పాండవ ఉద్యోగ విజయములు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
పంక్తి 14: పంక్తి 14:


==== తృతీయాంక(సభ సీను) ====
==== తృతీయాంక(సభ సీను) ====
వృధ్ద పురోహితుని శ్రీకృష్ణుని సపరివారముగా సగౌరవముగా తోడ్కొని రమ్మని దృతరాష్ట్రుడు నియమించగా అతడు తన మధ్యమ కుమారుడు త్రివేది కి అప్పగించినతినని ప్రధమకుమారుడు ద్వివేది రాజాగారములో నుండుని పలికుచూ అతడు కనిష్టకుమారుడు చతుర్వేది మునులకు ఆతిధ్యమిత్తునని పలుకును. ఎన్నడు రాని మహా నుభావులు వచ్చుచున్నారని ఆనందించును. పెద్దకుమారుడు వ చ్చి త్రివేది విదురునితో శ్రీకృష్ణుని సాదరముగా ఎదుర్కొని అర్ఘ్య పాద్యములిచ్చి నాడని విదురుని ఇంట శ్రీ కృష్ణుడు విడిది చేసినాడని తెలుపును. వారు ప్రసంగవసమున సుభద్రాపరిణయ విశేషములు, బలరామునకు దుర్యోధనుడనిన శ్రీకృష్ణునికి అర్జునుని పట్ల అభమానమని పలుకుదురు. ఇది విష్కంభము.(జరిగిన కధను వినిపించే ప్రక్రియ.


====చతుర్ధాంకం ( కర్ణ సందేశము) ====
====చతుర్ధాంకం ( కర్ణ సందేశము) ====

17:04, 10 అక్టోబరు 2011 నాటి కూర్పు

తిరుపతి వేంకట కవులుగా ప్రసిద్ది చెందిన దివాకర్ల తిరుపతి శాస్త్రి, చెళ్లపిళ్ళ వేంకట శాస్త్రి మహా భారత కధను పాండవ జననము, పాండవ వనవాసము, పాండవోద్యోగము, పాండవ విజయము, పాండవ పట్టాభిషేకము అనే నాటకాలుగా రచించారు. అందులో అత్యంత ప్రజాదారణ పొందిన నాటకాలు పాండవోద్యోగం, పాండవ విజయం. ఆ రెండు నాటకాలను రెండు రోజులు ప్రదర్శించే వారు. కాలక్రమంలో ఆ రెండు నాటకాలను సంకలనం చేసి 'కురుక్షేత్రము' అనే నాటకం గా ప్రదర్శించేవారు

కథ

పాండవోద్యోగము

ప్రధమాంకం (పడక సీను)

ఉపప్లావ్యము నుండి అర్జునుడు శ్రీ కృష్ణుని సాయం కోరడానికి ద్వారకకు బయలుదేరతాడు. కాస్త ముందుగా దుర్యోధనుడు హస్తినా పురం నుండి శ్రీ కృష్ణుని సాయం కోరి వస్తాడు. శ్రీ కృష్ణుడు పగటి నిద్ర నటిస్తాడు. శ్రీ కృష్ణుని తల వైపు ఒక ఆసనము, కాళ్ల దగ్గర ఒక ఆసనము ఉంటాయి. ముందుగా వచ్చిన దుర్యోధనుడు తలపైపు ఉన్న ఆసనం పైన కూర్చోగా, అర్జునుడు శ్రీ కృష్ణుని కాళ్ల దగ్గర నిలుచుంటాడు. శ్రీకృష్ణడు నిద్ర లేచి అర్జునుని ముందు చూసి, పిమ్మట దుర్యోధనుని చూస్తాడు. దుర్యోధనుడు కౌరవులకు పాండవులకు యుధ్దము రానున్నదని శ్రీకృష్ణుని సాయము కోరి వచ్చామని తెలియ చేస్తాడు.. శ్రీకృష్ణుడు తన సైన్యాన్ని రెండు భాగాలు చేసి తానొక్కడు ఒక వైపూ, మిగిలిన సైన్యమంతా ఒక వైవు అనీ, తాను యుద్దము చే.యనని, తోచిన సాయం చేస్తానంటాడు. ముందుగా అర్జునుని చూసాడు కాబట్టి ముందు అర్జునుడు కోరుకోవాలని అంటాడు. దుర్యోధనుడు, శ్రీ కృష్ణుడు తన సైన్యాన్నంతా అర్జునునికి ఇవ్వడానికి ఈ ఎత్తు ఎత్తాడని అనుకుంటాడు. అర్జునుడు సైన్యాన్ని కోరుకుంటాడేమోనని భయపడతాడు. కానీ, అర్జునుడు శ్రీకృష్ణుడు మాత్రం తమతో ఉంటే చాలని కోరుకుంటాడు. దుర్యోధనుడు పరిశేష న్యాయముద్వారా మిగిలిన సేనని తాను తీసుకుంటానని ఆనందిస్తూ వెళ్లిపోతాడు. శ్రీకృష్ణుడు, అర్జునుని పరీక్షించడానికి "ఎంత పని చేసావు బావా - సేన అంతా దుర్యోధనుడు తీసుకున్నాడనగా అర్జునుడు "నీవు యుధ్దము చేయవద్దు. నా రధము మీద ఉండమ"ని కోరగా శ్రీకృష్ణుడు "విజయ సారధి, పార్ధ సారధి పేర్లతో నేను నీ రధము మీద ఉంటాన"ని అభయ మిస్తాడు.

ద్వితీయాంకం (ఉపప్లావ్యము సీను)

శ్రీకృష్ణుడు పాండవుల రాయబారిగా హస్తినపురానికి బయలు దేరుతూ పాండవుల అభిప్రాయాల్ని తెలుసుకునే క్రమంలో ముందు ధర్మరాజు నుద్దేశించి అతని మనసులో మాట చెప్పమని అది తనకు మించిన పనైనా చేస్తానంటాడు. ధర్మరాజు సంధి కోరగా ద్రౌపది, ధర్మరాజు వైఖరిని ఈసడిస్తుంది. భీముడు ఇంతకూ సంధి ఏమని అడిగితే ద్రౌపది ఐదూళ్లు ఇచ్చిన చాలని అంటుంది. మంత్రానికి కట్టుబడ్డ పాముకి మల్లే ఉండిపోయానని అనుకుంటూ ఇంతలోనే సంధి కుదిరినా కౌరవులను మట్టుపెడతానని భీముడునగా ద్రౌపది భీముని వాక్శూరుడని నిందిస్తుంది. ధర్మరాజు వారిద్దరినీ శాంతింప చేస్తాడు. సంధి మాట ఎటులైనా శతృరాజుల బలాన్ని చూడవచ్చని,అందుకైనా హస్తినకు వెళ్లాలని శ్రీకృష్ణుడు అనగా భీముడు ధర్మరాజు సంధి కోరమనగా శ్రీ కృష్ణుని వైఖరి మరో విధంగా ఉందంటే ఇవి భీముని మాటలేనా అని భీముడు యుధ్దానికి బెదురుతున్నాడంటే శ్రీకృష్ణుని నిందిస్తాడు భీముడు. తమ్ములు భీముని శాంతింప చేయబోతే ఖేదపడి గదతో మోదుకోపోతే ధర్మజుడు అడ్డుకొని ఇదంతా తనవలనే్ అని ఖిన్నుడవుతాడు. శ్రీకృష్ణుడు ధర్మరాజు నోదార్చి వచ్చు సంగరంలో భీముడే ప్రధాన పాత్ర వహించాలని బాల్యం నుండి అనేక విధాలుగా బాధించిన వారితో సంధికి ఎలా ఒడంబడుతున్నావని ఆశ్చర్యపడి అడిగితే అన్న గారి మాటమీద ద్రౌపదికి జరిగిన అవమానాన్ని ద్రిగమింగి, అరణ్యవాసం చేసి అజ్ఞాత వాసంలో దాస్యం చేసిన విధంగా సంధికి ఒడంబడుతున్నానని చెబుతాడు. అందరి అభిప్రాయాలు తెలుసుకొనగా ద్రౌపది తన పరాభవాన్ని గుర్తు చేసుకుంటుంది. ఆమె మనసు తనకు తెలుసని యుద్ధము తప్పదని ,ద్రౌపది ప్రతిన నెరవేరుతుందని తెలుపుతాడు. ధర్మరాజు శ్రీకృష్ణుడు ఏది తలచితే అది అవుతుందని, ఇద్దరూ కావలసిన వారేనని అతని ఇష్టప్రకారం జరుగనిమ్మని అంటాడు. .

తృతీయాంక(సభ సీను)

వృధ్ద పురోహితుని శ్రీకృష్ణుని సపరివారముగా సగౌరవముగా తోడ్కొని రమ్మని దృతరాష్ట్రుడు నియమించగా అతడు తన మధ్యమ కుమారుడు త్రివేది కి అప్పగించినతినని ప్రధమకుమారుడు ద్వివేది రాజాగారములో నుండుని పలికుచూ అతడు కనిష్టకుమారుడు చతుర్వేది మునులకు ఆతిధ్యమిత్తునని పలుకును. ఎన్నడు రాని మహా నుభావులు వచ్చుచున్నారని ఆనందించును. పెద్దకుమారుడు వ చ్చి త్రివేది విదురునితో శ్రీకృష్ణుని సాదరముగా ఎదుర్కొని అర్ఘ్య పాద్యములిచ్చి నాడని విదురుని ఇంట శ్రీ కృష్ణుడు విడిది చేసినాడని తెలుపును. వారు ప్రసంగవసమున సుభద్రాపరిణయ విశేషములు, బలరామునకు దుర్యోధనుడనిన శ్రీకృష్ణునికి అర్జునుని పట్ల అభమానమని పలుకుదురు. ఇది విష్కంభము.(జరిగిన కధను వినిపించే ప్రక్రియ.

చతుర్ధాంకం ( కర్ణ సందేశము)

సూర్యోదయం వేళ శ్రీకృష్ణుడు కర్ణుని గురించి ఎదురు చూస్తూ ఉంటాడు. కుంతి వస్తుంది. రాయబారం విఫలమయిందని పాండవులకు విజయం సిద్దించవలెననిన కర్ణుని దుర్యోధనుని పక్షం నుండి విడదీయవలెనని చెబుతాడు. కుంతి నిష్క్రమిస్తుంది. కర్ణుడు రాగానే శ్రీకృష్ణుడు, కర్ణుడు కుంతికి సూర్యుని వలన జనించినవాడని అతని జన్మరహస్యాన్ని తెలియ చేసి పాండవ పక్షంలోకి రమ్మనమని కోరుతూ, అతనికి పట్టాభిషేకం జరిపిస్తానని, ద్రౌపది అతనిని ఆరవ భర్తగా వరిస్తుందని పలుకుతాడు. కర్ణుడు ప్రలోభాలకు వేటికీ లొంగక తాను దుర్యోధనుని వీడనని చెబుతాడు. ధర్మజుడే ఈ పృధ్విని ఏలదగినవాడని అర్జునుని ద్వారా శ్రీకృష్ణుడు విజయం సాధిస్తాడని పలుకుతాడు. కర్ణుడి ధృడ సంకల్పానికి శ్రీ కృష్ణుడు తల ఒగ్గి వెళ్లి పోతాడు. కుంతి కర్ణుని కలిసి పాండవులను కాపాడమని అడుగుతుంది. కుంతి వైఖిరికి కర్ణుడు ఖిన్నుడవుతాడు. అర్జునునికి తప్ప మిగిలిన పాండవులకు తన వలన ప్రాణాపాయం లేదని, తను మరణించితే పంచపాడవులు మిగులుతారని, అర్జునుడు మరణిస్తే తనతో పంచపాడవులు మిగులుతారని చెబుతుంది. ఉపపాండవులకు కీడు కలగనీయరాదని కోరగా కర్ణుడు అంగీకరిస్తాడు.

సైన్యసమీకరణము

యుధ్దప్రారంభము

పాండవివిజయము

కొన్ని పద్యాలు

బావా ఎప్పుదు వచ్చితీవు ఎల్లరునున్ సుఖులె భ్రాతల్ సుతుల్ చుట్టముల్
నీవాల్భ్యమున్ పట్టు కర్ణుడును మన్నీలున్ సుఖోపేతులే
నీ వంశోన్నతికోరుభీష్ముడును,నీమేల్కోరుద్రోణాదిభూ
దేవుల్ సేమంబై మెసంగుదురేనీతేజమంబుహెచ్చిమంచున్

ఎక్కడనుమండి రాకయిటకుఎల్లరునున్ సుఖులే కదాయశో
భాక్కులునీదు అన్నలునుభవ్యమనస్కులు నీదు తమ్ములును
చక్కగనున్నవారే భుజశాలి వ్రుకోదరుదుఁడగ్రజాజ్ఞకున్
చక్కగ నిల్చి శాంతుగతి చరించునె తెల్పునమర్జునా

ఇవి కూడా చూడండి

మూలాలు, వనరులు

బయటి లింకులు