1971 భారత సార్వత్రిక ఎన్నికలు

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
1971 భారత సార్వత్రిక ఎన్నికలు

← 1967 1–10 మార్చి 1971[1] 1977 →

లోక్‌సభలోని 521 సీట్లలో 518
260 seats needed for a majority
Registered274,189,132
Turnout55.27% (Decrease 5.77 శాతం
  First party Second party
 
Prime Minister Indira Gandhi in the US enhanced.jpg
Sundaraiah-Puchalapalli.jpg
Leader ఇందిరా గాంధీ పుచ్చలపల్లి సుందరయ్య
Party భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) సీపీఎం
Last election 40.78%, 283 సీట్లు 4.28%, 12 సీట్లు
Seats won 352 25
Seat change Increase 69 Increase 6
Popular vote 64,033,274 7,510,089
Percentage 43.68% 5.12%
Swing Increase 2.90 శాతం Increase 0.84 శాతం

  Third party Fourth party
 
Atal Bihari Vajpayee (crop 2).jpg
K Kamaraj 1976 stamp of India (cropped).jpg
Leader అటల్ బిహారీ వాజపేయి కె.కామరాజ్
Party అఖిల భారతీయ జనసంఘ్ కాంగ్రెస్ (O)
Last election 9.31%, 35 సీట్లు
Seats won 22 16
Seat change Decrease 13 కొత్తది
Popular vote 10,777,119 15,285,851
Percentage 7.35% 10.43%
Swing Decrease 1.96 శాతం కొత్తది


ప్రధానమంత్రి before election

ఇందిరా గాంధీ
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్)

ప్రధానమంత్రి

ఇందిరా గాంధీ
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్)

ఐదవ లోక్‌సభ సభ్యులను ఎన్నుకోవడానికి 1971 మార్చి 1, 10 మధ్య భారతదేశంలో సాధారణ ఎన్నికలు జరిగాయి. 1947లో స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తర్వాత అవి ఐదవ సాధారణ ఎన్నికలు. 27 భారత రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు 518 నియోజకవర్గాలకు ప్రాతినిధ్యం వహించాయి.[2] ఇందిరా గాంధీ నాయకత్వంలో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) పేదరికాన్ని తగ్గించడంపై దృష్టి సారించిన ప్రచారానికి నాయకత్వం వహించింది, పార్టీలో చీలికను అధిగమించి, మునుపటి ఎన్నికల్లో కోల్పోయిన అనేక స్థానాలను తిరిగి పొందడం ద్వారా భారీ విజయాన్ని సాధించింది.[3]

నేపథ్యం

[మార్చు]

కాంగ్రెస్ పార్టీ చీలిక

[మార్చు]

ఆమె మునుపటి కాలంలో ఇందిరా గాంధీ & పార్టీ స్థాపన ముఖ్యంగా మొరార్జీ దేశాయ్ మధ్య భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌లో అంతర్గత విభేదాలు ఉన్నాయి. ఆమెను 1969లో పార్టీ నుండి బహిష్కరించారు, ఇది చీలికకు కారణమైంది. చాలా మంది కాంగ్రెస్ ఎంపీలు, అట్టడుగు మద్దతు గాంధీ భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (రిక్విజిషనిస్టులు) వర్గంలో చేరారు, ఇది ఎన్నికల సంఘం మునుపటి పార్టీకి వారసుడిగా గుర్తించబడింది. గాంధీని వ్యతిరేకించిన 31 మంది ఎంపీలు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్గనైజేషన్) పార్టీని స్థాపించారు.

మైనారిటీ ప్రభుత్వం

[మార్చు]

రెండవ ఇందిరాగాంధీ ప్రభుత్వం 1969 నవంబరులో ఏర్పడి 1971 మార్చిలో రద్దు చేయబడింది స్వతంత్ర భారతదేశంలో మొట్టమొదటి మైనారిటీ ప్రభుత్వం. విభజన తర్వాత 523 సీట్ల పార్లమెంటులో కాంగ్రెస్ (ఆర్) 221 సీట్లను కలిగి ఉంది, మెజారిటీకి 41 సీట్లు తక్కువగా ఉన్నాయి. అయినప్పటికీ ఇందిరా గాంధీ, ఆమెకు మద్దతుగా ద్రవిడ మున్నేట్ర కజగం (26 సీట్లు), కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా వంటి వామపక్ష పార్టీల నుండి బయటి మద్దతుపై అధికారంలో కొనసాగగా అది ఇటీవల విడిపోయిన వర్గమైన సీపీఐ (మార్క్సిస్ట్) (వీరు కలిసి ఉన్నారు 42 సీట్లు), ప్రభుత్వానికి మొత్తం 289 సీట్లు, సౌకర్యవంతమైన మెజారిటీ, మెజారిటీకి అవసరమైన కనీస 262 సీట్ల కంటే చాలా ఎక్కువ. ఆమె మైనారిటీ ప్రభుత్వం చివరికి పడిపోతుందని తెలిసి 1970 డిసెంబరు 27న రాష్ట్రపతి వీవీ గిరి గాంధీ సిఫార్సు మేరకు లోక్‌సభను రద్దు చేశారు.

ప్రతిపక్ష కూటమి

[మార్చు]

INC (O) సంయుక్త సోషలిస్ట్ పార్టీ, ప్రజా సోషలిస్ట్ పార్టీ, స్వతంత్ర పార్టీ, భారతీయ జనసంఘ్ బీజెఎస్ కాంగ్రెస్ (ఆర్)ని వ్యతిరేకించే అనేక ఇతర ప్రాంతీయ పార్టీలతో ముందస్తు ఎన్నికల కూటమిని ఏర్పాటు చేసింది. ఇందిరా గాంధీ పార్టీని ఓడించేందుకు ప్రతి నియోజకవర్గంలో కాంగ్రెస్ (ఆర్) అభ్యర్థికి వ్యతిరేకంగా ఒక అభ్యర్థిని నిలబెట్టాలని వారు అంగీకరించారు.

ఫలితాలు

[మార్చు]

విభజన జరిగినప్పటికీ, అధికార వర్గం బలమైన మెజారిటీని గెలుచుకోవడానికి ఓట్లు మరియు సీట్లు సంపాదించుకుంది, అయితే మహాకూటమి ఘోరంగా పరాజయం పాలై వారి సీట్లలో సగానికి పైగా కోల్పోయింది.

పార్టీ ఓట్లు % సీట్లు +/-
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) 64,033,274 43.68 352 +69
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (సంస్థ) 15,285,851 10.43 16 కొత్తది
భారతీయ జనసంఘ్ 10,777,119 7.35 22 –13
కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (మార్క్సిస్ట్) 7,510,089 5.12 25 +6
కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా 6,933,627 4.73 23 0
ద్రవిడ మున్నేట్ర కజగం 5,622,758 3.84 23 –2
స్వతంత్ర పార్టీ 4,497,988 3.07 8 –36
సంయుక్త సోషలిస్ట్ పార్టీ 3,555,639 2.43 3 –20
భారతీయ క్రాంతి దళ్ 3,189,821 2.18 1 కొత్తది
తెలంగాణ ప్రజా సమితి 1,873,589 1.28 10 కొత్తది
ప్రజా సోషలిస్ట్ పార్టీ 1,526,076 1.04 2 –11
శిరోమణి అకాలీదళ్ 1,279,873 0.87 1 కొత్తది
ఉత్కల్ కాంగ్రెస్ 1,053,176 0.72 1 కొత్తది
ఆల్ ఇండియా ఫార్వర్డ్ బ్లాక్ 962,971 0.66 2 0
రైతులు & వర్కర్స్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా 741,535 0.51 0 –2
రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీ 724,001 0.49 3 కొత్తది
రిపబ్లికన్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (ఖోబ్రగడే) 542,662 0.37 0 కొత్తది
కేరళ కాంగ్రెస్ 542,431 0.37 3 +3
బంగ్లా కాంగ్రెస్ 518,781 0.35 1 –4
ఇండియన్ యూనియన్ ముస్లిం లీగ్ 416,545 0.28 2 0
విశాల్ హర్యానా పార్టీ 352,514 0.24 1 కొత్తది
ఆల్ ఇండియా జార్ఖండ్ పార్టీ 272,563 0.19 1 కొత్తది
శివసేన 227,468 0.16 0 కొత్తది
శోషిత్ దల్ బీహార్ 193,389 0.13 0 కొత్తది
సోషలిస్ట్ యూనిటీ సెంటర్ ఆఫ్ ఇండియా 157,703 0.11 0 కొత్తది
రిపబ్లికన్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా 153,794 0.10 1 0
జనతా పార్టీ 139,091 0.09 0 కొత్తది
ఆల్ పార్టీ హిల్ లీడర్స్ కాన్ఫరెన్స్ 90,772 0.06 1 0
యునైటెడ్ ఫ్రంట్ ఆఫ్ నాగాలాండ్ 89,514 0.06 1 కొత్తది
హిందూ మహాసభ 73,191 0.05 0 కొత్తది
అఖిల భారతీయ గూర్ఖా లీగ్ 72,131 0.05 0 కొత్తది
బీహార్ ప్రాంత్ హుల్ జార్ఖండ్ 66,669 0.05 0 కొత్తది
హిందుస్థానీ శోషిత్ దళ్ 65,925 0.04 0 కొత్తది
రివల్యూషనరీ కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా 65,622 0.04 0 కొత్తది
లోక్ సేవక్ సంఘ్ 62,527 0.04 0 కొత్తది
జన కాంగ్రెస్ 60,103 0.04 0 0
నాగాలాండ్ జాతీయవాద సంస్థ 58,511 0.04 0 –1
యునైటెడ్ గోన్స్ - సెక్వేరియా గ్రూప్ 58,401 0.04 1 0
సోషలిస్టు పార్టీ 55,064 0.04 0 కొత్తది
మహారాష్ట్రవాది గోమంతక్ పార్టీ 54,597 0.04 0 కొత్తది
ప్రౌటిస్ట్ బ్లాక్ ఆఫ్ ఇండియా 43,849 0.03 0 కొత్తది
తెలంగాణ కాంగ్రెస్ 43,548 0.03 0 కొత్తది
మైనారిటీస్ లేబర్ పార్టీ 41,198 0.03 0 కొత్తది
ఇండియన్ సోషలిస్ట్ పార్టీ 38,713 0.03 0 కొత్తది
ముస్లిం మజ్లిస్ ఉత్తర ప్రదేశ్ 36,526 0.02 0 కొత్తది
లోక్ రాజ్ పార్టీ హిమాచల్ ప్రదేశ్ 34,070 0.02 0 కొత్తది
ఉత్తరప్రదేశ్ కిసాన్ మజ్దూర్ పార్టీ 31,729 0.02 0 కొత్తది
మణిపూర్ పీపుల్స్ పార్టీ 31,029 0.02 0 కొత్తది
అఖిల భారతీయ రామ్ రాజ్య పరిషత్ 24,093 0.02 0 కొత్తది
రిపబ్లికన్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (అంబేద్కరైట్) 22,428 0.02 0 కొత్తది
వెనుకబడిన తరగతుల మహాసభ 6,929 0.00 0 కొత్తది
రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (మార్క్సిస్ట్-లెనినిస్ట్) 6,198 0.00 0 కొత్తది
ఛోటా నాగ్‌పూర్ భూమి రక్షక్ పార్టీ 4,982 0.00 0 కొత్తది
స్వతంత్రులు 12,279,629 8.38 14 –21
నియమించబడిన సభ్యులు 3 0
మొత్తం 146,602,276 100.00 521 –2
చెల్లుబాటు అయ్యే ఓట్లు 146,602,276 96.74
చెల్లని/ఖాళీ ఓట్లు 4,934,526 3.26
మొత్తం ఓట్లు 151,536,802 100.00
నమోదైన ఓటర్లు/ఓటింగ్ శాతం 274,189,132 55.27
మూలం:భారత ఎన్నికల సంఘం

రాష్ట్రం వారీగా ఫలితాలు

[మార్చు]
రాష్ట్రం మొత్తం

సీట్లు

సీట్లు గెలుచుకున్నారు
INC (R) సిపిఎం సిపిఐ డిఎంకె BJS INC (O) TPS SWA SSP PSP BKD ఇతరులు Ind. యాప్.
అండమాన్ & నికోబార్ దీవులు 1 1
ఆంధ్రప్రదేశ్ 41 28 1 1 10 1
అస్సాం 14 13 1
బీహార్ 53 39 5 2 3 2 1 1
చండీగఢ్ 1 1
దాద్రా & నగర్ హవేలీ 1 1
ఢిల్లీ 7 7
గోవా, డామన్ & డయ్యూ 2 1 1
గుజరాత్ 24 11 11 2
హర్యానా 9 7 1 1
హిమాచల్ ప్రదేశ్ 4 4
జమ్మూ కాశ్మీర్ 6 5 1
కేరళ 19 6 2 3 7 1
లక్కడివ్, మినీకాయ్ & అమిండివి దీవులు 1 1
మధ్యప్రదేశ్ 37 21 11 1 4
మహారాష్ట్ర 45 42 1 2
మణిపూర్ 2 2
మైసూర్ 27 27
నాగాలాండ్ 1 1
నార్త్-ఈస్ట్ ఫ్రాంటియర్ ఏజెన్సీ 1 1
ఒరిస్సా 20 15 1 3 1
పంజాబ్ 13 10 2 1
పాండిచ్చేరి 1 1
రాజస్థాన్ 23 14 4 3 2
తమిళనాడు 39 9 4 23 1 1 1
త్రిపుర 2 2
ఉత్తర ప్రదేశ్ 85 73 4 4 1 1 2
పశ్చిమ బెంగాల్ 40 13 20 3 1 2 1
ఆంగ్లో-ఇండియన్లు 2 2
మొత్తం 521 352 25 23 23 22 16 10 8 3 2 1 19 14 3
మూలం: భారత ఎన్నికల సంఘం

రాష్ట్రాల వారీగా వివరంగా

[మార్చు]
రాష్ట్రం

(# సీట్లు)

పార్టీ పోటీ చేసిన సీట్లు సీట్లు గెలుచుకున్నారు % ఓట్లు
ఆంధ్రప్రదేశ్ (41) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) 37 28 55.73
తెలంగాణ ప్రజా సమితి 14 10 14.33
కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా 11 1 5.94
కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (మార్క్సిస్ట్) 5 1 2.82
స్వతంత్ర 93 1 8.21
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (సంస్థ) 12 0 5.55
అస్సాం (14) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) 13 13 56.98
ఆల్ పార్టీ హిల్ లీడర్స్ కాన్ఫరెన్స్ 1 1 3.0
కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా 5 0 5.65
ప్రజా సోషలిస్ట్ పార్టీ 5 0 4.56
స్వతంత్ర 31 0 17.92
బీహార్ (53) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) 47 39 40.06
కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా 17 5 9.85
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (సంస్థ) 24 3 11.51
భారతీయ జనసంఘ్ 28 2 12.1
సంయుక్త సోషలిస్ట్ పార్టీ 28 2 9.47
స్వతంత్ర 183 1 9.11
గుజరాత్ (24) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) 23 11 44.85
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (సంస్థ) 19 11 39.70
స్వతంత్ర పార్టీ 4 2 5.46
హర్యానా (9) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) 9 7 52.56
భారతీయ జనసంఘ్ 3 1 11.19
విశాల్ హర్యానా పార్టీ 3 1 9.16
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (సంస్థ) 4 0 11.34
జమ్మూ & కాశ్మీర్ (6) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) 6 5 54.06
స్వతంత్ర 20 1 32.17
భారతీయ జనసంఘ్ 3 0 12.23
కేరళ (19) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) 7 6 19.75
కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా 3 3 9.09
కేరళ కాంగ్రెస్ 3 3 8.31
కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (మార్క్సిస్ట్) 11 2 26.21
రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీ 2 2 6.43
ముస్లిం లీగ్ 2 2 5.62
స్వతంత్ర 27 1 17.97
మధ్యప్రదేశ్ (37) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) 36 21 45.60
భారతీయ జనసంఘ్ 28 11 33.56
స్వతంత్ర 73 4 13.93
సంయుక్త సోషలిస్ట్ పార్టీ 5 1 1.57
మహారాష్ట్ర (45) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) 44 42 63.18
ఆల్ ఇండియా ఫార్వర్డ్ బ్లాక్ 3 1 2.47
ప్రజా సోషలిస్ట్ పార్టీ 8 1 1.68
రిపబ్లికన్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా 1 1 1.11
భారతీయ జనసంఘ్ 13 0 5.23
రైతులు మరియు కార్మికుల పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా 12 0 5.33
మైసూర్ (27) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) 27 27 70.87గా ఉంది
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (సంస్థ) 17 0 16.36
ఒరిస్సా (20) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) 19 15 38.46
స్వతంత్ర పార్టీ 13 3 15.91
ఉత్కల్ కాంగ్రెస్ 20 1 23.6
కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా 3 1 4.31
పంజాబ్ (13) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) 11 10 45.96
కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా 2 2 6.22
శిరోమణి అకాలీదళ్ 12 1 30.85
రాజస్థాన్ (23) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) 23 14 50.35
భారతీయ జనసంఘ్ 7 4 12.38
స్వతంత్ర పార్టీ 8 3 14.64
స్వతంత్ర 71 2 12.34
తమిళనాడు (39) ద్రవిడ మున్నేట్ర కజగం 24 23 35.25
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) 9 9 12.51
కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా 4 4 5.43
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (సంస్థ) 29 1 30.43
స్వతంత్ర 27 1 3.24
ఆల్ ఇండియా ఫార్వర్డ్ బ్లాక్ 1 1 1.31
ఉత్తర ప్రదేశ్ (85) భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) 78 73 48.54
భారతీయ జనసంఘ్ 37 4 12.23
కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా 9 4 3.7
స్వతంత్ర 231 2 8.4
భారతీయ క్రాంతి దళ్ 67 1 12.70
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (సంస్థ) 44 1 8.6
సంయుక్త సోషలిస్ట్ పార్టీ 25 0 4.1
పశ్చిమ బెంగాల్ (40) కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (మార్క్సిస్ట్) 38 20 34.29
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) 31 13 28.2
కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా 15 3 10.54
స్వతంత్ర 28 1 5.79
బంగ్లా కాంగ్రెస్ 14 1 3.97
రివల్యూషనరీ సోషలిస్ట్ పార్టీ 5 1 2.04
ప్రజా సోషలిస్ట్ పార్టీ 3 1 1.29
ఆల్ ఇండియా ఫార్వర్డ్ బ్లాక్ 10 0 2.7
మూలం: భారత ఎన్నికల సంఘం

అనంతర పరిణామాలు

[మార్చు]
1975 జూన్ 12న, అలహాబాద్ హైకోర్టు ఎన్నికల దుష్ప్రవర్తన కారణంగా గాంధీ నియోజకవర్గంలోని ఫలితాన్ని చెల్లదు. ఇందిరా గాంధీ రాజీనామాకు బదులుగా అత్యవసర పరిస్థితిని, ప్రజాస్వామ్యాన్ని సస్పెండ్ చేసి రాజకీయ వ్యతిరేకతను నిషేధించారు. 1977లో ప్రజాస్వామ్యం పునరుద్ధరించబడిన తర్వాత, ప్రతిపక్ష కాంగ్రెస్ వర్గం జనతా పార్టీ అనే పార్టీల సంకీర్ణాన్ని ఏర్పాటు చేసింది, ఇది కాంగ్రెస్ మొదటి ఎన్నికల ఓటమికి కారణమైంది.

మూలాలు

[మార్చు]
  1. India Archived 21 ఏప్రిల్ 2021 at the Wayback Machine Inter-Parliamentary Union
  2. "General Election of India 1971, 5th Lok Sabha" (PDF). Election Commission of India. p. 6. Archived from the original (PDF) on 18 జూలై 2014. Retrieved 13 జనవరి 2010.
  3. "INKredible India: The story of 1971 Lok Sabha election - All you need to know". Zee News (in ఇంగ్లీష్). 2019-03-07. Archived from the original on 8 October 2020. Retrieved 2020-12-03.

బయటి లింకులు

[మార్చు]