సోషలిజం: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి

Content deleted Content added

Inline

12:48, 21 జూన్ 2020 నాటి కూర్పు

సోషలిజం అనేది రాజకీయ, సామాజిక, ఆర్ధిక తత్వశాస్త్రం పరిధిని కలిగి ఉంటుంది. ప్రజా యాజమాన్యం (సామూహిక లేదా సాధారణ యాజమాన్యం) ఆధారంగా జనాదరణ పొందిన ఆర్థిక, రాజకీయ వ్యవస్థ. మానవ అవసరాలను నేరుగా తీర్చడానికి ఉద్దేశించిన వస్తువులను ఉత్పత్తి చేయడానికి ఉపయోగించే యంత్రాల సాధనాలు సామాజిక యాజమాన్యం, సంస్థల యొక్క కార్మికుల స్వీయ-నిర్వహణ ద్వారా వర్గీకరించబడిన ఆర్థిక, సామాజిక వ్యవస్థల పరిధిని కలిగి ఉంటుంది.^[1]^[2]^[3]^[4] అటువంటి వ్యవస్థలతో సంబంధం ఉన్న రాజకీయ సిద్ధాంతాలు, ఉద్యమాలు ఇందులో ఉన్నాయి. సామాజిక యాజమాన్యం, సామూహిక, సహకార లేదా ఈక్విటీ కావచ్చు ఒకే నిర్వచనం అనేక రకాల సోషలిజాన్ని కలుపుకోకపోగా, సామాజిక యాజమాన్యం ఒక సాధారణ అంశం^[5]^[6] కమ్యూనిజం, సోషలిజం అనేది గొడుగు పదాలు.

పద చరిత్ర

పదం లాటిన్ సోషియెర్‌లో "సోషలిజం" మూలాన్ని కనుకోనట్టు దీని అర్థం కలపడం లేదా పంచుకోవడం. మధ్యయుగ చట్టంలో తరువాత రోమన్ సమాజాలలో సంబంధిత పదం తరువాతి పదం సహవాసం అని అర్ధం, ఫెలోషిప్, ఫ్రీమెన్ల మధ్య ఏకాభిప్రాయ ఒప్పందం యొక్క మరింత చట్టబద్ధమైన ఆలోచన.^[7]

చరిత్ర

ప్రారంభ సోషలిజం

పారిస్ కమ్యూన్

మొదటి అంతర్జాతీయ

రెండవ అంతర్జాతీయ

20 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో

రష్యన్ విప్లవం

సోషలిస్ట్ పార్టీల అంతర్జాతీయ వర్కింగ్ యూనియన్

మూడవ అంతర్జాతీయ

కమ్యూనిస్ట్ ఇంటర్నేషనల్ యొక్క 4 వ ప్రపంచ కాంగ్రెస్

స్పానిష్ అంతర్యుద్ధం

20 వ శతాబ్దం మధ్యలో

రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత

నార్డిక్ దేశాలు

సోవియట్ యూనియన్ మరియు తూర్పు ఐరోపా

ఆసియా, ఆఫ్రికా మరియు లాటిన్ అమెరికా

కొత్త ఎడమ

1968 లో నిరసనలు

20 వ శతాబ్దం చివరిలో

సమకాలీన సోషలిస్ట్ రాజకీయాలు

ఆఫ్రికా

ఆసియా

యూరోప్

ఉత్తర అమెరికా

నోమ్ చోమ్స్కీ, ఒక అమెరికన్ స్వేచ్ఛావాద సోషలిస్ట్

లాటిన్ అమెరికా & కరేబియన్

ఓషియానియా

సామాజిక, రాజకీయ సిద్ధాంతం

పెట్టుబడిదారీ విధానంపై విమర్శలు

మార్క్సిజం

రాష్ట్ర పాత్ర

ఆదర్శధామం వర్సెస్ సైంటిఫిక్

సంస్కరణ వర్సెస్ విప్లవం

ఎకనామిక్స్

ప్రణాళికాబద్ధమైన ఆర్థిక వ్యవస్థ

స్వీయ-నిర్వహణ ఆర్థిక వ్యవస్థ

రాష్ట్ర దర్శకత్వ ఆర్థిక వ్యవస్థ

మార్కెట్ సోషలిజం

పియరీ-జోసెఫ్ ప్రౌదాన్, పరస్పర వాదం యొక్క ప్రధాన సిద్ధాంతకర్త, ప్రభావవంతమైన ఫ్రెంచ్ సోషలిస్ట్ ఆలోచనాపరుడు

రాజకీయాలు

అరాజకవాదం

ప్రజాస్వామ్య సోషలిజం

లెనినిజం & పూర్వజన్మలు

స్వేచ్ఛావాద సోషలిజం

మత సోషలిజం

సామాజిక ప్రజాస్వామ్యం మరియు ఉదారవాద సోషలిజం

సామాజిక ఉద్యమాలు

సిండికలిజం

విమర్శ

సోషలిజం దాని ఆర్ధిక సంస్థ యొక్క నమూనాల పరంగా మరియు దాని రాజకీయ మరియు సామాజిక చిక్కుల పరంగా విమర్శించబడింది. ఇతర విమర్శలు సోషలిస్టు ఉద్యమం, పార్టీలు లేదా ఉన్న రాష్ట్రాలపై ఉన్నాయి . కొన్ని విమర్శలు సైద్ధాంతిక ప్రాతిపదికలను ( ఆర్థిక గణన సమస్య మరియు సోషలిస్ట్ లెక్కింపు చర్చ వంటివి ) ఆక్రమించగా, మరికొన్ని సోషలిస్ట్ సమాజాలను స్థాపించడానికి చారిత్రక ప్రయత్నాలను పరిశీలించడం ద్వారా వారి విమర్శలకు మద్దతు ఇస్తాయి. సోషలిజం యొక్క అనేక రకాలు కారణంగా, చాలా విమర్శలు ఒక నిర్దిష్ట విధానంపై దృష్టి సారించాయి. ఒక విధానం యొక్క ప్రతిపాదకులు సాధారణంగా ఇతరులను విమర్శిస్తారు. ^{[ <span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2020)">citation needed</span> ]}

ఇది కూడ చూడు

మూలాలు

బాహ్య లింకులు

↑ Busky, Donald F. (2000). Democratic Socialism: A Global Survey. Praeger. p. 2. ISBN 978-0-275-96886-1. Socialism may be defined as movements for social ownership and control of the economy. It is this idea that is the common element found in the many forms of socialism.
↑ Busky, Donald F. (2000). Democratic Socialism: A Global Survey. Praeger. p. 2. ISBN 978-0-275-96886-1. Socialism may be defined as movements for social ownership and control of the economy. It is this idea that is the common element found in the many forms of socialism.
↑ Arnold, N. Scott (1998). The Philosophy and Economics of Market Socialism: A Critical Study. Oxford University Press. p. 8. "What else does a socialist economic system involve? Those who favor socialism generally speak of social ownership, social control, or socialization of the means of production as the distinctive positive feature of a socialist economic system."
↑ Rosser, Mariana V. and J Barkley Jr. (23 July 2003). Comparative Economics in a Transforming World Economy. MIT Press. p. 53. ISBN 978-0-262-18234-8. Socialism is an economic system characterised by state or collective ownership of the means of production, land, and capital.
↑ O'Hara, Phillip (2003). Encyclopedia of Political Economy, Volume 2. Routledge. p. 71. ISBN 978-0-415-24187-8. In order of increasing decentralisation (at least) three forms of socialised ownership can be distinguished: state-owned firms, employee-owned (or socially) owned firms, and citizen ownership of equity.
↑ Lamb & Docherty 2006, p. 1
↑ Andrew Vincent. Modern political ideologies. Wiley-Blackwell publishing. 2010. p. 83
↑ Joseph Déjacque, De l'être-humain mâle et femelle – Lettre à P.J. Proudhon par Joseph Déjacque (in French)

[Busky12-1] Busky, Donald F. (2000). Democratic Socialism: A Global Survey. Praeger. p. 2. ISBN 978-0-275-96886-1. Socialism may be defined as movements for social ownership and control of the economy. It is this idea that is the common element found in the many forms of socialism.

[Busky13-2] Busky, Donald F. (2000). Democratic Socialism: A Global Survey. Praeger. p. 2. ISBN 978-0-275-96886-1. Socialism may be defined as movements for social ownership and control of the economy. It is this idea that is the common element found in the many forms of socialism.

[N._Scott_Arnold_1998._pg._82-3] Arnold, N. Scott (1998). The Philosophy and Economics of Market Socialism: A Critical Study. Oxford University Press. p. 8. "What else does a socialist economic system involve? Those who favor socialism generally speak of social ownership, social control, or socialization of the means of production as the distinctive positive feature of a socialist economic system."

[4] Rosser, Mariana V. and J Barkley Jr. (23 July 2003). Comparative Economics in a Transforming World Economy. MIT Press. p. 53. ISBN 978-0-262-18234-8. Socialism is an economic system characterised by state or collective ownership of the means of production, land, and capital.

[5] O'Hara, Phillip (2003). Encyclopedia of Political Economy, Volume 2. Routledge. p. 71. ISBN 978-0-415-24187-8. In order of increasing decentralisation (at least) three forms of socialised ownership can be distinguished: state-owned firms, employee-owned (or socially) owned firms, and citizen ownership of equity.

[Peter_Lamb_2006._p._12-6] Lamb & Docherty 2006, p. 1

[7] Andrew Vincent. Modern political ideologies. Wiley-Blackwell publishing. 2010. p. 83

[Dejacque-8] Joseph Déjacque, De l'être-humain mâle et femelle – Lettre à P.J. Proudhon par Joseph Déjacque (in French)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ పంక్తి 24: / పంక్తి 24: @@
 ==== సోషలిస్ట్ పార్టీల అంతర్జాతీయ వర్కింగ్ యూనియన్ ====
+==== మూడవ అంతర్జాతీయ ====
+[[దస్త్రం:Rosa_Luxemburg.jpg|ఎడమ|thumb| రోసా లక్సెంబర్గ్, ప్రముఖ మార్క్సిస్ట్ విప్లవకారుడు, సోషల్ డెమోక్రటిక్ పార్టీ ఆఫ్ జర్మనీ నాయకుడు మరియు అమరవీరుడు మరియు 1919 లో జర్మన్ స్పార్టాసిస్ట్ తిరుగుబాటు నాయకుడు ]]
 ==== కమ్యూనిస్ట్ ఇంటర్నేషనల్ యొక్క 4 వ ప్రపంచ కాంగ్రెస్ ====
+==== స్పానిష్ అంతర్యుద్ధం ====
+[[దస్త్రం:Milicianas_CNT-FAI.png|thumb|200x200px| 1936 లో స్పానిష్ విప్లవం సందర్భంగా FAI మిలీషియా ]]
 === 20 వ శతాబ్దం మధ్యలో ===
+==== రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత ====
 ==== నార్డిక్ దేశాలు ====
+[[దస్త్రం:Einar_Gerhardsen_1945.jpeg|ఎడమ|thumb| ఐనార్ గెర్హార్డ్సెన్, లేబర్ పార్టీకి నార్వే ప్రధాన మంత్రి ]]
+[[దస్త్రం:Minister_Van_der_Stoel_(PvdA,_rechts,_Buitenlandse_Zaken)_met_Olof_Palme_(links),_Bestanddeelnr_931-8203_(cropped)_(2).jpg|thumb| ఒలోఫ్ పామ్, స్వీడన్ సోషల్ డెమోక్రటిక్ పార్టీకి స్వీడన్ ప్రధాన మంత్రి ]]
+==== సోవియట్ యూనియన్ మరియు తూర్పు ఐరోపా ====
 ==== ఆసియా, ఆఫ్రికా మరియు లాటిన్ అమెరికా ====
@@ పంక్తి 38: / పంక్తి 50: @@
 === 20 వ శతాబ్దం చివరిలో ===
+[[దస్త్రం:RIAN_archive_850809_General_Secretary_of_the_CPSU_CC_M._Gorbachev_(crop).jpg|thumb| [[మిఖాయిల్ గోర్బచేవ్|మిఖాయిల్ గోర్బాచెవ్]], సోవియట్ యూనియన్ కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ప్రధాన కార్యదర్శి (1985-1991) ]]
 == సమకాలీన సోషలిస్ట్ రాజకీయాలు ==
@@ పంక్తి 47: / పంక్తి 60: @@
 === యూరోప్ ===
+[[దస్త్రం:Alexis_Tsipras_die_16_Ianuarii_2012.jpg|ఎడమ|thumb| అలెక్సిస్ సిప్రాస్, గ్రీస్ సోషలిస్ట్ ప్రధాన మంత్రి, జనవరి 2015 గ్రీక్ శాసనసభ ఎన్నికలలో విజయం ద్వారా రాడికల్ లెఫ్ట్ కూటమి (సిరిజా) కు నాయకత్వం వహించారు. ]]
 === ఉత్తర అమెరికా ===
+[[దస్త్రం:Noam_chomsky_cropped.jpg|alt=|thumb| [[నోమ్ చోమ్స్కీ]], ఒక అమెరికన్ స్వేచ్ఛావాద సోషలిస్ట్ ]]
 === లాటిన్ అమెరికా & కరేబియన్ ===
+[[దస్త్రం:Fórum_Social_Mundial_2008_-_AL.jpg|thumb| పరాగ్వేకు చెందిన ఫెర్నాండో లుగో, బొలీవియాకు చెందిన ఎవో మోరల్స్, బ్రెజిల్‌కు చెందిన లూయిజ్ ఇనాసియో లూలా డా సిల్వా, ఈక్వెడార్‌కు చెందిన రాఫెల్ కొరియా, వెనిజులాకు చెందిన హ్యూగో చావెజ్ లాటిన్ అమెరికా కోసం ప్రపంచ సామాజిక ఫోరంలో ]]
 === ఓషియానియా ===
 == సామాజిక, రాజకీయ సిద్ధాంతం ==
+[[దస్త్రం:Claude_Henri_de_Saint-Simon.jpg|ఎడమ|thumb| క్లాడ్ హెన్రీ డి రౌరోయ్, కామ్టే డి సెయింట్-సైమన్, ప్రారంభ ఫ్రెంచ్ సోషలిస్ట్ ]]
 === పెట్టుబడిదారీ విధానంపై విమర్శలు ===
+=== మార్క్సిజం ===
+[[దస్త్రం:Karl_Marx_001.jpg|thumb| [[కార్ల్ మార్క్స్]] రచనలు మార్క్సిస్ట్ రాజకీయ సిద్ధాంతం మరియు మార్క్సియన్ ఆర్థిక శాస్త్రం అభివృద్ధికి ఆధారాన్ని అందించాయి ]]
+=== రాష్ట్ర పాత్ర ===
+=== ఆదర్శధామం వర్సెస్ సైంటిఫిక్ ===
+=== సంస్కరణ వర్సెస్ విప్లవం ===
 == ఎకనామిక్స్ ==
+=== ప్రణాళికాబద్ధమైన ఆర్థిక వ్యవస్థ ===
+=== స్వీయ-నిర్వహణ ఆర్థిక వ్యవస్థ ===
+=== రాష్ట్ర దర్శకత్వ ఆర్థిక వ్యవస్థ ===
 === మార్కెట్ సోషలిజం ===
@@ పంక్తి 78: / పంక్తి 110: @@
 === సామాజిక ప్రజాస్వామ్యం మరియు ఉదారవాద సోషలిజం ===
+[[దస్త్రం:Bernstein_Eduard_1895.jpg|ఎడమ|thumb| ఎడ్వర్డ్ బెర్న్‌స్టెయిన్ ]]
 === సామాజిక ఉద్యమాలు ===
+[[దస్త్రం:Zetkin_luxemburg1910.jpg|thumb| సోషలిస్ట్ ఫెమినిస్ట్ క్లారా జెట్కిన్ మరియు రోసా లక్సెంబర్గ్ 1910 లో ]]
+[[దస్త్రం:Day,_Fred_Holland_(1864–1933)_-_Edward_Carpenter.jpg|ఎడమ|thumb| ఎడ్వర్డ్ కార్పెంటర్, తత్వవేత్త మరియు కార్యకర్త, ఫాబియన్ సొసైటీ మరియు లేబర్ పార్టీ యొక్క పునాదితో పాటు ప్రారంభ LGBTI పాశ్చాత్య ఉద్యమాలలో కీలకపాత్ర పోషించారు. ]]
 === సిండికలిజం ===
+== విమర్శ ==
+సోషలిజం దాని ఆర్ధిక సంస్థ యొక్క నమూనాల పరంగా మరియు దాని రాజకీయ మరియు సామాజిక చిక్కుల పరంగా విమర్శించబడింది. ఇతర విమర్శలు [[సోషలిజం|సోషలిస్టు ఉద్యమం]], పార్టీలు లేదా ఉన్న రాష్ట్రాలపై ఉన్నాయి . కొన్ని విమర్శలు సైద్ధాంతిక ప్రాతిపదికలను ( [[ ఆర్థిక గణన సమస్య |ఆర్థిక గణన సమస్య]] మరియు [[ సోషలిస్ట్ లెక్కింపు చర్చ |సోషలిస్ట్ లెక్కింపు చర్చ వంటివి]] ) ఆక్రమించగా, మరికొన్ని సోషలిస్ట్ సమాజాలను స్థాపించడానికి చారిత్రక ప్రయత్నాలను పరిశీలించడం ద్వారా వారి విమర్శలకు మద్దతు ఇస్తాయి. సోషలిజం యొక్క అనేక రకాలు కారణంగా, చాలా విమర్శలు ఒక నిర్దిష్ట విధానంపై దృష్టి సారించాయి. ఒక విధానం యొక్క ప్రతిపాదకులు సాధారణంగా ఇతరులను విమర్శిస్తారు.
+<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" data-ve-ignore="true" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2020)">citation needed</span></nowiki>'' &#x5D;</sup>
 == ఇది కూడ చూడు ==
@@ పంక్తి 94: / పంక్తి 133: @@
 == మూలాలు ==
+== బాహ్య లింకులు ==
+* [https://www.britannica.com/topic/socialism సోషలిజం] - ''[[బ్రిటానికా విజ్ఞాన సర్వస్వము|ఎన్సైక్లోపీడియా బ్రిటానికాలో]]''
+* [https://web.archive.org/web/20160115205405/https://repository.library.georgetown.edu/handle/10822/552494 డీన్ పీటర్ క్రోగ్ విదేశీ వ్యవహారాల డిజిటల్ ఆర్కైవ్స్] నుండి [https://web.archive.org/web/20120208125248/http://repository.library.georgetown.edu/handle/10822/552531 క్యూబన్ సోషలిజం] .