నూనెలోని అన్ సపొనిఫియబుల్ మాటరు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు
పంక్తి 1: పంక్తి 1:
==నూనెలోని సపొనిఫికెసన్ చెందని పధార్దములు==
==నూనెలోని సపొనిఫికెసన్ చెందని పధార్దములు==
నూనెలో కరగివుండి, కాస్టిక్ తో సపొనిఫికెసన్ చెందని పధార్దాలను అన్ సపొనిఫియబుల్ మాటరు/పధార్దం అంటారు.పరీక్షించ వలసిన నూనెకు పోటాషియం హైడ్రాజ్సైడ్ ద్రావణం ను కలిపి చర్య నొందించడం వలన నూనెలోని కొవ్వు ఆమ్లాలన్ని సపొనిఫికేసను చెందును. సపొనిఫికెసను చెందని పధార్దమును పెట్రొలియం ఈథరు నుపయోగించి సంగ్రహించడం జరుగుతుంది. పెట్రొలియం ఈథరును వేడి చేసి తొలగించగా మిగిలిన పధార్దం అన్ సపొనిఫియబుల్ పధార్దము.
[[నూనె]] లో కరగివుండి, కాస్టిక్‌తో సపొనిఫికెసన్ చెందని పధార్దాలను అన్ సపొనిఫియబుల్ మాటరు/పదార్థం అంటారు.పరీక్షించవలసిన నూనెకు పోటాషియం హైడ్రాజ్సైడ్ ద్రావణంను కలిపి చర్య నొందించడం వలన నూనెలోని కొవ్వు ఆమ్లాలన్ని సపొనిఫికేసను చెందును. సపొనిఫికెసను చెందనిపదార్థంను పెట్రొలియంఈథరు నుపయోగించి సంగ్రహించడం జరుగుతుంది. పెట్రొలియంఈథరును వేడిచేసి తొలగించగా మిగిలిన పదార్థం అన్ సపొనిఫియబుల్ పదార్థము.


===పరీక్షించుటకై కావలసిన పరికరాలు===
===పరీక్షించుటకై కావలసిన పరికరాలు===


1. B24 మూతి వున్న 250 మి.లీ.ల సామార్ధ్యం వున్న కోనికల్ ఫ్లాస్కులేదా రిసివరు ఫ్లాస్కు.
1. B 24 మూతివున్న 250 మి.లీ.ల సామార్ధ్యంవున్న కోనికల్ ఫ్లాస్కులేదా రిసివరు ఫ్లాస్కు.


2. B 24 కోన్ వున్న రెఫ్లెక్సు కండెన్సరు లేదా లెబెగ్ కండెన్సరు.
2. B 24 కోన్ వున్న రెఫ్లెక్సుకండెన్సరు లేదా లెబెగ్‌కండెన్సరు.


3. శంఖాకారపు సపరెటింగ్ ఫన్నల్, 500 మి.లీ.కెపాసిటిది.
3. శంఖాకారపు సపరెటింగ్ ఫన్నల్, 500 మి.లీ.కెపాసిటిది.
పంక్తి 20: పంక్తి 20:
===అవసరమగు రసాయనిక పధార్దములు===
===అవసరమగు రసాయనిక పధార్దములు===


1. ఆల్కహలిక్ పోటషియం హైడ్రాక్సైడ్ ద్రావణం:70-80 గ్రాం.ల శుద్దమైన పోటాషియం హైడ్రక్సైడ్ ను అంతే పరిమానం గల డిస్టిల్‍వాటరు లో ముందుగా కరగించి, తరువాత ఆల్కహల్ కు చేర్చి ఒక లీటరుకు సరి పెట్టవలెను. అవసరమైనచో వడగట్టి, గాలి చొరబడని విధంగా మూత బిగించి, వెలుతురుసోకని ప్రదేశంలో భద్రపరచ వలెను.
1. ఆల్కహలిక్ పోటాషియం హైడ్రాక్సైడ్ ద్రావణం:70-80 గ్రాం.ల శుద్దమైన పోటాషియం హైడ్రక్సైడ్‌ను అంతే పరిమాణంగల డిస్టిల్‍వాటరులో ముందుగా కరగించి, తరువాత ఆల్కహల్‌కు చేర్చి ఒకలీటరుకు సరి పెట్టవలెను. అవసరమైనచో వడగట్టి, గాలి చొరబడని విధంగా మూత బిగించి, వెలుతురుసోకని ప్రదేశంలో భద్రపరచవలెను.


2. ఇథైల్ ఆల్కహల్: 95% గాడత వున్నది లేదా రెక్టిపైడ్ స్పిరిట్.
2. ఇథైల్ ఆల్కహల్: 95% గాడత వున్నది లేదా రెక్టిపైడ్ స్పిరిట్.


3. పినాప్తలీన్ ఇండికెసన్ ద్రావణం:100 మి.లీ.ల ఆల్కహల్‍లో 1 గ్రాం. పినాప్తలిన్ పౌడరును కలిపి తయారుచేసినది.
3. ఫినాప్తలీన్ ఇండికెసన్ ద్రావణం:100 మి.లీ.ల ఆల్కహల్‍లో 1 గ్రాం. ఫినాప్తలిన్ పౌడరును కలిపి తయారుచేసినది.


4. పెట్రొలియం ఈథరు: బాయిలింగ్ పాయింట్ 60-80<sup>0</sup>C మధ్య వున్నది. లేదా హెక్సెను.
4. పెట్రొలియం ఈథరు: బాయిలింగ్ పాయింట్ 60-80<sup>0</sup>C మధ్య వున్నది. లేదా హెక్సెను.


5. సజల ఆల్కహల్ :10% గాఢత వున్నది. 90 మి.లీ. ల డిస్టిల్ వాటరులో 10 మి.లీ. ఆల్కగల్ కలిపి తయారుచెయ్యాలి.
5. సజల ఆల్కహల్ :10% గాఢత వున్నది. 90 మి.లీ. ల డిస్టిల్‌వాటరులో 10 మి.లీ. ఆల్కహాల్ కలిపి తయారుచెయ్యాలి.


6. Std సోడియం హైడ్రాక్సైడ్ (NaOH) ద్రావణం:0.02 నార్మాలిటి వున్నది.
6. Std సోడియం హైడ్రాక్సైడ్ (NaOH) ద్రావణం:0.02 నార్మాలిటి వున్నది.
పంక్తి 35: పంక్తి 35:


===పరీక్షించు విధానం===
===పరీక్షించు విధానం===
కచ్చితంగా తూచిన సుమారు 5 గ్రాం ,ల నూనెను B24 మూతి వున్న కొనికల్ ఫ్లాస్కు లేదా చదునైన అడుగు భాగం వున్న రిసివరు ఫ్లాస్కులో తీసుకొన వలెను. దానికి 50 మి.లీ.ల ఆల్కహలిక్ పోటాషియం హైడ్రాక్సైడ్ ద్రావణం ను పిపెట్ ద్వారా కొలచి కలపవలెను. ఫ్లాస్కునకు B24 కోన్ వున్న ఎయిర్/లెబెగ్ కండెన్సరును అమర్చాలి. నూనె+అల్కహలిక్ పోటాషియం హైడ్రక్సైడ్ మిశ్రమాని సుమారు గంటసేపు సపొనిపికెసను పూర్తయ్యె వరకు హట్‍ప్లేట్ పైవేడి చెయ్య వలెను. సపొనిఫికెసను పూర్తయ్యక హీటరును ఆపి వేసి, కండెన్‍సరులోపలి అంచులు తడిసేలా 10 మి.లీ.ల అల్కహల్ తో కడగ వలెను. ఫ్లాస్కును గదిఉష్ణొగ్రతకు వచ్చెవరకు చల్లార్చ వలెను.ఫ్లాస్కులోని చల్లారిన ద్రవాన్ని ఒక 500 మి.లీ.ల సపరెటింగ్ ఫన్నలుకు చేర్చ వలెను. సపరెటింగ్ ఫన్నల్ లోని ద్రవానికి ఇంచుమించు 50 మి.లీ.ల డిస్టిల్ వాటరును కలుప వలెను. ఇప్పుడు 50మి.లీ.ల పెట్రొలియం ఈథరును సపరెటింగ్ ఫన్నల్ కి చేర్చ వలెను. సపరెటింగ్ ఫన్నల్ మూతికి బిరడాను బిగించి ఒక నిమిషం సేపు ఫన్నల్ ను కదప (shake) వలెను. ఫన్నల్ ను రింగ్ స్టాండులో వుంచి, సపరెటింగ్ ఫన్నల్ లోని ద్రవం రెండు ద్రవభాగాలుగా విడిగా ఏర్పడు వరకు వేచివుండాలి. సపరెతింగ్ ఫన్నల్ లో ఏర్పడిన రెండు ద్రవ భాగాలలో క్రింది భాగంలో సోప్ వాటరు పైభాగాన పెట్రొలియం ఈథరు వుండును.(నీటి కన్న పెట్రొలియం ఈథరు తక్కువ సాంద్రత కలిగి వుండటం మరియు పెట్రొలియం ఈథరు నీటిలో కలవదు. అందుచే సోప్ వాటరు పైన పెట్రొలియం ఈథరు వుండును.)సపరెటింగ్ ఫన్నల్ లోని అడుగు భాగంలోని సోఫ్ వాటరును మరో సపరెటింగ్ ఫన్నల్ కు మొదటీ సపరెటింగ్ ఫన్నల్ క్రింద వున్న కాక్ ద్వారా వదలాలి.ఇప్పుడు సోప్ వాటరు వున్న సపరెటింగ్ ఫన్నల్ కు 50 మి.లీ.ల పెట్రొలియం ఇథరును ఛెర్చి ఇంతకు ముందులా బిరడా బిగించి బాగా కదలించాలి(షేక్). ఒక నిమిషం పాటు చేసి రింగ్ స్టాండులో వుంఛాలి.కొద్దిసేపటీ తరువాత సపరెటీంగ్ ఫన్నల్ లోని ద్రవం రెండు లేయరులుగా విడీపోవును.పైన వున్న పెట్రొలియం ఈథరు ద్రవాన్ని అంతకు ముందు పెట్రొలియం ఈథరు వున్న సపరెటీంగ్ ఫన్నల్‍కు చేర్చ వలెను.మరలసోఫ్ వాటరును సపరెటీంగ్ ఫన్నల్‍లో తీసుకొని దానికి 50 మి.లీ.ల పెట్రొలియం ఈథరును చేర్చి పైవిధంగా చెయ్యలి.ఇలా కనీసం 4-5 సార్లు చెయ్యాలి.పెట్రొలియం ద్రవభాగాలను మొదటీ సపరెటింగ్ ఫన్నల్‍లో జమ చెయ్యాలి.ఇప్పుడు సపరెటీంగ్ ఫన్నల్‍లో జమ(collect)అయ్యిన పెట్రొలియం ఈథరుకు 25 మి.లీ.ల 10% అల్కహల్ను కలిపి ఫ్లాస్కును బాగా కదిపి,సెట్లింగ్ కు వదలాలి.
కచ్చితంగా తూచిన సుమారు 5 గ్రాం ,ల [[నూనె]] ను B24 మూతి వున్న కొనికల్ ఫ్లాస్కు లేదా చదునైన అడుగు భాగం వున్న రిసివరు ఫ్లాస్కులో తీసుకొన వలెను. దానికి 50 మి.లీ.ల ఆల్కహలిక్ పోటాషియం హైడ్రాక్సైడ్ ద్రావణంను[[ పిపెట్ ]]ద్వారా కొలచి కలపవలెను. ఫ్లాస్కునకు B 24 కోన్ వున్న ఎయిర్/లెబెగ్ కండెన్సరును అమర్చాలి. నూనె+అల్కహలిక్ పోటాషియం హైడ్రక్సైడ్ మిశ్రమాని సుమారు గంటసేపు సపొనిపికెసను పూర్తయ్యె వరకు హట్‍ప్లేట్ పైవేడి చెయ్యవలెను. సపొనిఫికెసను పూర్తయ్యక హీటరును ఆపివేసి, కండెన్సరు లోపలిఅంచులు తడిసేలా 10 మి.లీ.ల అల్కహల్‌తో కడగవలెను. ఫ్లాస్కును గదిఉష్ణొగ్రతకు వచ్చెవరకు చల్లబరచవలెను.ఫ్లాస్కులోని చల్లారినద్రవాన్ని ఒక 500 మి.లీ.ల సపరెటింగ్ ఫన్నలుకు చేర్చవలెను. సపరెటింగ్ ఫన్నల్‌లోని ద్రవానికి ఇంచుమించు 50 మి.లీ.ల డిస్టిల్ వాటరును కలుప వలెను. ఇప్పుడు 50మి.లీ.ల పెట్రొలియం ఈథరును సపరెటింగ్ ఫన్నల్‌కి చేర్చవలెను. సపరెటింగ్ ఫన్నల్ మూతికి బిరడాను బిగించి ఒకనిమిషం సేపు ఫన్నల్‌ను కదప (shake) వలెను. ఫన్నల్‌ను రింగ్ స్టాండులో వుంచి, సపరెటింగ్ ఫన్నల్‌లోని ద్రవం రెండు ద్రవభాగాలుగా విడిగా ఏర్పడు వరకు వేచివుండాలి. సపరెటింగ్ ఫన్నల్‌లో ఏర్పడిన రెండు ద్రవభాగాలలో క్రిందిభాగంలో సోప్ వాటరు పైభాగాన పెట్రొలియం ఈథరు వుండును.(నీటికన్న పెట్రొలియంఈథరు తక్కువసాంద్రత కలిగివుండటం వలను, మరియు పెట్రొలియంఈథరు నీటిలో కలవదు. అందుచే సోప్‌వాటరు పైన పెట్రొలియంఈథరు వుండును.)సపరెటింగ్ ఫన్నల్ లోని అడుగు భాగంలోని సోఫ్‌వాటరును మరో సపరెటింగ్‌ఫన్నల్‌కు మొదటీ సపరెటింగ్ ఫన్నల్ క్రింద వున్న కాక్ ద్వారా వదలాలి.ఇప్పుడు సోప్‌వాటరు వున్న సపరెటింగ్ ఫన్నల్‌కు 50 మి.లీ.ల పెట్రొలియంఇథరును ఛెర్చి ఇంతకు ముందులా బిరడా బిగించి బాగా కదలించాలి(షేక్). ఒక నిమిషం పాటు చేసి రింగ్ స్టాండులో వుంఛాలి.కొద్దిసేపటీ తరువాత సపరెటీంగ్ ఫన్నల్‌లోని ద్రవం రెండు లేయరులు/పొరలు విదిపోవును.పైనవున్న పెట్రొలియం ఈథరుద్రవాన్ని అంతకుముందు పెట్రొలియంఈథరు వున్న సపరెటీంగ్ ఫన్నల్‍కు చేర్చవలెను.మరలసోఫ్ వాటరును సపరెటీంగ్ ఫన్నల్‍లో తీసుకొని దానికి 50 మి.లీ.ల పెట్రొలియంఈథరును చేర్చి పైవిధంగా చెయ్యాలి. ఇలా కనీసం 4-5 సార్లు చెయ్యాలి.పెట్రొలియం ద్రవభాగాలను మొదటీ సపరెటింగ్ ఫన్నల్‍లో జమ చెయ్యాలి.ఇప్పుడు సపరెటీంగ్ ఫన్నల్‍లో జమ(collect)అయ్యిన పెట్రొలియం ఈథరుకు 25 మి.లీ.ల 10% అల్కహల్ను కలిపి ఫ్లాస్కును బాగా కదిపి,సెట్లింగ్ కు వదలాలి.


సపరేటింగ్ ఫన్నల్ లో రెండు లేయరులు ఏర్పడును.పెట్రొలియం ఈథరులోని సోప్ 10% అల్కహల్ లో కరగి పోవును.సపరేటరులో దిగువన సెటిల్ అయ్యిన సోప్ వాటరును తొలగించాలి.ఇలాగా కనీసం 3సార్లు 10%అల్కహల్ వాటరు వాషింగ్ లు యివ్వాలి.ఇప్పుడడు సపరెటింగ్ ఫన్నల్ లోని పెట్రొలియంఈథరు కు 20 మి.లీ.ల డిస్టిల్ వాటరును చేర్చి బాగా కలియతిప్పి,సెటిలింగ్ చేసి దిగువన సెటిల్ అయ్యిన వాటరును తొలగింఛాలి.ఇలావాటరు పినాప్తలిన్ ఇండికేటరుతో తటస్తంగా మారువరకు(వాటరులో సోప్ పార్టికలు వున్నచో వాటరు పినాప్తలీన్ వలన పింక్ రంగుకు మారును).సోప్ పార్టికల్స్ తొలగింపబడిన పెట్రొలియం ఈథరును,అంతకుముందే తూచి భారాన్ని నమోదుచేసిన 250 మి.లీ.రిసివరులో వెయ్యాలి.రిసివరును హీటరుమీద వేడి చేసి పెట్రొలియం ఈథరును వేపరుగా చేసి తొలగించాలి.రిసివరులో వున్న పధార్దమే అన్ సపొనిఫియబుల్ పధార్దం.అయితే ఇందులో సపొనిఫికెసన్ చెందకుండ వున్న కొవ్వు ఆమ్లాలు కూడా వుండు ఆవకాశం వున్నది.
సపరేటింగ్ ఫన్నల్‌లో రెండు లేయరులు ఏర్పడును.పెట్రొలియం ఈథరులోని సోప్ 10% అల్కహల్‌లో కరగి పోవును.సపరేటరులో దిగువన సెటిల్ అయ్యిన సోప్ వాటరును తొలగించాలి.ఇలాగా కనీసం 3సార్లు 10%అల్కహల్ వాటరు వాషింగ్ లు యివ్వాలి.ఇప్పుడడు సపరెటింగ్ ఫన్నల్‌లోని పెట్రొలియంఈథరు కు 20 మి.లీ.ల డిస్టిల్ వాటరును చేర్చి బాగా కలియతిప్పి,సెటిలింగ్ చేసి దిగువన సెటిల్ అయ్యిన వాటరును తొలగింఛాలి.ఇలావాటరు ఫినాప్తలిన్ ఇండికేటరుతో తటస్తంగా మారువరకు(వాటరులో సోప్ పార్టికలు వున్నచో వాటరు ఫినాప్తలీన్ వలన పింక్‌రంగుకు మారును).సోప్ పార్టికల్స్ తొలగింపబడిన పెట్రొలియం ఈథరును,అంతకుముందే తూచి భారాన్ని నమోదుచేసిన 250 మి.లీ.రిసివరులో వెయ్యాలి.రిసివరును హీటరుమీద వేడి చేసి పెట్రొలియం ఈథరును వేపరుగా చేసి తొలగించాలి.రిసివరులో వున్న పధార్దమే అన్ సపొనిఫియబుల్ పధార్దం.అయితే ఇందులో సపొనిఫికెసన్ చెందకుండ వున్న[[ కొవ్వు ఆమ్లాలు]] కూడా వుండు ఆవకాశం వున్నది.


అందుచే కొవ్వు ఆమ్లాలభారాన్ని అంచానా వేసి ఆ భారాన్ని,మొత్తం భారం నుండి తగ్గించవలెను.అందుచే పెట్రొలియంఈథరును తొలగించిన తరువాత రిసివరు ను ఎయిర్ ఒవన్లో వుంచిన రిసివరులో ఇంకా ఎమైన ఈథరు వేపరులున్న అవి తొలగింపబడును. ఒవన్ లో కనీసం ఒక గంట సేపు(80-90 <sup>0</sup>Cడిగ్రిల వద్ద)వుంచాలి .అవసరమైన కొన్ని చుక్కల అసిటొన్ ను కలిపి వేడి గాలిని బ్లో చెయ్యడంద్వారా ఈథరు వేపరులను తొలగించవచ్చును. ఇప్పుడు రిసివరును డెసికేటరులో వుంచి చల్లార్చి దాని భారాన్ని తూచి నమోదు చెయ్యాలి. రిసివరులోని పధార్దం కు 50 మి.లీ.ల వేడి ఇథైల్ ఆల్కహల్ ను ,కొన్ని చుక్కల పినాప్తలీన్ ఇండికెటరు ద్రావణంను చేర్చి సోడియం హైడ్రక్సైడ్ నార్మాలిటి ద్రావణం తో ఎండ్ పాయింట్(పింకుకలరు)వచ్చు వరకు టైట్రెసను చెయ్యవలెను.రిసివరులోని ద్రావణం పింకు కలరులోకి మారగానే టైట్రెసను ఆపి,బ్యూరెట్ రిడింగ్ నమోదు చెయ్యాలి.
అందుచే కొవ్వు ఆమ్లాలభారాన్ని అంచానా వేసి ఆ భారాన్ని,మొత్తం భారం నుండి తగ్గించవలెను.అందుచే పెట్రొలియంఈథరును తొలగించిన తరువాత రిసివరును ఎయిర్ ఒవన్లో వుంచిన రిసివరులో ఇంకా ఎమైన ఈథరు వేపరులున్న అవి తొలగింపబడును. ఒవన్‌లో కనీసం ఒకగంట సేపు(80-90 <sup>0</sup>Cడిగ్రిల వద్ద)వుంచాలి .అవసరమైన కొన్నిచుక్కల అసిటొన్‌ను కలిపి వేడి గాలిని బ్లో చెయ్యడంద్వారా ఈథరు వేపరులను తొలగించవచ్చును. ఇప్పుడు రిసివరును డెసికేటరులో వుంచి చల్లార్చి దాని భారాన్ని తూచి నమోదు చెయ్యాలి. రిసివరులోని పదార్థంకు 50 మి.లీ.ల వేడి ఇథైల్ ఆల్కహల్‌ను ,కొన్ని చుక్కల ఫినాప్తలీన్ ఇండికెటరు ద్రావణంను చేర్చి సోడియం హైడ్రక్సైడ్ నార్మాలిటి ద్రావణంతో ఎండ్ పాయింట్(పింకుకలరు)వచ్చు వరకు టైట్రెసను చెయ్యవలెను.రిసివరులోని ద్రావణం పింకు కలరులోకి మారగానే టైట్రెసను ఆపి,బ్యూరెట్ రిడింగ్ నమోదు చెయ్యాలి.


'''రిసివరు ఫ్లాస్కులోని పధార్దం లోని కొవ్వు ఆమ్లాల భారం(B)= 0.282 VN'''
'''రిసివరు ఫ్లాస్కులోని పధార్దం లోని కొవ్వు ఆమ్లాల భారం(B)= 0.282 VN'''
పంక్తి 52: పంక్తి 52:




'''<center>100(A-B) / W '''<center>
'''<center>100(A-B) / W '''</center>


'''వివరణ '''
'''వివరణ '''

23:12, 21 ఏప్రిల్ 2013 నాటి కూర్పు

నూనెలోని సపొనిఫికెసన్ చెందని పధార్దములు

నూనె లో కరగివుండి, కాస్టిక్‌తో సపొనిఫికెసన్ చెందని పధార్దాలను అన్ సపొనిఫియబుల్ మాటరు/పదార్థం అంటారు.పరీక్షించవలసిన నూనెకు పోటాషియం హైడ్రాజ్సైడ్ ద్రావణంను కలిపి చర్య నొందించడం వలన నూనెలోని కొవ్వు ఆమ్లాలన్ని సపొనిఫికేసను చెందును. సపొనిఫికెసను చెందనిపదార్థంను పెట్రొలియంఈథరు నుపయోగించి సంగ్రహించడం జరుగుతుంది. పెట్రొలియంఈథరును వేడిచేసి తొలగించగా మిగిలిన పదార్థం అన్ సపొనిఫియబుల్ పదార్థము.

పరీక్షించుటకై కావలసిన పరికరాలు

1. B 24 మూతివున్న 250 మి.లీ.ల సామార్ధ్యంవున్న కోనికల్ ఫ్లాస్కులేదా రిసివరు ఫ్లాస్కు.

2. B 24 కోన్ వున్న రెఫ్లెక్సుకండెన్సరు లేదా లెబెగ్‌కండెన్సరు.

3. శంఖాకారపు సపరెటింగ్ ఫన్నల్, 500 మి.లీ.కెపాసిటిది.

4. 500 మి.లీ.ల బీకరులు.

5.రింగు స్టాండులు

6. ఎనలైటికల్ బాలెన్స్,200గ్రాం.ల. కెపాసిటి వున్నది.

7. హట్‍ప్లేట్

అవసరమగు రసాయనిక పధార్దములు

1. ఆల్కహలిక్ పోటాషియం హైడ్రాక్సైడ్ ద్రావణం:70-80 గ్రాం.ల శుద్దమైన పోటాషియం హైడ్రక్సైడ్‌ను అంతే పరిమాణంగల డిస్టిల్‍వాటరులో ముందుగా కరగించి, తరువాత ఆల్కహల్‌కు చేర్చి ఒకలీటరుకు సరి పెట్టవలెను. అవసరమైనచో వడగట్టి, గాలి చొరబడని విధంగా మూత బిగించి, వెలుతురుసోకని ప్రదేశంలో భద్రపరచవలెను.

2. ఇథైల్ ఆల్కహల్: 95% గాడత వున్నది లేదా రెక్టిపైడ్ స్పిరిట్.

3. ఫినాప్తలీన్ ఇండికెసన్ ద్రావణం:100 మి.లీ.ల ఆల్కహల్‍లో 1 గ్రాం. ఫినాప్తలిన్ పౌడరును కలిపి తయారుచేసినది.

4. పెట్రొలియం ఈథరు: బాయిలింగ్ పాయింట్ 60-800C మధ్య వున్నది. లేదా హెక్సెను.

5. సజల ఆల్కహల్ :10% గాఢత వున్నది. 90 మి.లీ. ల డిస్టిల్‌వాటరులో 10 మి.లీ. ఆల్కహాల్ కలిపి తయారుచెయ్యాలి.

6. Std సోడియం హైడ్రాక్సైడ్ (NaOH) ద్రావణం:0.02 నార్మాలిటి వున్నది.

7. అసిటొన్: శుద్ధమైనది.

పరీక్షించు విధానం

కచ్చితంగా తూచిన సుమారు 5 గ్రాం ,ల నూనె ను B24 మూతి వున్న కొనికల్ ఫ్లాస్కు లేదా చదునైన అడుగు భాగం వున్న రిసివరు ఫ్లాస్కులో తీసుకొన వలెను. దానికి 50 మి.లీ.ల ఆల్కహలిక్ పోటాషియం హైడ్రాక్సైడ్ ద్రావణంనుపిపెట్ ద్వారా కొలచి కలపవలెను. ఫ్లాస్కునకు B 24 కోన్ వున్న ఎయిర్/లెబెగ్ కండెన్సరును అమర్చాలి. నూనె+అల్కహలిక్ పోటాషియం హైడ్రక్సైడ్ మిశ్రమాని సుమారు గంటసేపు సపొనిపికెసను పూర్తయ్యె వరకు హట్‍ప్లేట్ పైవేడి చెయ్యవలెను. సపొనిఫికెసను పూర్తయ్యక హీటరును ఆపివేసి, కండెన్సరు లోపలిఅంచులు తడిసేలా 10 మి.లీ.ల అల్కహల్‌తో కడగవలెను. ఫ్లాస్కును గదిఉష్ణొగ్రతకు వచ్చెవరకు చల్లబరచవలెను.ఫ్లాస్కులోని చల్లారినద్రవాన్ని ఒక 500 మి.లీ.ల సపరెటింగ్ ఫన్నలుకు చేర్చవలెను. సపరెటింగ్ ఫన్నల్‌లోని ద్రవానికి ఇంచుమించు 50 మి.లీ.ల డిస్టిల్ వాటరును కలుప వలెను. ఇప్పుడు 50మి.లీ.ల పెట్రొలియం ఈథరును సపరెటింగ్ ఫన్నల్‌కి చేర్చవలెను. సపరెటింగ్ ఫన్నల్ మూతికి బిరడాను బిగించి ఒకనిమిషం సేపు ఫన్నల్‌ను కదప (shake) వలెను. ఫన్నల్‌ను రింగ్ స్టాండులో వుంచి, సపరెటింగ్ ఫన్నల్‌లోని ద్రవం రెండు ద్రవభాగాలుగా విడిగా ఏర్పడు వరకు వేచివుండాలి. సపరెటింగ్ ఫన్నల్‌లో ఏర్పడిన రెండు ద్రవభాగాలలో క్రిందిభాగంలో సోప్ వాటరు పైభాగాన పెట్రొలియం ఈథరు వుండును.(నీటికన్న పెట్రొలియంఈథరు తక్కువసాంద్రత కలిగివుండటం వలను, మరియు పెట్రొలియంఈథరు నీటిలో కలవదు. అందుచే సోప్‌వాటరు పైన పెట్రొలియంఈథరు వుండును.)సపరెటింగ్ ఫన్నల్ లోని అడుగు భాగంలోని సోఫ్‌వాటరును మరో సపరెటింగ్‌ఫన్నల్‌కు మొదటీ సపరెటింగ్ ఫన్నల్ క్రింద వున్న కాక్ ద్వారా వదలాలి.ఇప్పుడు సోప్‌వాటరు వున్న సపరెటింగ్ ఫన్నల్‌కు 50 మి.లీ.ల పెట్రొలియంఇథరును ఛెర్చి ఇంతకు ముందులా బిరడా బిగించి బాగా కదలించాలి(షేక్). ఒక నిమిషం పాటు చేసి రింగ్ స్టాండులో వుంఛాలి.కొద్దిసేపటీ తరువాత సపరెటీంగ్ ఫన్నల్‌లోని ద్రవం రెండు లేయరులు/పొరలు విదిపోవును.పైనవున్న పెట్రొలియం ఈథరుద్రవాన్ని అంతకుముందు పెట్రొలియంఈథరు వున్న సపరెటీంగ్ ఫన్నల్‍కు చేర్చవలెను.మరలసోఫ్ వాటరును సపరెటీంగ్ ఫన్నల్‍లో తీసుకొని దానికి 50 మి.లీ.ల పెట్రొలియంఈథరును చేర్చి పైవిధంగా చెయ్యాలి. ఇలా కనీసం 4-5 సార్లు చెయ్యాలి.పెట్రొలియం ద్రవభాగాలను మొదటీ సపరెటింగ్ ఫన్నల్‍లో జమ చెయ్యాలి.ఇప్పుడు సపరెటీంగ్ ఫన్నల్‍లో జమ(collect)అయ్యిన పెట్రొలియం ఈథరుకు 25 మి.లీ.ల 10% అల్కహల్ను కలిపి ఫ్లాస్కును బాగా కదిపి,సెట్లింగ్ కు వదలాలి.

సపరేటింగ్ ఫన్నల్‌లో రెండు లేయరులు ఏర్పడును.పెట్రొలియం ఈథరులోని సోప్ 10% అల్కహల్‌లో కరగి పోవును.సపరేటరులో దిగువన సెటిల్ అయ్యిన సోప్ వాటరును తొలగించాలి.ఇలాగా కనీసం 3సార్లు 10%అల్కహల్ వాటరు వాషింగ్ లు యివ్వాలి.ఇప్పుడడు సపరెటింగ్ ఫన్నల్‌లోని పెట్రొలియంఈథరు కు 20 మి.లీ.ల డిస్టిల్ వాటరును చేర్చి బాగా కలియతిప్పి,సెటిలింగ్ చేసి దిగువన సెటిల్ అయ్యిన వాటరును తొలగింఛాలి.ఇలావాటరు ఫినాప్తలిన్ ఇండికేటరుతో తటస్తంగా మారువరకు(వాటరులో సోప్ పార్టికలు వున్నచో వాటరు ఫినాప్తలీన్ వలన పింక్‌రంగుకు మారును).సోప్ పార్టికల్స్ తొలగింపబడిన పెట్రొలియం ఈథరును,అంతకుముందే తూచి భారాన్ని నమోదుచేసిన 250 మి.లీ.రిసివరులో వెయ్యాలి.రిసివరును హీటరుమీద వేడి చేసి పెట్రొలియం ఈథరును వేపరుగా చేసి తొలగించాలి.రిసివరులో వున్న పధార్దమే అన్ సపొనిఫియబుల్ పధార్దం.అయితే ఇందులో సపొనిఫికెసన్ చెందకుండ వున్నకొవ్వు ఆమ్లాలు కూడా వుండు ఆవకాశం వున్నది.

అందుచే కొవ్వు ఆమ్లాలభారాన్ని అంచానా వేసి ఆ భారాన్ని,మొత్తం భారం నుండి తగ్గించవలెను.అందుచే పెట్రొలియంఈథరును తొలగించిన తరువాత రిసివరును ఎయిర్ ఒవన్లో వుంచిన రిసివరులో ఇంకా ఎమైన ఈథరు వేపరులున్న అవి తొలగింపబడును. ఒవన్‌లో కనీసం ఒకగంట సేపు(80-90 0Cడిగ్రిల వద్ద)వుంచాలి .అవసరమైన కొన్నిచుక్కల అసిటొన్‌ను కలిపి వేడి గాలిని బ్లో చెయ్యడంద్వారా ఈథరు వేపరులను తొలగించవచ్చును. ఇప్పుడు రిసివరును డెసికేటరులో వుంచి చల్లార్చి దాని భారాన్ని తూచి నమోదు చెయ్యాలి. రిసివరులోని పదార్థంకు 50 మి.లీ.ల వేడి ఇథైల్ ఆల్కహల్‌ను ,కొన్ని చుక్కల ఫినాప్తలీన్ ఇండికెటరు ద్రావణంను చేర్చి సోడియం హైడ్రక్సైడ్ నార్మాలిటి ద్రావణంతో ఎండ్ పాయింట్(పింకుకలరు)వచ్చు వరకు టైట్రెసను చెయ్యవలెను.రిసివరులోని ద్రావణం పింకు కలరులోకి మారగానే టైట్రెసను ఆపి,బ్యూరెట్ రిడింగ్ నమోదు చెయ్యాలి.

రిసివరు ఫ్లాస్కులోని పధార్దం లోని కొవ్వు ఆమ్లాల భారం(B)= 0.282 VN

వివరణ

V=టైట్రెసనులో వాడిన Std. NaOH యొక్క బ్యూరెట్ రీడింగ్,మి.లీ.లలో

N= std.NaOH సొల్యూసన్ నార్మాలిటి.

నూనెలోని అన్‍సపోనిపియబుల్ మాటరు/పధార్దము శాతం

100(A-B) / W

వివరణ

A=రిసివరు ఫ్లాస్కులో కలెక్టు అయ్యిన పధార్దం,.గ్రాం.లలో.

B=రిసివరులోని పధార్దంలోని కొవ్వు ఆమ్లాల భారం.గ్రాం.లలో

W= పరీక్షకై తీసుకున్న నూనె భారం.గ్రాం.లలో.