భారత అణుశక్తిశాఖ మంత్రి
(డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ అటామిక్ ఎనర్జీ నుండి దారిమార్పు చెందింది)
| భారత అణుశక్తిశాఖ మంత్రి | |
|---|---|
| దస్త్రం:Department of Atomic Energy.svg | |
| Logo of DAE Motto: Atoms in the Service of the Nation | |
| Department అవలోకనం | |
| స్థాపనం | 3 ఆగస్టు 1954 |
| అధికార పరిధి | Government of India |
| ప్రధాన కార్యాలయం | Mumbai, Maharashtra, India[1] |
| వార్ర్షిక బడ్జెట్ | ₹25,078.49 crore (US$3.1 billion) (2023-24 est)[2] |
| Minister responsible | Narendra Modi, Prime Minister |
| Deputy Minister responsible | Jitendra Singh, Minister of State in the Department of Atomic Energy |
| Department కార్యనిర్వాహకుడు/ | Ajit Kumar Mohanty, Secretary of Atomic Energy and Chairman, Atomic Energy Commission |
| Parent Department | Prime Minister's Office |
| Child agencies | Atomic Energy Commission Atomic Energy Regulatory Board |
డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ అటామిక్ ఎనర్జీ ( DAE ) ( IAST : పరమాణు Ūrjā Vibāga ) భారతదేశంలోని మహారాష్ట్రలోని ముంబైలో ప్రధాన కార్యాలయాన్ని కలిగి ఉన్న భారత ప్రభుత్వ విభాగం. DAE 1954లో జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ మొదటి మంత్రిగా, హోమీ భాభా కార్యదర్శిగా స్థాపించబడింది.[3][4]
అపెక్స్ బోర్డు
[మార్చు]- అటామిక్ ఎనర్జీ కమిషన్ (AEC), ముంబై , మహారాష్ట్ర
నియంత్రణ మండలి సంస్థ
[మార్చు]- అటామిక్ ఎనర్జీ రెగ్యులేటరీ బోర్డ్ (AERB), ముంబై , మహారాష్ట్రకు AEC ద్వారా కొన్ని నియంత్రణ అధికారాలు ఇవ్వబడ్డాయి.
పరిశోధన & అభివృద్ధి రంగం
[మార్చు]- భాభా అటామిక్ రీసెర్చ్ సెంటర్ (BARC), ముంబై , BARC కి అనుబంధంగా ఉన్న పరిశోధనా సంస్థలు
- అటామిక్ మినరల్స్ డైరెక్టరేట్ ఫర్ ఎక్స్‌ప్లోరేషన్ అండ్ రీసెర్చ్ (AMD), హైదరాబాద్
- ఇందిరా గాంధీ సెంటర్ ఫర్ అటామిక్ రీసెర్చ్ (IGCAR), కల్పాక్కం , తమిళనాడు
- రాజా రామన్న సెంటర్ ఫర్ అడ్వాన్స్‌డ్ టెక్నాలజీ (RRCAT), ఇండోర్
- వేరియబుల్ ఎనర్జీ సైక్లోట్రాన్ సెంటర్ (VECC), కోల్‌కతా
- గ్లోబల్ సెంటర్ ఫర్ న్యూక్లియర్ ఎనర్జీ పార్టనర్‌షిప్ (GCNEP), బహదూర్‌ఘర్ , హర్యానా
పబ్లిక్ సెక్టార్
[మార్చు]- ఎలక్ట్రానిక్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (ECIL), హైదరాబాద్
- ఇండియన్ రేర్ ఎర్త్స్ లిమిటెడ్ (IREL), ముంబై
- యురేనియం కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (UCIL), సింగ్‌భూమ్
- న్యూక్లియర్ పవర్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (NPCIL), ముంబై , మహారాష్ట్ర
- భారతీయ నభ్కియ విద్యుత్ నిగమ్ లిమిటెడ్ (భవిని), కల్పక్కం , తమిళనాడు
పారిశ్రామిక సంస్థలు
[మార్చు]- భారీ నీటి బోర్డు (HWB), ముంబై
- న్యూక్లియర్ ఫ్యూయల్ కాంప్లెక్స్ (NFC), హైదరాబాద్
- బోర్డ్ ఆఫ్ రేడియేషన్ & ఐసోటోప్ టెక్నాలజీ (BRIT), ముంబై
సేవా సంస్థలు
[మార్చు]- డైరెక్టరేట్ ఆఫ్ కన్స్ట్రక్షన్, సర్వీసెస్ అండ్ ఎస్టేట్ మేనేజ్‌మెంట్ (DAE) (DCSEM), ముంబై
- డైరెక్టరేట్ ఆఫ్ పర్చేజ్ అండ్ స్టోర్స్ (DAE) (DPS), ముంబై
- జనరల్ సర్వీసెస్ ఆర్గనైజేషన్ (DAE) (GSO), కల్పక్కం
విశ్వవిద్యాలయాలు
[మార్చు]- హోమీ భాభా నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ , ముంబై
- టాటా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫండమెంటల్ రీసెర్చ్ , ముంబై
- టాటా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫండమెంటల్ రీసెర్చ్ , హైదరాబాద్
ఎయిడెడ్ రంగం
[మార్చు]- నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ రీసెర్చ్ (NISER), జటాని
- నేషనల్ బోర్డ్ ఫర్ హయ్యర్ మ్యాథమెటిక్స్ ( NBHM ), న్యూఢిల్లీ
- అటామిక్ ఎనర్జీ ఎడ్యుకేషన్ సొసైటీ ( AEES ), ముంబై
- టాటా మెమోరియల్ సెంటర్ , ముంబై
- సెంటర్ ఫర్ ఎక్సలెన్స్ ఇన్ బేసిక్ సైన్సెస్
- సాహా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ న్యూక్లియర్ ఫిజిక్స్ (SINP), కోల్‌కతా
- ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫిజిక్స్ , భువనేశ్వర్
- హరీష్-చంద్ర పరిశోధనా సంస్థ (HRI), అలహాబాద్
- ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మ్యాథమెటికల్ సైన్సెస్ (IMSc), చెన్నై
- ఇన్స్టిట్యూట్ ఫర్ ప్లాస్మా రీసెర్చ్ , గాంధీనగర్
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Department of Atomic Energy, Government of India". Dae.gov.in. 2009-11-03. Archived from the original on 1 October 2018. Retrieved 2011-02-16.
- ↑ "DEPARTMENT OF ATOMIC ENERGY" (PDF). Union Budget. 1 February 2021. Archived (PDF) from the original on 26 May 2020. Retrieved 6 February 2021.
- ↑ "Department of Atomic Energy, Government of India". Dae.gov.in. 2009-11-03. Archived from the original on 1 October 2018. Retrieved 2010-08-06.
- ↑ Kajari Kamal (2022). Kautilya's Arthashastra: Strategic Cultural Roots of India's Contemporary Statecraft. Taylor & Francis. p. 74. ISBN 9781000637472.