హాఫ్ర్స్‌ఫ్జోర్డు యుద్ధం
| ||||||||||||||||||||||||
| మూస:Campaignbox Unification of Norway | ||||||||||||||||||||||||
హాఫర్స్‌ఫ్జోర్డు యుద్ధం (నార్వేజియను: స్లాగెటు ఐ హాఫర్స్‌ఫ్జోర్డు) అనేది 872 - 900 మధ్యకాలంలో హాఫర్స్‌ఫ్జోర్డు‌లో జరిగిన ఒక నావికా యుద్ధం. దీని ఫలితంగా నార్వే ఏకీకరణ జరిగింది. తరువాత దీనిని నార్వే రాజ్యంగా పిలిచారు. యుద్ధం తర్వాత విజేత వైకింగు చీఫు హెరాల్డు ఫెయిరు‌హెయిరు తనను తాను నార్వేజియన్ల మొదటి రాజుగా ప్రకటించుకున్నాడు. మొదటిసారిగా అనేక చిన్న రాజ్యాలను ఒకే చక్రవర్తి కింద విలీనం చేశాడు.[1][2]
ప్రాముఖ్యత
[మార్చు]ప్రస్తుతం చాలా మంది మేధావివర్గం ఏకీకరణను ఒకే యుద్ధం ఫలితంగా కాకుండా శతాబ్దాలుగా కొనసాగే ప్రక్రియగా పరిగణించినప్పటికీ హాఫర్స్‌ఫ్జోర్డు యుద్ధం నార్వే ప్రసిద్ధ ఊహలో ఉన్నత స్థానంలో ఉంది. నార్వే రాజు 1వ హెరాల్డు నార్వే ఏకైక పాలకుడిగా మారాలని ప్రకటించినదానికి ఇది ముగింపుగా మారింది. ఆ సమయం వరకు తరువాత గణనీయమైన కాలం వరకు ఈ యుద్ధం నార్వేలో అతిపెద్దది కావచ్చు.[3]
నార్వే ఏకీకరణలో ఈ యుద్ధం నిర్ణయాత్మక సంఘటన అని గతంలో నమ్ముతారు. స్నోరీ గాథ ప్రకారం, యుద్ధానికి ముందు నార్వే ఆగ్నేయ భాగంలో ఎక్కువ భాగాన్ని రాజు హెరాల్డు నియంత్రించాడు; కానీ ఇతర వర్గాలు నార్వే తూర్పు భాగం డానిషు రాజు కింద ఉందని పేర్కొన్నాయి. హాఫర్స్‌ఫ్జోర్డు యుద్ధం నార్వే నైరుతి భాగం (ప్రధానంగా రోగలాండు, కానీ సోగ్నెఫ్జోర్డు ప్రాంతం నుండి అధిపతులు కూడా) నుండి వ్యతిరేకతను చివరిగా అణిచివేయడాన్ని సూచిస్తుంది. దీని వలన రాజు హెరాల్డు దేశాన్ని లొంగదీసుకుని దానిలో ఎక్కువ భాగం నుండి పన్నులు వసూలు చేయడం సాధ్యమైంది. తరువాత చరిత్ర చరిత్ర అతన్ని నార్వే మొదటి చట్టబద్ధమైన రాజుగా పరిగణించింది. హరాల్డు పాలనకు లొంగని చాలా మంది ఓడిపోయిన వారు ఐస్లాండ్ (q.v.) కు వలస వెళ్లారు. [4]
కాలక్రమం
[మార్చు]యుద్ధం జరిగిన ఖచ్చితమైన సంవత్సరం తెలియదు. కానీ సాధారణంగా 870 - 900 మధ్య జరిగినట్లు పరిగణించబడుతుంది. ఈ అనిశ్చితి మూలాలు లేకపోవడం వలన, ఆ సమయంలో క్రైస్తవ క్యాలెండరు ప్రవేశపెట్టబడకపోవడం వల్ల కూడా జరిగింది. ఒక సంఘటన నుండి గడిచిన శీతాకాలాల సంఖ్యను లెక్కించే సంప్రదాయాన్ని ఈ గాథలు అనుసరిస్తాయి.
ఈ సంఘటన సాంప్రదాయ తేదీ 872 సంవత్సరం అని 19వ శతాబ్దపు అంచనా. 1830లలో చరిత్రకారుడు రుడాల్ఫు కీజరు స్నోరి స్టర్లూసను హీమ్స్‌క్రింగ్లాలో నమోదు చేయబడిన స్వోల్డరు యుద్ధం నుండి సంవత్సరాల సంఖ్యను వెనక్కి లెక్కించాడు. ఈ యుద్ధాన్ని 872 నాటిదిగా పేర్కొన్నాడు. కీజరు, కాలక్రమం చరిత్రకారుడు పి.ఎ. మంచ్ రచనల ద్వారా ప్రాచుర్యం పొందింది. ఆ సమయానికి ఇంకా సవాలు చేయబడనందున ఈ సంవత్సరం 1872లో నార్వేజియను రాజ్య ఏకీకరణ వెయ్యేళ్ల వేడుకకు ఎంపిక చేయబడింది.[5][6]
1920లలో కీజరు మాదిరిగానే సారూప్య పద్ధతులను ఉపయోగించి కానీ సాగాల విశ్వసనీయతకు చాలా కీలకమైనది. చరిత్రకారుడు హాల్వ్డాను కోట్ ఈ యుద్ధాన్ని దాదాపు 900 నాటిదిగా పేర్కొన్నాడు. తరువాతి యాభై సంవత్సరాలకు. ఈ కాలక్రమాన్ని చాలా మంది పండితులు చాలా సంభావ్యంగా పరిగణించారు. 1970లలో ఐస్లాండికు చరిత్రకారుడు ఓలాఫియా ఐనార్సు‌డోట్టిరు ఈ యుద్ధం 870 - 875 మధ్య ఎక్కడో జరిగిందని తేల్చారు. అయినప్పటికీ ఇప్పటికీ వివాదాస్పదంగా ఉన్నప్పటికీ చాలా మంది మేధావులు ఈ యుద్ధం 880లలో జరిగిందని అంగీకరిస్తారు. [7]
స్మారక చిహ్నాలు
[మార్చు]హరాల్డ్‌షౌగెను జాతీయ స్మారక చిహ్నాన్ని 1872లో హాఫ్ర్స్‌ఫ్జోర్డు యుద్ధాన్ని జ్ఞాపకార్థం నిర్మించారు. 1983లో స్మారక చిహ్నం, మైలురాయి ది స్వోర్డ్సు ఇన్ ది రాక్ (స్వెర్డు ఐ ఫ్జెలు) ను ఫ్రిట్జు రోడ్ రూపొందించారు. యుద్ధం జ్ఞాపకార్థం హాఫ్ర్స్‌ఫ్జోర్డు‌లో నిర్మించారు. [8][9]
వనరులు
[మార్చు]ఈ సంఘటనకు సంబంధించిన ఏకైక సమకాలీన మూలం హరాల్డ్స్క్వాతి లేదా హ్రాఫ్న్స్మోలు (లే ఆఫ్ హెరాల్డు) నుండి వచ్చింది. ఇది రాజు హరాల్డు ఫెయిర్‌హైరు ఆస్థాన కవి టోర్బ్జోర్ను హార్న్‌క్లోఫీ రాసిన ఒక బల్లాడు. బల్లాడు చాలా సరళంగా, నాటకీయంగా, సచిత్రంగా ఉంటుంది. [10]
హేరీ బు ఇ హఫ్ర్స్‌ఫిరి, మీరు హఫ్ర్స్‌ఫ్జోర్డు‌లో విన్నారా) హ్వె హిజుగు బరొయిస్కు వారు ఎంత కష్టపడి పోరాడారు కొనుంగ్ర ఎన్ కిన్‌స్టోరి ఉన్నతంగా జన్మించిన రాజు వియా క్జొట్వ ఎన్ అయోలాగొయా క్జొట్వె ది రిచ్‌కి వ్యతిరేకంగా క్నెర్రిరు కొము అస్టను తూర్పు నుండి నౌకలు వచ్చాయి కప్స్ ఆఫ్ లిస్టిరు తృష్ణ యుద్ధం నా గినోండం హాఫూం గ్యాపింగు హెడ్సు‌తో గ్రోఫ్నం టింగ్లం ప్రోవ్సు చెక్కబడింది.
యుద్ధం జరిగిన 300 సంవత్సరాలకు పైగా స్నోరి స్టర్లుసన్ రాసిన హేమ్‌స్క్రింగ్లాలోని హెరాల్డ్ ఫెయిర్‌హైర్ యొక్క సాగా యుద్ధానికి అత్యంత ప్రసిద్ధ మూలం. స్నోరి యుద్ధం గురించి స్పష్టమైన, వివరణాత్మక వర్ణనను ఇస్తాడు. అయితే కొంతమంది చరిత్రకారులు స్నోరి రచన చారిత్రక ఖచ్చితత్వాన్ని చర్చించడం కొనసాగిస్తున్నారు: [11]
దక్షిణ దేశం నుండి హోర్డాలాండు, రోగాలాండు, అగ్డరు థెలెమార్క్ ప్రజలు గుమిగూడి, ఓడలు, ఆయుధాలను, పెద్ద సంఖ్యలో సైనికులను సమీకరిస్తున్నారని వార్తలు వచ్చాయి. దీనికి నాయకులు హోర్డాలాండు రాజు ఐరిక్; రోగాలాండు రాజు సుల్కే,ఆయన సోదరుడు ఎర్ల్ సోట్: అగ్డరు రాజు క్జోట్వే ది రిచ్,ఆయన కుమారుడు థోర్ హక్లాంగు; థెలెమార్కు నుండి ఇద్దరు సోదరులు, హ్రోల్డు హ్రిగు, హాడు ది హార్డు. ఇప్పుడు హెరాల్డు ఈ వార్త తెలుసుకున్నప్పుడు, ఆయన, తన దళాలను సమీకరించాడు. తన ఓడలను నీటిపై ఉంచాడు. తన మనుషులతో తనను తాను సిద్ధం చేసుకున్నాడు. తీరం వెంబడి దక్షిణం వైపుకు బయలుదేరాడు, ప్రతి జిల్లా నుండి చాలా మందిని సమీకరించాడు. రాజు ఎరిక్ స్టాడు‌కు దక్షిణంగా వచ్చినప్పుడు దీని గురించి విన్నాడు; ఆయన ఆశించే వారందరినీ సమీకరించి, తూర్పు నుండి తనకు సహాయం చేయడానికి వస్తున్నట్లు తనకు తెలిసిన సైన్యాన్ని ఎదుర్కోవడానికి దక్షిణం వైపుకు వెళ్లాడు. అందరూ జాదరు‌కు ఉత్తరాన సమావేశమై, హాఫర్సు‌ఫ్‌జోర్డు‌లోకి వెళ్లారు. అక్కడ రాజు హెరాల్డు తన దళాలతో వేచి ఉన్నాడు. ఒక గొప్ప యుద్ధం ప్రారంభమైంది. అది కఠినమైనది, సుదీర్ఘమైనది; కానీ చివరికి రాజు హెరాల్డు విజయం సాధించాడు. అక్కడ రాజు ఐరికు పడిపోయాడు రాజు సుల్కే, ఆయన సోదరుడు ఎర్ల్ సోటు తో కలిసి పడిపోయాడు. గొప్ప పిచ్చివాడైన థోరు హక్లాంగు, రాజు హెరాల్డు మీద తన ఓడను ఉంచాడు. అన్నింటికంటే ఎక్కువగా తీవ్రమైన దాడి జరిగింది. థోరు హక్లాంగు పడిపోయే వరకు,ఆయన ఓడ మొత్తం మనుషుల నుండి తొలగించబడింది. అప్పుడు రాజు క్యోట్వే బయట ఉన్న ఒక చిన్న ద్వీపానికి పారిపోయాడు. దాని మీద మంచి బలం ఉంది. ఆ తరువాత ఆయన మనుషులందరూ పారిపోయారు, కొందరు తమ ఓడలకు, కొందరు భూమికి; తరువాతి వారు జాదరు దేశం మీదుగా దక్షిణం వైపుకు పరుగెత్తారు.
ఇవికూడా చూడండి
[మార్చు]- మొదటి స్వీడిష్–నార్వేజియన్ యూనియన్
- కల్మార్ యూనియన్
- నార్వేజియన్ రాచరికం చరిత్ర
- నార్వే అంతర్యుద్ధం
- నార్వే ఏకీకరణ
- గ్రేట్ నార్తర్ను యుద్ధసమయంలో నార్వే
- స్వీడిషు–నార్వేజియను యుద్ధం
- గన్‌బోట్ యుద్ధం
- సిల్డా యుద్ధం
- పీటరు వెస్సెలు
- డెన్మార్కు - నార్వే - హోల్‌స్టెయిను సంస్కరణ
- నార్వేలో కాథలిక్ వ్యతిరేకత
- రాజ్యాంగ దినోత్సవం (నార్వే)
- టోరు‌స్టెన్సను యుద్ధం
- క్రిస్టియను‌షోం కోట
- ఉత్తర నార్వే జాయింటు రెస్క్యూ కోఆర్డినేషను సెంటరు
- నార్వేజియను ఎయిర్ అంబులెన్సూ
- నార్వేలో విమానయానం
- నార్వేలో ఎన్నికలు
- నార్వేజియను మున్సిపలు ఎన్నికలు
- దక్షిణ నార్వే జాయింటు రెస్క్యూ కోఆర్డినేషను సెంటరు
- నార్వేజియను సాయుధ దళాలు
- రాయలు ప్యాలెసు ఓస్లో
- బైగ్డోయ్ రాయల్ ఎస్టేట్
- అకేర్షసు కోట
- టోన్సుబర్గు కోట
- హాఫ్ర్స్‌ఫ్జోర్డు యుద్ధం
- స్టాంఫోర్డు బ్రిడ్జి యుద్ధం
- స్కాటిషు–నార్వేజియను యుద్ధం
- ఫుల్ఫోర్డు యుద్ధం
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Joys, Charles; Enander, Henrik; et al. (19 September 2017). "Norway: Earliest Peoples - The Vikings". Encyclopedia Britannica. Retrieved 10 January 2018.
- ↑ Battle in Hafersfjord (Heimskringla)
- ↑ Searching for Traces of the Battle of Hafrsfjord – 872 AD (ThorNews, May 2, 2014)
- ↑ Harald 1 Hårfagre (Store norske leksikon)
- ↑ Norges Historie. 1 (Kristiania : Malling, 1866)
- ↑ Rudolf Keyser (Store norske leksikon)
- ↑ Halvdan Koht (Store norske leksikon)
- ↑ "Haraldsstøtten Haraldshaugen (Kulturminnesøk)". Archived from the original on 2013-07-05. Retrieved 2015-01-16.
- ↑ Fritz Røed (Store norske leksikon)
- ↑ Haraldskvæthi or Hrafnsmól by Thórbiorn Hornklofi (Legends and Sagas: Icelandic Lore)
- ↑ Saga of Harald Hårfagre from Heimskringla by Snorri Sturluson (heimskringla.no)