గుల్రుఖు బేగం
| గుల్రుఖు బేగం | |
|---|---|
| Shahzadi of the Mughal Empire | |
| మరణం | జూన్ 1539 |
| Spouse | Nuruddin Muhammad Mirza |
| వంశము | Salima Sultan Begum |
| House | Timurid |
| తండ్రి | Babur |
| తల్లి | Identity is disputed. May have been either Dildar Begum or Saliha Sultan Begum |
| మతం | Islam |
గుల్బర్గు బేగం అని కూడా పిలువబడే గుల్రుగు బేగం (1539 జూన్ న మరణించింది) మొఘలు యువరాణి, మొఘలు సామ్రాజ్యం స్థాపకుడు బాబరు చక్రవర్తి కుమార్తె.[1] ఆమె రెండవ మొఘలు చక్రవర్తి హుమాయును చెల్లెలు (సవతి తల్లి కుమార్తె)[2] తమ్ముడు, మూడవ మొఘలు చక్రవర్తి అక్బరుకు అత్త.
గుల్రుఖు బేగం సామ్రాజ్య గృహం యాజమాన్య, గొప్ప అందానికి ప్రసిద్ది చెందింది.[3] అక్బరు భార్య సాలిమా సుల్తాను బేగం తల్లి.
పేరు
[మార్చు]ఆమె పేరు వివిధ వనరులలో వైవిధ్యంగా సూచించబడింది.[4] ఆమె మొదట తుర్కీ పేరును కలిగి ఉండవచ్చు. మునుపటి తుర్కికు పేరు అనువాదాలలో పర్షియా భాషలో ఆమె పేరు వివిధ రూపాలు ఉద్భవించి ఉండవచ్చు.[5]
కుటుంబం, వంశప్రాముఖ్యత
[మార్చు]గుల్రుఖు బేగం తల్లి గుర్తింపు వివాదాస్పదమైంది.[5]
మాసిరు-ఇ-రహీమి అభిప్రాయం ఆధారంగా బహర్లు తుర్కోమను అయిన పాషా బేగం సుల్తాను మహమూదు మీర్జా (మిరాను-షాహి)ని తన రెండవ భర్తగా వివాహం చేసుకుంది. ఆయన ద్వారా ఆమెకు ముగ్గురు కుమార్తెలు, ఒక కుమారుడు ఉన్నాడు. కుమారుడు సుల్తాను బేసన్కోరు మీర్జా (జ. 882 హెచ్., 1477). ఒక కుమార్తె సలీహా సుల్తాను బేగం, బాబరును వివాహం చేసుకుంది. వారిరువురికి గుల్-రుఖ్ (సిక్) అనే కుమార్తె పుట్టింది. గుల్రుఖ్ నూర్-ఉద్-దిన్ ముహమ్మదు చకానియానిని వివాహం చేసుకుంది. వారి కుమార్తె సలీమా సుల్తాను బేగం, మొదట బైరం ఖాన్-ఇ-ఖానన్ వివాహం చేసుకున్నది. ఆయన మరణించిన తరువాత రెండవసారిగా అక్బరు చక్రవర్తిని వివాహం చేసుకున్నది.[5]
బాబరు ఎప్పుడైనా సలీహా సుల్తాన్ బేగం అనే మహిళను వివాహం చేసుకుంటే, అది బాబర్నామాలో ఖాళీగా ఉన్న తేదీన జరిగి ఉండవచ్చు. అనగా 1511 నుండి 1519 వరకు.[6] మొఘలు తిరుగుబాటు తరువాత కాబూలు నుండి బహిష్కరించబడిన కాలం ఇది. బాబరు సలీహా సుల్తాను పేరును, ఆమెతో అతని వివాహాన్ని వదిలివేయడమే కాక, గుల్బాదను బేగం కూడా సలీహా సుల్తాను వివాహం, సంతానం గురించి ఆమె రచనలలో ప్రస్తావించలేదు. ఆమె తన తండ్రి పిల్లలను లెక్కించి, వారి తల్లుల పేర్లను ఇవ్వడంతో ఈ నిశ్శబ్దం చాలా గొప్పది. ఆమె ఆయన భార్యలలో కొంతమందిని హుమయూను-నామాలో ఒకటి కంటే ఎక్కువ ప్రదేశాలలో వివరిస్తుంది. ఆమె జాబితాల నుండి ముఖ్యంగా గుల్బాదాను సహచరి సలీమా సుల్తాను తల్లి తిమూరిదు భార్య తప్పించుకోలేదు.[6]
గుల్బాదాను నిశ్శబ్దం, బాబరు కొంత భాగం వివరణ సలీహా సుల్తాను ఉనికి కేవలం ఊహాత్మకమైనదని సూచించింది.[6] ప్రాధమిక వనరులలో సలీహా సుల్తాను, ఆమె సంతానం గురించి ప్రస్తావించకపోవడం గుల్బాదాను తన తండ్రి పిల్లలు, వారి తల్లుల జాబితాలో మరొక పేరుతో కనిపించవచ్చని సూచిస్తుంది. గుల్బాదాను సొంత తల్లి దిల్దారు బేగం.[5] అయి ఉండవచ్చు కొన్ని వనరులలో సుల్తాను మహమూదు మీర్జా, పాషా బేగం కుమార్తెగా కూడా పేర్కొనబడింది.
అందువలన సలీహా సుల్తాను బేగం, దిల్దారు బేగం ఒకే మహిళగా ఉండటానికి అవకాశం ఉంది. ఎందుకంటే ఇద్దరూ కొన్ని వనరులలో సుల్తాను మహమూదు మీర్జా, పాషా బేగం కుమార్తెలుగా నమోదు చేయబడ్డారు.
వివాహం
[మార్చు]" ఫిర్దసు - మఖాని " (బాబరు) తన కుమార్తె గుల్బర్గు (సిక్) ను నూరు-ఉద్-దినుకు ఇచ్చాడని అబూలు ఫజలు పేర్కొన్నాడు. ఎందుకంటే మహమూదు, పాషా కుమార్తెను నూర్-ఉద్-దిన్ తాత ఖ్వాజా హసను (ఖ్వాజా-జాదా చాగనియాని)ఇచ్చి వివాహం చేసాడు. గుల్బర్గు వివాహానికి సలీమా-సుల్తాన్ బేగం సమస్య అని కూడా ఆయన చెప్పాడు.[5]
బాబర్నామాలో సల్హా-సుల్తాను గురించి లేదా బాబరు కుమార్తెతో నూరు-ఉద్-దిన్ వివాహం గురించి ప్రస్తావించలేదు. ఇంకా అబూలు ఫజలు, ఫిర్దాసు-మకానీ గుల్బర్గు వివాహం ఏర్పాటు చేసినట్లు పేర్కొన్నాడు. పాషాకు ముగ్గురు కుమార్తెలు ఉన్నారని బాబరు పేర్కొన్నందున మొదటి మినహాయింపు మరింత గొప్పది. ఆయన వారి పేర్లను ఇవ్వడు, పెద్దవారి వివాహాన్ని మాత్రమే నిర్దేశిస్తాడు. అదే పేజీలో ఆయన సల్హా సోదరి జైనాబు సుల్తాను బేగంతో తన వివాహం, ఆమె మరణం గురించి చెబుతాడు.[7] ఆయన తన ఇతర తైమురిదు వివాహాలను వివరించినందున ఈ మినహాయింపు గొప్పదిగా భావించబడుతుంది. పాషా కుమార్తెలలో ఒకరు మాలికు ముహమ్మదు మిరాను- షాహిని, మరొకరు ఖ్వాజా హసను చకానియాని, మూడవ కుమార్తె బాబరును వివాహం చేసుకున్నట్లు గమనించవచ్చు.
అన్నెటు బెవెరిడ్జి అభిప్రాయం ఆధారంగా ఈ గుర్తింపులో నూర్-ఉద్-దిన్ వివాహం ఫిర్డౌసు-మకాని చేసాడని అబూలు ఫజలు పేర్కొన్నాడు. అయితే గుల్బాదాను తన తండ్రి తన సోదరీమణుల కోసం రెండు చుగ్తాయి వివాహాలను ఏర్పాటు చేసినట్లు పేర్కొన్నాడు. బెవెరిడ్జి అభిప్రాయం ఆధారంగా ఫిర్దాసు-మకాని " జన్నాత్-అశ్యాని (హుమాయును)ను చదివితే చాలా చోట్ల వస్తుంది; నూర్-ఉద్-దినుతో వివాహం 1533 లో వితంతువు అయిన గుల్చెహ్రా బేగం పునర్వివాహం కావచ్చు. 1549 లో అబ్బాసు ఉజ్బెగుతో ఆమె సంక్షిప్త రాజకీయ కూటమి వరకు ఆమె పునర్వివాహం ఏమీ నమోదు కాలేదు. విరామంలో ఆమె తిరిగి వివాహం చేసుకునే అవకాశం ఉంది.[8]
మరణం
[మార్చు]గుల్రుఖు బేగం తన కుమార్తె " సలీమా సుల్తానా బేగం " కు జన్మ ఇచ్చిన తరువాత నాలుగు మాసాల తరువాత 1539 లో మరణించింది. [9]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Thackston, Wheeler M. (1999). The Jahangirnama : memoirs of Jahangir, Emperor of India. New York [u.a.]: Oxford Univ. Press. p. 11. ISBN 9780195127188.
- ↑ Eraly, Abraham (2007). Emperors Of The Peacock Throne: The Saga of the Great Moghuls. Penguin UK. ISBN 9789351180937.
And Biram Khan, who was then in his fifties, married another young cousin of Akbar, the richly talented Salima Begum, daughter of Humayun's sister Gulrukh.
- ↑ Bose, Mandakranta, ed. (2000). Faces of the feminine in ancient, medieval, and modern India. New York: Oxford University Press. p. 207. ISBN 9780195352771.
- ↑ Beveridge, transl. from the orig. Turki text of Zahirud-din Muhammad Babur Badshah Ghaznvi by Annette S. (2002). Babur-nama. Lahore: Sang-e-Meel Publ. p. 713. ISBN 9789693512939.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 Gulbadan, p. 276
- ↑ 6.0 6.1 6.2 Gulbadan, p. 277
- ↑ Hiro, ed. (2006). Babur Nama : journal of Emperor Babur. Translated by Annette Susannah Beveridge. Introduced by Dilip (1.publ. ed.). New Delhi: Penguin Books. p. 362. ISBN 9780144001491.
- ↑ Gulbadan, p. 278
- ↑ Nath, Renuka (1990). Notable Mughal and Hindu women in the 16th and 17th centuries A.D. (1. publ. in India. ed.). New Delhi: Inter-India Publ. p. 55. ISBN 9788121002417.
జీవితచరిత్ర
[మార్చు]- Begum, Gulbadan (1902). The History of Humayun (Humayun-Nama). Royal Asiatic Society. ISBN 8187570997.