కోపెన్హాగన్
కోపెన్హాగన్[1] డెన్మార్క్ రాజధాని అత్యధిక జనాభా కలిగిన నగరం.1 జనవరి 2021 నాటికి, నగరంలో 799,033 జనాభా ఉంది.( కోపెన్హాగన్ మునిసిపాలిటీలో 638,117, ఫ్రెడెరిక్స్బర్గ్ మునిసిపాలిటీలో 103,677, టార్న్బై మునిసిపాలిటీలో 42,670 డ్రాగర్ మునిసిపాలిటీలో 14,569). ఇది కోపెన్హాగన్ విస్తృత పట్టణ ప్రాంతం (జనాభా 1,336,982) కోపెన్హాగన్ మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతం (జనాభా 2,057,142) ప్రధాన కేంద్రంగా ఉంది.కోపెన్హాగన్ జిలాండ్ ద్వీపం తూర్పు తీరంలో ఉంది; నగరం మరొక భాగాన్ని మీద ఉన్న అమేగెర్ , దాని నుండి వేరు మాల్మౌ , స్వీడన్ జలసంధి ద్వారా, ఓరెసుండ్ . ఓరెసుండ్ బ్రిడ్జ్ రైలు రోడ్డు ద్వారా రెండు నగరాలు కలుపుతుంది.నిజానికి వైకింగ్ ఫిషింగ్ గ్రామం 10వ శతాబ్దంలో ఇప్పుడు గామ్మెల్ స్ట్రాండ్కు సమీపంలో స్థాపించబడింది , కోపెన్హాగన్ 15వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో డెన్మార్క్ రాజధానిగా మారింది.17వ శతాబ్దంలో ప్రారంభించి, అది తన సంస్థలు, రక్షణలు సాయుధ బలగాలతో ప్రాంతీయ అధికార కేంద్రంగా తన స్థానాన్ని సుస్థిరం చేసుకుంది.రాచరికం కేంద్రముగా, మొత్తం ఈనాటి పాలక నోర్డిక్ ఒక వ్యక్తిగత యూనియన్ లో ఈ ప్రాంతాన్ని స్వీడన్ నార్వే దేశాధినేతగా అందిస్తున్న డానిష్ చక్రవర్తి పాలించిన నగరం. సాంస్కృతిక ఆర్థిక కేంద్రంగా అభివృద్ధి చెందిందిన స్కాండినేవియా 120 సంవత్సరాలకు పైగా యూనియన్లో ఉంది, 15వ శతాబ్దంలో ప్రారంభించి 16వ శతాబ్దం ప్రారంభం వరకు యూనియన్ రద్దు చేయబడింది, 18వ శతాబ్దంలో ప్లేగు వ్యాప్తి అగ్నిప్రమాదం తరువాత , నగరం పునరాభివృద్ధి ప్రారంభం అయింది. ఇందులో ఫ్రెడరిక్స్స్టాడెన్ ప్రతిష్టాత్మక జిల్లా నిర్మాణం రాయల్ థియేటర్ . రాయల్ అకాడమీ ఆఫ్ ఫైన్ ఆర్ట్స్ వంటి సాంస్కృతిక సంస్థల స్థాపన ఉన్నాయి . ప్రారంభంలో 19 వ శతాబ్దంలో మరింత వైపరీత్యాలు ఉన్నప్పుడు తరువాత హోరాటియో నెల్సన్ డానో-నార్వేజియన్ దళం దాడిచేసిన సమయంలో నగరాన్ని పునర్నిర్మాణము చేసి , డానిష్ నగరాన్ని స్వర్ణ యుగం లా తీర్చిదిద్దారు .కోపెన్హాగన్ వాస్తుశిల్పానికి నియోక్లాసికల్ లుక్. ఆ తర్వాత రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం , ఫింగర్ ప్లాన్ గృహలు , వ్యాపారాలు అభివృద్ధి చెందాయి.
21వ శతాబ్దం ప్రారంభం నుండి, కోపెన్హాగన్ బలమైన పట్టణ సాంస్కృతిక అభివృద్ధిని చూసింది, దాని సంస్థలు అవస్థాపనలో పెట్టుబడి పెట్టడం ద్వారా సులభతరం చేయబడింది. నగరం డెన్మార్క్ సాంస్కృతిక , ఆర్థిక ప్రభుత్వ కేంద్రం; ఇది కోపెన్హాగన్ స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్తో ఉత్తర ఐరోపాలోని ప్రధాన ఆర్థిక కేంద్రాలలో ఒకటి . కోపెన్హాగన్ ఆర్థిక వ్యవస్థ సేవా రంగంలో వేగవంతమైన అభివృద్ధిని చూసింది , ప్రత్యేకించి ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ , ఫార్మాస్యూటికల్స్ , క్లీన్ టెక్నాలజీలో కార్యక్రమాల ద్వారా . Øresund వంతెన పూర్తయినప్పటి నుండి, కోపెన్హాగన్ స్వీడిష్ ప్రావిన్స్ ఆఫ్ స్కానియా దాని అతిపెద్ద నగరమైన మాల్మోతో కలిసి Øresund రీజియన్గా ఏర్పడింది . వివిధ జిల్లాలను కలిపే అనేక వంతెనలతో, నగర దృశ్యం ఉద్యానవనాలు, విహార ప్రదేశాలు వాటర్ఫ్రంట్లతో ఉంటుంది. టివోలీ గార్డెన్స్ , ది లిటిల్ మెర్మైడ్ విగ్రహం, అమాలియన్బోర్గ్ క్రిస్టియన్స్బోర్గ్ ప్యాలెస్లు, రోసెన్బోర్గ్ కాజిల్ , ఫ్రెడరిక్స్ చర్చి , బోర్సెన్ అనేక మ్యూజియంలు, రెస్టారెంట్లు నైట్క్లబ్లు వంటి కోపెన్హాగన్ మైలురాళ్లు ముఖ్యమైన పర్యాటక ఆకర్షణలు.
కోపెన్హాగన్ యూనివర్శిటీ ఆఫ్ కోపెన్హాగన్ , టెక్నికల్ యూనివర్శిటీ ఆఫ్ డెన్మార్క్ , కోపెన్హాగన్ బిజినెస్ స్కూల్ ఐ టి యూనివర్శిటీ ఆఫ్ కోపెన్హాగన్లకు నిలయం . యూనివర్శిటీ ఆఫ్ కోపెన్హాగన్, 1479లో స్థాపించబడింది, ఇది డెన్మార్క్లోని పురాతన విశ్వవిద్యాలయం. కోపెన్హాగన్ ఎఫ్ సి కోపెన్హాగన్కు నిలయం . కోపెన్హాగన్ మారథాన్ 1980లో స్థాపించబడింది. కోపెన్హాగన్ ప్రపంచంలోని అత్యంత సైకిల్-స్నేహపూర్వక నగరాల్లో ఒకటి.
వ్యుత్పత్తి శాస్త్రం
[మార్చు]కోపెన్హాగన్ పేరు ( డానిష్లో కోబెన్హాన్ ), నౌకాశ్రయం వాణిజ్య ప్రదేశంగా పేరు గాంచింది . ఫారోస్ కీప్మన్నహవ్న్ ), అంటే 'వ్యాపారుల నౌకాశ్రయం'. పాత డానిష్ మాట్లాడేసమయానికి, రాజధానిని కోపెన్ హాప్మెన్ అని పిలిచేవారు, ప్రస్తుత పేరు శతాబ్దాల తదుపరి సాధారణ ధ్వని మార్పు నుండి ఉద్భవించింది. ఖచ్చితమైన ఆంగ్ల సమానమైన పదం " చాప్మన్ స్వర్గధామం ".[2] ఇంగ్లీష్ చాప్మన్ , జర్మన్ కాఫ్మన్ , డచ్ కూప్మన్ , స్వీడిష్ కొప్మాన్ డానిష్ కొబ్మండ్ , ఐస్ల్యాండ్ కౌపమాðఉర్ లాటిన్ నుండి వ్యుత్పత్తి కౌపో, 'వ్యాపారవేత్త' అని అర్థం. అయినప్పటికీ, నగరం ఆంగ్ల పదం దాన్ని జర్మన్ పేరు కోపెన్హాగన్ నుండి స్వీకరించబడింది . కోపెన్హాగన్ యొక్క స్వీడిష్ పేరు కొపెన్ హమెన్.
ప్రారంభ చరిత్ర
[మార్చు]కోపెన్హాగన్ తొలి చారిత్రక రికార్డులు 12వ శతాబ్దం చివరి నాటివి అయినప్పటికీ, నగరం మెట్రోపాలిటన్ రైలు వ్యవస్థపై పనికి సంబంధించి ఇటీవలి పురావస్తు పరిశోధనలు నేటి కొంగెన్స్ నైటోర్వ్ సమీపంలోని పెద్ద వ్యాపారి భవనం అవశేషాలు వెల్లడించాయి. పిలెస్ట్రేడ్లోని త్రవ్వకాలు 12వ శతాబ్దం చివరి నుండి ఒక బావిని కనుగొనటానికి దారితీశాయి. 11వ శతాబ్దానికి చెందిన సమాధులతో కూడిన పురాతన చర్చి అవశేషాలు స్ట్రోగెట్ రాధుస్ప్లాడ్సెన్ను కలిసే ప్రదేశానికి సమీపంలో కనుగొనబడ్డాయి .
ఒక నగరంగా కోపెన్హాగన్ మూలాలు కనీసం 11వ శతాబ్దానికి చెందినవని ఈ పరిశోధనలు సూచిస్తున్నాయి. ఈ ప్రాంతంలో చెకుముకిరాయి సాధనాల గణనీయమైన ఆవిష్కరణలు రాతి యుగానికి చెందిన మానవ నివాసాలకు సాక్ష్యాలను అందిస్తాయి .[3] చాలా మంది చరిత్రకారులు ఈ పట్టణం వైకింగ్ యుగం చివరి నాటిదని నమ్ముతారు బహుశా స్వేన్ I ఫోర్క్బియర్డ్ చేత స్థాపించబడింది . సహజ నౌకాశ్రయం మంచి హెర్రింగ్ నిల్వలు మత్స్యకారులను వ్యాపారులను 11వ శతాబ్దం నుండి కాలానుగుణంగా 13వ శతాబ్దంలో మరింత శాశ్వతంగా ఈ ప్రాంతానికి ఆకర్షిస్తున్నాయి.