కన్నడ భాష: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి
← మునుపటి తేడాతరువాతి తేడా →
Content deleted Content added
విజువల్వికీటెక్స్ట్
1 మూలము(ల)ను భద్రపరచటానికి ప్రయత్నించగా, 0 పనిచేయనివిగా గుర్తించాను.) #IABot (v2.0
చి clean up, replaced: మరియు → , (7), typos fixed: ఉన్నది. → ఉంది. (2), లో → లో , ె → ే (4), → (3), , → , (13), , → , (6), ( → (
పంక్తి 12: పంక్తి 12:
|iso1=kn|iso2=kan|sil=KJV}}
|iso1=kn|iso2=kan|sil=KJV}}


సిరిగన్నడగా పేరొందిన '''[[:kn:ಕನ್ನಡ|ಕನ್ನಡ]]''' పురాతన ద్రావిడ భాషలలో ఒకటి. అన్ని మాండలికాలతో కలుపుకొని సుమారు 5 కోట్ల మంది మాట్లాడే ఈ భాష భారత దేశ దక్షిణాది రాష్ట్రాలలో పెద్ద రాష్ట్రమైన [[కర్ణాటక]] యొక్క అధికార భాష. దక్షిణ భారత దేశంలో [[తెలుగు]], [[తమిళ్]] ల తర్వాత అత్యధిక మంది ప్రజలు '''కన్నడ''' భాషను మాట్లాడుతారు.
సిరిగన్నడగా పేరొందిన '''[[:kn:ಕನ್ನಡ|ಕನ್ನಡ]]''' పురాతన ద్రావిడ భాషలలో ఒకటి. అన్ని మాండలికాలతో కలుపుకొని సుమారు 5 కోట్ల మంది మాట్లాడే ఈ భాష భారత దేశ దక్షిణాది రాష్ట్రాలలో పెద్ద రాష్ట్రమైన [[కర్ణాటక]] యొక్క అధికార భాష. దక్షిణ భారత దేశంలో [[తెలుగు]], [[తమిళ్]] ల తర్వాత అత్యధిక మంది ప్రజలు '''కన్నడ''' భాషను మాట్లాడుతారు.


== భాష ==
== భాష ==
కన్నడ భాష దాదాపుగా 2500 సంవత్సరములుగా మాట్లాడబడుచున్నది మరియు దాని లిపి 1900 సంవత్సరములుగా వాడుకలో ఉన్నది.
కన్నడ భాష దాదాపుగా 2500 సంవత్సరములుగా మాట్లాడబడుచున్నది, దాని లిపి 1900 సంవత్సరములుగా వాడుకలో ఉంది.


కన్నడ మూడు విధముల భేదములకు లోబడి ఉన్నది అవి లింగ, సంఖ్య కాల భేదములు.
కన్నడ మూడు విధముల భేదములకు లోబడి ఉన్నది అవి లింగ, సంఖ్య కాల భేదములు.
పంక్తి 21: పంక్తి 21:
[[దస్త్రం:Flag of Karnataka.svg|thumb|150px|'కన్నడ భావుటా' - కన్నడ పతాకము]]
[[దస్త్రం:Flag of Karnataka.svg|thumb|150px|'కన్నడ భావుటా' - కన్నడ పతాకము]]


ఈ భాషలో మౌఖిక ,లిఖిత రూపములలో నిర్ధిష్టమైన తేడా ఉన్నది వ్యావహారిక భాష ప్రాంతము నుండి ప్రాంతమునకు మార్పు చెందును. వ్రాతపూర్వక భాష చాలావరకు కర్ణాటక ప్రాంతమంతా ఇంచుమించు ఒకలానే ఉంటుంది కానీ వ్యావహారిక భాషలో సుమారుగా 20 మాండలికాలు ఉన్నట్లు తెలుస్తోంది. అందులో కొడవ (కూర్గ్ జిల్లాలో), కుండా (కుండపురా లో) హవ్యాక (ముఖ్యంగా దక్షిణ కన్నడ, ఉత్తర కన్నడ, శివమోగ్గ, సాగర మరియు ఉడిపి లోని హవ్యాక బ్రాహ్మణులది), ఆరె భాషే (దక్షిణ కర్ణాటక లోని సూల్ల్యా ప్రాంతము), సో'లిగా కన్నడ, బడగ కన్నడ, గుల్బర్గా కన్నడ, హుబ్లి కన్నడ మొదలుగునవి.
ఈ భాషలో మౌఖిక, లిఖిత రూపములలో నిర్ధిష్టమైన తేడా ఉన్నది వ్యావహారిక భాష ప్రాంతము నుండి ప్రాంతమునకు మార్పు చెందును. వ్రాతపూర్వక భాష చాలావరకు కర్ణాటక ప్రాంతమంతా ఇంచుమించు ఒకలానే ఉంటుంది కానీ వ్యావహారిక భాషలో సుమారుగా 20 మాండలికాలు ఉన్నట్లు తెలుస్తోంది. అందులో కొడవ (కూర్గ్ జిల్లాలో), కుండా (కుండపురా లో) హవ్యాక (ముఖ్యంగా దక్షిణ కన్నడ, ఉత్తర కన్నడ, శివమోగ్గ, సాగర, ఉడిపి లోని హవ్యాక బ్రాహ్మణులది), ఆరే భాషే (దక్షిణ కర్ణాటక లోని సూల్ల్యా ప్రాంతము), సో'లిగా కన్నడ, బడగ కన్నడ, గుల్బర్గా కన్నడ, హుబ్లి కన్నడ మొదలుగునవి.


ఒక సమీక్ష ప్రకారం , భారత దేశంలోని ఆదళిత భాషాలల్లో అత్యధిక మాండలికం(Dialect) లలో మాట్లాడే భాషాలల్లో కన్నడ భాష అగ్రస్థానంలో వున్నది.
ఒక సమీక్ష ప్రకారం, భారత దేశంలోని ఆదళిత భాషాలల్లో అత్యధిక మాండలికం (Dialect) లలో మాట్లాడే భాషాలల్లో కన్నడ భాష అగ్రస్థానంలో ఉంది.
[[దస్త్రం:Kannada on wikipedia.png|right|thumb|250px|వికిపీడియాలో కన్నడ]]
[[దస్త్రం:Kannada on wikipedia.png|right|thumb|250px|వికిపీడియాలో కన్నడ]]


== భౌగోళిక వ్యాప్తి ==
== భౌగోళిక వ్యాప్తి ==
కన్నడ భాషను ప్రధానముగా [[భారత దేశం|భారతదేశము]] లోని [[కర్ణాటక]] రాష్ట్రములో, అల్ప సంఖ్యలో ఇరుగుపొరుగు రాష్ట్రాలైన ఆంధ్ర , తెలంగాణ , , తమిళునాడు , కేరళ , మహారాష్ట్ర లో మాట్లాడుతారు. [[అమెరికా]], [[యునైటెడ్ కింగ్‌డం]] మరియు [[కెనడా]]లలో కూడా చెప్పుకోదగిన సంఖ్యలో కన్నడ మాట్లాడే ప్రజలు ఉన్నారు.
కన్నడ భాషను ప్రధానముగా [[భారత దేశం|భారతదేశము]] లోని [[కర్ణాటక]] రాష్ట్రములో, అల్ప సంఖ్యలో ఇరుగుపొరుగు రాష్ట్రాలైన ఆంధ్ర, తెలంగాణ,, తమిళునాడు, కేరళ, మహారాష్ట్రలో మాట్లాడుతారు. [[అమెరికా]], [[యునైటెడ్ కింగ్‌డం]], [[కెనడా]]లలో కూడా చెప్పుకోదగిన సంఖ్యలో కన్నడ మాట్లాడే ప్రజలు ఉన్నారు.
[[దస్త్రం:kannadaalphabet.jpg|right|thumb|250px|A Kannada language sign board]]
[[దస్త్రం:kannadaalphabet.jpg|right|thumb|250px|A Kannada language sign board]]


== అధికారిక స్థాయి ==
== అధికారిక స్థాయి ==
కన్నడ, కర్ణాటక రాష్ట్ర అధికార భాష మరియు భారతదేశపు 22 అధికార భాషలలో ఒకటి.
కన్నడ, కర్ణాటక రాష్ట్ర అధికార భాష, భారతదేశపు 22 అధికార భాషలలో ఒకటి.


== కన్నడ లిపి ==
== కన్నడ లిపి ==
పంక్తి 42: పంక్తి 42:


=== లిప్యాంతరీకరణ ===
=== లిప్యాంతరీకరణ ===
ప్రామాణిక కీబోర్డు ఉపయోగించి కన్నడ అక్షరాలను టైప్ చేయడానికి అనేక లిప్యాంతరీకరణ పద్ధతులు ఉన్నాయి. అందులో [[ఐట్రాన్స్]] పై అధారితమైన [[బరాహ]] మరియు కర్ణాటక ప్రభుత్వ కన్నడ లిప్యాంతరీకరణ ప్రామాణికమైన [[నుడి]] ముఖ్యమైనవి.
ప్రామాణిక కీబోర్డు ఉపయోగించి కన్నడ అక్షరాలను టైప్ చేయడానికి అనేక లిప్యాంతరీకరణ పద్ధతులు ఉన్నాయి. అందులో [[ఐట్రాన్స్]] పై అధారితమైన [[బరాహ]], కర్ణాటక ప్రభుత్వ కన్నడ లిప్యాంతరీకరణ ప్రామాణికమైన [[నుడి]] ముఖ్యమైనవి.


== కొన్ని విశేషాలు ==
== కొన్ని విశేషాలు ==
* భారతీయ భాషలలో తొట్టతొలి విజ్ఞానసర్వస్వము కన్నడ భాషలో వెలువొందినదని భావిస్తారు. అది తరువాత '''శివతత్వరత్నాకర'''మనే పేరిట [[సంస్కృతము]]లోకి అనువదించబడింది.
* భారతీయ భాషలలో తొట్టతొలి విజ్ఞానసర్వస్వము కన్నడ భాషలో వెలువొందినదని భావిస్తారు. అది తరువాత '''శివతత్వరత్నాకర'''మనే పేరిట [[సంస్కృతము]]లోకి అనువదించబడింది.
⚫
* 99.99 % లాజికలి, వైజ్ఞానికంగా పర్ఫెక్ట్ ఉన్న ఏకైక భాషా కన్నడ.

⚫
* 99.99 % లాజికలి మరియు వైజ్ఞానికంగా పర్ఫెక్ట్ ఉన్న ఏకైక భాషా కన్నడ.


== ఇవికూడా చూడండి ==
== ఇవికూడా చూడండి ==
పంక్తి 55: పంక్తి 54:


== తరచూ వాడే కొన్ని వాక్యాలు ==
== తరచూ వాడే కొన్ని వాక్యాలు ==
* నమస్కారము: నమస్కార,శరణు,తుళిలు
* నమస్కారము: నమస్కార, శరణు, తుళిలు
* వందనము: వందనెగళు
* వందనము: వందనెగళు
* దయచేసి: దయవిట్టు,దయమాడి
* దయచేసి: దయవిట్టు, దయమాడి
* ధన్యవాదము: ధన్యవాద,నన్నిగళు
* ధన్యవాదము: ధన్యవాద, నన్నిగళు
* క్షమించండి: క్షమిసి,మన్నిసి
* క్షమించండి: క్షమిసి, మన్నిసి
* అది: అదు
* అది: అదు
* ఎంత?: ఎష్టు
* ఎంత?: ఎష్టు
* అవును: హౌదు
* అవును: హౌదు
* లేదు: ఇల్ల
* లేదు: ఇల్ల
* నాకు అర్ధం కాలేదు: ననగె తిళియలిల్ల
* నాకు అర్ధం కాలేదు: ననగే తిళియలిల్ల
* మరుగు దొడ్డి ఎక్కడుంది?: బచ్చలు మనె ఎల్లిదె ?
* మరుగు దొడ్డి ఎక్కడుంది?: బచ్చలు మనే ఎల్లిదే ?
* మీకు ఆంగ్లము తెలుసా?: తావు ఆంగ్ల నుడి బల్లిరా ?
* మీకు ఆంగ్లము తెలుసా?: తావు ఆంగ్ల నుడి బల్లిరా ?
* కర్ణాటకకు స్వాగతము!: కర్ణాటకక్కే నల్బరువు!
* కర్ణాటకకు స్వాగతము!: కర్ణాటకక్కే నల్బరువు!
పంక్తి 78: పంక్తి 77:
* [http://brahmi.sourceforge.net/docs/KannadaComputing.html కన్నడ భాష యొక్క వర్ణన]
* [http://brahmi.sourceforge.net/docs/KannadaComputing.html కన్నడ భాష యొక్క వర్ణన]
* [http://www.unicode.org/charts/PDF/U0C80.pdf అధికారిక కన్నడ యూనీకోడ్ పటము]
* [http://www.unicode.org/charts/PDF/U0C80.pdf అధికారిక కన్నడ యూనీకోడ్ పటము]
* [http://www.kamat.com/kalranga/kar/literature/history1.htm కన్నడ భాషా చరిత్ర మరియు సాహిత్యం]
* [http://www.kamat.com/kalranga/kar/literature/history1.htm కన్నడ భాషా చరిత్ర , సాహిత్యం]
* [http://www.cs.toronto.edu/~kulki/kannada/varna.html కన్నడ నేర్చుకోండి (అడియోతో సహా)]
* [http://www.cs.toronto.edu/~kulki/kannada/varna.html కన్నడ నేర్చుకోండి (అడియోతో సహా)]
* [https://web.archive.org/web/20130117010227/http://www.bangalorebest.com/discoverbangalore/learnkanada/index.asp కన్నడ నేర్చుకోండి]
* [https://web.archive.org/web/20130117010227/http://www.bangalorebest.com/discoverbangalore/learnkanada/index.asp కన్నడ నేర్చుకోండి]

05:28, 26 ఫిబ్రవరి 2020 నాటి కూర్పు

కన్నడ (ಕನ್ನಡ)
మాట్లాడే ప్రదేశం: కర్ణాటక, భారత దేశం
ప్రాంతం: దక్షిణ ఆసియా
మాట్లాడే వారి సంఖ్య: 5 కోట్లు
స్థానం: 33
అనువంశిక వర్గీకరణ: ద్రావిడ

 దక్షిణ
  తమిళ-కన్నడ
   కన్నడ

అధికార స్థాయి
అధికార భాష: కర్ణాటక, భారత దేశం
నియంత్రణ: కన్నడ సాహిత్య పరిషత్
భాష కోడ్‌లు
ISO 639-1 kn
ISO 639-2 kan
SIL KJV
చూడండి: భాష – ప్రపంచ భాషలు

సిరిగన్నడగా పేరొందిన ಕನ್ನಡ పురాతన ద్రావిడ భాషలలో ఒకటి. అన్ని మాండలికాలతో కలుపుకొని సుమారు 5 కోట్ల మంది మాట్లాడే ఈ భాష భారత దేశ దక్షిణాది రాష్ట్రాలలో పెద్ద రాష్ట్రమైన కర్ణాటక యొక్క అధికార భాష. దక్షిణ భారత దేశంలో తెలుగు, తమిళ్ ల తర్వాత అత్యధిక మంది ప్రజలు కన్నడ భాషను మాట్లాడుతారు.

భాష

కన్నడ భాష దాదాపుగా 2500 సంవత్సరములుగా మాట్లాడబడుచున్నది, దాని లిపి 1900 సంవత్సరములుగా వాడుకలో ఉంది.

కన్నడ మూడు విధముల భేదములకు లోబడి ఉన్నది అవి లింగ, సంఖ్య కాల భేదములు.

'కన్నడ భావుటా' - కన్నడ పతాకము

ఈ భాషలో మౌఖిక, లిఖిత రూపములలో నిర్ధిష్టమైన తేడా ఉన్నది వ్యావహారిక భాష ప్రాంతము నుండి ప్రాంతమునకు మార్పు చెందును. వ్రాతపూర్వక భాష చాలావరకు కర్ణాటక ప్రాంతమంతా ఇంచుమించు ఒకలానే ఉంటుంది కానీ వ్యావహారిక భాషలో సుమారుగా 20 మాండలికాలు ఉన్నట్లు తెలుస్తోంది. అందులో కొడవ (కూర్గ్ జిల్లాలో), కుండా (కుండపురా లో) హవ్యాక (ముఖ్యంగా దక్షిణ కన్నడ, ఉత్తర కన్నడ, శివమోగ్గ, సాగర, ఉడిపి లోని హవ్యాక బ్రాహ్మణులది), ఆరే భాషే (దక్షిణ కర్ణాటక లోని సూల్ల్యా ప్రాంతము), సో'లిగా కన్నడ, బడగ కన్నడ, గుల్బర్గా కన్నడ, హుబ్లి కన్నడ మొదలుగునవి.

ఒక సమీక్ష ప్రకారం, భారత దేశంలోని ఆదళిత భాషాలల్లో అత్యధిక మాండలికం (Dialect) లలో మాట్లాడే భాషాలల్లో కన్నడ భాష అగ్రస్థానంలో ఉంది.

వికిపీడియాలో కన్నడ

భౌగోళిక వ్యాప్తి

కన్నడ భాషను ప్రధానముగా భారతదేశము లోని కర్ణాటక రాష్ట్రములో, అల్ప సంఖ్యలో ఇరుగుపొరుగు రాష్ట్రాలైన ఆంధ్ర, తెలంగాణ,, తమిళునాడు, కేరళ, మహారాష్ట్రలో మాట్లాడుతారు. అమెరికా, యునైటెడ్ కింగ్‌డం, కెనడాలలో కూడా చెప్పుకోదగిన సంఖ్యలో కన్నడ మాట్లాడే ప్రజలు ఉన్నారు.

A Kannada language sign board

అధికారిక స్థాయి

కన్నడ, కర్ణాటక రాష్ట్ర అధికార భాష, భారతదేశపు 22 అధికార భాషలలో ఒకటి.

కన్నడ లిపి

కన్నడ అక్షరమాలను ఇక్కడ చూడండి

కన్నడ భాషలో 32 అక్షరాలు ఉన్నాయి.సంస్కృతమ్ము వ్రరయాడానికి 16 అక్షరాలు ఉన్నాయి. తమిళ్ లాగే కన్నడలో కూడా మాహాప్రాణాక్షరాలు ప్రజలు పలుకరు. కేవలం బరహంలో దీన్ని వాడుతారు. కన్నడ లిపి కదంబ లిపినుంది ఉద్భవించింది. ఇతర భారతీయ భాషలలాగే ఒత్తులతో కూడి మూల అక్షరాలు అనేక ద్విత్వాక్షరాలు ఏర్పడటము వలన లిపి కొంత సంక్లిష్టమైనదే. మూలాక్షరాలు 52 అయినా అనేక గుణింతాలు, వత్తులతో కలిపి అనేక అక్షరాలు యేర్పడతాయి.

లిప్యాంతరీకరణ

ప్రామాణిక కీబోర్డు ఉపయోగించి కన్నడ అక్షరాలను టైప్ చేయడానికి అనేక లిప్యాంతరీకరణ పద్ధతులు ఉన్నాయి. అందులో ఐట్రాన్స్ పై అధారితమైన బరాహ, కర్ణాటక ప్రభుత్వ కన్నడ లిప్యాంతరీకరణ ప్రామాణికమైన నుడి ముఖ్యమైనవి.

కొన్ని విశేషాలు

  • భారతీయ భాషలలో తొట్టతొలి విజ్ఞానసర్వస్వము కన్నడ భాషలో వెలువొందినదని భావిస్తారు. అది తరువాత శివతత్వరత్నాకరమనే పేరిట సంస్కృతములోకి అనువదించబడింది.
  • 99.99 % లాజికలి, వైజ్ఞానికంగా పర్ఫెక్ట్ ఉన్న ఏకైక భాషా కన్నడ.

ఇవికూడా చూడండి

తరచూ వాడే కొన్ని వాక్యాలు

  • నమస్కారము: నమస్కార, శరణు, తుళిలు
  • వందనము: వందనెగళు
  • దయచేసి: దయవిట్టు, దయమాడి
  • ధన్యవాదము: ధన్యవాద, నన్నిగళు
  • క్షమించండి: క్షమిసి, మన్నిసి
  • అది: అదు
  • ఎంత?: ఎష్టు
  • అవును: హౌదు
  • లేదు: ఇల్ల
  • నాకు అర్ధం కాలేదు: ననగే తిళియలిల్ల
  • మరుగు దొడ్డి ఎక్కడుంది?: బచ్చలు మనే ఎల్లిదే ?
  • మీకు ఆంగ్లము తెలుసా?: తావు ఆంగ్ల నుడి బల్లిరా ?
  • కర్ణాటకకు స్వాగతము!: కర్ణాటకక్కే నల్బరువు!

కన్నడ నేర్చుకొనుట

సహాయక గ్రంథాలు
కన్నడ స్వయం బోధిని
  1. కన్నడ స్వయం బోధిని, కన్నడ అభివృద్ధి ప్రాధికార, బెంగళూరు, ఆంగ్ల మూలం:లింగదేవర హళెమనె, అనువాదం: జిఎస్ మోహన్, 2003

బయటి లింకులు

"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=కన్నడ_భాష&oldid=2865905" నుండి వెలికితీశారు