అంబెల్లిఫెరె

Carrot family
శాస్త్రీయ వర్గీకరణ
Kingdom:	ప్లాంటే
Division:	Magnoliophyta
Class:	Magnoliopsida
Order:	Apiales
Family:	Apiaceae (or అంబెల్లిఫెరె) Lindl.
Type genus
Apium లిన్నేయస్
ప్రజాతులు
including: Anethum Anthriscus Angelica Apium Arracacia Carum Centella Conium Coriandrum Cuminum డాకస్ (Daucus) Eryngium Foeniculum Levisticum Myrrhis Pastinaca Petroselinum Pimpinella For complete list, see List of Apiaceae genera.

అంబెల్లిఫెరె కుటుంబంలో దాదాపు 300 ప్రజాతులు, 3000 జాతులు ఉన్నాయి. ఇవి అన్ని ప్రాంతాలలో వ్యాపించి ఉన్నప్పటికి, సమశీతోష్ణ ప్రాంతాలలో విస్తారముగా ఉన్నాయి. భారతదేశంలో 53 ప్రజాతులు, 200 జాతులను గుర్తించారు.

కుటుంబ లక్షణాలు

• ఏకవార్షిక లేదా ద్వివార్షిక గుల్మాలు.
• కాండము బోలుగా ఉంటుంది.
• మొక్క బాగాలలో షైజోజనస్ తైల గ్రంధులు ఉంటాయి.
• ఏకాంతర, సంయుక్త పత్రాలు, పుచ్ఛ రహితము.
• తొడుగు వంటి పత్రపీఠము.
• పుష్ప విన్యాసము సరళ లేదా సంయుక్త గుచ్ఛము.
• ద్విలింగ పుష్పాలు, పంచభాగయుతము, అండకోశోపరికము, సౌష్టవయుతము.
• మకరందమును ఉత్పత్తిచేసే స్టైలోపోడియం.
• ద్విఫలదళ, సంయుక్త, ద్విబిలయుత నిమ్న అండాశయము.
• లోలాకార అండాలు, స్తంభ అండాన్యాసము.
• ఫలము క్రీమోకార్ప్.

ఆర్ధిక ప్రాముఖ్యత

• కారట్ వేరు దుంపలను కూరగాయలు గా వాడతారు.
• ధనియాలు, వాము, జీలకర్ర విత్తనాలను సుగంధ ద్రవ్యాలుగా వాడతారు.
• కోరియాండ్రమ్ మొక్కలను కొత్తిమిర గా వాడతారు.
• ఫెరులా ఎసఫీటిడ కాండం, వేరు నుండి లభించే రెసిన్ ను ఇంగువగా వాడతారు. దీనిని వంటలలోను, అజీర్తికి, దగ్గుకు మందుగా వాడతారు.
• బ్రాహ్మి పత్రాలు జ్ఞాపకశక్తిని వృద్ధిపరచడానికి, చలువచేయడానికి ఉపయోగపడతాయి.
• కొన్ని జాతులను అందం కొరకు తోటలలో పెంచుతారు.

ముఖ్యమైన ప్రజాతులు, మొక్కలు

• డాకస్ (Daucus) - కారెట్
• ఫెరులా (Ferula) - (ఇంగువ)
• కొరియాండ్రమ్ (Coriandrum) - ధనియాలు
• కుమినమ్ (Cuminum) - జీలకర్ర
• కారమ్ - వాము
• ఫీనిక్యులమ్ (Foeniculum) - సోంపు
• సెంటెల్లా (Centella) - బ్రాహ్మి లేదా సరస్వతీ ఆకు

మూలాలు

• బి.ఆర్.సి.మూర్తి: వృక్షశాస్త్రము, శ్రీ వికాస్ పబ్లికేషన్స్, 2005.