యురేనియం

Uranium,  ₉₂U

సాధారణ ధర్మములు
ఉచ్ఛారణ	/j[unsupported input]eɪniəm/ ​(yoor-AY-nee-əm)
కనిపించే తీరు	silvery gray metallic; corrodes to a spalling black oxide coat in air
ప్రామాణిక అణు భారం (Ar, standard)	238.02891(3)
ఆవర్తన పట్టికలో Uranium
Nd ↑ U ↓ (Uqq) protactinium ← uranium → neptunium
పరమాణు సంఖ్య (Z)	92
గ్రూపు	n/a
పీరియడ్	పీరియడ్ 7
బ్లాకు	f-బ్లాకు
ఎలక్ట్రాన్ విన్యాసం	[Rn] 5f3 6d1 7s2
ప్రతీ కక్ష్యలో ఎలక్ట్రానులు	2, 8, 18, 32, 21, 9, 2
భౌతిక ధర్మములు
STP వద్ద స్థితి	solid
ద్రవీభవన స్థానం	1405.3 K ​(1132.2 °C, ​2070 °F)
మరుగు స్థానం	4404 K ​(4131 °C, ​7468 °F)
సాంద్రత (గ.ఉ వద్ద)	19.1 g/cm3
(ద్ర.స్థా వద్ద) ద్రవస్థితిలో ఉన్నప్పుడు	17.3 g/cm3
ద్రవీభవన ఉష్ణం (హీట్ ఆఫ్ ఫ్యూజన్)	9.14 kJ/mol
భాష్పీభవన ఉష్ణం (హీట్ ఆఫ్ వేపొరైజేషన్)	417.1 kJ/mol
మోలార్ హీట్ కెపాసిటీ	27.665 J/(mol·K)
భాష్ప పీడనం P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 2325 2564 2859 3234 3727 4402
పరమాణు ధర్మములు
ఆక్సీకరణ స్థితులు	6, 5, 4, 3, 2, 1 ​(a weakly basic oxide)
ఋణవిద్యుదాత్మకత	Pauling scale: 1.38
అయనీకరణ శక్తులు	1st: 597.6 kJ/mol 2nd: 1420 kJ/mol
పరమాణు వ్యాసార్థం	empirical: 156 pm
సమయోజనీయ వ్యాసార్థం	196±7 pm
వాండర్‌వాల్ వ్యాసార్థం	186 pm
వర్ణపట రేఖలు
ఇతరములు
స్ఫటిక నిర్మాణం	​ఆర్థోరాంబిక్
Speed of sound thin rod	3155 m/s (at 20 °C)
ఉష్ణ వ్యాకోచం	13.9 µm/(m·K) (at 25 °C)
ఉష్ణ వాహకత	27.5 W/(m·K)
విద్యుత్ విశిష్ట నిరోధం	0.280 µΩ·m (at 0 °C)
అయస్కాంత క్రమం	paramagnetic
యంగ్ గుణకం	208 GPa
షేర్ గుణకం	111 GPa
బల్క్ గుణకం	100 GPa
పాయిసన్ నిష్పత్తి	0.23
CAS సంఖ్య	7440-61-1
చరిత్ర
నామీకరణ చేసినవారు	after planet Uranus, itself named after Greek god of the sky Uranus
ఆవిష్కరణ	Martin Heinrich Klaproth (1789)
మొదటి సారి వేరుపరచుట	Eugène-Melchior Péligot (1841)
uranium ముఖ్య ఐసోటోపులు
ఐసో­ టోప్ లభ్యత అర్థ­ జీవిత­ కాలం (t1/2) విఘ­ టనం లబ్దం 232U trace 68.9 y SF – – α 5.414 228Th 233U trace 1.592×105 y SF 197.93 – α 4.909 229Th 234U 0.005% 2.455×105 y SF 197.78 – α 4.859 230Th 235U 0.720% 7.04×108 y SF 202.48 – α 4.679 231Th 236U trace 2.342×107 y SF 201.82 – α 4.572 232Th 238U 99.274% 4.468×109 y α 4.270 234Th SF 205.87 – β−β− – 238Pu

యురేనియం ఒక రసాయన మూలకం ఉంది. దీని చిహ్నం U, పరమాణు సంఖ్య 92. ఆవర్తన పట్టికలో ఆక్టినైడ్ సిరీస్ లో ఇది ఒక వెండి తెలుపు (మెటల్) లోహము. ఒక యురేనియం అణువు, 92 ప్రోటాన్లు, 92 ఎలక్ట్రాన్లు ఉంది. వీటిలో 6 తుల్య ఎలక్ట్రాన్లు ఉంటాయి. యురేనియం బలహీనంగా రేడియోధార్మిక మూలకము ఎందుకంటే దాని అన్ని ఐసోటోపులు అస్థిరంగా ఉంటాయి. యురేనియం యొక్క అత్యంత సాధారణ ఐసోటోపులు యురేనియం -238 (146 న్యూట్రాన్లతో కలిగి ప్రకృతిలో ఉన్న యురేనియం దాదాపు 99,3% వాటా), యురేనియం -235 (మూలకం 0.7% పరిగణనలోకి, 143 న్యూట్రాన్లతో కలిగి సహజంగా కనిపించేది) గా ఉంటాయి. యురేనియం ఆదిమ జాతిలో సంభవించే అంశాలు లెక్కకు తీసుకుంటే ఇది రెండవ అత్యధిక పరమాణు భారం కలిగి ఉంది, అనగా ప్లుటోనియం భారం కన్నా కాస్త తేలికైనది అని అర్థం. దీని సాంద్రత, సీసం కంటే 70% ఎక్కువగా ఉంటుంది. కానీ బంగారం లేదా టంగ్‌స్టన్ కంటే కొద్దిగా తక్కువ. ఇది, తక్కువ సాంద్రతతో మట్టి, రాయి (రాక్), నీరు, లలోని మిలియన్ భాగాలలో ఇవి కొన్ని భాగాలు మాత్రమే ఏర్పడుతుంది. దీనిని యూరనైట్ వంటి యురేనియం లభించు ఖనిజాల నుండి వాణిజ్యపరంగా సంగ్రహిస్తారు..

ఇవి కూడా చూడండి

• ఆవర్తన పట్టిక

యురేనియం -235 పాల్గొన్న న్యూట్రాన్ ప్రేరేపిత అణు విచ్చినము సంఘటన

క్షీణించిన యురేనియాన్ని వివిధ సైనిక అవసరాల కొరకు అధిక సాంద్రత ఉద్దీపనలుగా ఉపయోగిస్తారు

యురేనియం ఎక్కువగా కనిపించే పౌర ఉపయోగం ఉష్ణ శక్తి మూలంగా అణుశక్తి కర్మాగారాలు యందు ఉపయోగిస్తారు

అల్ట్రా వయోలెట్ కాంతి కింద ప్రకాశించే యురేనియం గాజు