ఎద్దు (ఆక్స్)
,_boy_on_ox-drawn_cart.jpg)
ఎద్దు అనేది పశువు జాతికి చెందిన మగ పెంపుడు జంతువు, దీనిని వృషభం అని కూడా అంటారు. దీనిని ఆంగ్లంలో ఆక్స్ అంటారు. ఒక ఆవు ఒక మగ దూడకు జన్మనిచ్చినప్పుడు, అది ఎద్దుగా మారుతుంది, ఆవు ఆడ దూడకు జన్మనిస్తే, అది కూడా ఆవుగా మారుతుంది. ఎద్దులను పొలాలను దున్నడం కోసం, బండ్లను లాగడం కోసం, అధిక బరువులు లాగించడం కోసం వంటి వ్యవసాయ అవసరాల కోసం దీనిని సాధారణంగా ఉపయోగిస్తారు. ఎద్దులు వాటి బలం, ఓర్పు, విధేయమైన స్వభావానికి ప్రసిద్ధి చెందాయి, చాలా శారీరక శ్రమ అవసరమయ్యే పనులకు వీటిని ఉపయోగిస్తారు. ఇవి శతాబ్దాలుగా పెంపుడు జంతువులుగా పెంచబడుతున్నాయి. ఒకప్పుడు పొలాలలో పనుల కోసం విరివిగా ఉపయోగించేవారు, ముఖ్యంగా గ్రామీణ ప్రాంతాలలో వీటిని ఎక్కువగా పెంచేవారు. అప్పుడు ఎద్దులతో చేసే పనులు నేడు యంత్రాలు, ఆధునిక సాంకేతికతతో భర్తీ చేయబడింది. అందువలన వీటిని పెంచే వారి సంఖ్య తగ్గింది. అయితే ఎద్దుల పెంపకం అధిక ఖర్చుతో కూడుకున్నప్పటికి, వాటి జాతి రక్షణ కోసం, వాటిపై ఉన్న అభిమానంతో ఆసక్తి ఉన్నవారు నేటికి వాటిని పెంచుతున్నారు. కొంతమంది వాటి మీద వచ్చే ఆదాయం కన్నా గొప్ప కోసం, ఎద్దుల పోటీలలో గెలిచేందు కోసం వీటిని ప్రత్యేకంగా పెంచుతున్నారు.
ఎద్దులలో ముఖ్యంగా చెప్పుకోదగ్గది ఒంగోలు గిత్త. వీటి ఠీవి, అందం, వీటి బలం వలన వీటికి ప్రపంచ వ్యాప్తంగా మంచి పేరు ఉంది. అందుకే వీటి ధరలు లక్షల్లో వుంటాయి. అందుకనే ఈ జాతి రక్షణ కోసం, వీటిని పెంచి పోషించే వారి గుర్తింపు కోసం ఎద్దుల పోటీలను పలు విభాగాలుగా నిర్వాహకులు నిర్వహిస్తుంటారు. ఎద్దుల పోటీలలో ముఖ్యంగా బండ లాగుడు పోటీలు పలు ప్రాంతాలలో అంగరంగ వైభవంగా నిర్వహిస్తుంటారు. ఈ పోటీలను చూసేందుకు ప్రజలు వేలాదిగా పాల్గొంటారు. ఈ పోటీలను ప్రజలు అత్యుత్సాహంతో చూస్తుంటారు, అందువలన ఈ పోటీలలో ఏవైనా అవంతరాలు జరగకుండా పోలీస్ బందోబస్తు ఏర్పాటు చేస్తారు.
ఎద్దుల యొక్క జాతి రక్షణ కోసం ముఖ్యంగా ప్రభుత్వాలు కొన్ని జాతుల ఎద్దులను రక్షించడానికి చర్యలు చేపట్టాయి. ఇది సాధారణంగా జాతి యొక్క సాంస్కృతిక, ఆర్థిక లేదా చారిత్రిక ప్రాముఖ్యతను, అలాగే దాని ప్రత్యేక జన్యు లక్షణాలను గుర్తించి చేయబడుతుంది.
ఉదాహరణకు, స్పెయిన్‌లో, ఫైటింగ్ ఎద్దుల పెంపకాన్ని రక్షించడానికి ప్రభుత్వం చట్టాలను అమలు చేసింది, ఇది బుల్‌ఫైటింగ్ కోసం పెంచబడే ఒక నిర్దిష్ట రకం ఎద్దు. పెంపకందారులు తమ జంతువులను నమోదు చేసుకోవడం, సంరక్షణ, చికిత్స యొక్క నిర్దిష్ట ప్రమాణాలను నిర్వహించడం, పెంపకం, ఎంపిక కోసం నిర్దిష్ట ప్రోటోకాల్‌లను అనుసరించడం వంటి అవసరాలను ఈ చట్టాలు కలిగి ఉంటాయి.
అదేవిధంగా, భారతదేశంలో, వివిధ రకాల ఎద్దులతో సహా దేశంలోని స్థానిక జాతుల పశువులను రక్షించడానికి, సంరక్షించడానికి ప్రభుత్వం నేషనల్ బ్యూరో ఆఫ్ యానిమల్ జెనెటిక్ రిసోర్సెస్‌ను ఏర్పాటు చేసింది. బ్యూరో ఈ జాతుల జన్యుశాస్త్రం, లక్షణాలపై పరిశోధనను నిర్వహిస్తుంది, డేటాను సేకరిస్తుంది, జన్యు వైవిధ్యాన్ని నిర్వహించడానికి, వారి మందల ఉత్పాదకతను మెరుగుపరచడానికి రైతులకు, పెంపకందారులకు సాంకేతిక సహాయాన్ని అందిస్తుంది.
మొత్తంమీద, ఎద్దుల జాతిని రక్షించడానికి ప్రభుత్వ ప్రయత్నాలు సాంస్కృతిక వారసత్వం, జీవవైవిధ్యం యొక్క ముఖ్యమైన అంశాలను సంరక్షించడానికి ఒక మార్గంగా చూడవచ్చు, అదే సమయంలో రైతులు, ఇతర వాటాదారుల ఆర్థిక ప్రయోజనాలకు మద్దతు ఇస్తుంది.