వేమూరి వేంకటేశ్వరరావు

వేమూరి వేంకటేశ్వరరావు
వేమూరి వేంకటేశ్వరరావు
జననం	1938 జనవరి 17 (వయసు 86); చోడవరం, విశాఖపట్నం జిల్లా
విద్యాసంస్థ	కాలేజ్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్, కాకినాడ; డెట్రాయిట్ విశ్వవిద్యాలయం, మిషిగన్, అమెరికా; కాలిఫోర్నియా విశ్వవిద్యాలయం, లాస్ ఏంజిలెస్, అమెరికా;
వృత్తి	రచయిత, కంప్యూటర్ సైన్సు ఆచార్యులు
పిల్లలు	సీత, సునీల్, మైథిలి
తల్లిదండ్రులు	వేమూరి సోమేశ్వరరావు (తండ్రి); తెన్నేటి సీతారామమ్మ (తల్లి);

వేమూరి వేంకటేశ్వరరావు వృత్తిరీత్యా, యూనివర్సిటీ అఫ్ కేలిఫోర్నియాలో, కంప్యూటర్ సైన్సు విభాగంలో, ఆచార్య పదవిలో పనిచేశాడు. తెలుగు విజ్ఞానశాస్త్ర రచయితగా, నిఘంటు నిర్మాతగా పేరొందాడు.

జీవిత విశేషాలు[మార్చు]

వేమూరి వేంకటేశ్వరరావు విశాఖ జిల్లా, చోడవరం లో వేమూరి సోమేశ్వరరావు, తెన్నేటి సీతమ్మ దంపతులకు జన్మించాడు. తూర్పుగోదావరి జిల్లా, తుని లో పెరిగాడు.^[1] ప్రాథమిక,ఉన్నత విద్యను తుని ఉన్నతపాఠశాలలో పూర్తిచేసి, 1952-54లో బందరు హిందూ కళాశాలనందు ఇంటర్మీడియట్ చదివాడు. 1954-58లో కాకినాడలోని ఇంజనీరింగు కళాశాలలో బి.ఇ ని పూర్తిచేసాడు. తరువాత ఆయన మిచిగన్ లోని " డిట్రోయిట్ విశ్వవిద్యాలయం" ^[2] లో ఎం.ఎస్ పట్టాను పొందాడు. 1968లో లాస్ ఏంజిల్స్ లోని కాలిఫోర్నియా విశ్వవిద్యాలయంలో పి.హెచ్.డి. చేసాడు. భారతదేశంలో నైవేలీ లిగ్నయిట్ ప్రోజెక్ట్, భిలాయ్ స్టీల్ ప్రోజెక్ట్ లలో ఉద్యోగాలను చేసాడు.

విజ్ఞాన శాస్త్ర రచయితగా[మార్చు]

ఆధునిక విజ్ఞానశాస్త్రాన్ని జనరంజక శైలిలో రాయటంలో సిద్ధహస్తుడు.ఇతను 1967 ప్రాంతాలలో కంప్యూటర్ల మీద మొట్టమొదటి తెలుగు పుస్తకం రాశాడు^{[ఆధారం చూపాలి]}. ఇది తెలుగుభాషాపత్రికలో రెండున్నర ఏళ్ళ పాటు ధారావాహికగా ప్రచురించబడింది.

తెలుగులో రచించిన పుస్తకాలు జాబితా[మార్చు]

ఈ దిగువ జాబితాలో పుస్తకాలు అన్ని "వ్యాసావళి" శీర్షిక కింద http://www.maganti.org/newgen/index1.html ఉచితంగా లభ్యం.
జీవరహస్యం (ప్రాణం లేని జడ పదార్థం నుండి జీవి ఎలా పుట్టిందో చెప్పే కథ),
రసగంధాయ రసాయనం (ఇంటింటా, వంటింటా వాడే సాధారణ పదార్ధాల వెనుక ఉన్న రసాయన శాస్త్రం),
జీవనది (మన శరీరంలో ప్రవహిస్తూ మనకి ప్రాణాన్ని ఇచ్చే రక్తం కథ), కినిగె ప్రచురణ
విశ్వస్వరూపం (ఈ విశ్వం యొక్క పుట్టుపూర్వోతరాల కథ), కినిగె ప్రచురణ
నిత్యజీవితంలో రసాయనశాస్త్రం, (సాధారణ పదార్ధాల వెనుక ఉన్న రసాయన శాస్త్రం), కినిగె ప్రచురణ
ప్రాణి ఎలా పుట్టింది?, (జడ పదార్థం నుండి జీవి ఎలా పుట్టిందో చెప్పే కథ), కినిగె ప్రచురణ
అలనాటి అమెరికా అనుభవాలు, (1960 దశకంలో అమెరికా ఎలా ఉండేదో చెప్పిన అనుభవాలు), కినిగె ప్రచురణ
కించిత్ భోగో భవిష్యతి, (సైన్సు ప్రాతిపదికగా కల కథలు), కినిగె ప్రచురణ
మహాయానం, (సైన్సు ప్రాతిపదికగా కల కల్పిత కథలు), కినిగె ప్రచురణ
ధర్మసంస్థాపనార్థం, (రకరకాల కల్పిత కథలు)
రామానుజన్ నుండి ఇటూ అటూ, (రామానుజన్ చేసిన పనిని అందరూ అర్థం చేసుకోడానికి చేసిన ప్రయత్నం), కినిగె ప్రచురణ
ఫెర్మా చివరి సిద్ధాంతం, (పైథాగరోస్ సిద్ధాంతాన్ని సాధారణీకరించడంలో ఇబ్బందులు అందరికీ అర్థం అయే పద్ధతిలో), కినిగె ప్రచురణ
తెలుగులో కొత్త మాటలు, (తెలుగులోకి క్రొంగొత్త మాటలు ప్రవేశపెట్టే విధానాలు), కినిగె ప్రచురణ, 2016
చుక్కల్లో చంద్రుడు: చంద్రశేఖర్ కథ, (ప్రఖ్యాత నక్షత్రభౌతిక శాస్త్రవేత్త, నోబెల్ గ్రహీత జీవిత చరిత్ర), సుజనరంజని, ఆగస్టు 2017, సిలికాన్ ఆంధ్ర ప్రచురణ, కినిగె ప్రచురణ, 2017
గుళిక రసాయనం (క్వాంటం కెమెస్ట్రీ), కినిగె ప్రచురణ, 2018.
ఒకటి, రెండు, మూడు,..., అనంతం, కినిగె ప్రచురణ, 2019.
మన నాయకులకి కాసింత భౌతికశాస్త్రం, కినిగె ప్రచురణ, 2020.
గ్రీసుదేశపు పురాణగాథలు, కినిగె ప్రచురణ, 2022.
ఏం? ఎందుకని? సిగ్గెందుకని, వ్యాసావళి, http://www.maganti.org/newgen/index1.html

ఈ కాలంలోనే ఈ కథలని రాయటానికి కావలసిన శాస్త్రీయ పదజాలాన్నిఇతను ఒక చోట చేర్చి ఆంగ్లం -తెలుగు, తెలుగు-ఆంగ్లం నిఘంటువు, పర్యాయపదకోశం అనే (English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus) నిఘంటువుని ప్రచురించాడు. దీనిలో ని ఆంగ్లం-తెలుగు ప్రతిలోని పదాల వెతుకుటకు సాహితీ.ఆర్గ్ లో లభ్యం. మెరుగుపరచిన ఈ నిఘంటువులను వికీబుక్స్ లో చూడవచ్చు.(b:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు, b:వేమూరి ఇంగ్లీషు-తెలుగు నిఘంటువు).

బర్‌క్లీలో ఉన్న కేలిఫోర్నియా విశ్వవిద్యాలయంలో తెలుగు పీఠం నెలకొల్పడానికి 2006 నుండి నిధులు సేకరిస్తున్నాడు.^[3] తెలుగు పాఠాల బోధన 2007లో మొదలయింది ^[4]. ఇప్పటికి (అనగా 2017 కి) శాశ్వత నిధిలో దరిదాపు $500,000 నిల్వ ఉన్నాయి.

ఇతను ఎకో ఫౌండేషన్ అనే స్వచ్చంద సంస్థని స్థాపించి నడిపేడు (2000-2010 వరకు). పర్యావరణ పారిశుధ్యం, గ్రామీణ సంక్షేమం, బీద విద్యార్ధులకి వేతనాలు కల్పించటం, విద్యారంగంలో ప్రతిభావంతులకి పురస్కారాలు, తెలుగు భాషని పునరుద్ధరించటానికి ప్రయత్నాలు ఈ సంస్థ ఆశయాలు.

పురస్కారాలు[మార్చు]

పబ్లిక్ సర్వీస్ అవార్డు, కాలిఫోర్నియా విశ్వవిద్యాలయం, డేవిస్, కేలిఫోర్నియా, అమెరికా
వంశీ పురస్కారం: త్రిపురనేని గోపీచంద్ అవార్డ్, 2 జూలై 2004, చికాగో (సప్న, సిరి ఫౌండేషన్), అమెరికా
కొలరావి పురస్కారం, వికీపీడియా, 2013
తానా అచీవ్‌మెంట్ అవార్డు, 2013, సేన్ హొసే, కేలిఫోర్నియా, అమెరికా
జీవిత సాఫల్య పురస్కారం, వంగూరి ఫౌండేషన్ అఫ్ అమెరికా, 2014, హ్యూస్టన్, టెక్సస్, అమెరికా
11 వ రాధికా సాహితీ అవార్డు, 2019, ప్లెజంటన్, కేలిఫోర్నియా, అమెరికా
జీవిత సాఫల్య పురస్కారం, బే ఏరియా తెలుగు ఎసోసియేషన్ 50 వ వార్షికోత్సవం, అక్టోబర్ 2022, కేలిఫోర్నియా, అమెరికా

వంశ వృక్షం[మార్చు]

వేమూరి భగీరథ భొట్లు --> చల్లయ్య --> బుచ్చన్న --> చల్లయ్య --> భగవాన్లు --> లక్ష్మీనారాయణ & రేగులగడ్డ అప్పలనరసమ్మ --> సోమేశ్వరరావు (1 Dec 1898 - 30 Nov 1984) & తెన్నేటి సీతారామమ్మ (8 Sep 1905 - ??) --> వేంకటేశ్వరరావు (17 Jan 1938) & గొల్లపూడి ఉమ --> సీత, సునీల్ (23 June 1969) & లక్ష్మి --> {అర్జున్‌( 20 Aug 2007), విద్య (22 Feb 2009)}, మైథిలి --> రోహాన్ బ్రోడీ (బుజ్జి) (29 జూన్ 2019)

మూలాలు[మార్చు]

↑ "ఆచార్య వేమూరి వేంకటేశ్వరరావు గారితో ముఖాముఖి". maganti.org. Archived from the original on 2016-03-04. Retrieved 2015-08-09.
↑ en:https://www.udmercy.edu
↑ "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2021-05-16. Retrieved 2021-05-16.
↑ http://guide.berkeley.edu/courses/telugu/

ఇతర లింకులు[మార్చు]

"వేమూరి వారి పరిచయవివరాల జాలస్థలి". Archived from the original on 2011-12-05. Retrieved 2012-02-23.
Top-10-Telugu-Living-Legends-In-USA [1]
Geniuses of Andhra - Vemuri Venkateswara Rao
కథానిలయం
Friends of Telugu
Berkeley South Asia

[1] "ఆచార్య వేమూరి వేంకటేశ్వరరావు గారితో ముఖాముఖి". maganti.org. Archived from the original on 2016-03-04. Retrieved 2015-08-09.

[2] :https://www.udmercy.edu

[3] "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2021-05-16. Retrieved 2021-05-16.

[4] ttp://guide.berkeley.edu/courses/telugu/

[1]

[2]

[3]

[4]