చతుష్షష్టి కళలు

ఈ వ్యాసాన్ని లేదా వ్యాస విభాగాన్ని కళలు వ్యాసంలో విలీనం చెయ్యాలని ప్రతిపాదించడమైనది. (చర్చించండి)

కళలు 64 గా భారతీయులు గణించారు. వీటిని చతుష్షష్టి కళలంటారు. అవి వరుసగా:

1. గీతం
2. వాద్యం
3. నృత్యం
4. అలేఖ్యం
5. విశేష కచ్ఛేద్యం
6. పుష్పాస్తరణం
7. తండుల కుసుమబలి వికారం
8. దశనవ సనాంగరాగం
9. మణి భూమికా కర్మ
10. శయన రచనం
11. ఉదక వాద్యం
12. ఉదకాఘాతం
13. చిత్రయోగాలు
14. మాల్య గ్రథన వికల్పాలు
15. శేఖర కాపీడయోజనం
16. నేపధ్య ప్రయోగాలు
17. కర్ణపత్ర భంగాలు
18. గంధయుక్తి
19. భూషణ యోజనం
20. ఇంద్రజాలం
21. కౌచుమారం
22. హస్తలాఘవం
23. వంటకాలు
24. సూచీవాన కర్మ
25. సూత్ర క్రీడ
26. వీణా డమరుక వాద్యాలు
27. ప్రహేళికలు
28. ప్రతిమాల
29. దుర్వాచక యోగాలు
30. పుస్తక వాచనం
31. నాటకాఖ్యాయికా దర్శనం
32. కావ్య సమస్యా పూరణం
33. పట్టికా వేత్ర వాసవికల్పాలు
34. తర్కు కర్మలు
35. తక్షణం
36. వాస్తువిద్య
37. రూప్యరత్న పరీక్ష
38. ధాతువాదం
39. మణిరాగాకర జ్ఞానం
40. వృక్షాయుర్వేద యోగాలు
41. మేష కుక్కుట లావట యుద్ధ విధులు
42. శుకశారికా ప్రలాపాలు
43. ఉత్సాదనే, సంవాహనే, కేశమర్దనేచ కౌశలం,
44. అక్షర ముష్టికా కథనం
45. మ్లేచ్చిక వికల్పాలు
46. దేశభాషా విజ్ఞానం
47. పుష్పశకటిక
48. నిమిత్త జ్ఞానం
49. యంత్రమాతృక
50. ధారణ మాతృక
51. మానసీక్రియ
52. సంపాఠ్యం
53. కావ్యక్రియ
54. అభిధానకోశం
55. ఛందోజ్ఞానం
56. క్రియాకల్పం
57. చలితక యోగం
58. వస్త్రగోపనం
59. ద్యూతవిశేషాలు
60. ఆకర్షక్రీడం
61. బాల క్రీడనకాలు
62. వైనయికే జ్ఞానం
63. వైజయికీ విద్యలు
64. వ్యాయామికీజ్ఞానం

• వివరణ సహిత 64 కళలు

1. గీతము (స్వర ప్రధానముగా, పద ప్రధానముగా, లయ ప్రధానముగా మనస్సు యొక్క అవధానము ప్రధానముగా లోలోపల గానము చేయబడునది), 2. వాద్యము (ఇది తత-ఘన-అనవద్ధ-సుషిర భేదములచే నాలుగు విధములు ), 3. నృత్యము (భావాభినయము), 4. అలేఖ్యము (చిత్రలేఖనము), 5. విశేషకచ్ఛేధ్యము (తిలక-పత్రభంగాది రచన), 6. తండులకుసుమ బలివికారములు (బియ్యపుపిండితో, పూలతో భూతతృప్తి కొఱకు పెట్టెడి ముగ్గులు), 7. పుష్పాస్తరణము (పూలశయ్యలను, అసనములను ఏర్పఱచుట), 8. దశన వసనాంగరాగము (దంతములకు, వస్త్రములకు రంగులద్దుట), 9. మణిభూమికాకర్మ (మణులతో బొమ్మలను చేయుట), 10. శయన రచనము (ఋతువుల ననుసరించి శయ్యలను కూర్చుట), 11. ఉదక వాద్యము (జలతరంగిణి), 12. ఉదకాఘాతము (వసంతకేళిలో పిచికారుతో నీళ్ళు చిమ్ముట), 13. చిత్రయోగములు (రకరకముల వేషములతో సంచరించుట), 14. మాల్యగ్రథన వికల్పములు (చిత్ర విచిత్రములైన పూలమాలలను కూర్చుట), 15. శేఖరకాపీడ యోజనము (పూలతో కిరీటమును, తలకు చుట్టును అలంకరించుకొనెడి పూల నగిషీని కూర్చుట), 16. నేపథ్య ప్రయోగము (అలంకరణ విధానములు), 17. కర్ణపత్రభంగములు (ఏనుగు దంతములతోను శంఖములతోను చెవులకు అలంకారములను కల్పించుకొనుట), 18. గంధయుక్తి (అత్తరువులు మొదలగునవి చేసెడి నేర్పు ), 19. భూషణ యోజనము (సామ్ములు పెట్టుకొను విధానము ), 20. ఇంద్రజాలములు (చూపఱుల కనులను భ్రమింప జేయుట), 21. కౌచిమారయోగము (సుభగంకరణాది యోగములు), 22. హస్త లాఘవము (చేతులలోనున్న వస్తువులను మాయము చేయుట), 23. విచిత్ర శాఖయూష భక్ష్యవికారములు (రకరకముల తినుబండములను వండుట), 24. పానక రసరాగాసవ యోజనము (పానకములు, మద్యములు చేయుట), 25. సూచీవానకర్మ (గుడ్డలు కుట్టుట), 26. సూత్రక్రీడ (దారములను ముక్కలు చేసి, కాల్చి మరల మామూలుగా చూపుట), 27. వీణాడమరుక వాద్యములు (ఈవాద్యములందు నేర్పు), 28. ప్రహేళికలు (సామాన్యార్థము మాత్రము పైకి కనబడునట్లును, గంభీరమైన యర్థము గర్భితమగునట్లును కవిత్వము చెప్పుట), 29. ప్రతిమాల (కట్టుపద్యములను చెప్పుట), 30. దుర్వాచక యోగములు (విలాసము కొఱకు క్లిష్ట రచనలను చదువులట), 31. పుస్తక వాచకము (అర్థవంతముగా చదివెడి నేర్పు), 32. నాటకాఖ్యాయికా దర్శనము (నాటకములకు, కథలకు సంబంధించిన జ్ఞానము ), 33. కావ్యసమస్యాపూరణము (పద్యములతో సమస్యలను పూరించుట), 34. పట్టికా వేత్రవాన వికల్పములు (పేముతో కుర్చీలు, మంచములు అల్లుట), 35. తక్షకర్మ (విలాసము కొఱకు బొమ్మలు మొదలైనవి చేయుట), 36. తక్షణము (కఱ్ఱపని యందు నేర్పు), 37. వాస్తువిద్య (గృహాదినిర్మాణ శాస్త్రము ), 38. రూప్యరత్నపరీక్ష (రూపాయలలోను, రత్నములలోను మంచి చెడుగులను పరిశీలించుట), 39. ధాతువాదము (లోహములుండెడి ప్రదేశములను కనుగొనుట), 40. మణిరాగాకర జ్ఞానము (మణుల గనులను కనిపెట్టుట), 41. వృక్షాయుర్వేద యోగములు (చెట్లవైద్యము), 42. మేషకుక్కుటలావక యుద్ధవిధి (పొట్టేళ్ళు, కోళ్ళు, లావుక పిట్టలు మొదలగు వానితో పందెములాడుట), 43. శుకశారికా ప్రలాపనము (చిలుకలకు, గోరువంకలకు మాటలు నేర్పుట), 44. ఉత్సాదన, సంవాహన, కేశమర్దన కౌశలము (ఒళ్ళుపట్టుట, పాదములొత్తుట, తలయంటుట వీనియందు నేర్పు), 45. అక్షరముష్టికా కథనము (అక్షరములను మధ్య మధ్య గుర్తించుచు కవిత్వము చెప్పుట), 46. మ్లేచ్ఛితక వికల్పములు (సాధుశబ్దమును గూడ అక్షర వ్యత్యయము చేసి అసాధువని భ్రమింపజేయుట), 47. దేశభాషా విజ్ఞానము (బహుదేశ భాషలను నేర్చియుండుట), 48. పుష్పశకటిక (పూలతో రథము, పల్లకి మొదలగునవి కట్టుట), 49. నిమిత్త జ్ఞానము (శుభాశుభ శకునములను తెలిసియుండుట), 50. యంత్ర మాతృక (యంత్ర నిర్మాణాదులు), 51. ధారణ మాతృక (ఏకసంధా గ్రహణము), 52. సంపాఠ్యము (ఒకడు చదువుచుండగా పలువురు వానిననుసరించి వల్లించుట), 53. మానసీక్రియ (మనస్సుయొక్క అవధానమునకు సంబంధించిన క్రియ), 54. కావ్యక్రియ (కావ్యములను రచించుట), 55. అభిధాన కోశచ్ఛందో విజ్ఞానము (నిఘంటువులు, ఛందోగ్రంథములు-వీని పరిజ్ఞానము), 56. క్రియాకల్పము (కావ్యాలంకార శాస్త్ర పరిజ్ఞానము), 57. ఛలితక యోగములు (మాఱువేషములతో నింకొక వ్యక్తివలె చలామణి యగుట), 58. ద్యూతవిశేషములు (వస్త్రములను మాయము చేయుట మొదలగు పనులు), 59. ద్యూతవిశేషములు (జూదమునందలి విశేషములను తెలిసికొని యుండుట), 60. ఆకర్షక్రీడలు (జూదములందలి భేదములు), 61. బాలక్రీడనకములు (పిల్లల ఆటలు), 62. వైనయిక జ్ఞానము (గజ అశ్వ-శాస్త్ర పరిజ్ఞానము), 63. వైజయిక విద్యలు (విజయసాధనోపాయములను తెలిసియుండుట), 64. వ్యాయామిక జ్ఞానము (వ్యాయామపరిజ్ఞానము). [వా.కా.సూ. 1-3-16.]