సాలభంజిక: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
K.Venkataramana (చర్చ | రచనలు) దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు |
K.Venkataramana (చర్చ | రచనలు) దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు |
||
| పంక్తి 12: | పంక్తి 12: | ||
}}</ref> ఈ సంస్కృత పదానికి అర్థం సాలవృక్షపు కొమ్మను పట్టుకుని ఉన్న [[స్త్రీ]] అని అర్థం. దీనినే మదనిక, శిలాబాలిక అని కూడా వ్యవహరిస్తుంటారు. |
}}</ref> ఈ సంస్కృత పదానికి అర్థం సాలవృక్షపు కొమ్మను పట్టుకుని ఉన్న [[స్త్రీ]] అని అర్థం. దీనినే మదనిక, శిలాబాలిక అని కూడా వ్యవహరిస్తుంటారు. |
||
==కళా సాంప్రదాయం== |
==కళా సాంప్రదాయం== |
||
శాలభంజిక అనేది భారతీయ శిల్పకళ అయిన నృత్యం, తనను తాను అలంకరించుకోవడం, సంగీత వాయిద్యం వంటి వివిధ భంగిమలలో శైలీకృత చెట్టు కింద ఒక యువతిని సూచించే అందమైన రాతి శిల్పం యొక్క ప్రామాణిక అలంకారం. సాలభంజిక స్త్రీ లక్షణాలైన రొమ్ములు, తుంటి వంటివి తరచుగా అతిశయోక్తిగా ఉంటాయి. తరచుగా ఈ శిల్పకళా బొమ్మలు సంక్లిష్టమైన వెంట్రుకలను, ఆభరణాలను సమృద్ధిగా ప్రదర్శిస్తాయి. |
శాలభంజిక అనేది భారతీయ శిల్పకళ అయిన నృత్యం, తనను తాను అలంకరించుకోవడం, సంగీత వాయిద్యం వంటి వివిధ భంగిమలలో శైలీకృత చెట్టు కింద ఒక యువతిని సూచించే అందమైన రాతి శిల్పం యొక్క ప్రామాణిక అలంకారం. సాలభంజిక స్త్రీ లక్షణాలైన రొమ్ములు, తుంటి వంటివి తరచుగా అతిశయోక్తిగా ఉంటాయి. తరచుగా ఈ శిల్పకళా బొమ్మలు సంక్లిష్టమైన వెంట్రుకలను, ఆభరణాలను సమృద్ధిగా ప్రదర్శిస్తాయి. సాలభంజిక భావన పురాతన ప్రతీకాత్మకత నుండి పవిత్ర కన్యను సాళ లేదా అశోక వృక్షంతో కలిపే సంప్రదాయంను దోహడ అంటారు. దీనిని ఒక యువతితో స్పర్శ ద్వారా మొక్కల ఫలదీకరణం అని కూడా అంటారు. కాలక్రమేణా ప్రతీకాత్మకత మారిపోయింది. సాలభంజిక అలంకార శిల్పాలుగా ఉపయోగించబడే బొమ్మలుగా మారింది. సాధారణంగా ఆరాధకులు ప్రదక్షిణలు చేసే ప్రదేశంలో, అనేక హిందూ దేవాలయాల గర్భగృహానికి సమీపంలో ఉంటాయి<ref>{{cite web |
||
<br />[[File:Nymph of Sanchi.JPG|thumb|180px|Shalabhanjika on Eastern Torana (gateway), [[Sanchi Stupa]] ]] |
|||
The shalabhanjika concept stems from ancient symbolism linking a chaste maiden with the sala tree or the asoka tree through the ritual called ''dohada'', or the fertilisation of plants through contact with a young woman. The symbolism changed over the course of time and the shalabhanjika became figures used as ornamental carvings, usually located in the area where worshipers engage in [[circumambulation]], near the [[garbhagriha]] of many [[Hindu]] temples.<ref>{{cite web |
|||
|url=http://www.pallavikrishnan.com/salabhanjika.htm |
|url=http://www.pallavikrishnan.com/salabhanjika.htm |
||
|title=Salabhanjika |
|title=Salabhanjika |
||
| పంక్తి 25: | పంక్తి 21: | ||
|archive-date=2007-04-12 |
|archive-date=2007-04-12 |
||
|url-status=dead |
|url-status=dead |
||
}}</ref>. ఒక కోణంలో ఉంచిన, సాలభంజిక బొమ్మలను ఆలయ నిర్మాణంలో బ్రాకెట్ బొమ్మలుగా ఉపయోగించారు<ref>{{cite web |
|||
}}</ref> |
|||
Placed at an angle, salabhanjika figures also were used in temple architecture as a [[bracket figure]]s.<ref>{{cite web |
|||
|url=http://www.hinduonnet.com/fline/fl2008/stories/20030425000206700.htm |
|url=http://www.hinduonnet.com/fline/fl2008/stories/20030425000206700.htm |
||
|title=Hoysala heritage |
|title=Hoysala heritage |
||
| పంక్తి 35: | పంక్తి 30: | ||
|archive-date=2006-06-19 |
|archive-date=2006-06-19 |
||
|url-status=dead |
|url-status=dead |
||
}}</ref>. పురాతన, ఆధునిక భారతీయ సాహిత్యంలో సాలభంజికలను తరచుగా ప్రస్తావించారు.[[File:Nymph of Sanchi.JPG|thumb|180px|Shalabhanjika on Eastern Torana (gateway), [[Sanchi Stupa]] ]] |
|||
}}</ref> |
|||
Salabhanjikas are also often mentioned in ancient and modern Indian literature. |
|||
==స్థానాలు== |
==స్థానాలు== |
||
Some of the most renowned salabhanjika sculptures are to be found in the 12th-century [[Hoysala]] temples of [[Belur]], [[Halebidu]] and [[Somanathapura]], in south-central [[Karnataka]]. The shalabhanjika on the East gateway (Torana), is the best known sculpture of the [[Sanchi Stupa]] near Bhopal, a World Heritage site, built from the 1st to the 12th centuries.<ref>{{cite web |title=Harmony set in stone |url=http://www.frontline.in/navigation/?type=static&page=flonnet&rdurl=fl2418/stories/20070921505506600.htm |publisher=Frontline |date=Volume 24 - Issue 18 :: Sep. 08-21, 2007 |accessdate=May 11, 2013}}</ref> One of early examples are the shalabhanjikas of built in [[Sunga Empire|Shunga]] dynasty dating to the 2nd or 1st century BC, found at the Durakhi Devi Temple, after the excavation of [[Kumhrar]], the remains of an ancient city of [[Pataliputra]].<ref>[http://yac.bih.nic.in/Da-01.htm An overview of archaeological importance of Bihar] Directorate of [[Archaeology]], Govt. of [[Bihar]].''"Shalabhanjika (the breaker of branches),"''</ref> |
Some of the most renowned salabhanjika sculptures are to be found in the 12th-century [[Hoysala]] temples of [[Belur]], [[Halebidu]] and [[Somanathapura]], in south-central [[Karnataka]]. The shalabhanjika on the East gateway (Torana), is the best known sculpture of the [[Sanchi Stupa]] near Bhopal, a World Heritage site, built from the 1st to the 12th centuries.<ref>{{cite web |title=Harmony set in stone |url=http://www.frontline.in/navigation/?type=static&page=flonnet&rdurl=fl2418/stories/20070921505506600.htm |publisher=Frontline |date=Volume 24 - Issue 18 :: Sep. 08-21, 2007 |accessdate=May 11, 2013}}</ref> One of early examples are the shalabhanjikas of built in [[Sunga Empire|Shunga]] dynasty dating to the 2nd or 1st century BC, found at the Durakhi Devi Temple, after the excavation of [[Kumhrar]], the remains of an ancient city of [[Pataliputra]].<ref>[http://yac.bih.nic.in/Da-01.htm An overview of archaeological importance of Bihar] Directorate of [[Archaeology]], Govt. of [[Bihar]].''"Shalabhanjika (the breaker of branches),"''</ref> |
||
06:18, 22 మార్చి 2020 నాటి కూర్పు
 | ఈ వ్యాసాన్ని పూర్తిగా అనువదించి, తరువాత ఈ మూసను తీసివేయండి. అనువాదం చేయాల్సిన వ్యాస భాగం ఒకవేళ ప్రధాన పేరుబరిలో వున్నట్లయితే పాఠ్యం సవరించు నొక్కినప్పుడు కనబడవచ్చు. అనువాదం పూర్తయినంతవరకు ఎర్రలింకులు లేకుండా చూడాలంటే ప్రస్తుత ఆంగ్ల కూర్పుని, భాషల లింకుల ద్వారా చూడండి(అనువాదకులకు వనరులు) |
సాలభంజిక అంటే స్త్రీత్వపు లక్షణాలను విశేషంగా ప్రదర్శిస్తూ చెట్టు పక్కనే కొమ్మను పట్టుకుని నిలుచుని ఉండే శిల్పం.[1][2] [3] ఈ సంస్కృత పదానికి అర్థం సాలవృక్షపు కొమ్మను పట్టుకుని ఉన్న స్త్రీ అని అర్థం. దీనినే మదనిక, శిలాబాలిక అని కూడా వ్యవహరిస్తుంటారు.
కళా సాంప్రదాయం
శాలభంజిక అనేది భారతీయ శిల్పకళ అయిన నృత్యం, తనను తాను అలంకరించుకోవడం, సంగీత వాయిద్యం వంటి వివిధ భంగిమలలో శైలీకృత చెట్టు కింద ఒక యువతిని సూచించే అందమైన రాతి శిల్పం యొక్క ప్రామాణిక అలంకారం. సాలభంజిక స్త్రీ లక్షణాలైన రొమ్ములు, తుంటి వంటివి తరచుగా అతిశయోక్తిగా ఉంటాయి. తరచుగా ఈ శిల్పకళా బొమ్మలు సంక్లిష్టమైన వెంట్రుకలను, ఆభరణాలను సమృద్ధిగా ప్రదర్శిస్తాయి. సాలభంజిక భావన పురాతన ప్రతీకాత్మకత నుండి పవిత్ర కన్యను సాళ లేదా అశోక వృక్షంతో కలిపే సంప్రదాయంను దోహడ అంటారు. దీనిని ఒక యువతితో స్పర్శ ద్వారా మొక్కల ఫలదీకరణం అని కూడా అంటారు. కాలక్రమేణా ప్రతీకాత్మకత మారిపోయింది. సాలభంజిక అలంకార శిల్పాలుగా ఉపయోగించబడే బొమ్మలుగా మారింది. సాధారణంగా ఆరాధకులు ప్రదక్షిణలు చేసే ప్రదేశంలో, అనేక హిందూ దేవాలయాల గర్భగృహానికి సమీపంలో ఉంటాయి[4]. ఒక కోణంలో ఉంచిన, సాలభంజిక బొమ్మలను ఆలయ నిర్మాణంలో బ్రాకెట్ బొమ్మలుగా ఉపయోగించారు[5]. పురాతన, ఆధునిక భారతీయ సాహిత్యంలో సాలభంజికలను తరచుగా ప్రస్తావించారు.
స్థానాలు
Some of the most renowned salabhanjika sculptures are to be found in the 12th-century Hoysala temples of Belur, Halebidu and Somanathapura, in south-central Karnataka. The shalabhanjika on the East gateway (Torana), is the best known sculpture of the Sanchi Stupa near Bhopal, a World Heritage site, built from the 1st to the 12th centuries.[6] One of early examples are the shalabhanjikas of built in Shunga dynasty dating to the 2nd or 1st century BC, found at the Durakhi Devi Temple, after the excavation of Kumhrar, the remains of an ancient city of Pataliputra.[7]
Another less-known location famous for its outstanding salabhanjikas is a Chalukya period temple in Jalasangvi, Homnabad Taluk on the Gulbarga-Bidar state highway, at the northern end of Karnataka. Its well-endowed Madanika figures in seductive tribhanga poses are "...moon breasted, swan-waisted and elephant-hipped", according to the Indian artistic canons. These older feminine sculptures were the source of inspiration for the later Hoysala bracket-figures.[8]
సంబంధిత ప్రతిమా వర్ణన
The sal tree (Shorea robusta) is often confused with the ashoka tree (Saraca indica) in the ancient literature of the Indian Subcontinent.[9] The position of the Salabhanjika is also related to the position of Queen Māyā of Sakya when she gave birth to Gautama Buddha under an asoka tree in a garden in Lumbini, while grasping its branch.[10]
Some authors hold that Salabhanjika, as young girl at the foot of a tree, is based on an ancient tree deity related to fertility.[11]
-
-
Shalabanjika (or Madanika) with Mirror at Chennakeshava temple, Belur -
Salabhanjika, Hoysala era sculpture, Belur, Karnataka, India -
Salabhanjika, Hoysala era sculpture, Belur, Karnataka, India -
Salabhanjika, Hoysala era sculpture, Belur, Karnataka, India -
Salabhanjika, Hoysala era sculpture, Belur, Karnataka, India
మూలాలు
- ↑ "Sandstone figure of Shalabhanjika Yakshi, stupa 1 at Sanchi, Central India, 1st century AD". British Museum. Retrieved May 11, 2013.
- ↑ "Temple Strut with a Tree Goddess (Shalabhanjika)". The Metropolitan Museum of Art. Retrieved May 11, 2013.
- ↑ "salabhanjika". Asia Society Reference. Archived from the original on 2007-09-27. Retrieved 2007-02-23.
- ↑ "Salabhanjika". pallakrisnan.com. Archived from the original on 2007-04-12. Retrieved 2007-02-23.
- ↑ "Hoysala heritage". Frontline. Archived from the original on 2006-06-19. Retrieved 2007-02-23.
- ↑ "Harmony set in stone". Frontline. Volume 24 - Issue 18 :: Sep. 08-21, 2007. Retrieved May 11, 2013.
{{cite web}}: Check date values in:|date=(help) - ↑ An overview of archaeological importance of Bihar Directorate of Archaeology, Govt. of Bihar."Shalabhanjika (the breaker of branches),"
- ↑ India Travelogue - Jalasangvi
- ↑ Eckard Schleberger, Die indische Götterwelt. Gestalt, Ausdruck und Sinnbild Eugen Diederich Verlag. Cologne. ISBN 3-424-00898-2, ISBN 978-3-424-00898-2
- ↑ Buddhistische Bilderwelt: Hans Wolfgang Schumann, Ein ikonographisches Handbuch des Mahayana- und Tantrayana-Buddhismus. Eugen Diederichs Verlag. Cologne. ISBN 3-424-00897-4, ISBN 978-3-424-00897-5
- ↑ Heinrich Zimmer, Myths and Symbols in Indian Art and Civilization. (1946)