చనిపోయే హక్కు
చనిపోయే హక్కు అనేది మానవులు తమ జీవితాలను ముగించుకోవడానికి లేదా స్వచ్ఛంద అనాయాసానికి[1] (Voluntary euthanasia) గురయ్యే స్వేచ్ఛపై ఆధారపడిన భావన. స్వచ్ఛంద మరణాన్ని .ప్రాణాంతక అనారోగ్యం లేదా నయం చేయలేని నొప్పి కారణంగా జీవించడం కొనసాగించకూడదనుకునే వారికి సహాయక ఆత్మహత్య ద్వారా లేదా జీవితకాలం పొడిగించే చికిత్సను నిలిపివేయడం ద్వారా ఒకరి స్వంత జీవితాన్ని ముగించే హక్కుగా ఇది నిర్వచించబడింది. ఈ నిర్ణయం తీసుకునే అధికారం ఎవరికి వస్తుందనే ప్రశ్న తరచుగా చర్చనీయాంశమైంది. ఈ దృక్పథాన్ని యాంటీ-నేటలిజం కోణం నుండి అర్థం చేసుకోవచ్చు : అతను లేదా ఆమె జన్మించాడో లేదో ఎవరూ నిర్ణయించలేరు, కాబట్టి ప్రజలు తమ స్వంత జీవితం, మరణంపై నిర్ణయాధికారాన్ని ఉపయోగించగలగాలి (లేదా కాదు).
చనిపోయే హక్కు యొక్క ప్రతిపాదకులు తరచుగా దానిని స్వీయ-యాజమాన్యంతో ముడిపెడతారు : వ్యక్తుల శరీరాలు వారికి చెందినవి, కాబట్టి వారు వారితో ఇష్టానుసారం చేయవచ్చు. ఏది ఏమైనప్పటికీ, హేతుబద్ధత లేని ఆత్మహత్యలను నిరోధించడం జాతీయ ప్రయోజనాలకు సంబంధించినది అనే వాదన తరచుగా జరుగుతుంది .ఈ హక్కు మానవుని జీవితాన్ని ముగించడానికి లేదా స్వచ్ఛంద అనాయాసానికి లోనయ్యే స్వేచ్ఛకు మద్దతు ఇస్తుంది.
నైతిక దృక్పథాలు[మార్చు]
జీవితం విలువకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వడం వైద్యం యొక్క పురోగతికి దారితీసింది.పూర్తిగా కోల్పోయిన వారు ఆత్మహత్య చేసుకునే హక్కును కలిగి ఉంటారని, కానీ అహింసా మార్గాల ప్రాయోపవేశం అని హిందూ మతం పేర్కొంది . జైనమతం కూడా ఇదే విధమైన అభ్యాసాన్ని కలిగి ఉంది ఇతర మతాలు చనిపోయే హక్కుపై మిశ్రమ అభిప్రాయాలను కలిగి ఉన్నాయి. ఉదాహరణకు, కాథలిక్కులు ఆత్మహత్యను తీవ్రమైన పాపంగా పరిగణిస్తారు
భారతదేశంలో, కొన్ని సంప్రదాయ, మతపరమైన ఆచరణలు ఉన్నాయి, వీటిని "ప్రయోపవేశం", "సంతర",, "సమాధి" అని పిలుస్తారు. ఈ ఆచరణలలో, వ్యక్తులు ఆహారం లేదా ధ్యానం ద్వారా తమ జీవితాలను త్యజించడానికి నిర్ణయించుకోవచ్చు.[2]
ప్రయోపవేశం అనేది ఆహారం స్వీకరించడానికి నిరాకరించడం ద్వారా ప్రాణత్యాగం చేయడం. ఇది ఒక చాలా పురాతన ఆచరణ, ఇది భారతదేశంలోని అనేక మతాలలో కనిపిస్తుంది. ప్రయోపవేశం అనేది చాలా బాధాకరమైన ప్రక్రియ, ఇది కొన్నిసార్లు అనేక రోజులు లేదా వారాల్లో వ్యవధిలో ఉంటుంది.
సంతర అనేది ఒక శక్తివంతమైన మంత్రాన్ని పఠించడం ద్వారా మరణం పొందడం. ఇది ఒక మరింత అరుదైన ఆచరణ, ఇది హిందూ మతంలో కనిపిస్తుంది. సంతర అనేది చాలా ప్రమాదకరమైన ఆచరణ,
సమాధి అనేది ధ్యానం ద్వారా మరణం పొందడం. ఇది ఒక మరింత ఆధ్యాత్మిక ఆచరణ, ఇది హిందూ మతం, జైన మతం,, బౌద్ధమతంలో కనిపిస్తుంది.
ఈ ఆచరణలు చాలా కాలంగా భారతదేశంలో ఉన్నాయి,, ఇప్పటికీ కొంతమంది ప్రజలు వాటిని అనుసరిస్తారు. ఈ ఆచరణలను విశ్వసించేవారు, వారు తమ జీవితాలను త్యజించడం ద్వారా మరింత ఉన్నతమైన స్థాయికి చేరుకోవచ్చని నమ్ముతారు.
భారతదేశంలో ఎలాంటి యుథనేసియా అయినా చట్టవ్యతిరేకం భారతదేశంలో ఆత్మహత్యకు ప్రేరేపించడం సెక్షన్ 306 IPC ప్రకారం శిక్షార్హమైనది. సెక్షన్ 309ని హైకోర్టులు, సుప్రీంకోర్టుల ముందు అనేకసార్లు సవాలు చేశారు.[3] భారతదేశంలో అనాయాస చట్టం క్రియాశీల, నిష్క్రియాత్మక అనాయాస మధ్య తేడాను చూపుతుంది. రోగి యొక్క (లేదా బంధువుల) సమ్మతి, రోగి బ్రెయిన్ డెడ్ లేదా పెర్సిస్టెంట్ వెజిటేటివ్ స్టేట్ (PVS) వంటి స్థితిలో ఉన్న కఠినమైన షరతులకు లోబడి 2018 నుండి భారతదేశంలో నిష్క్రియాత్మక అనాయాస మరణాన్ని సుప్రీం కోర్ట్ కఠినమైన షరతులలో అరుణా షాన్‌బాగ్‌కు సంబంధించిన కేసు సందర్భంగా[4] భారతదేశంలో నిష్క్రియాత్మక అనాయాసని చట్టబద్ధం చేసింది. 2016 జూన్ నాటికి, ఆస్ట్రేలియా, కెనడా, కొలంబియా, బెల్జియం, లక్సెంబర్గ్, నెదర్లాండ్స్, స్విట్జర్లాండ్‌లలో కొన్ని రకాల స్వచ్ఛంద అనాయాస చట్టబద్ధం .
వాదనలు[మార్చు]
చనిపోయే హక్కుకు మద్దతు ఇచ్చే వాదనలు:
- మనిషికి జీవించే హక్కు ఉంటే, చనిపోయే హక్కు కూడా ఉండాలి.
- మరణం అనేది సహజమైన ప్రక్రియ, కాబట్టి రోగులు దానిని కోరకుండా నిషేధించే చట్టాలు ఉండకూడదు.
- మన జీవితాంతం మనం చేసేది ఇతరులను పరిగణనలోకి తీసుకోవలసిన అవసరం లేదు.
- అనాయాసను సరిగ్గా నియంత్రించినట్లయితే, మేము ఫలితంగా వచ్చే జారే వాలును నివారించవచ్చు, ఆత్మహత్య చేసుకున్న రోగులు వారి లక్ష్యాలను సాధించడానికి చట్టవిరుద్ధమైన ప్రత్యామ్నాయాలను వెతకకుండా నిరోధించవచ్చు.
చనిపోయే హక్కుకు వ్యతిరేకతలో ఇవి ఉన్నాయి:
- చనిపోయే హక్కును గుర్తించడం అనేది అనేక అనాలోచిత, తీవ్రమైన పరిణామాలను కలిగి ఉండే జారే వాలు పతనాన్ని ఆహ్వానిస్తుంది.
- మరణించే హక్కు వారి జీవితాలను ముగించాలని భావిస్తున్న వారిపై, ఈ ప్రక్రియను నిర్వహించే వారిపై అదనపు ఒత్తిడిని కలిగిస్తుంది, ఇది మానవీయ, వైద్య ప్రమాణాల ప్రకారం అనైతికమైనది.
- ఆత్మహత్యకు అనుమతించడం అనేది సమాజానికి పనికిరాని వ్యక్తిని "వదిలివేయడం".
- చనిపోయే హక్కును గుర్తించడం వలన మరణిస్తున్న రోగులు ఈ హక్కును వినియోగించుకుంటారనే అంచనాను సృష్టిస్తుంది, ఇది ఉపశమన, జీవితాంతం సంరక్షణలో తగ్గింపుకు దారి తీస్తుంది
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ "అనాయాస యొక్క అర్థం (ఇది ఏమిటి, భావన , నిర్వచనం) - Expresiones 2023". Ninanelsonbooks. 2023. Retrieved 2023-11-06.
- ↑ "'గౌరవంగా చనిపోవటం కూడా మానవ హక్కే' - సుప్రీంకోర్టు". BBC News తెలుగు. 2018-02-20. Retrieved 2023-11-06.
- ↑ Sinha, Anubha (2022-08-22). "Euthanasia – Right To Die With Dignity". www.livelaw.in (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2023-11-06.
- ↑ "Supreme Court perceives 'living will' of critically ill patients, allows passive euthanasia". India Today (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2023-11-06.