షి సెహగల్‌లతో పాటు స్వతంత్ర భారత ప్రభుత్వ సహాయ, పునరావాస మంత్రిత్వ శాఖకు సలహాదారుగా వ్యవహరించడానికి కూడా ఆమెను ఆహ్వానించారు . భారత విభజన తర్వాత మహిళలు, పిల్లల శరణార్థులకు ఉద్దేశించిన పునరావాస ప్రయత్నాలలో ఆమె మంత్రిత్వ శాఖకు సహాయం చేసింది. ఆమె అఖిల భారత మహిళా సమావేశంలో కూడా చురుకుగా ఉన్నారు, 1951 నుండి 1952 వరకు దానికి అధ్యక్షురాలిగా పనిచేశారు. సేన్ భారత స్వాతంత్ర్య ఉద్యమంలో అనేక మంది నాయకులకు సహచరురాలు,, మహాత్మా గాంధీ అంత్యక్రియల నిర్వహణ, ప్రణాళికలో దగ్గరగా పాల్గొన్నారు, ముఖ్యంగా అమెరికన్ ఫోటోగ్రాఫర్ మార్గరెట్ బోర్కే-వైట్ అంత్యక్రియల ఫోటోగ్రఫీని దుఃఖితులు అభ్యంతరం చెప్పినప్పుడు జోక్యం చేసుకున్నారు . సేన్ బోర్కే-వైట్‌ను అంత్యక్రియల నుండి తీసుకెళ్లి, అంత్యక్రియలకు అంతరాయం కలగకుండా ఉండటానికి ఫ్లాష్ ఫోటోగ్రఫీని ఉపయోగించవద్దని ఆమెను అభ్యర్థించాడు. బోర్కే-వైట్ సేన్ అభ్యర్థనను గౌరవించలేదు, చివరికి అంత్యక్రియల నుండి బయటకు వెళ్లాల్సి వచ్చింది.[6][7][8]
బోధనా వృత్తి నుండి పదవీ విరమణ చేసిన తర్వాత, సేన్ అంతర్జాతీయ స్త్రీవాద సంస్థలు, కార్యక్రమాలలో కూడా పాల్గొన్నారు. ఆమె 1948లో న్యూయార్క్‌లో జరిగిన ఆల్ ఇండియా కాన్ఫరెన్స్ ఆఫ్ సోషల్ వర్క్‌లో పరిశీలకురాలిగా ఉన్నారు, 1950–51లో మహిళల స్థితిగతులపై ఐక్యరాజ్యసమితి కమిషన్లలో భారతీయ ప్రయోజనాలకు ప్రాతినిధ్యం వహించారు . 1950లో లండన్‌లో జరిగిన ఇంటర్నేషనల్ యూనియన్ ఫర్ చైల్డ్ వెల్ఫేర్‌కు భారత ప్రతినిధి బృందంలో ఆమె కూడా ఒకరు,, 1951లో పారిస్‌లో యునెస్కోకు భారత ప్రతినిధి బృందంలో సభ్యురాలు కూడా. సేన్ ఢిల్లీలోని యూదు సమాజంతో కూడా సన్నిహితంగా ఉన్నారు, ఢిల్లీలో ఒక ప్రార్థనా మందిరం ఏర్పాటుకు నిధులు విరాళంగా ఇచ్చారు.[1]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 "Baghdadi Jewish Women in India". Jewish Women's Archive (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ 2.0 2.1 . ""Revisiting the Educational and Literacy Activities among the Jewish Women of Calcutta"".
- ↑ "Recalling Jewish Calcutta | Hannah Sen · 04 Women Pioneers". www.jewishcalcutta.in. Retrieved 2020-11-28.
- ↑ Haggis, Jane; Midgley, Clare; Allen, Margaret; Paisley, Fiona (2017), Haggis, Jane; Midgley, Clare; Allen, Margaret; Paisley, Fiona (eds.), "Cosmopolitan Modernity and Post-imperial Relations: Dominion Australia and Indian Internationalism in the Interwar Pacific", Cosmopolitan Lives on the Cusp of Empire: Interfaith, Cross-Cultural and Transnational Networks, 1860-1950 (in ఇంగ్లీష్), Cham: Springer International Publishing, pp. 85–105, doi:10.1007/978-3-319-52748-2_5, ISBN 978-3-319-52748-2, retrieved 2020-11-28
- ↑ Weil, Shalva (2019-06-28). The Baghdadi Jews in India: Maintaining Communities, Negotiating Identities and Creating Super-Diversity (in ఇంగ్లీష్). Routledge. ISBN 978-0-429-53387-7.
- ↑ Sahgal, Manmohini Zutshi (1994-09-14). An Indian Freedom Fighter Recalls Her Life (in ఇంగ్లీష్). M.E. Sharpe. ISBN 978-0-7656-3410-8.
- ↑ "Past Presidents". All India Women's Conference. Archived from the original on 19 March 2014.
- ↑ . "Margaret Bourke-White and Henri Cartier-Bresson: Gandhi's funeral".