పార్కిన్సన్స్ వ్యాధి

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search

పార్కిన్సన్స్ వ్యాధి అనేది కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థలో సంభవించే దీర్ఘకాలిక క్షీణత రుగ్మత. ఇది ప్రధానంగా మోటారు వ్యవస్థను, అనగా శరీర అవయవ చలనమును ప్రభావితం చేస్తుంది.[1] వ్యాధి తీవ్ర పడే కొద్ది, నాన్ మోటార్ లక్షణాలు సర్వసాధారణం అవుతాయి. ఈ వ్యాధి లక్షణాలు సాధారణంగా నెమ్మదిగా బయటపడతాయి.[1] వ్యాధి ప్రారంభంలో, చాలా స్పష్టమైన లక్షణాలు అంటే వణుకు, బిగుసుకు పోవడం , కదలిక మందగించడం, నడకలో ఇబ్బంది వంటివి ఉంటాయి. ఆలోచించడం, ప్రవర్తనా సమస్యలు కూడా సంభవించవచ్చు. వ్యాధి యొక్క అధునాతన దశలలో చిత్తవైకల్యం, జ్ఞాపక శక్తి తగ్గటం సాధారణం అవుతుంది.ఈ వ్యాధి ఉన్న వారిలో, మూడవ వంతు వారికి విచారం, ఆందోళన చెందటం సాధారణం. ఇతర లక్షణాలు ఇంద్రియ, నిద్ర, మానసిక సమస్యలు. ప్రధాన మోటారు లక్షణాలను సమిష్టిగా "పార్కిన్సోనిజం" లేదా "పార్కిన్సోనియన్ సిండ్రోమ్" అని పిలుస్తారు.[2]

సంకేతాలు, లక్షణాలు[మార్చు]

Black and white picture of a male with PD stooping forward as he walks. He is viewed from the left side and there is a chair behind him.
పార్కిన్సన్ వ్యాధితో బాధపడుతున్న వ్యక్తి 1892 లో చిత్రీకరించిన వంగిన నడక భంగిమను పప్రదర్శన[3]
French signature reads "Catherine Metzger 13 Octobre 1869"
పార్కిన్సన్స్ వ్యాధితో బాధపడుతున్న వ్యక్తి యొక్క చేతివ్రాత[4]

పార్కిన్సన్ వ్యాధిలో గుర్తించదగిన లక్షణాలు కదలిక ("మోటారు") కు సంబంధించినవి.[5] స్వయంప్రతిపత్త పనిచేయకపోవడం, న్యూరోసైకియాట్రిక్ సమస్యలు (మానసిక స్థితి, జ్ఞానం, ప్రవర్తన లేదా ఆలోచన మార్పులు), ఇంద్రియ (ముఖ్యంగా వాసన యొక్క మారుతున్న భావం), నిద్ర ఇబ్బందులు వంటి మోటారు-కాని లక్షణాలు కూడా సాధారణం. రోగ నిర్ధారణ సమయంలో ఈ మోటారు-కాని లక్షణాలు కొన్ని ఉండవచ్చు.[5]

మోటార్[మార్చు]

విశ్రాంతి సమయంలో చెయ్యి నెమ్మదిగా వణుకు, ప్రభావిత చేయి యొక్క స్వచ్ఛంద కదలిక సమయంలో, నిద్ర యొక్క లోతైన దశలలో అదృశ్యమవటం అనేవి అత్యంత సాధారణ ప్రదర్శన సంకేతం. ఇది సాధారణంగా ఒక చేతిలో మాత్రమే కనిపిస్తుంది, కానీ చివరికి వ్యాధి పెరుగుతున్న కొద్దీ రెండు చేతులను ప్రభావితం చేస్తుంది. పార్కిన్సన్స్ వ్యాధి ప్రకంపన యొక్క ఫ్రీక్వెన్సీ 4, 6 హెర్ట్జ్(సైకిల్స్ పర్ సెకండ్) మధ్య ఉంటుంది. 0 బ్రాడీకీనేసియా(కదలిక యొక్క మందగమనం) ఈ వ్యాధి యొక్క ప్రతి సందర్భంలోనూ కనబడుతుంది. ప్రణాళిక నుండి దీక్ష ఉద్యమం అమలు వరకు, కదలిక దీక్ష యొక్క మోటారు ప్రణాళికలో ఉన్న ఆటంకాలు, ఉద్యమ ప్రక్రియ యొక్క మొత్తం కోర్సులో ఇబ్బందులతో సంబంధం కలిగి ఉంటుంది. ఇది రోజువారీ పనులతో ఇబ్బందులకు దారితీసే పార్కిన్సన్ వ్యాధి యొక్క అత్యంత వికలాంగ లక్షణం.

న్యూరోసైకియాట్రిక్[మార్చు]

పార్కిన్సన్స్ వ్యాధి న్యూరోసైకియాట్రిక్ అవాంతరాలను కలిగిస్తుంది, ఇవి తేలికపాటి నుండి తీవ్రమైన వరకు ఉండవచ్చు. జ్ఞానం, మానసిక స్థితి, ప్రవర్తన, ఆలోచన యొక్క లోపాలు కలిగి ఉంటాయి. వ్యాధి యొక్క ప్రారంభ దశలలో, కొన్నిసార్లు రోగ నిర్ధారణకు ముందు అభిజ్ఞా అవాంతరాలు సంభవించవచ్చు, వ్యాధి వ్యవధితో ప్రాబల్యం పెరుగుతుంది. పార్కిన్సన్స్ వ్యాధి ఉన్న వ్యక్తికి సాధారణ జనాభాతో పోలిస్తే చిత్తవైకల్యం వచ్చే ప్రమాదం రెండు నుంచి ఆరు రెట్లు ఎక్కువ ఉంటుంది. పార్కిన్సన్స్ వ్యాధి ఉన్న వారిలో 78% వరకు పార్కిన్సన్ వ్యాధి చిత్తవైకల్యం ఉంది.

ఇతర సంకేతాలు, లక్షణాలు[మార్చు]

నిద్ర రుగ్మతలు వ్యాధి యొక్క లక్షణం. ఇది ఔషదాల వాడకంతో మరింత దిగజారిపోతుంది.[5]పగటి మగత (నార్కోలెప్సీని పోలి ఉండే ఆకస్మిక నిద్ర దాడులతో సహా), REM నిద్రలో ఆటంకాలు లేదా నిద్రలేమి వంటి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి.

మూలాలు[మార్చు]

  1. 1.0 1.1 "పార్కిన్సన్స్ డిసీస్ ఇన్ఫర్మేషన్ పేజీ". NINDS. 30 June 2016. Archived from the original on 4 జనవరి 2017. Retrieved 18 July 2016.
  2. Kalia LV, Lang AE (August 2015). "పార్కిన్సన్స్ డిసీస్". Lancet. 386 (9996): 896–912. doi:10.1016/s0140-6736(14)61393-3. PMID 25904081. S2CID 5502904.
  3. Photo by Arthur Londe from Nouvelle Iconographie de la Salpètrière, vol. 5, p. 226
  4. Charcot, Jean-Martin; Sigerson, George (1879). లెక్చర్స్ ఆన్ ది దిసీజ్స్ అఫ్ ది నెర్వస్ సిస్టమ్ (Second ed.). Philadelphia: Henry C. Lea. p. 113. The strokes forming the letters are very irregular and sinuous, whilst the irregularities and sinuosities are of a very limited width. (…) the down-strokes are all, with the exception of the first letter, made with comparative firmness and are, in fact, nearly normal – the finer up-strokes, on the contrary, are all tremulous in appearance (…).
  5. 5.0 5.1 5.2 Jankovic J (ఏప్రిల్ 2008). "పార్కిన్సన్స్ డిసీస్: క్లినికల్ ఫీచర్స్ అండ్ దియాగ్నోసిస్". Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry. 79 (4): 368–76. doi:10.1136/jnnp.2007.131045. PMID 18344392. S2CID 4824951. Archived from the original on 19 ఆగస్టు 2015. Retrieved 28 నవంబరు 2019.