గరిమ సంఖ్య

ద్రవ్యరాశి సంఖ్య (గరిమ సంఖ్య) ను పరమాణు ద్రవ్యరాశి సంఖ్య అనికూడా అంటారు. దీనిని (A) తో సూచిస్తారు. ఇది పరమాణు కేంద్రకంలో గల ప్రోటాన్లు మరియు న్యూట్రాన్లు మొత్తం సంఖ్యను తెలియజేస్తుంది.

ఉదాహరణకు ${{_{6}}C{^{12}}}$ లో కార్బన్ పరమాణు సంఖ్య 6. అనగా కార్బన్ పరమాణువులో ఎలక్ట్రాన్లు 6, ప్రోటాన్లు 6 మరియు న్యూట్రాన్లు 6 ఉంటాయి. అందువలన కార్బన్ పరమాణువు యొక్క కేంద్రకంలో మొత్తం 12 కణాలు ఉంటాయి. కనుక కార్బన్ పరమాణువు ద్రవ్య రాశి సంఖ్య 12 అవుతుంది.

వివరణ

ఒక అణువు (atom) యొక్క భౌతిక లక్షణాలని చెప్పేటప్పుడు గరిమ సంఖ్య (mass number), అణు భారం (atomic weight) అని రెండు మాటలు వాడతారు.

గరిమ సంఖ్య అనేది అణువు యొక్క కేంద్రకం (nucleus) లో మొత్తం ఎన్ని ప్రోటానులు, ఎన్ని నూట్రానులు ఉన్నాయో చెబుతుంది.

అణు భారం (atomic weight or atomic mass) అనేది ఒక మూలకపు అణువు యొక్క సగటు భారం లేదా సగటు గరిమ ఎంతో చెబుతుంది. ఈ సగటు విలువ లెక్క కట్టేటప్పుడు సదరు మూలకం సమస్థానులు (isotopes) ఎన్ని ఉన్నాయో చూసుకుని, ఆ సమస్థానులు ప్రకృతిలో ఏ నిష్పత్తిలో దొరుకుతాయో గమనించి, ఆ దామాషాతో సగటుని నిర్ధారించాలి.

ఉదాహరణలు

ఉదాహరణ

ఉదజని (Hydrogen) కి ప్రకృతిలో మూడు సమస్థానులు ఉన్నాయి:

• 1H లో 1 ప్రోటాను ఉంది కనుక దీని గరిమ సంఖ్య 1. ప్రకృతిలో ఇది 99.98% లభిస్తుంది.
• 2H లో 1 ప్రోటాను, 1 నూట్రాను ఉన్నాయి కనుక దీని గరిమ సంఖ్య 2. ప్రకృతిలో ఇది 0.018% లభిస్తుంది.
• 3H లో 1 ప్రోటాను, 2 నూట్రానులు ఉన్నాయి కనుక దీని గరిమ సంఖ్య 3. ప్రకృతిలో ఇది 0.002% లభిస్తుంది.

కనుక ఉదజని (Hydrogen) యొక్క సగటు అణు భారం = 1.0079 grams/mole అవుతుంది.

గరిమ సంఖ్యని మూలకం యొక్క రసాయన సంక్షిప్త నామానికి ముందు వేసి చూపిస్తారు. ఇక్కడ H ముందు ఉన్న 1, 2, 3 గరిమ సంఖ్యలే