సెంటర్ ఫర్ ఎక్సలెన్స్ ఇన్ బేసిక్ సైన్సెస్
| దస్త్రం:UM DAE CBS logo.gif | |
| రకం | సైన్స్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ రీసెర్చ్ ఇన్ స్టిట్యూట్ |
|---|---|
| స్థాపితం | 17 సెప్టెంబర్ 2007 |
| డైరక్టరు | డాక్టర్ ఆర్.కె.వత్స |
| స్థానం | ముంబై, మహారాష్ట్ర, భారతదేశం |
| కాంపస్ | యూనివర్శిటీ ఆఫ్ ముంబై, కలినా క్యాంపస్ |
| జాలగూడు | cbs.ac.in |
సెంటర్ ఫర్ ఎక్సలెన్స్ ఇన్ బేసిక్ సైన్సెస్ (హిందీ: యుఎమ్-డిఎఇ సిఇబిఎస్) అనేది ముంబై విశ్వవిద్యాలయానికి అనుబంధంగా ఉన్న ఒక స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన సంస్థ. యూనివర్సిటీ సహకారంతో డిపార్ట్ మెంట్ ఆఫ్ అటామిక్ ఎనర్జీ (డీఏఈ) దీనిని ముంబై విశ్వవిద్యాలయంలో ఏర్పాటు చేసింది. ఈ సంస్థ అండర్ గ్రాడ్యుయేట్ సైన్స్ విద్య, పరిశోధన అవకాశాలను అందిస్తుంది. అండర్ గ్రాడ్యుయేట్ స్థాయిలో దేశంలో ప్రాథమిక సైన్స్ విద్య నాణ్యతను మెరుగుపరచడం, దేశంలోని వివిధ శాస్త్రీయ పనుల కోసం శాస్త్రవేత్తల సమూహాన్ని అభివృద్ధి చేయడం దీని లక్ష్యం. 2007 సెప్టెంబరు 17న భారత ప్రభుత్వ ప్రిన్సిపల్ సైంటిఫిక్ అడ్వైజర్ డాక్టర్ ఆర్.చిదంబరం ఈ ఇన్స్టిట్యూట్ను ప్రారంభించారు. 2016 లో ఈ సంస్థకు భారత ప్రభుత్వం అణుశక్తి విభాగం కింద "ఎయిడెడ్ ఇన్స్టిట్యూషన్" హోదాను ఇచ్చింది.[1]
ముంబైలోని టాటా ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫండమెంటల్ రీసెర్చ్ మాజీ డీన్ ప్రొఫెసర్ దీపక్ మాథుర్ ఈ సంస్థ వ్యవస్థాపక డైరెక్టర్. టాటా ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫండమెంటల్ రీసెర్చ్ లో సీనియర్ ప్రొఫెసర్ (కెమికల్ సైన్సెస్)గా పనిచేసిన ప్రొఫెసర్ రామకృష్ణ వి హోసూర్ 2014లో భారత ప్రభుత్వం పద్మశ్రీ పురస్కారంతో సత్కరించారు. ఈ కేంద్రానికి మూడవ డైరెక్టర్ గా డాక్టర్ విమల్ కుమార్ జైన్ (18 అక్టోబర్ 2017 నుండి 17 అక్టోబర్ 2022 వరకు) ఉన్నారు. డాక్టర్ ఆర్.కె.వత్స 2022 అక్టోబరు 18 నుండి తాత్కాలిక డైరెక్టర్గా బాధ్యతలు స్వీకరించారు.ప్రస్తుతం, ప్రొఫెసర్ జెసింటా డిసౌజా ఈ కేంద్రాన్ని పర్యవేక్షిస్తూ తాత్కాలిక డైరెక్టర్గా బాధ్యతలు నిర్వర్తిస్తున్నారు. ఆమె తాత్కాలిక నాయకత్వం కొనసాగింపు, సమర్థవంతమైన నిర్వహణను నిర్ధారిస్తుంది.
సంస్థ
[మార్చు]ఈ స్వయంప్రతిపత్తి సంస్థను భారత ప్రభుత్వ అణుశక్తి శాఖ కార్యదర్శి నేతృత్వంలోని పాలక మండలి నిర్వహిస్తుంది, ఇది సంస్థకు అత్యున్నత నిర్ణయాధికార సంస్థ. పాలక మండలిలో శాస్త్రవేత్తలు, విద్యావేత్తలు, అనుబంధ సంస్థలకు చెందిన ప్రొఫెసర్లు ఉంటారు.
అకడమిక్ కార్యకలాపాలకు సంబంధించిన విషయాలను ప్రముఖ శాస్త్రవేత్త ప్రొఫెసర్ జై పాల్ మిట్టల్ నేతృత్వంలోని అకడమిక్ బోర్డు నిర్వహిస్తుంది. ఆయన కంటే ముందు ప్రొఫెసర్ ఎంఎస్ రఘునాథన్, ప్రొఫెసర్ శశికుమార్ చిత్రే బోర్డు చైర్మన్లుగా ఉన్నారు.[2]
క్యాంపస్
[మార్చు]ముంబైలోని శాంతాక్రజ్(ఈ)లోని యూనివర్సిటీ ఆఫ్ ముంబై కలినా క్యాంపస్ నుండి సిఇబిఎస్ పనిచేస్తుంది. విశ్వవిద్యాలయ ప్రాంగణంలోని అన్నభావు సాథే భవన్ సమీపంలోని ప్రీఫాబ్రికేటెడ్ (ప్రీ-ఫ్యాబ్) భవనాలు తరగతి గదులు, లైబ్రరీ, కంప్యూటర్ ల్యాబ్, కెమిస్ట్రీ, బయాలజీ అండర్ గ్రాడ్యుయేట్ ప్రయోగశాలలుగా పనిచేస్తాయి. కొన్ని ప్రయోగశాలలు ముంబై విశ్వవిద్యాలయం నానో సైన్సెస్ బిల్డింగ్ సమీపంలోని నలంద అనే కొత్త పరిపాలన, అధ్యాపక భవనానికి మారాయి.
ప్రస్తుతం సీఈబీఎస్ విద్యార్థులను నలంద సమీపంలోని తక్షశిల భవనంలో, అన్నభావు సాథే భవన్ సమీపంలోని ప్రీ ఫ్యాబ్ గదుల్లో ఉంచారు. ఈ సంస్థ అందించే సౌకర్యాలతో పాటు, ముంబై విశ్వవిద్యాలయం తన స్వంత సౌకర్యాలను కూడా విద్యార్థులకు అందిస్తుంది, వీటిలో లైబ్రరీ (జవహర్ లాల్ నెహ్రూ విశ్వవిద్యాలయం లైబ్రరీ), క్రీడా సౌకర్యాలు ఉన్నాయి.
ప్రవేశాలు
[మార్చు]అండర్ గ్రాడ్యుయేట్ కోర్సుల్లో చదువుతున్న విద్యార్థులను నేషనల్ ఇన్ స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ రీసెర్చ్, జటానీ ఉపయోగించే నేషనల్ ఎంట్రన్స్ స్క్రీనింగ్ టెస్ట్ (నెస్ట్) ద్వారా ఎంపిక చేస్తారు.
ఎంపికైన విద్యార్థులను కౌన్సెలింగ్, సీఈబీఎస్ లో ప్రవేశానికి పిలుస్తారు. ఆగస్టు 2023 నుండి, సిఇబిఎస్ జాతీయ విద్యా విధానం 2020 ను ఆమోదించింది.
గ్రాడ్యుయేట్ విద్యార్థులను మాస్టర్స్ డిగ్రీలో కొన్ని ప్రమాణాలకు లోబడి ఇంటర్వ్యూ ద్వారా ఎంపిక చేస్తారు. బయాలజీ, కెమిస్ట్రీ, మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్ నాలుగు సబ్జెక్టుల్లో పీహెచ్ డీలో ప్రవేశం లభిస్తుంది.
విద్యా కార్యాలయం
[మార్చు]ఇన్స్టిట్యూట్ అకడమిక్ పనిని, ముఖ్యంగా విద్యార్థుల బోధన, మూల్యాంకనాన్ని సులభతరం చేయడానికి, ప్రారంభించడానికి, సమన్వయం చేయడానికి సంస్థ అకడమిక్ బోర్డు ఉనికిలో ఉంది. ఇది గత, వర్తమాన విద్యార్థులందరి గ్రేడ్లు, అకడమిక్ రికార్డుల భాండాగారంగా పనిచేస్తుంది.
విభాగాలు, పరిశోధన కార్యకలాపాలు
[మార్చు]ఈ సంస్థలో ప్రస్తుతం 4 విభాగాలు ఉన్నాయిః
- భౌతికశాస్త్రం
- గణితం
- రసాయన శాస్త్రం
- జీవశాస్త్ర శాస్త్రాలు
న్యూక్లియర్ ఫిజిక్స్, ఆస్ట్రోఫిజిక్స్, ఫ్రీ ఎలక్ట్రాన్ లేజర్స్, బయోఫిజిక్స్, జెనెటిక్స్, కెమికల్ బయాలజీ, సెల్ అండ్ డెవలప్ మెంట్ బయాలజీ, క్యాన్సర్ బయాలజీ అండ్ థెరప్యూటిక్స్ లో టీఐఎఫ్ ఆర్, బార్క్, ఇన్ స్టిట్యూట్ ఆఫ్ కెమికల్ టెక్నాలజీ (యూడీసీటీ) వంటి సంస్థలతో కలిసి సీఈబీఎస్ లో వివిధ పరిశోధనలు జరుగుతున్నాయి.
విద్యార్థి జీవితం, సంస్కృతి
[మార్చు]సిబిఎస్ గా పిలువబడే యుఎమ్-డిఎఇ సిఇబిఎస్ విద్యార్థులు ముంబై విశ్వవిద్యాలయం కాళినా క్యాంపస్ లోని తక్షశిల భవనం, ప్రీ ఫ్యాబ్రికేటెడ్ హౌసింగ్ నిర్మాణాలలో నివసిస్తున్నారు. గ్రంథాలయం, కామన్ రూం, మెయింటెనెన్స్, మెస్ సౌకర్యాలను సంస్థ కల్పిస్తుంది. దీంతోపాటు సీఈబీఎస్, యూనివర్సిటీ అందించే క్రీడా సౌకర్యాలను విద్యార్థులు వినియోగించుకోవచ్చు.
సమ్మర్ అసోసియేట్ రీసెర్చ్ ప్రోగ్రామ్ (ఎస్ఏఆర్పీ)
[మార్చు]కెమిస్ట్రీ (ఆర్గానిక్, ఇనార్గానిక్ అండ్ ఫిజికల్), బయాలజీ, మ్యాథమెటిక్స్, ఫిజిక్స్ (ఆస్ట్రానమీ, కండెన్స్డ్ మ్యాటర్, క్వాంటమ్ మెకానిక్స్) తదితర విభాగాల్లో B.Sc లేదా ఇంటిగ్రేటెడ్ M.Sc చదువుతున్న 2015 నుంచి సీఈబీఎస్ 2 నెలల ఇంటర్న్షిప్ అవకాశాన్ని అందిస్తోంది. [3]
ఇవి కూడా చూడండి
[మార్చు]- భారతదేశంలోని విశ్వవిద్యాలయాల జాబితా
- భారతదేశంలోని స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన ఉన్నత విద్యా సంస్థల జాబితా
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "CBS Status" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2018-12-25.
- ↑ "CBS Members". Archived from the original on 2019-02-22.
- ↑ "Summer Associate Research Programme (SARP) at UM-DAE Centre for Excellence in Basic Sciences". Archived from the original on 2019-02-22.