Jump to content

కంప్యూటర్ ఫ్యాన్

వికీపీడియా నుండి
ఆరు 80 mm ఫ్యాన్ ల 3D చిత్తరువు, ఈ రకపు ఫ్యానును సాధారణంగా వ్యక్తిగత కంప్యూటర్లలో ఉపయోగిస్తారు.
A small PC fan (30 mm, 2.56 CFM with 8,000 rpm) lying on top of a big one (250 mm, 124.71 CFM with 800 rpm)

కంప్యూటర్ ఫ్యాన్ అనగా కంప్యూటర్ క్రియాశీల శీతలీకరణ కోసం బయట నుండి కంప్యూటర్ లోకి చల్లగాలిని తీసుకునేందుకు, కంప్యూటరులోని వేడి గాలిని బయటకు తోసేందుకు, లేదా కంప్యూటరు లోని ఒక నిర్దిష్ట భాగాన్ని చల్లబరచుటకు హీట్ సింక్ అంతటా గాలిని కదిలించేందుకు కంప్యూటర్ కేసుకు జతపరచివున్న లేదా కంప్యూటర్ లోపల ఉన్న ఏదైనా ఫ్యాన్.ఇతర భాగాలను చల్లబరచడానికి గాలి హీట్ సింక్ గుండా వెళ్ళనివ్వండి . యాక్సియల్ ఫ్యాన్లు సాధారణంగా కంప్యూటర్లలో ఉపయోగించబడతాయి సెంట్రిఫ్యూగల్ ఫ్యాన్స్ కొన్నిసార్లు ఉపయోగించబడతాయి . శీతలీకరణ  ఫ్యాన్లు  ొన్ని ప్రామాణిక పరిమాణాలను కలిగి ఉంది, ఇవి 3-పిన్ లేదా 4-పిన్ ఫ్యాన్ ఎలక్ట్రానిక్ కనెక్టర్ ద్వారా శక్తిని కలిగి ఉంటాయి.

మొట్టమొదటి వ్యక్తిగత కంప్యూటర్లు వేడిని వెదజల్లడానికి సహజ ఉష్ణప్రసరణ ( నాన్-పవర్డ్ శీతలీకరణ ) ను ఉపయోగించవచ్చు, అయితే ఆధునిక కంప్యూటర్లు ఇతర ప్రభావవంతమైన ఉష్ణ వెదజల్లే పద్ధతులను ఉపయోగిస్తాయి. భాగాలను చల్లబరచడానికి, కంప్యూటర్ నుండి వేడి గాలిని బహిష్కరించడానికి చల్లని గాలిని కంప్యూటర్‌లోకి పంపించడానికి  ఇది కాంపోనెంట్‌పై విలీనం చేయబడిన ఫ్యాన్ అయితే, హీట్ సింక్ సాధారణంగా కలిపి , వేడిని వెదజల్లుతున్నప్పుడు గాలితో సంబంధం ఉన్న భాగాన్ని విస్తరించడానికి, తద్వారా వేడి వెదజల్లే ప్రభావాన్ని పెంచుతుంది. ఫ్యాన్ ని నియంత్రించాల్సిన అవసరం లేదు. కంప్యూటర్ BIOS (బేసిక్ ఇన్పుట్ / అవుట్పుట్ సిస్టమ్) కంప్యూటర్ అంతర్నిర్మిత ఫ్యాన్ వ్యవస్థ తిరిగే వేగాన్ని నియంత్రిస్తుంది.[1] వినియోగదారు ఈ ఫంక్షన్‌ను అదనపు శీతలీకరణ మాడ్యూల్‌తో భర్తీ చేయవచ్చు[2] లేదా వేర్వేరు వేగాలను సెట్ చేయడానికి మాన్యువల్ ఫ్యాన్ కంట్రోలర్ నాబ్‌ను జోడించవచ్చు. సెంట్రల్ ప్రాసెసింగ్ యూనిట్ క్రియాశీల ఉష్ణ వెదజల్లే భాగం మొదట ఇంటెల్ 80486 లో కనిపించింది 1997 లో అన్ని డెస్క్‌టాప్ కంప్యూటర్లకు ప్రమాణంగా మారింది. మదర్బోర్డు విస్తరణ కార్డు (కంప్యూటర్లో అతిపెద్ద వేడి జనించే ప్రదేశం ) కు చల్లని గాలిని నేరుగా వీచేందుకు ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ ఫాన్స్ ల ను వ్యవస్థాపించవచ్చు.

ప్రామాణిక అక్షసంబంధ ఫ్యాన్ వెడల్పు లేదా పొడవు ఎక్కువగా 40, 60, 80, 92, 120, 140, 200 లేదా 220 మిమీ. కేస్ ఫ్యాన్లు కంప్యూటర్లలో ఎక్కువగా కనిపించే ఉష్ణ విక్షేపం, కాబట్టి కాంతి-ఉద్గార డయోడ్‌లతో అమర్చగల కొన్ని అలంకార ఫ్యాన్ కూడా వున్నాయి , కొన్ని UV- ప్రతిస్పందించే ప్లాస్టిక్‌తో తయారు చేయబడ్డాయి లేదా అలంకరణ గ్రిల్స్‌ను ఉపయోగిస్తాయి. ఇది ఇంటెక్ ఫ్యాన్ అయితే, కేసులోకి దుమ్ము రాకుండా అంతర్గత భాగాలను జామ్ చేయకుండా నిరోధించడానికి ఎయిర్ ఫిల్టర్ వ్యవస్థాపించబడుతుంది . హీట్ సింక్ ముఖ్యంగా దుమ్ము జామ్లకు గురవుతుంది, ఎందుకంటే దుమ్ము వేడిని బాగా నిర్వహించదు, ఇది హీట్ సింక్ వేడి వెదజల్లే ప్రభావాన్ని త్వరగా క్షీణిస్తుంది.

వివిధ రకాల కంప్యూటర్ ఫ్యాన్ లు చట్రం ఫ్యాన్, విద్యుత్ సరఫరా ఫ్యాన్, CPU ఫ్యాన్, గ్రాఫిక్స్ కార్డ్ ఫ్యాన్, చిప్‌సెట్ ఫ్యాన్ , హార్డ్ డిస్క్ శీతలీకరణ ఫ్యాన్

సాధారణంగా, చదరపు ఫ్రేమ్ 120 మిమీ 140 మిమీ పరిమాణాలు కలిగిన ఫ్యాన్ లు ప్రధానంగా గేమింగ్ కంప్యూటర్లు వంటి ఎక్కువ శీతలీకరణ సామర్థ్యం అవసరమయ్యే పరిస్థితులలో లేదా శబ్దం పరిగణనల కారణంగా ఫ్యాన్ వేగం తక్కువగా ఉన్న పరిస్థితులలో ఉపయోగిస్తారు. పెద్ద ఫ్యాన్ సాధారణంగా కంప్యూటర్ కేసును చల్లబరుస్తాయి , పెద్ద హీట్ సింక్‌లు కలిగిన సిపియులు ఎటిఎక్స్ విద్యుత్ సరఫరా. శీతలీకరణ సామర్థ్యం అవసరం లేని చోట లేదా పెద్ద ఫ్యాన్ లను ఉపయోగించలేని అనువర్తనాల్లో చదరపు ఫ్రేమ్ పరిమాణం 80 మిమీ 92 మిమీ ఉన్న ఫ్యాన్ల ను ఉపయోగిస్తారు. చిన్న ఫ్యాన్ లు సాధారణంగా CPU లు, SFX విద్యుత్ సరఫరా, గ్రాఫిక్స్ కార్డులు నార్త్‌బ్రిడ్జ్ చిప్‌లను చిన్న హీట్ సింక్‌లతో చల్లబరచడానికి ఉపయోగిస్తారు.

మూలాలు

[మార్చు]
  1. Gordon, Whitson. "How to Auto-Control Your PC's Fans for Cool, Quiet Operation". How-To Geek (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-08-28.
  2. https://inventionduniya.in/how-to-solve-laptop-fan-heating-and-touchpad-problem/[permanent dead link]