ద్రావణం: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
K.Venkataramana (చర్చ | రచనలు) ద్రావణము నిర్వచనము చేర్చితిని. ఇంకనూ విస్తరించవలసి యున్నది |
K.Venkataramana (చర్చ | రచనలు) ద్రావణం లో రకాలు, ద్రావణియత గూర్చి చేర్చితిని. ఇంకనూ విస్తరించవలసి ఉన్నది |
||
పంక్తి 1: | పంక్తి 1: | ||
[[దస్త్రం:SaltInWaterSolutionLiquid.jpg|thumb|సాధారణ [[ఉప్పు]]ను [[నీరు|నీటి]]లో కరిగించి ఉప్పు నీటి ద్రావణాన్ని తయారుచేయడం.]] |
[[దస్త్రం:SaltInWaterSolutionLiquid.jpg|thumb|సాధారణ [[ఉప్పు]]ను [[నీరు|నీటి]]లో కరిగించి ఉప్పు నీటి ద్రావణాన్ని తయారుచేయడం.]] |
||
రెండు లేదా రెండు కన్నా ఎక్కువ అనుఘటకాల సజాతీయ మిశ్రమాన్ని ద్రావణం అందురు. ఉదాహరణకున నీటిలో ఉప్పు కరుగుతుంది. దీనిని ఉప్పునీటి ద్రావణం (బ్రైన్ ద్రావణం) అందురు. ఈ ద్రావణంలో యే భాగం తీసుకున్నా ఒకే విధంగా ఉంటుంది. అందువలన దీనిని ద్రావణం అంటారు. నీటిలో ఇసుక వేసినట్లయితే అవి కరుగవు. అది విజాతీయ మిశ్రమం అందువల్ల అది ద్రావణం కాదు. ద్రావణం లోని అనుఘటకాలను వడపోత వంటి పద్ధతుల ద్వారా వేరు చేయలేము. |
రెండు లేదా రెండు కన్నా ఎక్కువ అనుఘటకాల సజాతీయ మిశ్రమాన్ని ద్రావణం అందురు. ఉదాహరణకున నీటిలో ఉప్పు కరుగుతుంది. దీనిని ఉప్పునీటి ద్రావణం (బ్రైన్ ద్రావణం) అందురు. ఈ ద్రావణంలో యే భాగం తీసుకున్నా ఒకే విధంగా ఉంటుంది. అందువలన దీనిని ద్రావణం అంటారు. నీటిలో ఇసుక వేసినట్లయితే అవి కరుగవు. అది విజాతీయ మిశ్రమం అందువల్ల అది ద్రావణం కాదు. ద్రావణం లోని అనుఘటకాలను వడపోత వంటి పద్ధతుల ద్వారా వేరు చేయలేము. ద్రావణంలోని ఏ భాగం కైనా [[స్నిగ్ధత]],[[వక్రీభవన గుణకం]] వంటి అంశాలు ఒకే విధంగా ఉంటాయి. |
||
==[[ద్రావితం]],[[ద్రావణి]],[[ద్రావణం]]== |
|||
* ద్రావణి : ద్రావణంలో ఎక్కువ పరిమాణం గల అనుఘటకాన్ని ద్రావణి అందురు. |
|||
* ద్రావితం: ద్రావణంలో తక్కువ పరిమాణం గల అనుఘటకాన్ని ద్రావితం అందురు. |
|||
* ద్రానణం : ద్రావణి + ద్రావితం |
|||
* పటంలో చూపినట్లు ఉప్పు నీటి ద్రావణం లో నీరు అనునది ద్రావణి మరియు ఉప్పు అనునది ద్రావితం. ఎందువలనంటే ఆ రెండు అనుఘటకాలలో ఎక్కువ పరిమాణము గలది నీరు, తక్కువ పరిమాణము గలది ఉప్పు. |
|||
* కొన్ని సందర్భాలలో నీరు,ఉప్పు,సుక్రోజ్(పంచదార) కలిపిన ద్రావణంలో ద్రావణి నీరు మిగిలినది ద్రావితాలు అవుతాయి. |
|||
* ద్రావణి, ద్రావితం పరిమాణములు సమానంగా ఉంటే వేటినైనా ద్రావణి,ద్రావితంగా తీసుకోవచ్చు. |
|||
* ద్రావణం లో ద్రావణి, ద్రావితాలుగా వాయువులు గాని లేక ద్రవాలు గాని లెక ద్రవము,వాయువు గాని ఉండవచ్చు. |
|||
* గాలిని ద్రావణంగా తీసుకుంటే అందులో గల అనుఘటకాలలో [[నత్రజని]] ఎక్కువ పరిమాణం లో ఉంటుంది కనుక నత్రజని అనునది ద్రావణి, తక్కువ పరిమాణం గల మిగిలిన వాయువులు ద్రావితాలు అవుతాయి. |
|||
* సోడాను ద్రావణంగా తీసుకుంటే నీరు ద్రావణి , కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ (బొగ్గుపులుసు వాయువు) ను ద్రావణం అవుతుంది. |
|||
* సజల హైడ్రో క్లోరికామ్ల ద్రావణం లో నీరు ద్రావణి, హైడ్రోక్లోరికామ్లం ద్రావితం అవుతుంది. |
|||
==సార్వత్రిక ద్రావణి== |
|||
నీటిని సార్వత్రిక ద్రావణి అందురు. చాలా పదార్థాలు నీటిలో కరుగుతాయి కనుక నీటిని సార్వత్రిక ద్రావణం అందురు. |
|||
==[[ద్రావణీయత]]== |
|||
100 గ్రాముల ద్రావణిలో గల ద్రావిత గరిష్ట పరిమాణాన్ని ద్రావణీయత అందురు. ఉదాహరణకు 100 గ్రాముల నీరు 37 గ్రాముల ఉప్పును మాత్రమే కరిగించుకోగలదు. అందువలన ఉప్పు ద్రావణీయత 37 అవుతుంది. |
|||
==ద్రావణాలలో రకాలు== |
|||
ద్రావణీయత ఆధారంగా ద్రావణాలు మూడు రకాలు అవి |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
* అసంతృప్త ద్రావణం : ఒక ద్రావణంలో ద్రావిత పరిమాణం దాని ద్రావణీయత కంటే తక్కువ అయితే ఆ ద్రావణాన్ని అసంతృప్త ద్రావణం అందురు.ఉదాహరణకు నీరు,సుక్రోజ్ ద్రావణంలో సుక్రోజ్ ద్రావణీయత 68.89 గ్రాములు. అనగా 100 గ్రాముల ద్రావణంలో 68.89 గ్రాములు సుక్రోజ్ మాత్రమే కరుగును. 68.89 గ్రాముల సుక్రోజ్ కంటే తక్కువ కరిగిఉంటే ఆ ద్రావణం అసంతృప్త ద్రావణం అవుతుంది |
|||
* సంతృప్త ద్రావణం : ఒక ద్రావణంలో ద్రావిత పరిమాణం దాని ద్రావణీయత తో సమానంగా ఉంటే ఆ ద్రావణాన్ని అసంతృప్త ద్రావణం అందురు. ఉదాహరణకు నీరు,సుక్రోజ్ ద్రావణంలో సుక్రోజ్ ద్రావణీయత 68.89 గ్రాములు. అనగా 100 గ్రాముల ద్రావణంలో 68.89 గ్రాములు కరుగును. 68.89 గ్రాముల సుక్రోజ్ మాత్రమే కరిగిఉంటే ఆ ద్రావణం సంతృప్త ద్రావణం అవుతుంది |
|||
* అతి సంతృప్త ద్రావణం: ఒక ద్రావణంలో ద్రావిత పరిమాణం దాని ద్రావణీయత కంటే ఎక్కువ అయితే ఆ ద్రావణాన్ని అసంతృప్త ద్రావణం అందురు. ఉదాహరణకు నీరు,సుక్రోజ్ ద్రావణంలో సుక్రోజ్ ద్రావణీయత 68.89 గ్రాములు. అనగా 100 గ్రాముల ద్రావణంలో 68.89 గ్రాములు కరుగును. 68.89 గ్రాముల సుక్రోజ్ కంటే ఎక్కువ కరిగిఉంటే ఆ ద్రావణం అతి సంతృప్త ద్రావణం అవుతుంది. |
|||
పంక్తి 6: | పంక్తి 29: | ||
* ద్రావణం విలీనమై ఉండాలి. |
* ద్రావణం విలీనమై ఉండాలి. |
||
* ద్రావితం బాష్పశీలం కాకూడదు. |
* ద్రావితం బాష్పశీలం కాకూడదు. |
||
* ద్రావితం అణువుల మధ్య పరస్పర చర్యలు జరుగకూడదు. అలాగే ద్రావణి అణువుల మధ్య పరస్పర చర్య జరుగకూడదు. |
* ద్రావితం,ద్రవణం అణువుల మధ్య పరస్పర చర్యలు జరుగకూడదు. అలాగే ద్రావణి అణువుల మధ్య పరస్పర చర్య జరుగకూడదు. |
||
* ద్రావితం అణువులకు, ద్రావణి అణువులకు మధ్య పరస్పర చర్య జరుగకూడదు. |
* ద్రావితం అణువులకు, ద్రావణి అణువులకు మధ్య పరస్పర చర్య జరుగకూడదు. |
||
== రకాలు == |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[వర్గం:భౌతిక శాస్త్రము]] |
[[వర్గం:భౌతిక శాస్త్రము]] |
02:14, 30 నవంబరు 2012 నాటి కూర్పు
రెండు లేదా రెండు కన్నా ఎక్కువ అనుఘటకాల సజాతీయ మిశ్రమాన్ని ద్రావణం అందురు. ఉదాహరణకున నీటిలో ఉప్పు కరుగుతుంది. దీనిని ఉప్పునీటి ద్రావణం (బ్రైన్ ద్రావణం) అందురు. ఈ ద్రావణంలో యే భాగం తీసుకున్నా ఒకే విధంగా ఉంటుంది. అందువలన దీనిని ద్రావణం అంటారు. నీటిలో ఇసుక వేసినట్లయితే అవి కరుగవు. అది విజాతీయ మిశ్రమం అందువల్ల అది ద్రావణం కాదు. ద్రావణం లోని అనుఘటకాలను వడపోత వంటి పద్ధతుల ద్వారా వేరు చేయలేము. ద్రావణంలోని ఏ భాగం కైనా స్నిగ్ధత,వక్రీభవన గుణకం వంటి అంశాలు ఒకే విధంగా ఉంటాయి.
ద్రావితం,ద్రావణి,ద్రావణం
- ద్రావణి : ద్రావణంలో ఎక్కువ పరిమాణం గల అనుఘటకాన్ని ద్రావణి అందురు.
- ద్రావితం: ద్రావణంలో తక్కువ పరిమాణం గల అనుఘటకాన్ని ద్రావితం అందురు.
- ద్రానణం : ద్రావణి + ద్రావితం
- పటంలో చూపినట్లు ఉప్పు నీటి ద్రావణం లో నీరు అనునది ద్రావణి మరియు ఉప్పు అనునది ద్రావితం. ఎందువలనంటే ఆ రెండు అనుఘటకాలలో ఎక్కువ పరిమాణము గలది నీరు, తక్కువ పరిమాణము గలది ఉప్పు.
- కొన్ని సందర్భాలలో నీరు,ఉప్పు,సుక్రోజ్(పంచదార) కలిపిన ద్రావణంలో ద్రావణి నీరు మిగిలినది ద్రావితాలు అవుతాయి.
- ద్రావణి, ద్రావితం పరిమాణములు సమానంగా ఉంటే వేటినైనా ద్రావణి,ద్రావితంగా తీసుకోవచ్చు.
- ద్రావణం లో ద్రావణి, ద్రావితాలుగా వాయువులు గాని లేక ద్రవాలు గాని లెక ద్రవము,వాయువు గాని ఉండవచ్చు.
- గాలిని ద్రావణంగా తీసుకుంటే అందులో గల అనుఘటకాలలో నత్రజని ఎక్కువ పరిమాణం లో ఉంటుంది కనుక నత్రజని అనునది ద్రావణి, తక్కువ పరిమాణం గల మిగిలిన వాయువులు ద్రావితాలు అవుతాయి.
- సోడాను ద్రావణంగా తీసుకుంటే నీరు ద్రావణి , కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ (బొగ్గుపులుసు వాయువు) ను ద్రావణం అవుతుంది.
- సజల హైడ్రో క్లోరికామ్ల ద్రావణం లో నీరు ద్రావణి, హైడ్రోక్లోరికామ్లం ద్రావితం అవుతుంది.
సార్వత్రిక ద్రావణి
నీటిని సార్వత్రిక ద్రావణి అందురు. చాలా పదార్థాలు నీటిలో కరుగుతాయి కనుక నీటిని సార్వత్రిక ద్రావణం అందురు.
ద్రావణీయత
100 గ్రాముల ద్రావణిలో గల ద్రావిత గరిష్ట పరిమాణాన్ని ద్రావణీయత అందురు. ఉదాహరణకు 100 గ్రాముల నీరు 37 గ్రాముల ఉప్పును మాత్రమే కరిగించుకోగలదు. అందువలన ఉప్పు ద్రావణీయత 37 అవుతుంది.
ద్రావణాలలో రకాలు
ద్రావణీయత ఆధారంగా ద్రావణాలు మూడు రకాలు అవి
- అసంతృప్త ద్రావణం (Unsaturated solution)
- సంతృప్త ద్రావణం (Saturated solution)
- అతి సంతృప్త ద్రావణం (Hyper-saturated solution)
- అసంతృప్త ద్రావణం : ఒక ద్రావణంలో ద్రావిత పరిమాణం దాని ద్రావణీయత కంటే తక్కువ అయితే ఆ ద్రావణాన్ని అసంతృప్త ద్రావణం అందురు.ఉదాహరణకు నీరు,సుక్రోజ్ ద్రావణంలో సుక్రోజ్ ద్రావణీయత 68.89 గ్రాములు. అనగా 100 గ్రాముల ద్రావణంలో 68.89 గ్రాములు సుక్రోజ్ మాత్రమే కరుగును. 68.89 గ్రాముల సుక్రోజ్ కంటే తక్కువ కరిగిఉంటే ఆ ద్రావణం అసంతృప్త ద్రావణం అవుతుంది
- సంతృప్త ద్రావణం : ఒక ద్రావణంలో ద్రావిత పరిమాణం దాని ద్రావణీయత తో సమానంగా ఉంటే ఆ ద్రావణాన్ని అసంతృప్త ద్రావణం అందురు. ఉదాహరణకు నీరు,సుక్రోజ్ ద్రావణంలో సుక్రోజ్ ద్రావణీయత 68.89 గ్రాములు. అనగా 100 గ్రాముల ద్రావణంలో 68.89 గ్రాములు కరుగును. 68.89 గ్రాముల సుక్రోజ్ మాత్రమే కరిగిఉంటే ఆ ద్రావణం సంతృప్త ద్రావణం అవుతుంది
- అతి సంతృప్త ద్రావణం: ఒక ద్రావణంలో ద్రావిత పరిమాణం దాని ద్రావణీయత కంటే ఎక్కువ అయితే ఆ ద్రావణాన్ని అసంతృప్త ద్రావణం అందురు. ఉదాహరణకు నీరు,సుక్రోజ్ ద్రావణంలో సుక్రోజ్ ద్రావణీయత 68.89 గ్రాములు. అనగా 100 గ్రాముల ద్రావణంలో 68.89 గ్రాములు కరుగును. 68.89 గ్రాముల సుక్రోజ్ కంటే ఎక్కువ కరిగిఉంటే ఆ ద్రావణం అతి సంతృప్త ద్రావణం అవుతుంది.
ఆదర్శ ద్రావణాల లక్షణాలు
- ద్రావణం విలీనమై ఉండాలి.
- ద్రావితం బాష్పశీలం కాకూడదు.
- ద్రావితం,ద్రవణం అణువుల మధ్య పరస్పర చర్యలు జరుగకూడదు. అలాగే ద్రావణి అణువుల మధ్య పరస్పర చర్య జరుగకూడదు.
- ద్రావితం అణువులకు, ద్రావణి అణువులకు మధ్య పరస్పర చర్య జరుగకూడదు.