అల్జీరియా: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు
దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు
పంక్తి 95: పంక్తి 95:
[[File:GM Djemila Roman Theatre02.jpg|thumbnail|left|Ancient Roman theatre in Djémila]]
[[File:GM Djemila Roman Theatre02.jpg|thumbnail|left|Ancient Roman theatre in Djémila]]


వారి అధికారానికి ప్రధాన కేంద్రమైన కార్తేజ్ నుండి కార్తగినియన్స్ విస్తరించి ఉత్తర ఆఫ్రికా తీరం వెంబడి చిన్న స్థావరాలు ఏర్పాటు చేశారు. క్రీ.పూ 600 కాలం నాటికి తిపాసా, తూర్పు చెర్చెల్, హిప్పో రీజియస్ (ఆధునిక అన్నాబ) మరియు రుసీసాడ్ (ఆధునిక స్కిక్డా) లో ఫినీషియన్ ఉనికిడి మనుగడ లో ఉంది. ఈ ఆవాసాలు వాణిజ్య పట్టణాలుగా మరియు లంగరులు గా పనిచేస్తున్నాయి.
{{ఓఐసి}}
{{ఓఐసి}}
{{జి -15 దేశాలు}}
{{జి -15 దేశాలు}}

18:39, 21 మార్చి 2016 నాటి కూర్పు


ఈ పేజీ ప్రపంచ దేశాల ప్రాజెక్టులో భాగంగా నిర్మించబడినది.
మొలక స్థాయిలోని ఈ వ్యాసములో కొన్ని అనువదింవలసిన భాగాలు లేదా మూస ఉండవచ్చు.
దయచేసి ఇక్కడున్న సమాచారాన్ని అనువదించి లేదా ఇదే విషయముపై ఆంగ్ల వికీలోని వ్యాసము నుండి సమాచారాన్ని అనువదించి ఈ ప్రాజెక్టుకు తోడ్పడగలరు
الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية
అల్-జమ్‌హూరియా అల్-జజాయిరియా
అద్-దిముఖ్రుతియా అష్-షాబియా
(అరబీ)
పీపుల్స్ డెమోక్రటిక్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ అల్జీరియా
Flag of అల్జీరియా అల్జీరియా యొక్క Emblem
నినాదం
من الشعب و للشعب   (అరబ్బీ)
"From the people and for the people"
జాతీయగీతం
Kassaman  (Arabic)
The Pledge

అల్జీరియా యొక్క స్థానం
అల్జీరియా యొక్క స్థానం
రాజధానిఅల్జీర్స్
36°42′N 3°13′E / 36.700°N 3.217°E / 36.700; 3.217
అతి పెద్ద నగరం రాజధాని
అధికార భాషలు అరబ్బీ1
ప్రజానామము అల్జీరియన్
ప్రభుత్వం పాక్షిక అధ్యక్షతరహా గణతంత్రం
 -  అధ్యక్షుడు అబ్దుల్ అజీజ్ బౌతిఫ్లికా
 -  ప్రధానమంత్రి అబ్దుల్ అజీజ్ బెల్‌కదెమ్
స్థాపన
 -  en:Hammadid dynasty from 1014 
 -  ఉస్మానియా పాలన from 1516 
 -  ఫ్రెంచ్ rule from 1830 
 -  ఫ్రాన్స్ నుండి స్వాతంత్ర్యం జూలై 5, 1962 
విస్తీర్ణం
 -  మొత్తం 2,381,740 కి.మీ² (11th)
919,595 చ.మై 
 -  జలాలు (%) negligible
జనాభా
 -  2007 అంచనా 33,333,216 (35వది)
 -  1998 జన గణన 29,100,867 
 -  జన సాంద్రత 14 /కి.మీ² (196వది)
36 /చ.మై
జీడీపీ (PPP) 2006 అంచనా
 -  మొత్తం $253.4 బిలియన్ (38వది)
 -  తలసరి $7,700 (88వది)
జీడీపీ (nominal) 2005 అంచనా
 -  మొత్తం $102.026 బిలియన్ (48వది)
 -  తలసరి $3,086 (84వది)
జినీ? (1995) 35.3 (medium
మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ) (2004) Increase 0.728 (medium) (102nd)
కరెన్సీ అల్జీరియన్ దీనార్ (DZD)
కాలాంశం CET (UTC+1)
ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్ .dz
కాలింగ్ కోడ్ +213
1 తమాజైట్ (berber) languages are recognized as "జాతీయ భాషలు". ఫ్రెంచి భాష is also widely spoken.

అల్జీరియా (అరేబిక్: الجزائر‎ al-Jazā'ir; Berber: ⵍⵣⵣⴰⵢⴻⵔ Dzayer) అధికారికంగా ప్రజాస్వామ్య గణతంత్ర్య అల్జీరియా మెడిటెరేన్నియన్ తీరం వద్ద ఉత్తర ఆఫ్రికా లో ఒక సార్వభౌమ దేశం. దాని రాజధాని మరియు అత్యంత జనాభా ఉన్న నగరం ఆ దేశపు ఉత్తరాన ఉన్న ఆల్జియర్స్ నగరం. 2,381,741 చదరపు కి.మీ భూభాగం తో అది ప్రపంచం లోనే 10వ అతి పెద్ద దేశం, మరియు ఆఫ్రికా, అరబ్ దేశాల్లో అతి పెద్ద దేశం. ఆల్జీరియా కు ఈశాన్యం వైపు ట్యునీషియా, తూర్పు వైపు లిబియా, దక్షిణాన మొరాకో, నైరుతి వైపు దక్షిణ సహారా, మౌరిటానియా, మాలి, ఆగ్నేయానికి నైజర్, ఉత్తరానికి మెడిటెరెన్నేయిన్ సముద్రం సరిహద్దులుగా ఉన్నయి. ఆ దేశం సెమీ అధ్యక్ష గణతంత్ర్యం, 48 కార్యాచరణ పరిధులు మరియు 1,541 కమ్మ్యూన్లు కలిగి ఉంది. అబ్దిలాజిజ్ బౌటెఫ్లికా ఆ దేశానికి 1999 నుండి అధ్యక్షుడిగా ఉన్నారు.

ప్రాచీన ఆల్జీరియా కు ఎన్నో సామ్రాజ్యాలు , వంశాలు తెలుసు అవి నుమీడియన్లు, ఫినీషియన్లు, కార్థాగినియన్లు, రోమన్లు, వాండల్లు, బైజాంటైన్లు, ఉమ్మాయద్లు, అబ్బసిద్లు, ఇద్రిసిద్లు, రుస్తమిద్, అఘ్లబిద్, రుస్తమిద్, ఫాతిమిద్, జిరిద్, హమ్మాదిద్, అల్మొరావిద్, అల్మొహాద్, ఒట్టోమాన్లు మరియు ఫ్రెంచి వలస సామ్రాజ్యం. బెర్బెర్లు సాధారణంగా ఆ దేశీయ నివాసులుగా పరిగణింపబడ్డారు. ఉత్తర ఆఫ్రికా లోని అరబ్ ఆక్రమణ తరువాత , చాలా నివాసితులు అరబ్బులు గా మర్చబడ్డారు. అయితే అధికభాగం అల్జీరియన్స్ బెర్బెర్ మూలానికి చెందిన వారు అయినా , ఎక్కువ మంది వాళ్ళను అరబ్ సంస్కృతితో సంబంధించుకుంటారు. అల్జీరియన్ల సమూహం బెర్బర్లు , అరబ్బులు , తుర్కులు, సిరియన్లు మరియు అండలుసియన్ల కలిసిన మిశ్రమ.

అల్జీరియా ఉత్తర ఐరోపా కి భారి మొత్తం లో సహజ వాయువులను సరఫరా చేస్తుంది. దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ కి శక్తి ఎగుమతులు వెన్నెముక్క లాంటివి. ఓపెక్ ప్రకారం అల్జీరియాలో ప్రపంచం లోనే 17వ అతి పెద్ద మరియు ఆఫ్రికా లోనే 2వ అతి పెద్ద చమురు నిల్వలు ఉన్నయి. అంతేకాకుండా ప్రపంచం లోనే 9వ అతి పెద్ద సహజ వాయువుల నిల్వలు అల్జీరియా లో ఉన్నాయి. సొనాట్రాచ్, ఆ దేశపు చమురు కంపెనీ ఆఫ్రికా లోనే అతి పెద్ద కంపెనీ. అల్జీరియా ఆఫ్రికా లోనే అతి పెద్ద సైన్యాలలో ఒకటి మరియు ఆ ఖండం లోనే అతి పెద్ద రక్షణ బడ్జెట్ కలిగి ఉంది. చాలా వరకు అల్జీరియా ఆయుధాలు మిత్ర దేశమైన రష్యా నుండి దిగుమతి చెయ్యబడతాయి. అల్జీరియా ఆఫ్రికన్ యూనియన్, ది అరబ్ లీగ్, ఓపెక్, ఐక్య రాజ్య సమితిలో సభ్య దేశం మరియు మఘ్రెబ్ యూనియన్ వ్యవస్థాపక సభ్యుడు.

శబ్దవ్యుత్పత్తి

ఆ దేశం పేరు అల్జియర్స్ అనే నగరం పేరు నుంచి ఉత్పన్నమైంది. ఆ నగరం పేరు అరేబిక్ లో al-Jazā'ir (الجزائر, "ద్వీపాలు"), దాని పాత రూపం ఐన Jazā'ir Banī Mazghanna (جزائر بني مزغنة, "మజ్ఘన్నా జాతి యొక్క ద్వీపాలు") నుంచి కత్తిరించబడింది అని మధ్యయుగ భౌగోళిక శాస్త్రవేత్త అల్-ఇద్రిసి భావన.

చరిత్ర

ప్రాచీన చరిత్ర

ఉత్తర ఆఫ్రికాలో ఐన్ హనెచ్ ( సైదా ప్రావిన్స్) ప్రాంతం లో (200,000 క్రీ.పూ) నాటి మానవుల ఆక్రమణ అవశేషాల కనుగొనబడ్డాయి. నీన్దేర్తల్ పరికరాల తయారీదారులు లెవాంట్ లో మాదిరిగా లెవల్లొశియన్ మరియు మౌస్టీరియాన్ శైలిలో (43,000 BC) చేతి గొడ్డళ్ళు ఉత్పత్తి చేశారు.

అల్జీరియా మధ్య రాతియుగ ఫ్లేక్ సాధన పద్ధతుల అభివృద్ధికి అత్యధిక కేంద్రం. క్రీ.పూ .30,000 ప్రారంభించి, ఈ యుగంలో యొక్క పరికరములను ఎటీరియన్ అని అంటారు (దక్షిణ తెబెస్సా లోని పురాతత్వ స్థలమైన బిర్ ఎల్ ఎటెర్ నుంచి వచ్చింది).

ఉత్తర ఆఫ్రికా లో మొట్టమొదటి బ్లేడ్ పరిశ్రమలను బెరోమెరీషియన్ (ప్రధానంగా ఆరాన్ ప్రాంతంలో ఉన్నాయి) అని అంటారు . ఈ పరిశ్రమ 15,000 మరియు 10,000 క్రీ.పూ మధ్యకాలంలో మఘ్రేబ్ తీర ప్రాంతాల అంతటా వ్యాపించినట్టుగా కనిపిస్తుంది. సహారా మరియు మెడిటెర్రేనియన్ మాఘ్రేబ్ లో నియోలిథిక్ నాగరికత (జంతు పెంపకం మరియు వ్యవసాయం) క్రీ.పూ 11,000 లో గాని లేదా క్రీ.పూ 6000 నుండి 2000 మధ్యలో గానీ అభివృద్ధి చెందింది. ఘనంగా ఎన్ అజ్జర్ చిత్రాలలో చిత్రీకరించిన ఈ జీవితం, క్లాసికల్ కాలం వరకు అల్జీరియా లో ప్రభావం చూపించాయి.

ఉత్తర ఆఫ్రికా యొక్క ప్రజల మిశ్రమం చివరికి ఒక ప్రత్యేక స్థానిక జనాభాగా మారి ఉత్తర ఆఫ్రికా స్వదేశీ ప్రజలైన బెర్బర్లగా పిలవబడుతున్నారు.

Ancient Roman Empire ruins of Timgad. Street leading to the Arch of Trajan.
Ancient Roman theatre in Djémila

వారి అధికారానికి ప్రధాన కేంద్రమైన కార్తేజ్ నుండి కార్తగినియన్స్ విస్తరించి ఉత్తర ఆఫ్రికా తీరం వెంబడి చిన్న స్థావరాలు ఏర్పాటు చేశారు. క్రీ.పూ 600 కాలం నాటికి తిపాసా, తూర్పు చెర్చెల్, హిప్పో రీజియస్ (ఆధునిక అన్నాబ) మరియు రుసీసాడ్ (ఆధునిక స్కిక్డా) లో ఫినీషియన్ ఉనికిడి మనుగడ లో ఉంది. ఈ ఆవాసాలు వాణిజ్య పట్టణాలుగా మరియు లంగరులు గా పనిచేస్తున్నాయి.