పేదరికం: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Rajasekhar1961 (చర్చ | రచనలు) దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు |
చి యంత్రము కలుపుతున్నది: en:Poverty; cosmetic changes |
||
పంక్తి 1: | పంక్తి 1: | ||
[[ |
[[ఫైలు:Extreme poverty 1981-2009.GIF|thumb|206px|right|The percentage of the world's population living in [[extreme poverty]] has halved since 1981. The graph shows estimates and projections from the World Bank 1981–2009.]] |
||
[[పేదరికం]] (Poverty) ఒక సామాజిక, ఆర్థిక [[సమస్య]]. ఇది దీర్ఘకాలిక సామాజిక సమస్యగా ఉంది. సమాజంలో ఒక వర్గం కనీస అవసరాలైన [[ఆహారం]], గృహవసతి, [[దుస్తులు]] పొందలేని పరిస్థితిని పేదరికం అంటారు. పేదరికంతో బాధపడుతున్న వారిని [[పేదలు]] అంటారు. |
[[పేదరికం]] (Poverty) ఒక సామాజిక, ఆర్థిక [[సమస్య]]. ఇది దీర్ఘకాలిక సామాజిక సమస్యగా ఉంది. సమాజంలో ఒక వర్గం కనీస అవసరాలైన [[ఆహారం]], గృహవసతి, [[దుస్తులు]] పొందలేని పరిస్థితిని పేదరికం అంటారు. పేదరికంతో బాధపడుతున్న వారిని [[పేదలు]] అంటారు. |
||
==రకాలు== |
== రకాలు == |
||
స్వభావాన్ని బట్టి పేదరికాన్ని సాపేక్ష, నిరపేక్ష పేదరికం అని విభజించవచ్చు. |
స్వభావాన్ని బట్టి పేదరికాన్ని సాపేక్ష, నిరపేక్ష పేదరికం అని విభజించవచ్చు. |
||
;సాపేక్ష పేదరికం |
;సాపేక్ష పేదరికం |
||
జనాభాను |
జనాభాను వివిధ ఆదాయ వర్గాలుగా విభజించి అత్యధిక ఆదాయం పొందే 5% నుంచి 10% ప్రజల జీవనస్థాయితో అతి తక్కువ ఆదాయం పొందే అట్టడుగు 5% నుంచి 10% ప్రజల స్థాయిని పోల్చి పేదరికాన్ని నిర్ణయిస్తారు. సాపేక్ష పేదరికం ద్వారా ఆర్థిక అసమానతలను లెక్కించవచ్చు. |
||
;నిరపేక్ష పేదరికం |
;నిరపేక్ష పేదరికం |
||
ప్రజలకు కావలసిన కనీస అవసర వస్తువుల పరిమాణాన్ని నిర్ణయించి, దాన్ని కనీస ద్రవ్యరూప తలసరి వినియోగం నిర్ణయిస్తారు. ఈ తలసరి కనీస ద్రవ్య రూప వినియోగ స్థాయి కంటే తక్కువ ఉన్న జనాభాను నిరపేక్ష పేదవారు అంటారు. |
ప్రజలకు కావలసిన కనీస అవసర వస్తువుల పరిమాణాన్ని నిర్ణయించి, దాన్ని కనీస ద్రవ్యరూప తలసరి వినియోగం నిర్ణయిస్తారు. ఈ తలసరి కనీస ద్రవ్య రూప వినియోగ స్థాయి కంటే తక్కువ ఉన్న జనాభాను నిరపేక్ష పేదవారు అంటారు. |
||
==కారణాలు== |
== కారణాలు == |
||
#తక్కువ తలసరి ఆదాయం |
#తక్కువ తలసరి ఆదాయం |
||
#అల్పోద్యోగిత |
#అల్పోద్యోగిత |
||
పంక్తి 18: | పంక్తి 18: | ||
#అల్ప వేతనాలు |
#అల్ప వేతనాలు |
||
#శ్రామిక వర్గానికి వనరులపై యాజమాన్యం లేకపోవడం. |
#శ్రామిక వర్గానికి వనరులపై యాజమాన్యం లేకపోవడం. |
||
==నివారణ చర్యలు== |
== నివారణ చర్యలు == |
||
1950 నుంచి 1970 వరకు భారత ప్రభుత్వం పేదరికాన్ని తగ్గించడానికి ఎలాంటి ప్రత్యక్ష చర్యలు చేపట్టలేదు.ఆర్థికాభివృద్ధిని సాధిస్తే పేదరికం దానంతట అదే తగ్గుతుందనే సిద్ధాంతాన్ని నమ్మింది. |
1950 నుంచి 1970 వరకు భారత ప్రభుత్వం పేదరికాన్ని తగ్గించడానికి ఎలాంటి ప్రత్యక్ష చర్యలు చేపట్టలేదు.ఆర్థికాభివృద్ధిని సాధిస్తే పేదరికం దానంతట అదే తగ్గుతుందనే సిద్ధాంతాన్ని నమ్మింది. 4వ ప్రణాళికలో భాగంగా పేదరికాన్ని తగ్గించడానికి ప్రత్యక్ష చర్యలు మొదలయ్యాయి. పేదరికం తీవ్రతను అంచనా వేసి '''గరీబీ హఠావో''' అనే నినాదాన్ని ప్రభుత్వం చేపట్టింది. |
||
1973 నుంచీ అనేక గ్రామీణాభివృద్ధి పథకాలను చేపట్టింది. 1972-73 లో మహరాష్ట్ర లో ఉపాధి హామీ పథకం, 1973 లో |
1973 నుంచీ అనేక గ్రామీణాభివృద్ధి పథకాలను చేపట్టింది. 1972-73 లో మహరాష్ట్ర లో ఉపాధి హామీ పథకం, 1973 లో క్షామపీడిత అభివృద్ధి కార్యక్రమం, 1974-75 లో చిన్నకారు రైతుల అభివృద్ధి ఏజన్సీ, ఆయకట్టు అభివృద్ధి పథకం. 1975లో ప్రధాని 20 సూత్రాల ఆర్థిక కార్యక్రమాన్ని ప్రకటించింది. 1977-78 లో ఎడారుల అభివృద్ధి పథకం, పనికి ఆహార పథకం, అంత్యోదయ పథకాలను ప్రవేశపెట్టారు. 1979లో గ్రామీణ ప్రాంత యువకులకు స్వయం ఉపాధిలో శిక్షణ ఇచ్చే కార్యక్రమాన్ని ప్రవేశ పెట్టి పేదరికం, నిరుద్యోగాన్ని తగ్గించడానికి చర్యలు పెట్టారు. |
||
[[వర్గం:సామాజిక శాస్త్రము]] |
[[వర్గం:సామాజిక శాస్త్రము]] |
||
[[en:Poverty]] |
|||
⚫ | |||
[[af:Armoede]] |
[[af:Armoede]] |
||
[[ar:فقر]] |
[[ar:فقر]] |
||
[[gn:Sogue]] |
|||
[[bg:Бедност]] |
[[bg:Бедност]] |
||
[[ca:Pobresa]] |
[[ca:Pobresa]] |
||
పంక్తి 33: | పంక్తి 34: | ||
[[cy:Tlodi]] |
[[cy:Tlodi]] |
||
[[da:Fattigdom]] |
[[da:Fattigdom]] |
||
⚫ | |||
[[de:Armut]] |
[[de:Armut]] |
||
[[el:Φτώχεια]] |
[[el:Φτώχεια]] |
||
⚫ | |||
[[eo:Malriĉeco]] |
[[eo:Malriĉeco]] |
||
⚫ | |||
[[eu:Pobrezia]] |
[[eu:Pobrezia]] |
||
[[fa:فقر]] |
[[fa:فقر]] |
||
⚫ | |||
[[fr:Pauvreté]] |
[[fr:Pauvreté]] |
||
[[fur:Puaretât]] |
[[fur:Puaretât]] |
||
[[gl:Pobreza]] |
[[gl:Pobreza]] |
||
[[ |
[[gn:Sogue]] |
||
[[he:עוני]] |
|||
[[hr:Siromaštvo]] |
[[hr:Siromaštvo]] |
||
⚫ | |||
[[id:Kemiskinan]] |
[[id:Kemiskinan]] |
||
[[is:Fátækt]] |
[[is:Fátækt]] |
||
[[it:Povertà]] |
[[it:Povertà]] |
||
[[ |
[[ja:貧困]] |
||
[[jv:Kere]] |
[[jv:Kere]] |
||
[[ko:빈곤]] |
|||
[[ku:Xizanî]] |
[[ku:Xizanî]] |
||
[[la:Paupertas]] |
[[la:Paupertas]] |
||
[[lb:Aarmut]] |
[[lb:Aarmut]] |
||
[[lt:Skurdas]] |
[[lt:Skurdas]] |
||
⚫ | |||
[[mk:Сиромаштија]] |
[[mk:Сиромаштија]] |
||
⚫ | |||
[[mn:Ядуурал]] |
[[mn:Ядуурал]] |
||
⚫ | |||
[[nl:Armoede]] |
[[nl:Armoede]] |
||
[[ja:貧困]] |
|||
⚫ | |||
[[nn:Fattigdom]] |
[[nn:Fattigdom]] |
||
⚫ | |||
[[nrm:Pouortaé]] |
[[nrm:Pouortaé]] |
||
[[oc:Pauretat]] |
[[oc:Pauretat]] |
||
⚫ | |||
[[pl:Bieda]] |
[[pl:Bieda]] |
||
[[pt:Pobreza]] |
[[pt:Pobreza]] |
||
⚫ | |||
[[qu:Wakcha]] |
[[qu:Wakcha]] |
||
⚫ | |||
[[ru:Бедность]] |
[[ru:Бедность]] |
||
⚫ | |||
[[scn:Puvireddu]] |
[[scn:Puvireddu]] |
||
[[simple:Poverty]] |
[[simple:Poverty]] |
||
⚫ | |||
[[sr:Сиромаштво]] |
[[sr:Сиромаштво]] |
||
⚫ | |||
[[sv:Fattigdom]] |
[[sv:Fattigdom]] |
||
⚫ | |||
[[tr:Yoksulluk]] |
[[tr:Yoksulluk]] |
||
[[uk:Бідність]] |
[[uk:Бідність]] |
17:18, 6 ఆగస్టు 2009 నాటి కూర్పు
పేదరికం (Poverty) ఒక సామాజిక, ఆర్థిక సమస్య. ఇది దీర్ఘకాలిక సామాజిక సమస్యగా ఉంది. సమాజంలో ఒక వర్గం కనీస అవసరాలైన ఆహారం, గృహవసతి, దుస్తులు పొందలేని పరిస్థితిని పేదరికం అంటారు. పేదరికంతో బాధపడుతున్న వారిని పేదలు అంటారు.
రకాలు
స్వభావాన్ని బట్టి పేదరికాన్ని సాపేక్ష, నిరపేక్ష పేదరికం అని విభజించవచ్చు.
- సాపేక్ష పేదరికం
జనాభాను వివిధ ఆదాయ వర్గాలుగా విభజించి అత్యధిక ఆదాయం పొందే 5% నుంచి 10% ప్రజల జీవనస్థాయితో అతి తక్కువ ఆదాయం పొందే అట్టడుగు 5% నుంచి 10% ప్రజల స్థాయిని పోల్చి పేదరికాన్ని నిర్ణయిస్తారు. సాపేక్ష పేదరికం ద్వారా ఆర్థిక అసమానతలను లెక్కించవచ్చు.
- నిరపేక్ష పేదరికం
ప్రజలకు కావలసిన కనీస అవసర వస్తువుల పరిమాణాన్ని నిర్ణయించి, దాన్ని కనీస ద్రవ్యరూప తలసరి వినియోగం నిర్ణయిస్తారు. ఈ తలసరి కనీస ద్రవ్య రూప వినియోగ స్థాయి కంటే తక్కువ ఉన్న జనాభాను నిరపేక్ష పేదవారు అంటారు.
కారణాలు
- తక్కువ తలసరి ఆదాయం
- అల్పోద్యోగిత
- నిరుద్యోగిత
- ప్రచ్ఛన్న నిరుద్యోగిత
- అధిక జనాభా
- వ్యవసాయం ప్రధానంగా ఉన్న ఆర్థిక వ్యవస్థ
- ఆర్థిక అసమానతలు
- వనరుల అల్ప వినియోగం
- అల్ప వేతనాలు
- శ్రామిక వర్గానికి వనరులపై యాజమాన్యం లేకపోవడం.
నివారణ చర్యలు
1950 నుంచి 1970 వరకు భారత ప్రభుత్వం పేదరికాన్ని తగ్గించడానికి ఎలాంటి ప్రత్యక్ష చర్యలు చేపట్టలేదు.ఆర్థికాభివృద్ధిని సాధిస్తే పేదరికం దానంతట అదే తగ్గుతుందనే సిద్ధాంతాన్ని నమ్మింది. 4వ ప్రణాళికలో భాగంగా పేదరికాన్ని తగ్గించడానికి ప్రత్యక్ష చర్యలు మొదలయ్యాయి. పేదరికం తీవ్రతను అంచనా వేసి గరీబీ హఠావో అనే నినాదాన్ని ప్రభుత్వం చేపట్టింది.
1973 నుంచీ అనేక గ్రామీణాభివృద్ధి పథకాలను చేపట్టింది. 1972-73 లో మహరాష్ట్ర లో ఉపాధి హామీ పథకం, 1973 లో క్షామపీడిత అభివృద్ధి కార్యక్రమం, 1974-75 లో చిన్నకారు రైతుల అభివృద్ధి ఏజన్సీ, ఆయకట్టు అభివృద్ధి పథకం. 1975లో ప్రధాని 20 సూత్రాల ఆర్థిక కార్యక్రమాన్ని ప్రకటించింది. 1977-78 లో ఎడారుల అభివృద్ధి పథకం, పనికి ఆహార పథకం, అంత్యోదయ పథకాలను ప్రవేశపెట్టారు. 1979లో గ్రామీణ ప్రాంత యువకులకు స్వయం ఉపాధిలో శిక్షణ ఇచ్చే కార్యక్రమాన్ని ప్రవేశ పెట్టి పేదరికం, నిరుద్యోగాన్ని తగ్గించడానికి చర్యలు పెట్టారు.