మన్మథుడు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి
← మునుపటి తేడాతరువాతి తేడా →
Content deleted Content added
విజువల్వికీటెక్స్ట్
చి clean up, replaced: మరియు → , (7), typos fixed: బడినది. → బడింది., లొ → లో, , → , (6), , → ,
చి remove redundant <nowiki/> https://phabricator.wikimedia.org/T107675
పంక్తి 25: పంక్తి 25:


==పురాణాలలో మన్మథుడు==
==పురాణాలలో మన్మథుడు==
మన్మథునికి [[శివుడు|శివు]]<nowiki/>నికి గల సంబంధం వివరించే కథలు [[మత్స్య పురాణము]], [[శివ పురాణము]]లలో తెలుపబడినవి.<ref>{{cite book
మన్మథునికి [[శివుడు|శివు]]నికి గల సంబంధం వివరించే కథలు [[మత్స్య పురాణము]], [[శివ పురాణము]]లలో తెలుపబడినవి.<ref>{{cite book
|author = [[Daniel Ingalls]],
|author = [[Daniel Ingalls]],
|title= Sanskrit poetry, from [[Vidyākara]]'s "Treasury"
|title= Sanskrit poetry, from [[Vidyākara]]'s "Treasury"
పంక్తి 34: పంక్తి 34:
</ref>.
</ref>.


[[ఇంద్రుడు]], ఇతర దేవతలను [[తారకాసురుడు]] బాధించసాగెను. [[బ్రహ్మ]] ఇచ్చిన వరాల మూలంగా [[శివుడు|శివు]]<nowiki/>ని కుమారుడు తప్ప అతన్ని మరెవ్వరూ వధించలేరు. అప్పటికి శివుడు బ్రహ్మచారిగా తపస్సు చేసుకొనుచున్నాడు. [[పార్వతి]] శివుడి బ్రహ్మచర్యాన్ని భంగపరచి వివాహం చేసుకొంటే వారి పుత్రుడు తారకాసురున్ని వధిస్తాడని బ్రహ్మ సలహా ఇస్తాడు. ఇంద్రుడు ఈ బృహత్కార్యాన్ని మన్మథుడు చేయగలడని పంపిస్తాడు. మన్మథుడు వసంతుని సహాయంతో శివున్ని పూల [[బాణం]]<nowiki/>తో మేల్కొలుపుతాడు. కోపించిన [[శివుడు]] మూడవకన్ను తెరిచి మన్మథుడిని [[భస్మం]] చేస్తాడు.
[[ఇంద్రుడు]], ఇతర దేవతలను [[తారకాసురుడు]] బాధించసాగెను. [[బ్రహ్మ]] ఇచ్చిన వరాల మూలంగా [[శివుడు|శివు]]ని కుమారుడు తప్ప అతన్ని మరెవ్వరూ వధించలేరు. అప్పటికి శివుడు బ్రహ్మచారిగా తపస్సు చేసుకొనుచున్నాడు. [[పార్వతి]] శివుడి బ్రహ్మచర్యాన్ని భంగపరచి వివాహం చేసుకొంటే వారి పుత్రుడు తారకాసురున్ని వధిస్తాడని బ్రహ్మ సలహా ఇస్తాడు. ఇంద్రుడు ఈ బృహత్కార్యాన్ని మన్మథుడు చేయగలడని పంపిస్తాడు. మన్మథుడు వసంతుని సహాయంతో శివున్ని పూల [[బాణం]]తో మేల్కొలుపుతాడు. కోపించిన [[శివుడు]] మూడవకన్ను తెరిచి మన్మథుడిని [[భస్మం]] చేస్తాడు.


వసంతుని ప్రభావం మీద [[పార్వతి]]<nowiki/>ని చేరిన శివుని మదనుని బ్రతికించమని, ఇందులో అతని దోషం లేదని వేడుకుంటుంది. అయితే శివుడి అతన్ని అనంగుడు (అంగాలు లేకుండా) గా చేస్తాడు. వీరి కుమారుడు [[కార్తికేయుడు]] తారకాసురున్ని వధిస్తాడు.<ref>[[Wendy Doniger O'Flaherty]], (1975) Hindu Myths: A Sourcebook Translated from the Sanskrit. London: Penguin Books, p.157-159 [http://books.google.co.in/books?id=JAwA8sHtGbgC]
వసంతుని ప్రభావం మీద [[పార్వతి]]ని చేరిన శివుని మదనుని బ్రతికించమని, ఇందులో అతని దోషం లేదని వేడుకుంటుంది. అయితే శివుడి అతన్ని అనంగుడు (అంగాలు లేకుండా) గా చేస్తాడు. వీరి కుమారుడు [[కార్తికేయుడు]] తారకాసురున్ని వధిస్తాడు.<ref>[[Wendy Doniger O'Flaherty]], (1975) Hindu Myths: A Sourcebook Translated from the Sanskrit. London: Penguin Books, p.157-159 [http://books.google.co.in/books?id=JAwA8sHtGbgC]
</ref>
</ref>
[[File:Kama Shiva.jpg|thumb|right|శివునిపై మదన బాణాన్ని సంధిస్తున్న కామదేవుడు.]]
[[File:Kama Shiva.jpg|thumb|right|శివునిపై మదన బాణాన్ని సంధిస్తున్న కామదేవుడు.]]
పంక్తి 50: పంక్తి 50:
| archive-date = 2009-01-14
| archive-date = 2009-01-14
| url-status = dead
| url-status = dead
}}</ref><ref name=Sanford2002/> ఈ పువ్వులు: [[అశోకవృక్షం|అశోకం]], తెలుపు, [[నీలము|నీలం]] పద్మాలు, మల్లె, [[మామిడి]] పూలు. ప్రాచీనమైన మన్మథుని [[విగ్రహము|విగ్రహం]] [[మథుర]] [[సంగ్రహాలయం]]<nowiki/>లో భద్రపరచబడింది.
}}</ref><ref name=Sanford2002/> ఈ పువ్వులు: [[అశోకవృక్షం|అశోకం]], తెలుపు, [[నీలము|నీలం]] పద్మాలు, మల్లె, [[మామిడి]] పూలు. ప్రాచీనమైన మన్మథుని [[విగ్రహము|విగ్రహం]] [[మథుర]] [[సంగ్రహాలయం]]లో భద్రపరచబడింది.
[[File:KAMADEVA vidisha.jpg|thumb|రతి, ప్రీతి భార్యలతో కామదేవుడు.]]
[[File:KAMADEVA vidisha.jpg|thumb|రతి, ప్రీతి భార్యలతో కామదేవుడు.]]


02:32, 15 జూలై 2020 నాటి కూర్పు

మన్మథుడు
హిందువుల కామ దేవుడు
దేవనాగరిकाम देव
తమిళ లిపిகாம தேவன்
సంప్రదాయభావంప్రద్యుమ్నుడు, వాసుదేవుడు
ఆవాసంKetumala-varsa
మంత్రంకామ గాయత్రి[1]
ఆయుధంచెఱుకు విల్లు , పూల బాణం
భార్యరతి, ప్రీతి
వాహనంచిలుక

మన్మథుడు హిందూ పురాణాలలో ప్రేమకు సంబంధించిన దేవుడు. ఇతని భార్య రతీదేవి.

పురాణాలలో మన్మథుడు

మన్మథునికి శివునికి గల సంబంధం వివరించే కథలు మత్స్య పురాణము, శివ పురాణములలో తెలుపబడినవి.[2], [3].

ఇంద్రుడు, ఇతర దేవతలను తారకాసురుడు బాధించసాగెను. బ్రహ్మ ఇచ్చిన వరాల మూలంగా శివుని కుమారుడు తప్ప అతన్ని మరెవ్వరూ వధించలేరు. అప్పటికి శివుడు బ్రహ్మచారిగా తపస్సు చేసుకొనుచున్నాడు. పార్వతి శివుడి బ్రహ్మచర్యాన్ని భంగపరచి వివాహం చేసుకొంటే వారి పుత్రుడు తారకాసురున్ని వధిస్తాడని బ్రహ్మ సలహా ఇస్తాడు. ఇంద్రుడు ఈ బృహత్కార్యాన్ని మన్మథుడు చేయగలడని పంపిస్తాడు. మన్మథుడు వసంతుని సహాయంతో శివున్ని పూల బాణంతో మేల్కొలుపుతాడు. కోపించిన శివుడు మూడవకన్ను తెరిచి మన్మథుడిని భస్మం చేస్తాడు.

వసంతుని ప్రభావం మీద పార్వతిని చేరిన శివుని మదనుని బ్రతికించమని, ఇందులో అతని దోషం లేదని వేడుకుంటుంది. అయితే శివుడి అతన్ని అనంగుడు (అంగాలు లేకుండా) గా చేస్తాడు. వీరి కుమారుడు కార్తికేయుడు తారకాసురున్ని వధిస్తాడు.[4]

శివునిపై మదన బాణాన్ని సంధిస్తున్న కామదేవుడు.

స్వరూపం

మన్మథుని రూపం అందమైన, యవ్వనవంతునిగా ధనుస్సు ఎక్కుపెడుతున్నట్లు రెక్కలతో ఎగురుతున్నట్లు చూపుతారు. ఇతని విల్లు చెఱుకు గడతోను, బాణాలు ఐదు రకాల సువాసనలు వెదజల్లే పూలతోను అలంకరించబడి ఉంటాయి.[5][6] ఈ పువ్వులు: అశోకం, తెలుపు, నీలం పద్మాలు, మల్లె, మామిడి పూలు. ప్రాచీనమైన మన్మథుని విగ్రహం మథుర సంగ్రహాలయంలో భద్రపరచబడింది.

రతి, ప్రీతి భార్యలతో కామదేవుడు.

ఆరాధన

  • కామ గాయత్రి : "ఓం కామ దేవాయ విద్మహే పుష్పబాణాయ ధీమహి తన్నో అనంగ ప్రచోదయాత్"

ఇతర పేర్లు

మూలాలు

  1. ↑ Kāṇe, Pāṇḍuraṅga VāMana; Institute, Bhandarkar Oriental Research (1958). History of Dharmaśāstra.
  2. ↑ Daniel Ingalls, (1968). Sanskrit poetry, from [[Vidyākara]]'s "Treasury". Harvard University Press,. ISBN 0674788656. {{cite book}}: URL–wikilink conflict (help)CS1 maint: extra punctuation (link), p.58
  3. ↑ Klaus Klostermaier, (2000) Hinduism: A Short History. Oxford: One World Publications.
  4. ↑ Wendy Doniger O'Flaherty, (1975) Hindu Myths: A Sourcebook Translated from the Sanskrit. London: Penguin Books, p.157-159 [1]
  5. ↑ "A study of Kamadeva in Indian story literature". Archived from the original on 2009-01-14. Retrieved 2008-07-06. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help); Invalid |ref=harv (help)
  6. ↑ ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; Sanford2002 అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు

బయటి లింకులు

వికీమీడియా కామన్స్‌లో కి సంబంధించిన మీడియా ఉంది.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=మన్మథుడు&oldid=2987518" నుండి వెలికితీశారు