ప్రద్యోత వంశం
ప్రద్యోత రాజవంశాన్ని దీనిని ప్రతీవిం భోక్స్యంతి (లిట్. భూమిని ఆస్వాదించడం) అని కూడా పిలుస్తారు.[1] ఇది ఒక పురాతన భారతీయ రాజవంశం. ఇది ప్రస్తుత మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని అవంతిని పరిపాలించింది. అయితే చాలా పురాణాలు (ఢాకా విశ్వవిద్యాలయంలో భద్రపరచబడిన బ్రహ్మండ పురాణం వ్రాతపతి మినహా) ఈ రాజవంశం మగధలోని బృహద్రత రాజవంశం తరువాత రాజ్యపాలన సాధించిందని చెప్తున్నాయి.[2] రాజవంశం మగధను 138 సంవత్సరాలు పరిపాలించింది. [1]
పాలకులు
[మార్చు]- ప్రద్యోత మహాసేన లేదా చందా (క్రీ.పూ. 541-518)
- పాలక (క్రీ.పూ. 518-494)
- విశాఖ్యూప (క్రీ.పూ. 494-444)
- అజాకా లేదా ఆర్యక (క్రీ.పూ. 444-423)
- వర్తివర్ధన లేదా నందివర్ధన (క్రీ.పూ. 423-403)
ప్రద్యోత రాజవంశం స్థాపకుడు అవంతిని పాలించాడు. ఆయన తల్లి పులికా (పునికా) తన కుమారుడిని రాజుగా చేయడానికి ఉజ్జయిని వద్ద తన యజమానిని చంపిందన్న కథనాలు ప్రచారంలో ఉంది. ప్రద్యోత బుద్ధుడు, బింబిసారుని సమకాలీనుడు. ఆయన పేరు మహావాగ, పురాణాలలో ప్రస్తావించబడింది.[3]ఆయన 23 సంవత్సరాలు పాలించినట్లు భావిస్తున్నారు.[4]పాలకుల పాలన క్రీస్తుపూర్వం 518 లో మెరుతుంగాకు చెందిన విసరస్రేనితో ప్రారంభమైంది.[5] ఆయన ఉజ్జయినికి చెందిన చందా ప్రద్యోత కుమారుడు. [6] ఆయాన కోసాంబిని జయించాడని భావిస్తున్నారు.[4] ఉదయనుడు విసరస్రేనిని చాలాసార్లు ఓడించాడు. కాని చివరికి క్రీ.పూ 444 లో ఉదయనుడు విసరస్రేని చేత చంపబడ్డాడు.[7] పాలకాలు 25 సంవత్సరాలు పాలించినట్లు భావిస్తున్నారు.[7]
విశాఖ్యూపా, అజకా, నందివర్ధన వరుసగా 50, 21, 20 సంవత్సరాలు పరిపాలించినట్లు భావిస్తున్నారు.[7]నందివర్ధనను శిశునాగా ఓడించి తద్వారా మగధను అవంతిని కలుపుకున్నాడు.[8][9]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 Thapar 2013, p. 295.
- ↑ Misra, V.S. (2007). Ancient Indian Dynasties, Mumbai: Baratiya Vidya Bhavan, ISBN 81-7276-413-8, p. 300
- ↑ Kailash Chand Jain 1972, pp. 98–99.
- ↑ 4.0 4.1 Kailash Chand Jain 1972, p. 101.
- ↑ Kailash Chand Jain 1991, p. 85.
- ↑ Kailash Chand Jain 1991, p. 81.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 Kailash Chand Jain 1972, p. 102.
- ↑ Kailash Chand Jain 1972, p. 103.
- ↑ Upinder Singh 2016, p. 272.
మూలాలు
[మార్చు]- Jain, Kailash Chand (1972), Malwa Through the Ages (First ed.), Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-0805-8
- Jain, Kailash Chand (1991), Lord Mahāvīra and His Times, Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-0805-8
- Singh, Upinder (2016), A History of Ancient and Early Medieval India: From the Stone Age to the 12th Century, Pearson PLC, ISBN 978-81-317-1677-9
- Thapar, Romila (2013), The Past Before Us, Harvard University Press, ISBN 978-0-674-72651-2
| అంతకు ముందువారు Vitihotra dynasty |
Avanti dynasties | తరువాత వారు Haryanka dynasty |