సుదర్శన శతకం: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
25 ప శ్లోకము చివరిపాదం సవరించాను
ట్యాగులు: విజువల్ ఎడిటర్ ద్వారా సవరణ చరవాణి సవరింపు చరవాణి ద్వారా వెబ్ సవరింపు
26 వ శ్లోకమ్ నుండి 38వ శ్లోకమ్ వరకు చేర్చాను
ట్యాగులు: విజువల్ ఎడిటర్ ద్వారా సవరణ చరవాణి సవరింపు చరవాణి ద్వారా వెబ్ సవరింపు
పంక్తి 252: పంక్తి 252:
ఇతి జ్వాలావర్ణనమ్ ప్రథమమ్
ఇతి జ్వాలావర్ణనమ్ ప్రథమమ్


అథ నేమివర్ణనమ్ ద్వితీయమ్





పంక్తి 262: పంక్తి 262:
నేమిస్సౌదర్షనీవ: శ్రియమతిశయినీం దాశతాదాశతాబ్దమ్ ||
నేమిస్సౌదర్షనీవ: శ్రియమతిశయినీం దాశతాదాశతాబ్దమ్ ||
</poem>
</poem>

26

ధారాచక్రస్య తారాగణకణ వితతిద్యోతితద్యుప్రచారా

పారావారాంబు పూర క్వతన పిశునితోత్తాల పాతాలయాత్రా |

గోత్రాది స్ఫోట శబ్ద ప్రకటిత వసుధా మండలీ చన్డయానా

పన్థానం వః ప్రదిశ్యత్ ప్రశమన కుశలా పాప్మనామాత్మనీనమ్ ||

27

యాత్రా యా త్రాతలోకా ప్రకటిత వరుణ త్రాసముద్రే సముద్రే

సత్త్వా సత్త్వాసహోష్మా కృతసగరుదగ స్పన్దదానా దదానా |

హానిం హా నిన్దితానాం జగతి పరిషదాం దానవీనాం నవీనామ్

చక్రే చక్రేచక్రేశనేమి శ్శముపహరతు సా స్వప్రభావప్రభా వః ||

28

యత్రామిత్రాన్ దిధక్షౌ ప్రవిశతి బలినో ధామ నిస్సీమధామ్ని

గ్రస్తాపస్తాపశీర్ణైః ప్రకటితసికతో మౌక్తికై శ్శౌక్తికేయైః |

రాశీర్వారామపారాం ప్రకటయతి పునర్వైరిదారాశ్రుపూరైః

వృద్ధిం నిర్యాతి నిర్యాపయతు స దురితాన్యస్త్రరాజ ప్రధిర్వః ||

29

కక్ష్యైతౌల్యేన కద్రూతనయ ఫణమణీన్ కల్యదీపస్య యుంజన్

పాతాలాన్తః ప్రపాతి నిఖిలమపి తమః స్వేన ధామ్నా నిగీర్య |

దైతేయప్రేయసీనాం వమతి హృది హతప్రేయసాం భూయసా వః

చక్రాగ్రీయాగ్రదేశో దహతు విలసితం బహ్వసావంహసాం వః ||

30

కృష్ణాంభోదస్య భూషా కృతనయన నయ వ్యాహతిర్భార్గవస్య

ప్రాప్తామావేదయన్తీ ప్రతిభటసుదృశాముద్భటాం బాష్పవృష్టిమ్ |

నిష్తప్తాష్టాపద శ్రీస్సమమమరచమూ గర్జితైరుజ్జిహానా

కీర్తిం వః కేతికీభిః ప్రథయతు సదృశీం చంచలా చక్రధారా ||

31

వప్రాణాం భేదనీం యః పరిణతి మఖిల శ్లాఘనీయాం దధానః

క్షుణ్ణాం నక్షత్రమాలాం దిశిదిశి వికిరన్ విద్యుతా తుల్యకక్య్యః |

నిర్యాణేనోత్కటేన ప్రకటయతి నవం దానవారిప్రకర్షం

చక్రాధీశస్య భద్రో వశయతు భవతాం స ప్రధిశ్చిత్తవృత్తిమ్ ||

32

నాకౌకశ్శత్రుజత్రు త్రుటన విఘటితస్కన్ధనీరన్ధ్రనిర్యత్

నవ్యక్రవ్యాస హవ్యగ్రసన రసలసజ్జ్వాల జిహ్వాలవహ్నిమ్

యం దృష్ట్వా సాంయుగీనం పునరపి విదధత్యాశిషో వీర్య వృద్ధ్యై

గీర్వాణా నిర్వృణానా వితరతు స జయం విష్ణు హేతిప్రధిర్వః ||

33

ధన్యాధ్వన్యన్య ధారాసలిలమివ ధనం దుర్గత్య స్యేవ దృష్టిః

జాత్యన్ధస్యేవ వఙోః పదవిహృతిరివ ప్రీణనీ ప్రేమభాజామ్ |

ప్రత్యుర్మాయాక్రియాయాం ప్రకటపరిణతిర్విశ్వరక్షా క్షమాయాం

మాయామాయామినీం వః త్రుటయతు మహతీ నేమి రస్త్రేశ్వరస్య ||

34

త్రాణాం యా విష్టపానాం వితరతి చ యయా కల్ప్యతే కామపూర్తిః

న స్థానం యత్పురస్తాత్ ప్రభవతి కలయా ప్యోషధీనా మధీశః|

ఉన్మేషో యాతి యస్యా న సమయనియతిం సా శ్రియం వః ప్రదేయాత్

న్యక్కృత్య ద్యోతమానా త్రిపురహరదృశం నేమిరస్త్రేశ్వరస్య ||

35

నక్షత్రక్షోదభూతిప్రకరవికిరణ శ్వేతితాశావకాశా

జీర్ణైః పర్ణైరివ ద్యాం జలధరపటలైః చూర్ణితైరూర్ణువానా |

ఆజావాజానవాజా నతరిపుజనతారణ్యమావర్తమానా

నేమిర్వాత్యేవ చాక్రీ ప్రణుదతు భవతాం సంహతం పాపతూలమ్ ||

36

క్షిప్త్వా నేపథ్త శాటీమివ జలదఘటాం జిష్ణుకోదణ్డచిత్రా

తారాపుఞ్జం ప్రసూనాంజలిమివ విపులే వ్యోమరంగే వికీర్య |

నిర్వేదగ్లాని చిన్తా ప్రభృతి పరవశానన్తరా దానవేన్ద్రాన్

నృత్యన్నానాలయాఢ్యంనట ఇవ తనుతాం శర్మ చక్రప్రధిర్వః ||

37

దౌర్గత్య ప్రౌడతాప ప్రతిభటవిభవా విత్తధారాస్సృజన్తీ

గర్జన్తీ చీత్క్రియాభిః జ్వలదనలశిఖోద్దామ సౌదామనీకా |

అవ్యాత్క్రవ్యాద్వధూటీ నయన జలభరైః దిక్షు నవ్యాననవ్యాన్

పుష్యన్తీ సిన్ధిపూరాన్ రథచరణపతేర్నేమికాదమ్బినీ వః ||

38

సన్దోహం దానవానా మజసమజమివాలభ్య జాజ్వల్యమానే

వహ్నా వహ్నాయ జుహ్వత్త్రిదశపరిషదే స్వస్వభాగప్రదాయీ |

స్తోత్త్రైర్బ్రహ్మాదిగీతైః ముఖరపరిసరం శ్లాఘ్యశస్త్ర ప్రయోగం

ప్రాప్తస్సంగ్రామసత్రం ప్రధిరసురరిపోః ప్రార్థితం ప్రస్తుతాం వః ||

ఇతి నేమివర్ణనమ్

39
39
<poem>
<poem>

11:33, 1 జనవరి 2016 నాటి కూర్పు

ఈ స్త్రోత్రరాజము శ్రీమద్రామానుజాచార్యుల వారి శిష్యులైన, శ్రీ కూరనారాయణ మునులు లేదా కూరనారాయణ జీయర్ అనే వారిచే రచింపబడింది. 100 శ్లోకాలు కల ఈ స్తోత్రము, శ్రీవైష్ణవసంప్రదాయం లో ముఖ్య స్థానం కలిగి ఉంది. వీరు శ్రీ కూరత్తాళ్వాన్ కు శిష్యులు మరియు సుదర్శన మంత్రోపాసన నిష్టులు. తమకు గల ఆచార్య అభిమానం చే ఆచార్య నామమునే ధరించిన ఉత్తమ శిష్యులు. శ్రీ రంగనాధుని సన్నిధిలో దివ్య ప్రబంధగానము చేయు సాత్వికులైన శ్రీ తిరువరంగ పెరుమాళరైయర్ స్వామి తీవ్ర వ్యాధిచే బాధ పడుతున్న సమయం లో, వారి బాధ చూచి సహించలేక పొఇన శ్రీ కూరత్తాళ్వాన్ సతీమణి, కూరనారాయణ మునివరులను చూచి, అరైయర్ స్వమి యొక్క వ్యాధి పరిహార్ధమై మీ మంత్ర శాస్త్రము వినియోగించరాఅదా అని అడుగగా, రచించినదే ఈ సుదర్శన శతక స్తోత్ర రాజము. ఈ శతక రచన గూర్చి వేరొక వృత్తాంతము కూడా కలదు. ఒకప్పుడు శ్రీ రంగనాధుని వైభవమును చూచి సహింపలేకపోయిన ఒక ప్రభువు , ఒక మంత్రవేత్త సహాయంతో రంగనాధుని కళలను అపహరించదానికి నియమించాడు. ఆ ప్రభావం వలన శ్రీ రంగనాధుదు శేష శయ్య పైనుండి నాలుగు అంగుళములు పైకి లేచి కనపడగా ...అర్చకులు పెద్దలు ఈ విషయాన్ని శ్రీ కూర నారాయణ మునివరులకు విన్నవించగా ..ఇది మంత్రవేత్త ప్రభావమని గుర్తించి వానిని పట్టుకొని స్వామి ని యాధాస్థానమున దించవలెనని తలచినారు. అందుకు ఉపాయముగా ఆ రోజు ప్రసాదములో ఆవపొడి ఎక్కువ వేయించినారు.. అట్లు స్వామి ని అపహరించదలచిన మంత్రవేత్తలు బలిహరణ మెతుకులు తినవలెనని నియమము కలదు.. ఈ విషయము తెలిసి కూర నారాయణులు ఆవ పొడి ని పులిహోర యందు కలిపించారు. రోజూ మాదిరిగానే కళ్ళకు అంజనం వ్రాసుకొని ఆ మంత్రవేత్త బలిహరణ మెతుకులు తినడానికై వచ్చి తినగా, ఆవపొడి ఘాటు వలన కన్నీరు కారగా అందువలన కంటికి రాసుకొనిన అంజనపు కాటుక కరిగిపోగా పట్టు పడిపోయినాడు ఆ మాంత్రికుడు.. అతడి ద్వారానే విషయమును తెలిసికొని శ్రీరంగనాధుని ఆభరణములు ఇచ్చివేయుదుమని ప్రలోభపెట్టి ఇచ్చివేసి, శ్రీ రంగనాధుని మరల ఆ మంత్రవేత్త చేతనే యధా పూర్వముగ కళలతో అలరారునట్లుగా చేయించినారు............. ఇట్టి దుష్ట స్వభావము కలిగిన వాని వలన మరల ఎప్పుడైనా ఏ దేవాలయములోనైనా ఇట్టి ప్రమాదము జరుగవచ్చును అని భావించి ఇట్టి మంత్రవేత్త జీవించుత దివ్య దేశ వైభవమునకు హానికరమని తలంచిన శ్రీ కూరనారాయణులు వాడి తోడుగా వెళ్ళిన మల్లులచేతనే వాడిని వధింపచేసి మరల శ్రీ రంగనాధుని ఆభరణరాషిని శ్రీస్వామివారి భండాగారములో చేర్పించిరి. సంహరింపచేయుట వలననే నేమో కూరనారాయణుల 'పవన శక్తి ' కుంటుపడినది. అపుడు వీరు నూరు త్రాళ్ళుతో నిర్మింపబడిన ఒక ఉట్టిని గాలిలోనికి వ్రేలాడదీయించి తాము అందుండీ, ఈ సుదర్శన శతకమందలి ఒక్కొక్క శ్లొకమును పటించుచూ ఒక్కొక్క త్రాటిని తొలగించసాగారు. అట్లు నూరు శ్లొకములు పూర్తి అయినప్పటికి నూరు త్రాళ్ళను చేదించినా శ్రీ కూరనారయణ జీయర్ క్రింద పడిపోక వియత్తలముననే నిలువగలిగినారు. ఇట్లు వీరు కోల్పోఇన 'పవన శక్తి ' ని తిరిగి పొందునటూల చేసినదీ సుదర్శన శతక స్తోత్ర రాజము ఈ స్తోత్రము పటించువలన ఎంత శక్తి కలుగునో వినుట చేతకూడ అంతే ప్రయోజనము కలుగును అందకే ఆస్తికులందరూ ధర్మార్థ కామ మోక్షాది నిమిత్తమై ఈ స్తోత్రమును పారాయణాదులు జరిపించెదరు.

"యస్యస్మరణ మాత్రేణ విద్రవంతి సురారయ:, సహస్రార నమస్తుభ్యం విష్ణు పాణి తలాశ్రయ:" ఎవ్వని స్మరించిన మాత్రముననే అసురరాక్షసాదులందరూ భయపడి పరుగులు పెట్టుదురో, అట్టి మాహాత్మ్యము గల శ్రీమన్నారయణుని పాణి తలమున అలంకరించి ఉండు ఓ సహస్రార దేవా ! నీకు నమస్సులు.

శ్రీ సుదర్శన శతకము ఆరు వర్ణనములతో నూరు శ్లోకములతో అలరారుతుంది. జ్వాలా వర్ణనము 24 శ్లోకములు, నేమి వర్ణనము 14 శ్లోకములు, అర వర్ణనము 12 శ్లోకములు, నాభి వర్ణనము 11 శ్లోకములు, అక్ష వర్ణనము 13 శ్లోకములు మరియు పురుష వర్ణనము 26 శ్లోకములు కలిగి 101 శ్లోకము ఫలశ్రుతిగా చెప్పబడినది.

శతకంలోని శ్లోకాలు

రంగేశవిఙ్ఞప్తికరామయస్య

చకార చక్రేశనుతిం నివృత్తయే |

సమాశ్రయేహం వరపూరణీయః

తం కూరనారాయణ నామకం మునిమ్ ||

జ్వాలావర్ణనం ప్రథమమ్

మొదటి శ్లోకం

సౌదర్శన్యుజ్జిహానా దిశి విదిశి తిరస్కృత్య సావిత్ర మర్చి:
బాహ్యా బాహ్యంధకార క్షతజగదగదంకార భూమ్నా స్వధామ్నా |
ధోఃఖర్జూ దూరగర్జ ద్విబుధరిపువధూ కంఠ వైకల్య కల్యా
జ్వాలా జాజ్వల్య మానా వితరతు భవతాం వీప్సయా భీప్సితాని ||

2 వ శ్లొకం

ప్రత్యుద్యాతం మయూఖైర్నభసి దినకృత: ప్రాప్తసేవం ప్రభాభి:
భూమౌ సౌమేర వీభిర్దివివరివసితం దీప్తిభిర్దేవ ధామ్నామ్ |
భూయస్యై భూతయేవ: స్ఫురతు సకల దిగ్భ్రాంత సాంద్రస్ఫులింగం
చాక్రం జాగ్రత్ ప్రతాపమ్ త్రిభువన విజయ వ్యగ్రముగ్రం మహస్తత్ ||

3

పూర్ణే పూరైస్సుధానాం సుమహతిలసత స్సోమ బింబాలవాలే
బాహాశాఖావరుద్ధ క్షితిగగన దివశ్చక్రరాజ ద్రుమస్య |
జ్యోతిశ్చద్మాప్రవాళ: ప్రకటిత సుమనస్సంపదుత్తం సలక్ష్మీం
పుష్ణన్నాశాముఖేషు ప్రదిశతు భవతాం సప్రకర్షం ప్రహర్షం ||

4

ఆరాదారాత్ సహస్రాద్విసరతి విమతక్షేప దక్షాద్యదక్షాత్
నాభేర్భాస్వత్స నాభే ర్నిజవిభవ పరిచిన్న భూమేశ్చనేమే |
ఆమ్నాయై రేక కంఠై: స్తుతమహిమ మహో మాధవీ యస్యహేతే:
తద్ద్వోదిక్ష్వేధమానం చతస్రుషు చతుర: పుష్యతాత్ పూరుషార్థాన్ ||

5

శ్యామం ధామ ప్రసృత్యా క్వచన భగవతః క్వాపి బభ్రుప్రకృత్యా

శుభ్రం శేషస్య భాసా క్వచన మణిరుచా క్వాపి తస్వైవ రక్తమ్ |

నీలం శ్రీనేత్ర కాన్త్యా క్వచిదపి మిథునస్యాదిమస్యేవ చిత్రాం

వ్యాతన్వానం వితాన శ్రియముపచినుతాచ్ఛర్మ వశ్చక్రభానమ్ ||

6

శంసన్త్యున్మేష ముచ్చోషిత పరమహసో భాస్వతః కైటభారేః

ఇన్ధే సన్ధ్యేవ నక్తంచర విలయకరీ యా జగద్వన్దనీయా |

బన్ధూకచ్ఛాయ బన్ధుచ్ఛవిఘటిత ఘనచ్ఛేద మేదస్వినీ సా

రాథాంగీ రశ్మిభంగీ ప్రణుదతు భవతాం ప్రత్యహోత్థాన మేనః ||

7

సామ్యం ధూమ్యా ప్రవృద్ధ్యా ప్రకటయతి నభస్తారకా జాలకాని

స్పౌలింగీం యాన్తి కాన్తిం దిశతి యదుదయే మేరురంగారశఙ్కామ్ |

అగ్మిర్మగ్నార్చిరైక్యం భజతి దిననిశావల్లభౌ దుర్లభాభౌ

జ్వాలావర్తావివస్తః ప్రహరణపతిజం ధామ వస్తద్ధినోతు ||

8

దృష్టేధివ్యోమ చక్రే వికచ నవజపాసన్నికాశేసకాశం

స్వర్భానుర్భాను రేష స్పుటమితి కలయన్నాగతో వేగతోస్య

నిష్టప్తో యైర్నివృత్తో విధుమివ సహసా స్ర్పష్టుమద్యాపి నేష్టే

ఘర్మాంశుం తే ఘటన్తా మహిత విహతయే భానవో భాస్వరా వః ||

9

దేవం హేమాద్రితుఙ్గం పృథుభుజశిఖరం బిభ్రతీం మధ్యదేశే

నాభి ద్వీపాభిరామాం-అరవిపినవతీం శేష శీర్షాసనస్థామ్ |

నేమిం పర్యాయ భూమిం దినకరకిరణాదృష్టసీమః పరీత్య

ప్రీత్యై వశ్చక్రవాలచల ఇవ విలసన్నస్తు దివ్యాస్త్రరశ్మి: ||

10

ఏకం లోకస్య చక్షుర్ద్వివిధమపనుదత్కర్మ సమ్రత్రినేత్రం

దాత్రర్థానం చతుర్ణాం గమయదరిగణం పంచతాం షడ్గుణాఢ్యమ్ |

సప్తార్చి శ్శోషితాష్టాపదనవ కిరణశ్రేణి రజ్యద్దశాశం

పర్యాస్యాద్వశ్శతాఙ్గావయవపరిబృఢ జ్యోతిరీతీ సహస్రమ్ ||

11

ఉచ్చణ్డే యచ్ఛిఖణ్డే నిబిడయతి నభఃక్రోడ మర్కోటతి ద్యామ్

అభ్యస్యప్రౌఢ తాపగ్లపితవపురపో బిభ్రతీరభ్రపంక్తీః |

ధత్తే శుష్యత్సుధోత్సో విధురపుమధునః క్షౌద్ర కోశస్య సామ్యమ్

రక్షన్త్వస్త్ర ప్రభోస్తే రచితసుచరితవ్యుష్టయో ఘృష్టయో వః ||

12

పద్మౌఘో దీర్ఘికామ్భస్యవని ధరతటే గైరికామ్బు ప్రపాతః

సిన్దూరం కుఞ్జరాణాం దిశి దిశి గగనే సాన్ధ్యమేఘ ప్రబన్ధః |

పారావారే ప్రవాళో వనభువి చ తథా ప్రేక్ష్యమాణః ప్రముగ్ధైః |

సాధిష్టం వః ప్రమోదం జనయతు దనుజద్వేషిణ స్త్వైషరాశిః ||

13

భానో! భానో త్వదీయా స్ఫురతి కుమిదినీమిత్ర తే కుత్ర తేజః

తారా! స్తారాదధీరో స్యనల! న భవతః స్వ్వైరమైరమ్మదార్చిః |

శంసన్తీత్థం నభఃస్థా యదుదయసమయే చక్రరాజాంశవస్తే

యుష్మాకం ప్రౌడతాపప్రభవభవగదాపక్రమాయ క్రమన్తామ్ ||

14

జగ్థ్వా కర్ణేషు దూర్వాంకుర మరి సుదృశా మక్షిషు స్వర్వధూనాం

పీత్వా చాంభశ్చరన్త్యః సవృషమనుగతా వల్లవేనాదిమేన |

గావో వశ్చక్రభర్తుః పరమమృతరసం ప్రశ్రితానాం దుహానాః

బుద్ధిం స్వలోకలుప్త త్రిభువనతమసః సానుబన్ధాం దదన్తామ్ ||

15

సేనాం సేనాం మఘోనో మహతి రణముఖే లం భయం లమ్భయన్తీః

ఉత్సేకోష్ణాలుదోష్ణాం ప్రథమదివిషదామావలీర్యావలీఢే |

విశ్వం విశ్వంభరాద్యం రథపదధిపతేర్లీలయా పాలయన్తీ

వృద్ధిః సా దీధితీనాం వృజినమనుజనుర్మార్జయత్వార్జితం వః ||

16

తప్తా స్వేనోష్మణేవ ప్రతిభటవపుషామస్రధారా ధయన్తీ

ప్రాప్తేవ క్షీబభావం ప్రతిదిశమసకృత్ తన్వతీ ఘూర్ణితాని |

వంశాస్థిస్ఫోట శబ్దం ప్రకటయతి పటూన్ యా వహన్త్యట్టహాసన్

భా సా వః స్యదనాంగ ప్రభుసముదయినీ స్పన్దతాం చిన్తితాయ ||

17

దేవైరాసేవ్యమానో ధనుజభట భుజాదణ్డ దర్పోష్మతప్తైః

ఆశారోధో తిలంఘీ లుటదుడుపటలీ లక్ష్యడిండీరపిణ్డః |

రింగజ్వాలా తరంగ త్రుటితరిపుతరువ్రాత పాత్రోగ్రమార్గః

చాక్రో వః శోచిరోఘః శమయతు దురితాపహ్నవం దావ వహ్నిమ్ ||

18

భ్రామ్యన్తీ సంశ్రితానాం భ్రమశమనకరీ చ్ఛన్నసూర్య ప్రకాశా

సూర్యాలోకానురూపా రిపుహృదయ తమస్కారిణీ నిస్తమస్కా|

ధారా సంపాతినీ చ ప్రకటితదహనా దీప్తిరస్త్రేశితుర్వః

చిత్రా భద్రాయ విద్రావిత విమతజనా జాయతామాయతాయ ||

19

నిన్యే వన్యేవ కాశీ దవశిఖి జటిల జ్యోతిషా యేన దాహం

కృత్యా వృత్త్యావిలిల్యే శలభసులభయా యత్ర చిత్ర ప్రభావే |

రుద్రోప్యద్రేర్దుహిత్రా సహ గహనగుహాం యద్భయాదభ్యయాసీత్

దిశ్యాద్విశ్వార్చితో వః స శుభమనిభృతం శౌరిహేతిప్రతాపః

20

ఉద్యన్ బింబాదుదారాన్నయనహిమజలం మార్జయన్ నిర్జరీణాం

అజ్ఞానధ్వాన్తమూర్ఛాకరజని రజనీభఞ్జన వ్యఞ్జితాధ్వా |

న్యక్కుర్వాణా గ్రహాణాం స్ఫురణ మపహరనర్చిషః పావకీయాః

చక్రేశార్కప్రకాశో దిశతు దశ దిశో వ్యశ్నువానం యశో వః ||

21

వర్గస్య స్వర్గధామ్నామపి దనుజనుషాం విగ్రహం నిగ్రహీతుం

దాతుం సద్యో బలానాం శ్రియమతశయనీం పత్రభంగానువృత్యా |

యోక్తుం దేదీప్యతే యా యుగపదపి పురో భూతిమయ్యా ప్రకృత్యా

సా వో నుద్యాదవిద్యాం ద్యుతిరమృతరసస్యన్దినీ స్యాన్దనాంగీ ||

22

దాహం దాహం సపత్నాన్ సమరభువి లసద్భస్మనా వర్త్మనాయాన్

కవ్యాదప్రేత భూతా ద్యభిలషిత పుషా ప్రీత కాపాలికేన

కఙ్కాలైః కాలధౌతం గిరిమివ కురుతే యః స్వకీర్తేర్విహర్తుం

ఘృష్టిః సాందృష్టికం వః సకలముపనయత్వాయుధాగ్రేసరస్య ||

23

దగ్ధానాం దానవానాం సభసితనిచయైః అస్తిభిః సర్వశుభ్రాం

పృధ్వీ కృత్యా పి భూయో నవరుధిర ఝరీ కౌతుకం కౌణపేభ్యః |

కర్వాణం బాష్పపూరైః కుచతట ఘుసృణక్షాలనైస్తద్యుధూనాం

పాపం పాపచ్యమానం శమయతు భవతామస్త్రరాజస్య తేజః ||

24

మగాన్మోషం లలాటానల ఇతి మదనద్వేషిణా ధ్యాయతేవ

స్రష్ట్రా ప్రోన్నిద్ర వాసాంబుజ దలపటల ప్లోషముత్పశ్యతేవ |

వజ్రాగ్మిర్మాస్మ నాశం వ్రజదితి చకితినేవ శక్రేణ బద్ధైః

స్తోత్రైరస్త్రేశ్వరస్య ద్యతు దురిత శతం ద్యోతమానా ద్యుతిర్వః ||

ఇతి జ్వాలావర్ణనమ్ ప్రథమమ్

అథ నేమివర్ణనమ్ ద్వితీయమ్


25 వ శ్లోకం

శస్త్రాస్త్రం శాత్రవాణాం శలభకులమివ జ్వాలయా లేలిహానా,
ఘోషై: స్వై: క్షోభయంతీ విఘటిత భగవద్ యోగనిద్రాన్ సముద్రాన్ |
వ్యూఢోర: ప్రౌఢచార త్త్రుటితపటురటత్కీసక్షుణ్ణదైత్యా
నేమిస్సౌదర్షనీవ: శ్రియమతిశయినీం దాశతాదాశతాబ్దమ్ ||

26

ధారాచక్రస్య తారాగణకణ వితతిద్యోతితద్యుప్రచారా

పారావారాంబు పూర క్వతన పిశునితోత్తాల పాతాలయాత్రా |

గోత్రాది స్ఫోట శబ్ద ప్రకటిత వసుధా మండలీ చన్డయానా

పన్థానం వః ప్రదిశ్యత్ ప్రశమన కుశలా పాప్మనామాత్మనీనమ్ ||

27

యాత్రా యా త్రాతలోకా ప్రకటిత వరుణ త్రాసముద్రే సముద్రే

సత్త్వా సత్త్వాసహోష్మా కృతసగరుదగ స్పన్దదానా దదానా |

హానిం హా నిన్దితానాం జగతి పరిషదాం దానవీనాం నవీనామ్

చక్రే చక్రేచక్రేశనేమి శ్శముపహరతు సా స్వప్రభావప్రభా వః ||

28

యత్రామిత్రాన్ దిధక్షౌ ప్రవిశతి బలినో ధామ నిస్సీమధామ్ని

గ్రస్తాపస్తాపశీర్ణైః ప్రకటితసికతో మౌక్తికై శ్శౌక్తికేయైః |

రాశీర్వారామపారాం ప్రకటయతి పునర్వైరిదారాశ్రుపూరైః

వృద్ధిం నిర్యాతి నిర్యాపయతు స దురితాన్యస్త్రరాజ ప్రధిర్వః ||

29

కక్ష్యైతౌల్యేన కద్రూతనయ ఫణమణీన్ కల్యదీపస్య యుంజన్

పాతాలాన్తః ప్రపాతి నిఖిలమపి తమః స్వేన ధామ్నా నిగీర్య |

దైతేయప్రేయసీనాం వమతి హృది హతప్రేయసాం భూయసా వః

చక్రాగ్రీయాగ్రదేశో దహతు విలసితం బహ్వసావంహసాం వః ||

30

కృష్ణాంభోదస్య భూషా కృతనయన నయ వ్యాహతిర్భార్గవస్య

ప్రాప్తామావేదయన్తీ ప్రతిభటసుదృశాముద్భటాం బాష్పవృష్టిమ్ |

నిష్తప్తాష్టాపద శ్రీస్సమమమరచమూ గర్జితైరుజ్జిహానా

కీర్తిం వః కేతికీభిః ప్రథయతు సదృశీం చంచలా చక్రధారా ||

31

వప్రాణాం భేదనీం యః పరిణతి మఖిల శ్లాఘనీయాం దధానః

క్షుణ్ణాం నక్షత్రమాలాం దిశిదిశి వికిరన్ విద్యుతా తుల్యకక్య్యః |

నిర్యాణేనోత్కటేన ప్రకటయతి నవం దానవారిప్రకర్షం

చక్రాధీశస్య భద్రో వశయతు భవతాం స ప్రధిశ్చిత్తవృత్తిమ్ ||

32

నాకౌకశ్శత్రుజత్రు త్రుటన విఘటితస్కన్ధనీరన్ధ్రనిర్యత్

నవ్యక్రవ్యాస హవ్యగ్రసన రసలసజ్జ్వాల జిహ్వాలవహ్నిమ్

యం దృష్ట్వా సాంయుగీనం పునరపి విదధత్యాశిషో వీర్య వృద్ధ్యై

గీర్వాణా నిర్వృణానా వితరతు స జయం విష్ణు హేతిప్రధిర్వః ||

33

ధన్యాధ్వన్యన్య ధారాసలిలమివ ధనం దుర్గత్య స్యేవ దృష్టిః

జాత్యన్ధస్యేవ వఙోః పదవిహృతిరివ ప్రీణనీ ప్రేమభాజామ్ |

ప్రత్యుర్మాయాక్రియాయాం ప్రకటపరిణతిర్విశ్వరక్షా క్షమాయాం

మాయామాయామినీం వః త్రుటయతు మహతీ నేమి రస్త్రేశ్వరస్య ||

34

త్రాణాం యా విష్టపానాం వితరతి చ యయా కల్ప్యతే కామపూర్తిః

న స్థానం యత్పురస్తాత్ ప్రభవతి కలయా ప్యోషధీనా మధీశః|

ఉన్మేషో యాతి యస్యా న సమయనియతిం సా శ్రియం వః ప్రదేయాత్

న్యక్కృత్య ద్యోతమానా త్రిపురహరదృశం నేమిరస్త్రేశ్వరస్య ||

35

నక్షత్రక్షోదభూతిప్రకరవికిరణ శ్వేతితాశావకాశా

జీర్ణైః పర్ణైరివ ద్యాం జలధరపటలైః చూర్ణితైరూర్ణువానా |

ఆజావాజానవాజా నతరిపుజనతారణ్యమావర్తమానా

నేమిర్వాత్యేవ చాక్రీ ప్రణుదతు భవతాం సంహతం పాపతూలమ్ ||

36

క్షిప్త్వా నేపథ్త శాటీమివ జలదఘటాం జిష్ణుకోదణ్డచిత్రా

తారాపుఞ్జం ప్రసూనాంజలిమివ విపులే వ్యోమరంగే వికీర్య |

నిర్వేదగ్లాని చిన్తా ప్రభృతి పరవశానన్తరా దానవేన్ద్రాన్

నృత్యన్నానాలయాఢ్యంనట ఇవ తనుతాం శర్మ చక్రప్రధిర్వః ||

37

దౌర్గత్య ప్రౌడతాప ప్రతిభటవిభవా విత్తధారాస్సృజన్తీ

గర్జన్తీ చీత్క్రియాభిః జ్వలదనలశిఖోద్దామ సౌదామనీకా |

అవ్యాత్క్రవ్యాద్వధూటీ నయన జలభరైః దిక్షు నవ్యాననవ్యాన్

పుష్యన్తీ సిన్ధిపూరాన్ రథచరణపతేర్నేమికాదమ్బినీ వః ||

38

సన్దోహం దానవానా మజసమజమివాలభ్య జాజ్వల్యమానే

వహ్నా వహ్నాయ జుహ్వత్త్రిదశపరిషదే స్వస్వభాగప్రదాయీ |

స్తోత్త్రైర్బ్రహ్మాదిగీతైః ముఖరపరిసరం శ్లాఘ్యశస్త్ర ప్రయోగం

ప్రాప్తస్సంగ్రామసత్రం ప్రధిరసురరిపోః ప్రార్థితం ప్రస్తుతాం వః ||

ఇతి నేమివర్ణనమ్

39

ఉత్పాతాలాత కల్పాన్యసుర పరిషదామాహవ ప్రార్ధినీనామ్,
అధ్వాన ధాన భోదక్షపణ క్షణ తమ: క్షేప దీపోపమాని,
త్రైల్లోకాగార భారోద్వహన సహమణిస్సంభ సంపత్సఖాని
త్రాయంతాం అంతిమాయాం విపది సపదివో రాణి సౌదర్శనాని

41 వ శ్లోకమ్

జ్వాలా జ్వలాబ్దిముద్రం క్షితివలయ మివబిభ్రతీనేమిచక్రం,
నాగేంద్రస్యేవనాభే:ఫణ పరిషదివ ప్రౌడరత్న ప్రకాశా,
దత్తాంవో దివ్యహేతేర్మతిమరవితతి:ఖ్యాతసాహస్ర సంఖ్యా,
సంఖ్యావత్సంఘ చిత్త శ్రవణహర గుణస్యంది సందర్భ గర్భాం,

51

ఐక్వేన ద్వాదశానామ శిశిర మహసాం దర్శయన్తీమ్ నివృత్తిం,
దత్త: స్వర్లోకలక్ష్మ్యాస్తిలక ఇవముఖే పద్మరాగ ద్రవేణ,
దేవాద్దైతేయ దర్పక్షతికరణ రణప్రీణి తాంభోజనాభి:,
నాభిర్నాభిత్వముర్వ్యాస్సురపతి విభవస్పర్శి సౌదర్శనీవ:

62

శ్రుత్వాయన్నామ శ్రుతిపధకటుకం దేవన క్రీడనేషు
సర్వైరి స్వైరవత్యో భయ వివశ ధియ:కారరన్యస్త సారా:
మందాక్షం యాంత్యమంద్యం ప్రతి యువతి ముఖైర్దర్శితోత్ ప్రాసదర్పై:
అక్షం సౌదర్శనం తత్ క్షపయతు భవతా మేధమానాం ధనాయామ్

75

జ్యోతిశ్చూడాల మౌలి స్త్రినయన వదన షొడశోత్తుంగ బాహు
ప్రత్యాలీఢేన తిష్టన్ ప్రణవ శశధరాధార షట్కోణ వర్తీ
నిస్సీమేన స్వధామ్నా నిఖిలమపి జగత్ క్షేమవన్నిర్మిమాణ:
భూయాత్ సౌదర్శనో వ: ప్రతిభట పరుష: పూరుష: పౌరుషాయ

76'

వాణీ పౌరాణికీయం ప్రదయతి మహితం ప్రేక్షణం కైటభారే:
శక్తిర్యస్యేషు దంష్త్రానఖ పరశు ముఖ వ్యాపినీ త్వద్విభూత్యామ్
కర్తుం యత్తత్వ బోధోన నిశిత మతిభిర్నారదాద్యైశ్ఛ శక్య:
దైవీం వో మానుషీంచ క్షిపతు సవిపదం దుస్త్రరామస్త్ర రాజ:

100

యస్మిన్ విన్యస్య భారం విజయని జగతాం జంగమ స్థావరాణాం
లక్ష్మీ నారాయణాఖ్యం మిధున మను భవత్యత్యు దారాన్ విహారాన్ |
ఆరొగ్యం భూతి మాయు: క్రుత మిహ బహునా యద్యదాస్థాపదం వ:
తత్తత్సద్యస్సమస్తం దిశతు స పురుషో దివ్య హేత్యక్షవర్తీ ||

మూలాలు

యితర లింకులు