ధ్వనితరంగశాస్త్రం
ధ్వనితరంగశాస్త్రం లేదా అకౌస్టిక్స్ అనేది వాయువులు, ద్రవాలు, ఘనాలలో యాంత్రిక తరంగాలు అధ్యయనం చేసే శాస్త్రం. ఈ తరంగాలు కంపనం, ధ్వని, అల్ట్రాసౌండ్, ఇన్‌ఫ్రాసౌండ్ చేయవచ్చు. ఈ అకౌస్టిక్స్ రంగానికి చెందిన శాస్త్రవేత్తను అకౌస్టిసియన్ అంటారు. ధ్వని రంగంలో పనిచేసే శాస్త్రవేత్తని శబ్ద ఇంజనీర్ అని పిలుస్తారు.
ధ్వని శాస్త్రం అనేది దాని ఉత్పత్తి, ప్రసారం, ప్రభావాలతో సహా ధ్వనిని అధ్యయనం చేస్తుంది. ఇది భౌతిక శాస్త్రం, ఇంజనీరింగ్, మనస్తత్వశాస్త్రం, సంగీతంతో సహా వివిధ రంగాలను కలిగి ఉంటుంది. ధ్వని తరంగాల కొలత, విశ్లేషణ, తారుమారుని ధ్వనిశాస్త్రం కలిగి ఉంటుంది, ఇవి గాలి, నీరు లేదా ఘనపదార్థాల వంటి మాధ్యమం ద్వారా వ్యాపించే కంపనాలు.
భౌతిక శాస్త్రంలో, ధ్వని తరంగాల యొక్క పౌనఃపున్యం, తరంగదైర్ఘ్యం, వ్యాప్తి, వేగం వంటి భౌతిక లక్షణాల అధ్యయనంలో ధ్వనిశాస్త్రం ఉంటుంది. మైక్రోఫోన్‌లు, లౌడ్‌స్పీకర్‌లు, అకౌస్టిక్ మెటీరియల్‌ల వంటి ధ్వని తరంగాలను మార్చే పరికరాలను రూపొందించడానికి, అభివృద్ధి చేయడానికి ఎకౌస్టికల్ ఇంజనీర్లు భౌతిక శాస్త్ర సూత్రాలను వర్తింపజేస్తారు.
మనస్తత్వ శాస్త్రంలో, ధ్వనిశాస్త్రంలో మానవులు ధ్వనిని ఎలా గ్రహిస్తారు, ప్రతిస్పందిస్తారు అనే అధ్యయనాన్ని కలిగి ఉంటుంది. ఇది ధ్వని నాణ్యత యొక్క అవగాహన, ఆరోగ్యం, శ్రేయస్సుపై శబ్దం యొక్క ప్రభావాలు, చికిత్సా సాధనంగా ధ్వనిని ఉపయోగించడం వంటి పరిశోధనలను కలిగి ఉంటుంది.
సంగీతంలో, ధ్వనిశాస్త్రంలో సంగీత వాయిద్యాల భౌతిక లక్షణాలు, అవి ధ్వనిని ఎలా ఉత్పత్తి చేస్తాయో అధ్యయనం చేస్తుంది. ఇందులో స్ట్రింగ్స్ యొక్క వైబ్రేషన్ లేదా విండ్ ఇన్‌స్ట్రుమెంట్స్‌లోని ఎయిర్ కాలమ్‌లు, సౌండ్ యొక్క హార్మోనిక్ కంటెంట్, రెసొనెన్స్, డంపింగ్ యొక్క ప్రభావాలను అధ్యయనం చేస్తుంది.
అదనంగా, ప్రదర్శన స్థలం యొక్క ధ్వనితో సంగీత వాయిద్యాలు ఎలా సంకర్షణ చెందుతాయో కూడా ధ్వనిశాస్త్రం పరిశీలిస్తుంది. సంగీతశాలలో ధ్వనిశాస్త్రం సంగీత వాయిద్యాల ద్వారా ఉత్పత్తి చేయబడిన ధ్వనిని, ప్రేక్షకులచే ఎలా గ్రహించబడుతుందో బాగా ప్రభావితం చేస్తుంది. ఉదాహరణకు, మంచి ధ్వనితో కూడిన కచేరీ హాల్ ప్లే చేయబడే సంగీతం యొక్క గొప్పతనాన్ని, స్పష్టతను పెంచుతుంది, అయితే పేలవమైన ధ్వనితో కూడిన స్థలం ధ్వనిని గందరగోళంగా, అస్పష్టంగా చేస్తుంది.
సంగీత వాయిద్యాలు, ప్రదర్శన స్థలాల ధ్వనిని అర్థం చేసుకోవడం సంగీతకారులు, సంగీత నిర్మాతలు, సౌండ్ ఇంజనీర్‌లకు ముఖ్యమైనది, ఎందుకంటే ఇది సాధనాలు, పరికరాల ఎంపిక, మైక్రోఫోన్‌ల స్థానం, ప్రదర్శన స్థలాల రూపకల్పనపై ప్రభావం చూపుతుంది.
మొత్తంమీద, ధ్వనిశాస్త్రం అనేది ధ్వని యొక్క భౌతిక, ఇంజనీరింగ్, మానసిక అంశాల అధ్యయనాన్ని మిళితం చేసే ఇంటర్ డిసిప్లినరీ ఫీల్డ్. దీని అప్లికేషన్లు వినికిడి సాధనాలు, సంగీత కచేరీ హాళ్ల రూపకల్పన నుండి కొత్త సంగీత వాయిద్యాల అభివృద్ధి వరకు ఉంటాయి.
జంతు ప్రపంచంలో మనుగడకు అత్యంత కీలకమైన మార్గాలలో వినికిడి ఒకటి, మానవ అభివృద్ధి, సంస్కృతి యొక్క అత్యంత విలక్షణమైన లక్షణాలలో ప్రసంగం ఒకటి. తదనుగుణంగా, ధ్వని శాస్త్రం మానవ సమాజంలోని అనేక కోణాల్లో వ్యాపించింది-సంగీతం, ఔషధం, వాస్తుశిల్పం, పారిశ్రామిక ఉత్పత్తి, యుద్ధం, మరిన్ని. అదేవిధంగా, పాటల పక్షులు, కప్పలు వంటి జంతు జాతులు సంభోగ ఆచారాలలో లేదా భూభాగాలను గుర్తించడానికి ఒక ముఖ్య అంశంగా ధ్వని, వినికిడిని ఉపయోగిస్తాయి. రాబర్ట్ బ్రూస్ లిండ్సే యొక్క "వీల్ ఆఫ్ ఎకౌస్టిక్స్" అనేది ధ్వనిశాస్త్రంలోని వివిధ రంగాల గురించి బాగా ఆమోదించబడిన అవలోకనం.[1]
ఇవి కూడా చూడండి
[మార్చు]మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "What is acoustics?", Acoustical Research Group, Brigham Young University, archived from the original on 2021-04-16, retrieved 2021-04-16