అంతర్జాతీయ చిరుధాన్యాల సంవత్సరం
.jpg)
అంతర్జాతీయ చిరుధాన్యాల సంవత్సరం ఐక్యరాజ్య సమితి ప్రకటించిన ప్రపంచవ్యాప్త కార్యక్రమం. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా మారుతున్న ఆహార అలవాట్లు ఆహార భద్రతా దృష్ట్యా ఐక్యరాజ్య సమితి 2023 సంవత్సరాన్ని అంతర్జాతీయ చిరుధాన్యాల సంవత్సరంగా ప్రకటించింది.[1]
చరిత్ర[మార్చు]
4,000 సంవత్సరాల క్రితం ఆసియా, ఆఫ్రికాలో చిరుధాన్యాలు పండించబడ్డాయి, అవి మధ్య యుగాలలో ఐరోపాలో ప్రధాన ఆహార ధాన్యాలు. చిరుధాన్యాలు ( మిల్లెట్స్) ఆహార ధాన్యాలలో చిన్న గింజ కలిగిన గడ్డిజాతి పంటలు. వీటిని ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆహారం కోసం, పశువులకు మేతగా పెంచుతున్నారు.యునైటెడ్ స్టేట్స్, పశ్చిమ ఐరోపాలో గడ్డిని ఉత్పత్తి చేయడానికి ఉపయోగించబడుతున్నప్పటికీ, అవి ప్రపంచవ్యాప్తంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో ప్రజలు తినే ముఖ్యమైన ఆహార పదార్ధాలుగా ఉన్నాయి.మారుతున్న ఉష్ణోగ్రత, వర్షపాత గురయ్యే ప్రాంతాలల, ముఖ్యంగా భారతదేశం, ఆఫ్రికాలో లాంటి దేశాల ఆహార అభద్రతను ఎదుర్కోవటానికి చిరుధాన్యాలు ఒక సాధనంగా సూచించబడ్డాయి. చిరుధాన్యాలలో కార్బోహైడ్రేట్లు అధికంగా ఉంటాయి, వాటిలో ప్రోటీన్ భాగం 6 నుండి 11 శాతం వరకు, కొవ్వు 1.5 నుండి 5 శాతం వరకు ఉండి, రుచిలో కొంత బలంగా ఉంటాయి, ప్రజలు ప్రధానంగా రొట్టెలు (బ్రెడ్లు), గంజి ( సూప్) రూపంలో ఆహారముగా వాడుతారు లేదా అన్నము మాదిరిగానే తింటారు[2].
చిరుధాన్యాలు శతాబ్దాలుగా మన ఆహారంలో అంతర్భాగంగా ఉన్నాయి. ఎన్నో ఆరోగ్య ప్రయోజనాలతో పాటు, చిరుధాన్యాల పంటలకు తక్కువ నీరుతో సాగుచేసుకోవడం, పర్యావరణానికి కూడా మంచివి. చిరుధాన్యాల ఉత్పత్తి, వినియోగాన్ని పెంచే లక్ష్యంతో, ప్రపంచ ఆహార సరఫరాలో వాటి ప్రాముఖ్యతకు గుర్తింపుగా ఐక్యరాజ్యసమితి భారత ప్రభుత్వ ఆదేశాల మేరకు 2023ను అంతర్జాతీయ చిరుధాన్యాల సంవత్సరంగా ప్రకటించింది[3].
అవలోకనం[మార్చు]
ఒక పాత చైనీస్ జానపద గీతంలో పోషకాహార నిధి అయిన చిరుధాన్యాలను ప్రజలకు లభించిన అదృష్ట ధాన్యాలుగా వర్ణిస్తుంది. చిరుధాన్యాలను రాతియుగం నాటిదిగా గుర్తించవచ్చు. అనేక రకాల చిరుధాన్యాలు మొహెన్-జో-దారో, హరప్పా పురావస్తు ప్రదేశాలలో కనుగొనబడ్డాయి. భారతీయ, చైనీస్ నియోలిథిక్, కొరియన్ ఆహారంలో బియ్యం కాకుండా తృణధాన్యాల సమూహం ప్రధానమైనది.
ప్రపంచవ్యాప్తంగా సుమారు 6,000 రకాల చిరుధాన్యాలు ఉన్నాయి, అవి నేల, నీటి గురించి గజిబిజిగా లేనందున, అవి శుష్క, వర్షాభావ ప్రాంత ప్రజలకు బిలియన్ కంటే ఎక్కువ మందికి శక్తి, ప్రోటీన్ ఆహార ప్రధాన వనరు. గోధుమ-వరి-మొక్కజొన్నల మాదిరిగా కాకుండా, మనుగడ సాగించడానికి చాలా ఎక్కువ పోషణ అవసరం[4].
భారతదేశంలో[మార్చు]
మిల్లెట్ అనేది ఒక రకమైన ధాన్యం, ప్రపంచంలోని అనేక ప్రాంతాలలో ముఖ్యంగా ఆఫ్రికా, ఆసియాలో ప్రధాన ఆహారం. వరల్డ్ ఫుడ్ ప్రోగ్రామ్ ప్రకారం, 1.2 బిలియన్ల మంది ప్రజలు తమ ఆహారంలో భాగంగా చిరుధాన్యాలను తీసుకుంటారు.
గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా చిరుధాన్యాల ఉత్పత్తి సాపేక్షంగా స్థిరంగా ఉంది, 2020 లో 28 మిలియన్ మెట్రిక్ టన్నుల ఉత్పత్తి అంచనా. చిరుధాన్యాలలో ఎక్కువ భాగం ఆఫ్రికాలో ఉత్పత్తి చేయబడతాయి, తరువాత ఆసియాలో ఉత్పత్తి చేయబడుతుంది. భారత్ అత్యధికంగా చిరుధాన్యాలు ఉత్పత్తి చేస్తుండగా, ఆ తర్వాతి స్థానాల్లో నైజర్, చైనా ఉన్నాయి. ఇతర ప్రధాన చిరుధాన్యాల ఉత్పత్తి దేశాలలో బుర్కినా ఫాసో, మాలి, సెనెగల్ ఉన్నాయి.అభివృద్ధి చెందిన దేశాలలో చిరుధాన్యాలు ప్రధాన ఆహార పంట కానప్పటికీ, అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో చాలా మంది ప్రజల ఆహారంలో ఇది కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది. చిరుధాన్యాలు కరువును తట్టుకునే పంట, ఇది పొడి, శుష్క వాతావరణంలో పండించవచ్చు, ఇక్కడ ఇతర పంటలు విఫలమవుతాయి. ఇది ఫైబర్ అధికంగా, అవసరమైన పోషకమైన ధాన్యం.
భారతదేశంలో, ఇటీవలి సంవత్సరాలలో చిరుధాన్యాల ఉత్పత్తి పెరుగుతోంది, చిరుధాన్యాల ఉత్పత్తిదారులలో ఒకటిగా ఉంది.భారతీయ రైతులు కరువు-నిరోధక పంటగా చిరుధాన్యాలను ఎక్కువగా నాటుతున్నారు. భారత ప్రభుత్వం తన జాతీయ ఆహార భద్రతా మిషన్ లో భాగంగా చిరుధాన్యాల ఉత్పత్తిని ప్రోత్సహిస్తోంది.
భారతీయ చిరుధాన్యాలు పోషక విలువలు కలిగిన, కరువును తట్టుకునే, భారతదేశంలోని వర్షాభావ ప్రాంతాలలో ఎక్కువగా పండించబడే సమూహం. ఇవి బొటానికల్ కుటుంబానికి చెందిన చిన్న-విత్తన గడ్డి. భారతదేశంలో లక్షలాది మందికి ఆహారం, పశుగ్రాసం ముఖ్యమైన వనరుగా ఉన్నాయి/ చిరుధాన్యాల పంటలు భారతదేశం పర్యావరణ, ఆర్థిక భద్రతలో కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి. ఈ చిరుధాన్యాలను "ముతక తృణధాన్యాలు" లేదా "పేదల తృణధాన్యాలు" అని కూడా పిలుస్తారు. భారతీయ చిరుధాన్యాలు గోధుమలు, బియ్యం కంటే పోషకపరంగా ఉత్తమమైనవి, ఎందుకంటే అవి ప్రోటీన్, విటమిన్లు, ఖనిజాలతో సమృద్ధిగా ఉంటాయి. అవి గ్లూటెన్ రహితమైనవి, తక్కువ గ్లైసెమిక్ సూచికను కలిగి ఉంటాయి, మధుమేహ భాదితులకు అనువైనవి. ప్రపంచంలో చిరుధాన్యాల ఎగుమతిలో భారత్ మొదటి అయిదు స్థానంలో ఉంది. ప్రపంచ చిరుధాన్యాల ఎగుమతులు 2020 లో 400 మిలియన్ డాలర్ల నుండి 2021 లో 470 మిలియన్ డాలర్లకు పెరిగాయి (ఐటిసి ట్రేడ్ మ్యాప్) భారతదేశం 2020-21 లో 59.75 మిలియన్ డాలర్ల నుండి 2021-22 సంవత్సరంలో 64.28 మిలియన్ డాలర్ల విలువైన చిరుధాన్యాలను ఎగుమతి చేసింది. చిరుధాన్యాల ఆధారిత విలువ ఆధారిత ఉత్పత్తుల వాటా చాలా తక్కువ.
భారతదేశం ప్రపంచంలో తృణధాన్యాల ఉత్పత్తుల అతిపెద్ద ఉత్పత్తిదారుగా, అతిపెద్ద ఎగుమతిదారు. 2021-22 ఆర్థిక సంవత్సరంలో భారత్ తృణధాన్యాల ఎగుమతి రూ.96,011.42 కోట్లు (12,872.64 మిలియన్ డాలర్లు) గా నమోదైంది. బియ్యం (బాస్మతి, బాస్మతియేతరాలతో సహా) భారతదేశం మొత్తం తృణధాన్యాల ఎగుమతిలో ప్రధాన వాటాను కలిగి ఉంది, అదే సమయంలో 75% (విలువ పరంగా). గోధుమలతో సహా ఇతర తృణధాన్యాలు ఈ కాలంలో భారతదేశం నుండి ఎగుమతి చేయబడిన మొత్తం తృణధాన్యాలలో 25% వాటాను మాత్రమే సూచిస్తాయి.
లాభాలు[మార్చు]
చిరు ధాన్యాలు చాలా రుచిగా ఉండటమే కాకుండా ఆరోగ్యానికి, చిరుధాన్యాల్లో ఉండే అనేక రకాల పోషకాలు శరీరానికి చాలా మేలు చేస్తాయి. రాగులు, సజ్జలు, కొర్రలు, అరికలు, వరిగెలు, సామలు ఇలా ఇంకా చాలానే చిరు ధాన్యాలు ఉన్నాయి. అయితే వీటితో చాలా మంది రొట్టెలతో పాటు, అన్నం తరహాలో కూడా వండుకొని తింటారు. కాల్షియం రాగుల్లో ఉండటం వల్ల మలబద్ధకం సమస్య తగ్గుతుంది. పిల్లలకు ఆహారంలో రాగి ముద్ద పెడితే ఎముకలు దృఢంగా మారడంతో పాటు దంతాలు కూడా దృఢంగా ఉంటాయి. అధిక ఫైబర్ కంటెంట్: చిరుధాన్యాలైన కొర్రలు, సజ్జల్లో ఉండే ఫైబర్ జీర్ణ సమస్యలను దూరం చేస్తుంది. బియ్యం, ఇతర ధాన్యాలతో పోలిస్తే, ఇందులో డైటరీ ఫైబర్ కంటెంట్ ఎక్కువగా ఉంటుంది. కొర్రలను ఉడికించి అన్నంలా తింటే కడుపు నిండుతుంది, తరుచూ తినాలనే కోరిక తగ్గుతుంది. రాగుల్లో ఉండే పాలీఫెనాల్‌ మధుమేహ వ్యాధిగ్రస్తులకు మేలు చేస్తుంది. ఐరన్, విటమిన్ సి: చిరు ధాన్యాల్లో ఐరన్ కంటెంట్ రక్తహీనతను నివారించి హిమోగ్లోబిన్‌ స్థాయిలను మెరుగుపరుస్తుంది. బరువు తగ్గడానికి ఉపయోగపడుతుంది: చిరుధాన్యాలతో కడుపు నిండుతోంది.ఇతర ధాన్యాల కంటే కొవ్వు చాలా తక్కువగా ఉంటుంది. మంచి కొవ్వులను కలిగి ఉంటుంది. బరువు తగ్గాలనుకునే వారు బియ్యం, గోధుమలకు బదులుగా రాగులను ఉపయోగించవచ్చు. అమినో యాసిడ్ బరువు తగ్గడంలో సహాయపడుతుంది. సహజమైన యాంటిడిప్రెసెంట్: చిరు ధాన్యాలను క్రమం తప్పకుండా తీసుకోవడం వల్ల నిద్రలేమి, ఆందోళన, డిప్రెషన్ నుండి ఉపశమనం పొందవచ్చు. ఇందులో ఉండే అమినో యాసిడ్ నేచురల్ యాంటీ డిప్రెసెంట్‌గా పనిచేస్తుంది. రెగ్యులర్ మైగ్రేన్‌లతో బాధపడే వారికి ఇది మంచిది. పిల్లలకు పోషకాహారం అందించడం: పెరిగే పిల్లలకు మిల్లెట్ ఇస్తే శరీరానికి కావాల్సిన అన్ని రకాల పోషకాలు అందుతాయి. నాడీ వ్యవస్థను బలోపేతం చేయడం: చిరు ధాన్యాల్లో ట్రిప్టోఫాన్ అనే అమినో యాసిడ్ అధికంగా ఉంటుంది, నాడీ వ్యవస్థను మెరుగుపరుస్తుంది, జ్ఞాపకశక్తిని మెరుగుపరుస్తుంది, మనస్సును ప్రశాంతపరుస్తుంది. మిల్లెట్ ఆందోళన, నిద్రలేమిని తగ్గిస్తుంది, ఆరోగ్యకరమైన నిద్రను ప్రోత్సహిస్తుంది. రాగిలోని ట్రిప్టోఫాన్ కంటెంట్ న్యూరోట్రాన్స్మిటర్ సెరోటోనిన్ స్థాయిలను సమతుల్యం చేస్తుంది[5][6].
ఎన్నో ప్రయోజనాలు కలిగిన చిరుధాన్యాలను సమపాళ్లలో మన ఆహారంలో భాగం చేసుకొని, మన ఆరోగ్యం కాపాడుకొని "ఆరోగ్యమే మహాభాగ్యం " అనే సామెతను నిజం చేద్దాం.
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ Telugu, 10TV; Ramakrishna, Guntupalli (2023-02-12). "International Year of millets 2023 : అంతర్జాతీయ మిల్లెట్స్ సంవత్సరంగా 2023ను ఎందుకు పరిగణిస్తున్నారో తెలుసా?". 10TV Telugu (in Telugu). Retrieved 2023-11-07.
{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link) CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ "Millet | Nutrition, Health Benefits, & Uses | Britannica". www.britannica.com (in ఇంగ్లీష్). 2023-10-11. Retrieved 2023-11-22.
- ↑ "Millets 2023". MyGov.in (in ఇంగ్లీష్). 2022-10-03. Archived from the original on 2023-12-24. Retrieved 2023-11-22.
- ↑ "Millets : All you need to know about these grains". Pristine Organics (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2019-06-24. Retrieved 2023-11-22.
- ↑ "Millet for Diabetes: Benefits, Nutritional Content, and More". Healthline (in ఇంగ్లీష్). 2019-11-12. Retrieved 2023-11-22.
- ↑ Gugnani, Sandhya. "Health benefits of millets". The Times of India. ISSN 0971-8257. Retrieved 2023-11-22.