కొడీన్
కొడీన్ లేదా మిథైల్ మార్ఫిన్ (Codeine or Methyl Morphine) ఒక రకమైన మందు. కోడిన్ అనేది నొప్పి మందు, ఇది తేలికపాటి నుండి మితమైన నొప్పికి చికిత్స చేయడానికి ఉపయోగిస్తారు. ఇది టాబ్లెట్ రూపంలో వస్తుంది , దగ్గును అణిచివేసే ప్రధాన పదార్థంగా వస్తుంది. మరో నొప్పి నివారణ టైలెనాల్ 3, ఎసిటమినోఫేన్‌తో కలిపి కోడైన్.కోడైన్ లో ఆక్సికోడోన్, హెరాయిన్ , మార్ఫిన్ ఉన్నాయి. కోడైన్ పేర్లలో దగ్గు సిరప్, స్కూల్‌బాయ్, కోటీస్ , టి-త్రీలు ఉన్నాయి. కోడైన్ ఆధారిత దగ్గు సిరప్ , కోడిన్ చాలా ప్రమాదకరమైనదిగా భావించే మత్తు మాదకము ,కొన్ని తక్కువ నియంత్రణలో ఉన్నందున (మార్ఫిన్ ఆక్సికాంటిన్ వంటివి), దాన్ని పొందడం, దుర్వినియోగం చేయడం చాలా సులభం. మార్ఫిన్, హైడ్రోకోడోన్ వంటి కోడైన్ రసాయనికంగా చాలా పోలి ఉన్నప్పటికీ ఇది ఉంది. తక్కువ శక్తివంతమైనది అయినప్పటికీ, కోడైన్ మార్ఫిన్ మాదిరిగానే ప్రభావాలను అందిస్తుంది [1]
చరిత్ర
[మార్చు]కోడైన్ ఒక ఫెనాన్ట్రేన్ ఓపియాయిడ్ ఉత్పన్నం. ఇది 2010 WHO మోడల్ జాబితాలో జాబితా చేయబడింది.పిల్లలకు అవసరమైన మందులు, నొప్పి నివారణకు అనాల్జేసిక్ గా వాడవచ్చు. కోడైన్ ఫాస్ఫేట్ సిఫార్సు చేయబడింది . పిల్లలలో మితమైన నొప్పి యొక్క ఉపశమనం కోసం విస్తృతంగా ఉపయోగిస్తారు. WHO నవీకరణను చేపట్టింది.పిల్లలలో క్యాన్సర్ నొప్పి ఉపశమనం ఉపశమన సంరక్షణపై 1998 WHO మార్గదర్శకాలలో,ఇతర వైద్య వ్యాధులు , పరిస్థితులకు పరిధిని విస్తరించింది. WHO మార్గదర్శకాలలో జారీ చేసిన సిఫారసుల నుండి కోడైన్ పుడుతుంది. అనారోగ్యంతో బాధపడుతున్న పిల్లలలో నొప్పిని కొనసాగించే ఫార్మకోలాజికల్ చికిత్స.(ప్రస్తుతం WHO మార్గదర్శకాల సమీక్ష కమిటీ సమీక్షలో ఉంది) . కోడైన్ ఫాస్ఫేట్ 15 mg టాబ్లెట్‌గా జాబితా చేయబడింది. నియోనేట్‌లో నొప్పి నివారణకు మోతాదు,పిల్లల కోసం WHO మార్గదర్శకాలకు ఈ మందును శిశువులు , పిల్లలు "0.5–1 mg / అవసరమైనప్పుడు ప్రతి 4–6 గంటలు; రోజుకు గరిష్టంగా 240 మి.గ్రాఉపయోగాలు [2]
కోడైన్ నొప్పి నివారిణి. ఆపరేషన్ లేదా గాయం తర్వాత, ఆస్పిరిన్, ఇబుప్రోఫెన్ ,పారాసెటమాల్ వంటి రోజువారీ నొప్పి నివారణ మందులు పని చేయనప్పుడు ఇది దీర్ఘకాలిక నొప్పికి కూడా ఉపయోగించబడుతుంది. కోడైన్ ను అతిసార చికిత్సకు కూడా ఉపయోగిస్తారు. ఇది మాత్రలుగా, మింగడానికి ఒక ద్రవంగా, ఇంజెక్షన్‌గా వస్తుంది. కోడైన్ ఇంజెక్షన్లు సాధారణంగా ఆసుపత్రిలో మాత్రమే ఇవ్వబడతాయి. మెదడుకు నరాల వెంట సంకేతాలను ఆపడం ద్వారా కోడైన్ పనిచేస్తుంది. కోడైన్ యొక్క దుష్ప్రభావాలు మలబద్ధకం, జబ్బు,వికారం,నిద్ర ఎక్కువగా ఉండటం , కానీ నొప్పిని తగ్గించడానికి తీసుకుంటే ఇది చాలా అరుదు . దుష్ప్రభావాలు వచ్చే అవకాశం ఉన్నందున కోడైన్ తీసుకునేటప్పుడు మద్యం తాగకపోవడమే మంచిది.12 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్న పిల్లలకు కోడైన్ ఇవ్వవద్దు. పారాసెటమాల్, ఇబుప్రోఫెన్ వంటి రోజువారీ నొప్పి నివారణ మందులు పని చేయకపోతే 12 నుండి 18 సంవత్సరాల పిల్లలకు మాత్రమే కోడైన్ మందును ఇవ్వవలెను . కిడ్నీ , ఊపిరి తిత్తుల వ్యాధులు, రక్త ప్రసరణ ( లొ బి.పి ) వంటివి ఉంటే డాక్టర్లు మందులు వ్రాసే టపుడు ఈ వ్యాధుల సమస్యలను తెలుసుకొని కోడీన్ మందును సూచిస్తారు [3]
ఈ మందు యొక్క సమ్మతించబడిన ఉపయోగాలు:
చరిత్ర
[మార్చు]
కొడీన్ ఓపియమ్ (Opium) నుండి తయారుచేసే ఆల్కలాయిడు. ఈ మొక్కల్ని ప్రపంచవ్యాప్తంగా పెంచుతున్నారు. కొడీన్ ఎక్కువగా మార్ఫిన్ నుండి మిథైలేషన్ ద్వారా తయారుచేస్తున్నారు. దీనిని మొదటిసారిగా 1832లో ఫ్రాన్స్ కు చెందిన జీన్ పియరీ రాబికెట్ (Jean-Pierre Robiquet) తయారుచేశారు.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Codeine Addiction and Abuse". Addiction Center (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-11-13.
- ↑ "Codeine phosphate tablets for pain in children" (PDF). who.int/selection_medicines/committees. 2020-11-13. Retrieved 2020-11-13.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ "Codeine: medicine to treat pain and diarrhoea. Also a cough syrup". nhs.uk (in ఇంగ్లీష్). 2018-09-12. Retrieved 2020-11-13.