హిందీ భాషా దినోత్సవం
| హిందీ భాషా దినోత్సవం | |
|---|---|
| అధికారిక పేరు | హిందీ దివస్ |
| జరుపుకొనేవారు | భారత ప్రభుత్వం |
| ప్రాముఖ్యత | భారతదేశ అధికారిక భాషగా హిందీని స్వీకరించడం |
| జరుపుకొనే రోజు | 14 సెప్టెంబరు |
| వేడుకలు | హిందీ సాహిత్యం రంగంలో వెలుగుల జ్ఞాపకార్థం |
| ఆవృత్తి | వార్షిక |
| అనుకూలనం | ప్రతీ సంవత్సరం ఒకే రోజు |
హిందీ భాషా దినోత్సవం ను ప్రతి సంవత్సరం సెప్టెంబరు 14న జరుపుకుంటారు[1]. భారత జాతీయోద్యమంలో అఖిల భారతాన్ని జాగృతం చేసి, ఏకతాటిపై నడిపేందుకు హిందీ భాష ఆనాడు దోహద పడినందున గాంధీజీ స్ఫూర్తితో 1949 సెప్టెంబరు 14న రాజ్యాంగంలోని 351 వ అధికరణం 8వ షెడ్యూల్‌లో హిందీని కేంద్ర ప్రభుత్వ అధికార భాషగా గుర్తిస్తూ పొందుపరిచారు. అప్పటి నుంచి ప్రతి ఏటా ఈ రోజున హిందీ భాషా దినోత్సవమును జరుపుకుంటారు.
History
[మార్చు]దేవనాగరి లిపిలో వ్రాయబడిన హిందీ భాషను రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఇండియా రెండు అధికారిక భాషలలో ఒకటిగా భారత రాజ్యాంగ సభచే జరుపుకుంటారు. ఈ మేరకు హిందీకి అనుకూలంగా బీహార్ రాజేంద్ర సింహాతో పాటు హజారీ ప్రసాద్ ద్వివేది, కాకా కలేల్కర్, మైథిలి శరణ్ గుప్త్, సేథ్ గోవింద్ దాస్ లు ర్యాలీలు చేసారు. అందుకని, 1949 సెప్టెంబరు 14 న బీహార్ రాజేంద్ర సింహా 50 వ పుట్టినరోజున, హిందీని అధికారిక భాషగా స్వీకరించిన తరువాత వారి ప్రయత్నాలు ఫలించాయి. ఈ నిర్ణయం 1950 జనవరి 26 న అమల్లోకి వచ్చిన భారత రాజ్యాంగం ఆమోదించింది. భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 343 ప్రకారం, దేవనాగరి లిపిలో వ్రాసిన హిందీని అధికారిక భాషగా స్వీకరించారు. మొత్తం మీద, భారతదేశంలో 22 షెడ్యూల్డ్ భాషలు ఉన్నాయి, వాటిలో రెండు అధికారికంగా యూనియన్ స్థాయిలో ఉపయోగించబడతాయి: హిందీ, ఇంగ్లీష్. ఆధునిక హిందీని నేడు 250 మిలియన్లకు పైగా ప్రజలు మొదటి భాషగా మాట్లాడుతున్నారు.
ముఖ్య ఘట్టాలు
[మార్చు]- భారత మాజీ రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ న్యూఢిల్లీ లోని విజ్ఞాన్ భవన్‌లో జరిగిన కార్యక్రమంలో హిందీకి సంబంధించిన వివిధ రంగాలలో రాణించినందుకు వివిధ విభాగాలలో పురస్కారాలులు ప్రధానం చేశారు.
- మంత్రిత్వ శాఖలు, విభాగాలు, పిఎస్‌యులు, జాతీయం చేసిన బ్యాంకులకు రాజ్‌భాషా పురస్కారాలు ప్రధానం చేశారు.[2]
హోం వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ 2015 మార్చి 25 నాటి ఉత్తర్వులలో హిందీ దివాస్‌పై ఏటా ఇచ్చే రెండు పురస్కారాల పేర్లను మార్చింది. 1986 లో స్థాపించబడిన "ఇందిరా గాంధీ రాజ్‌భాషా పురస్కార్"ను "రాజ్‌భాషా కీర్తి పురస్కార్"గా మార్చారు. 'రాజీవ్ గాంధీ రాష్ట్రీయ జ్ఞాన్-విజ్ఞాన్ మౌలిక్ పుస్తక్ లేఖన్ పురస్కార్' ను "రాజ్‌భాషా గౌరవ్ పురస్కార్"గా మార్చారు.[3]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "हिन्दी दिवस: हिन्दी भाषा से जुड़े 19 रोचक तथ्य, ...जानिए". Live Bihar News | लाइव बिहार न्यूज़ (in హిందీ). 2019-09-14. Archived from the original on 2019-09-22. Retrieved 2019-09-22.
- ↑ "India observed Hindi Divas on 10 January". Jagran Josh. 15 Sep 2014. Archived from the original on 16 September 2014. Retrieved 2014-09-16.
- ↑ "Names of Indira Gandhi, Rajiv Gandhi knocked off Hindi Diwas awards". The Economic Times. 21 April 2015. Retrieved 21 April 2015.