పురుషోత్తం లక్ష్మణ్ దేశ్ పాండే
పురుషోత్తం లక్ష్మణ దేశ్‌పాండే (9 నవంబర్ 1919 - 12 జూన్ 2000) ఒక ప్రసిద్ధ మరాఠీ రచయిత, నాటక రచయిత, హాస్యనటుడు, నటుడు, కథకుడు , స్క్రీన్ రైటర్, చిత్ర దర్శకుడు , స్వరకర్త , గాయకుడు , బహుముఖ కళాకారుడు .మహారాష్ట్రలో తన మొదటి అక్షరాల నుండి, అతనిని ప్రేమతో పి. ఎల్. అంటారు.అతను మరాఠీ రచయితగా , భారతదేశంలోని మహారాష్ట్ర నుండి హాస్యనటుడిగా ప్రసిద్ది చెందాడు.దేశ్‌పాండే రచనలు ఇంగ్లీష్ , కన్నడతో సహా పలు భాషల్లోకి అనువదించబడ్డాయి.అతని 101 వ జయంతి సందర్బంగా గూగుల్ ఆర్టిస్ట్ సమీర్ కులావూర్ రూపొందించిన గూగుల్ డూడుల్ ను స్మారకంగా ప్రచురించినది ఆనందకరమైన హాస్యం వ్యంగ్య శైలికి ప్రసిద్ధి చెందిన దేశ్ పాండే, మరాఠీ సాహిత్యానికి , ప్రదర్శన కళలకు తన బహుముఖ కృషితో అసంఖ్యాక పాఠకుల , ప్రేక్షకుల ముఖాల్లో చిరునవ్వులు పూయించాడు[1]. దేవపండే జూన్ 12, 2000 న మహారాష్ట్రలోని పూణేలో 80 సంవత్సరాల వయసులో మరణించాడు. పి.ఎల్. మహేష్ మంజ్రేకర్ దేశ్‌పాండే జీవితంపై 'భాయ్ - వ్యాక్తి కి వల్లీ' అనే మరాఠీ చిత్రం చేశారు.
బాల్యం , విద్య
[మార్చు]పురుషోత్తమ లక్ష్మణ్ దేశ్ పాండే భారతదేశంలోని బొంబాయి (ప్రస్తుతం ముంబై) లో 9 నవంబర్ 1919న జన్మించారు.[2] అతని కుటుంబం ఒక అద్భుతమైన సాహిత్య వారసత్వం కలిగిఉన్నది . లక్ష్మణ్ దేశ్ పాండే తాత వామన్ మంగేష్ దుభాషి, రవీంద్రనాథ్ ఠాకూర్ రచించిన గీతాంజలి ని మరాఠీలొకి అనువదించారు.[3] అతను సంగీతంలో వృత్తిని కొనసాగించడానికి ముందు ఒక మాస్టర్ డిగ్రీని సంపాదించి కళాశాల లెక్చరర్ గా పనిచేశాడు. భాస్కర్ సంగీతాలయకు చెందిన దత్తోపన్ రాజోపాధ్యాయ నుండి హార్మోనియం వాయించడంలో కూడా చదువుకున్నాడు.దేశ్‌పాండే కర్ణాటకలోని రాణి పార్వతి దేవి, ముంబైలోని కీర్తి కాలేజీలో కొన్నాళ్లు ప్రొఫెసర్‌గా కూడా పనిచేశారు. దేశ్‌పాండే తన కళను విదేశాలలో కూడా ప్రోత్సహించారు. అతను పశ్చిమ జర్మనీ, ఫ్రాన్స్‌లలో కూడా పనిచేశాడు. పుల్ దేశ్‌పాండే హిందీ, ఇంగ్లీష్ చిత్రాలలో కూడా పనిచేశారు.దేశ్‌పాండ్ మొదటి భార్య 1940 ల ప్రారంభంలో వివాహం అయిన వెంటనే మరణించింది. జూన్ 12, 1946 న, అతను తన సహచరి , మరాఠీ థియేటర్‌తో అనుబంధంగా ఉన్న సునీతా ఠాకూర్‌ను వివాహం చేసుకున్నాడు. ఈ దంపతులకు పిల్లలు లేరు, వారు తమ మేనల్లుడు దినేష్ ఠాకూర్‌ను తమ కొడుకులా ప్రేమించారు.
వృత్తి
[మార్చు]సంగీత స్వరకర్త, దర్శకుడు , నటనగా రచనా , చలనచిత్ర ప్రపంచంలో తన వృత్తిని కొనసాగించాలని నిర్ణయించుకునే ముందు కాలేజీ ప్రొఫెసర్‌గా , పాఠశాల ఉపాధ్యాయుడిగా చాలా సంవత్సరాలు పనిచేశారు.దేశ్‌పాండే , అతని భార్య ఇద్దరూ ముంబైలోని ఓరియంట్ హైస్కూల్‌లో ఉపాధ్యాయులుగా పనిచేశారు. బెల్గాం, కర్ణాటక రాణి పార్వతి దేవి కాలేజీ, ముంబైలోని కీర్తి కాలేజీలో ప్రొఫెసర్‌గా కొన్నాళ్లు పనిచేశారు. కొత్తగా స్థాపించబడిన ప్రభుత్వ యాజమాన్యంలోని భారతీయ టెలివిజన్ ఛానల్ దూరదర్శన్ కోసం కూడా పనిచేశారు. అప్పటి ప్రధాన మంత్రి జవహర్‌లాల్ నెహ్రూను భారతీయ టెలివిజన్‌లో ఇంటర్వ్యూ చేసిన మొదటి వ్యక్తి ఆయన. అతను ఆ నాటి ప్రఖ్యాత గాత్ర కళాకారుల తో కలసి, తన స్వంత రికార్డింగ్ లను కూడా విడుదల చేశాడు1940ల చివరిలో, ఆయన రచన బొంబాయి పత్రికలో ప్రచురితం అయినది. 1947 నుండి 1954 వరకు అతను సినిమాల్లో , చిత్రాలలో పనిచేశాడు, 1955 లో పి.ఎల్. దేశ్‌పాండే ఆల్ ఇండియా రేడియో కోసం పనిచేయడం ప్రారంభించాడు. అతను చాలా ట్యూన్లు రాశాడు , ఆల్ ఇండియా రేడియో కోసం ప్రసంగాలు చేశాడు. 56-57లో, అతను ఆల్ ఇండియా రేడియోలో ప్రధాన నాటక రచయిత అయ్యాడు 1958 లో, మీడియా ఆఫ్ మాస్ కమ్యూనికేషన్‌లో ఒక కోర్సు కోసం యునెస్కో స్కాలర్‌షిప్‌లో బ్రిడ్జెస్‌ను లండన్‌లోని ఆల్ ఇండియా రేడియో బిబిసికి పంపింది. 1959 లో పి.ఎల్. దేశ్‌పాండే భారతదేశంలో తొలి టెలివిజన్ నిర్మాత అయ్యారు ఏడాది పొడవునా శిక్షణ కోసం బిబిసికి వెళ్ళిన రెండవ వ్యక్తి ఆయన . తరువాత అతను ఫ్రాన్స్ , పశ్చిమ జర్మనీలో కొంత సమయం గడిపాడు సుదీర్ఘ, వైవిధ్యమైన వృత్తి జీవితమంతా, దేశ్ పాండే రచనల్లో ఒక గొప్ప సంకలనాన్ని తయారు చేశాడు. అందులో నవలలు, వ్యాసాలు, హాస్య పుస్తకాలు, ట్రావెలాగ్లు, పిల్లల నాటకాలు, వన్ మ్యాన్ స్టేజ్ షోలు- వీటిలో చాలా వరకు, ముఖ్యంగా తన సొంత రాష్ట్రం మహారాష్ట్రలో భారీ ప్రజాదరణ ను చూసాయి. యూరోపియన్ నాటకాల యొక్క విస్తృతమైన అనువాదాలు, అనుసరణలు చేశారు. అనేక మరాఠీ నాటకాలు, సినిమాలు, స్క్రిప్ట్, వ్యవస్థను స్వరపరిచారు అంతేకాకుండా దేశ్ పాండే డజన్ల కొద్దీ చిత్రాల్లో నటించాడు, వీటిలో అనేక తను స్వయంగా దర్శకత్వం వహించాడు. 1990లలో, దేశ్ పాండే , అతని భార్య అతని పేరిట ఒక దాతృత్వ సంస్థను స్థాపించారు.
అవార్డులు
[మార్చు]కళలకు చేసిన కృషికి 1990 లో పద్మ భూషణ్ అవార్డు అందుకున్నారు. ఇవే కాకుండా, దేశ్‌పాండేకు 1987 లో కాళిదాస్ అవార్డు, 1996 లో మహారాష్ట్ర భూషణ్ అవార్డు, 1979 లో సంగీత నాటక్ అకాడమీ ఫెలోషిప్, 1965 లో సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు, 1993 లో పుణ్య భూషణ్, 1996 లో పద్మశ్రీ అవార్డులు లభించాయి.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2020-10-30. Retrieved 2020-11-08.
- ↑ "Google Doodle Honours Pu La Deshpande On His 101st Birth Anniversary". NDTV.com. Retrieved 2020-11-08.
- ↑ "The Man Who Made Us Laugh". The Indian Express (in ఇంగ్లీష్). 2019-03-24. Retrieved 2020-11-08.