అనురూపా దేబీ
| అనురూప దేబి | |
|---|---|
 అనురూప దేబి | |
| రచయిత మాతృభాషలో అతని పేరు | অনুরূপা দেবী |
| పుట్టిన తేదీ, స్థలం | 9 సెప్టెంబర్1882 శ్యాంబజార్, కలకత్తా |
| మరణం | 19 ఏప్రిల్ 1958 |
| కలం పేరు |
|
| వృత్తి | రచయిత |
| భాష | బెంగాలీ |
| జీవిత భాగస్వామి | శిఖరనాథ్ బందోపాధ్యాయ |
| సంతానం | అంబుజ్నాథ్ బందోపాధ్యాయ [1] |
అనురూప దేవి (సెప్టెంబరు 9, 1882 - ఏప్రిల్ 19, 1958) బ్రిటిష్ వలస యుగంలో బెంగాలీ సాహిత్యంలో అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందిన మహిళా నవలా రచయితలలో ఒకరు. ఆమె ప్రముఖ కథా రచయిత్రి, కవయిత్రి, సామాజిక కార్యకర్త కూడా. బెంగాలీ సాహిత్యంలో గణనీయమైన ప్రాముఖ్యత, ప్రజాదరణ పొందిన మొదటి మహిళా రచయితల్లో దేబీ ఒకరు.[2][3]
వ్యక్తిగత జీవితం
[మార్చు]అనురూప దేబి 1882 సెప్టెంబరు 9 న అప్పటి డిప్యూటీ మేజిస్ట్రేట్, రచయిత, ముకుంద ముఖోపాధ్యాయ, ధోరసుందరి దేబీ దంపతులకు కలకత్తాలోని శ్యాంబజార్ (ప్రస్తుతం, కోల్కతా) లోని తన మేనమామ ఇంట్లో జన్మించింది. సంఘ సంస్కర్త, భూదేబ్ ముఖోపాధ్యాయ ఆమె తాత. ఆమె తాత నాగేంద్రనాథ్ బందోపాధ్యాయ ప్రసిద్ధ బంగియా నాట్యశాల వ్యవస్థాపక సభ్యులలో ఒకరు. ఆమె అక్క సురుపా దేవి (1879-1922) కూడా ఇందిరా దేవి అనే మారుపేరుతో రాసిన ఆనాటి ప్రసిద్ధ నవలా రచయిత్రి.[4]
పదేళ్ల వయసులో హుగ్లీలోని చిన్సురాలో ఉన్న శిఖర్నాథ్ బందోపాధ్యాయను వివాహం చేసుకున్నారు. వీరు బీహార్ లోని ముజఫర్ పూర్ లో తమ జీవితంలో చాలా కాలం గడిపారు.[5]
చదువు
[మార్చు]బాల్యంలో తీవ్రమైన శారీరక అనారోగ్యం కారణంగా, అనురుప దేబి కొంచెం ఆలస్యంగా నేర్చుకోవడం ప్రారంభించింది. ఆమె మంచం మీద ఉన్నప్పుడు, ఆమె అక్క సురుపా దేవి వారి తీరిక సమయాన్ని గడపడానికి కాశీదాసి మహాభారతం, కృతివాసి రామాయణాన్ని పఠించేది. అలాగే, వారి కుటుంబ నియమాల ప్రకారం, వారి తాత తీరిక సమయాల్లో, వారు ప్రతిరోజూ అతని పక్కన కూర్చుని మహాభారతం, రామాయణంలోని ఒక అధ్యాయాన్ని వినేవారు. ఫలితంగా అనురూప దేబీ ఆ విషయాన్ని సులభంగా తన మనసులో లీనం చేసుకుంది. ఈ సందర్భంగా ఆమె మాట్లాడుతూ.. 'ఆ సమయంలో నేను నిరక్షరాస్యురాలిని అయినప్పటికీ, రామాయణం-మహాభారతంలోని చాలా కథలను నేను గుర్తుంచుకున్నాను కాబట్టి నేను నిరక్షరాస్యుడిని అని చెప్పలేను. అప్పుడు నాకు 7 ఏళ్లు.[6]
అక్కాచెల్లెళ్లు తమ తాతగారి సంస్కృత పద్యాలు చదివి కవిత్వం రాయడం ప్రాక్టీస్ చేసేవారు. ఆ విధంగా ఆమె బాల్యంలోనే వారి తాత భూదేబ్ ముఖోపాధ్యాయ, తండ్రి ముకుంద ముఖోపాధ్యాయ్ ఆధ్వర్యంలో విద్యాభ్యాసం చేసింది. ఆమెకు చిన్నప్పటి నుంచి చదువు, చదువుపై ప్రత్యేక అభిమానం ఉండేది. బెంగాలీతో పాటు సంస్కృతం, హిందీ భాషలలో గణనీయమైన ప్రావీణ్యం సంపాదించింది. ఆమె వివిధ పాశ్చాత్య పండితుల పుస్తకాలను చాలా చదివింది, అందువల్ల పాశ్చాత్య శాస్త్రం, తత్వశాస్త్రంతో పరిచయం ఏర్పడింది.[4]
సాహిత్య రచనలు
[మార్చు]19 వ శతాబ్దం మధ్య వరకు, భారతీయ మహిళలు విద్యకు దూరమయ్యారు, ప్రజలు వారిని ఇంటి పనులకు మాత్రమే పరిమితం చేసేవారు, ఎందుకంటే వారు ఎక్కువగా నిరక్షరాస్యులుగా మిగిలిపోయారు. వారు విద్యావంతులు కావడం లేదా ప్రాథమిక స్థాయి విద్యను సాధించడం సామాజిక 'నేరం'గా భావించబడింది. వారికి సమాన హక్కులు లేవు. తీవ్రమైన లింగవివక్ష నేపథ్యంలో, దేబీ గొలుసును విచ్ఛిన్నం చేసి, తన కాలపు ప్రముఖ బెంగాలీ నవలా రచయిత్రి, రచయిత్రి, కవిగా తనను తాను స్థాపించుకుంది.[4]
చిన్నతనంలో ఒకసారి ఆమె అక్క సురూపాదేవి రంగురంగుల కాగితాలపై కవితారూపంలో ఉత్తరాలు పంపేవారు. ఆ ఉత్తరం చదివిన అనురూప దేవికి ఏం సమాధానం చెప్పాలో తెలియక అయోమయంలో పడింది. ఆమె తన తాతయ్యను సలహా కోరగా, సమాధానం కవిత రూపంలో రాయమని భూదేవబాబు ఆమెను బలవంతం చేశాడు. తన తాతగారి సలహా మేరకు అనురూప దేవి కవితా రూపంలో ఈ క్రింది విధంగా సమాధాన లేఖ రాసింది.
পাইয়া তোমার পত্র, পুলকিত হল গাত্র আস্তেব্যস্তে খুলিলাম পড়িবার তরে |
পুঁথি গন্ধ পাইলাম, কারুকার্য হেরিলাম পুলক জাগিল অন্তরে |
Anurupa Devi-r Nirbachito Golpo[7]
ఈ పద్యం అనురూపా దేబీ యొక్క మొట్టమొదటి కూర్పుగా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఆమె మాటల్లో,
"నేను రాసింది ఒరిజినల్ రూపంలో ఉందో లేదో నాకు గుర్తు లేదు. బహుశా తాతగారు సవరించిన వెర్షన్ ఇది. అయితే, ఇది నా జీవితంలో మొదటి కూర్పు.[7]
ఆమె 10 సంవత్సరాల వయస్సులోపు మార్కండేయ చండీ పద్యం, వాల్మీకి రామాయణం యొక్క ప్రారంభ అధ్యాయంలో విజయవంతంగా స్వరపరిచింది [4]
ఇందిరా దేవి అనే మారుపేరుతో రాసే తన అక్క సురుపా దేవికి తప్ప దేబీ తన తొలి సాహిత్య ప్రయత్నాలను ఎవరికీ చెప్పేవారు కాదు. ఆమె మొదటి రచన రాణి దేవి అనే మారుపేరుతో కుంతలిన్ పురష్కర్ గ్రంథమాల లో ప్రచురితమైంది.[8]
క్రిటికల్ రిసెప్షన్
[మార్చు]2013లో, స్వప్న దత్తా ది హిందూ కోసం వ్రాసారు, అనురూప "ప్రబలంగా ఉన్న సామాజిక నియమావళి యొక్క చెడులను నిర్దాక్షిణ్యంగా ఎత్తి చూపారు", "దాదాపు అన్ని ఆమె నవలలు విజయవంతమైన రంగస్థల నాటకాలు, చలనచిత్రాలుగా రూపొందించబడ్డాయి." [2]
గుర్తించదగిన రచనలు
[మార్చు]- తిలకుతి (1906)
- పోష్యపుత్ర (1912)
- బాగ్డోట్టా (1914)
- జ్యోతిహార (1915)
- మంత్రశక్తి (1915)
- రామ్‌ఘర్ (1918)
- పథేర్ సతి (1918)
- రంగశంఖ (1918)
- మహనీషా (1919)
- విద్యరత్న (1920)
- షోనార్ ఖోని (1922)
- కుమారిల్ భట్ట (1923)
- ఉత్తరయన్ (1923)
- పాఠరా (1923)
అవార్డులు
[మార్చు]- ప్రచురించబడిన మొదటి కథకు కుంతలిన్ పురస్కారం [9]
- 1919: శ్రీ భారత ధర్మ మహామండల్ ఆమెకు ధర్మ చంద్రిక బిరుదును ప్రదానం చేసింది [3]
- 1935: కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయంచే జగత్తరిణి బంగారు పతకం [10]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Sahitye Nari: Shrastri o Srishti by Anurupa Debi" (PDF).
- ↑ 2.0 2.1 Dutta, Swapna (3 August 2013). "The home and the world". The Hindu. Retrieved 21 June 2021.
- ↑ 3.0 3.1 দাশগুপ্ত, মুনমুন. "নারীর অধিকার রক্ষায় অগ্রণী তিনি". anandabazar.com (in Bengali). Retrieved 2020-11-23.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 Layek, Raju (July 2013). "বাংলা সাহিত্যের আঙিনায় অনুরূপা দেবী". Archived 2016-08-16 at the Wayback Machine
- ↑ "অনুরূপা দেবী কবিতা মিলনসাগর Anurupa Debi Poetry MILANSAGAR". www.milansagar.com. Retrieved 2020-11-22.
- ↑ Devi, Anurupa (2002). Anurupa Devi-r Nirbachito Golpo. Kolkata: Dey's Publishing. p. 175. ISBN 81-7612-997-6.
- ↑ 7.0 7.1 Devi, Anurupa (2002). Anurupa Devi-r Nirbachito Golpo. Kolkata: Dey's Publishing. p. 176. ISBN 81-7612-997-6.
- ↑ Some of Indira (Surupa) Devi's novels like Sparshamani (1919), Parajita (1921), Pratyabartan (1922) etc.
- ↑ Sengupta, Subodhchandra (1998). Sansad Bangali charitabhidhan (in Bengali). Sahitya Samsad. ISBN 978-81-85626-65-9.
- ↑ "Special Endowment Medals". www.caluniv.ac.in. Calcutta University. Retrieved 13 December 2020.