కాశ్యప శిల్ప శాస్త్రము
భారతీయ శిల్పకళ ను పరిశీలిస్తే విభిన్న ప్రాంతీయ కళా రీతులు కనిపిస్తాయి. ఆలయ నిర్మాణానికి అవసరమైన శాస్త్రీయ విజ్ఞానమును గ్రంధరూపములో నిక్షిప్తము చేయబడి దక్షిణ భారత ఆలయ శిల్ప శైలికి ప్రామణిక గ్రంథముగా ఈనాటికి నిలచి ఉన్న గ్రంథము కాష్యప శిల్ప శాస్త్రము. శిల్ప (शशलप) పురాతన భారతీయ గ్రంథాలలో ఏదైనా కళ లేదా కళను సూచిస్తుంది , శిల్ప శాస్త్రం అంటే కళ , చేతిపనుల శాస్త్రం కేవలం రాళ్ళ మీద శిల్పాలు చెక్కటం మాత్రమే కాదు. కశ్యప మహర్షి సత్య కాండం, తర్క కాండం , జ్ఞాన కాండములు అనే మూడు గ్రంథాలు ఉపదేశించినట్లు వైఖాస ఆగమ శాస్త్రం చెపుతున్నది. [1].కాశ్యప శిల్ప శాస్త్రం లో 22 అధ్యాయాలు ఉన్నాయి , ఇందులో మూడువందల ఏడు రకాల శిల్పాల గురించి ,రకాలయిన దేవాలయాలు, కట్టడాల గురించిన వివరాలు సంస్కృత భాషలో ఉన్నాయి . ఇందులో పురాతన భారతదేశంలో ఆర్కిటెక్చరల్ సివిల్ ఇంజనీరింగ్ సిద్ధాంతం అభ్యాసంపై ప్రత్యేకమైన వివరణలు ఉన్నాయి.కళలు, చేతిపనులు, వాటి రూపకల్పన నియమాలు, సూత్రాలు ప్రమాణాలను వివరించే అనేక హిందూ గ్రంథాలకు ఇది మూలాధారం ఇది ఇది ఆర్కిటెక్చర్ ,ఐకానోగ్రఫీని , రంగులు, రాయి స్వభావాలు, దేవతా రూపాలు దేవాలయాలు నిర్మించాల్సిన స్థలాల నాణ్యతా అవసరాలు, ఎలాంటి చిత్రాలను వ్యవస్థాపించాలి, అవి తయారు చేయాల్సిన పదార్థాలు, వాటి కొలతలు, నిష్పత్తిలో, గాలి ప్రసరణ, ఆలయంలోని లైటింగ్ వివరాలు కూడా వుంటాయి.[2] కశ్యప శిల్ప శాస్త్రం (కెఎస్ 2 / 12-24) వాస్తు విష్ణు పురుషుడిని నారాయణ మహాజల అని పిలుస్తారు. ముఖంతో భూమిపై పడుకున్న వస్తుపురుషుడు ఆరాధన సమయంలో ఆకాశాన్ని ఎదుర్కోవటానికి తనను తాను మార్చుకుంటాడని బృహత్ సంహిత మనకు తెలియజేస్తుంది. శిల్ప శాస్త్రం ప్రపంచం గురించి వివరణ ఇస్తుంది; మంచి (శుభ) చెడు అంశాల వర్గీకరణ; అరిష్ట, సంక్షేమం, ఓటమికి కారణాలు; గృహాల నిర్మాణానికి సూచనలు; గ్రామం యొక్క విరాళాలు; పట్టణాలు , గ్రామాల ప్రణాళికలు మెదలైనవాటిమీద ఇందులో వివరణ ఉన్నది . ఈ శాస్త్రం ద్వారా సాంప్రదాయ ఆలయాన్ని ఎలా నిర్మించాలో వాటికి కావలసిన నిర్దిష్ట కొలతలు నిర్మాణ వివరాలను, అలాగే ప్రయోజనాలను కూడా తెలుసు కోవచ్చు. దీని ప్రకారం భవనం రూపకల్పనలో గాలి, భూమి, అగ్ని, నీరు, స్థలం అనే ఐదు అంశాలు కూడా ముఖ్యమైన అంశాలు. ఈ జ్ఞానం 5,000 సంవత్సరాల పురాతన హిందూ వచనం నుండి వచ్చింది, ఇది చైనీస్ ఫెంగ్ షుయ్ కంటే ముందే ఉంటుందని భావిస్తున్నారు. భారత దేశంలోని చాలా పురాతన ఆలయాలు ఈ కశ్యప శిల్ప శాస్త్రం ఆధారంగా నిర్మించ బడినాయి.[3]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Kasyapa Jananakanda | By Tirumala Tirupati Devasthanams". ebooks.tirumala.org. Retrieved 2020-07-02.
- ↑ SUVRATSUT (2017-09-23). Kashyapa Shilpa Shastra.
- ↑ "Visit Temples : Best Website for Visiting Temples in India". www.visittemples.com. Retrieved 2020-07-02.