బుడాపెస్ట్

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search

బుడాపెస్ట్ హంగరీ దేశపు రాజధాని, అత్యధిక జనాభా కలిగిన నగరం. నగర పరిధిలో ఉండే జనసంఖ్య ప్రకారం యూరోపియన్ యూనియన్ లో తొమ్మిదవ పెద్ద నగరం.[1][2][3] ఈ నగరంలో సుమారు 525 చ.కి.మీ విస్తీర్ణంలో 17,52,286 మంది ప్రజలు నివసిస్తున్నారు. బుడాపెస్ట్ ఒక నగరమూ, కౌంటీ కూడా. 7626 చ.కి.మీ విస్తీర్ణంతో 33, 03,786 మంది జనాభా కలిగిన బుడాపెస్ట్ మెట్రోపాలిటన్ ఏరియాకు ఇది కేంద్రబిందువు. ఈ జనసంఖ్య హంగేరీ మొత్తం జనాభాలో 33 శాతం.[4][5]

చరిత్ర[మార్చు]

డానుబే రాణి అని పిలువబడిన బుడాపెస్ట్ చాలా కాలంగా దేశానికి తలమానికంగా, సాంస్కృతిక కేంద్రంగా ఉంది. పశ్చిమ హంగేరి కొండలు, తూర్పు, దక్షిణాన విస్తరించి ఉన్న మైదానాలను సహజంగా కలుసుకునే, డానుబే నదితో నగరం ఉంది. ఇది బుడా, పెస్ట్ అనే రెండు భాగాలను కలిగి ఉంటుంది, ఇవి నదికి ఎదురుగా వంతెనలతో ఉన్నాయి. రోమన్ ముందు కాలానికి చెందినప్పటికీ, బుడాపెస్ట్ ప్రధానంగా 19వ శతాబ్దపు ఆస్ట్రియా-హంగరీ సామ్రాజ్యం, ప్రస్తుత దేశం కంటే హంగరీ మూడు రెట్లు పెద్దదిగా ఉన్నప్పుడు. మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత హంగరీ పరిమాణం తగ్గడం, మధ్య ఐరోపాలో బెర్లిన్ తరువాత మధ్య ఐరోపాలో రెండవ అతిపెద్ద నగరం. ప్రతి ఐదుగురు హంగేరియన్లలో ఒకరు బుడాపెస్ట్ లో జీవిస్తున్నారు. ప్రతిరోజు వేలాది మంది ప్రజలు ప్రయాణిస్తుంటారు. విశ్వవిద్యాలయలతో విద్యార్థులు నగరంలో ఉన్నారు , విదేశీ పర్యాటకులద్వారా ప్రజలకు ఆదాయం లభిస్తోంది. సోవియట్ కూటమి రద్దు, హంగేరి సోషలిజం నుండి గుణపాఠం తర్వాత కొత్త అవకాశాలతో , విదేశీ పర్యాటకుల ద్వారా ఆదాయ మార్గాలను ఏర్పాటు చేసుకోవడం లాంటి ఆర్థిక వ్యవస్థకు మార్పులతో దేశం అభివృద్ధి పథంలో సాగింది. డానుబే, బుడా కాజిల్ క్వార్టర్, ఆండ్రెస్సీ అవెన్యూ బ్యాంకులతో సహా ఈ నగరాన్ని 1987 లో యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశంగా ప్రకటించింది . దీనితో కొత్త హోటళ్ళు, దుకాణాలు, రెస్టారెంట్లు ఇతర సౌకర్యాలతో పుష్కలంగా ఉన్నవి. ప్రకృతి అందాలతో బుడాపెస్ట్, కొండలతో , మైదానాలతో, నాగి మాగ్యార్ ఆల్ఫాల్డ్ తో కలిపే పురాతన మార్గంలో ఉంది. నది మధ్యలో కొన్ని ద్వీపాలు ఉన్నందున నిషేధించబడింది. బుడా పశ్చిమ వైపున ఉన్న ఎత్తైన నది, వాటికి తగినట్టుగా భవనాలతో , కొండలపై నిర్మించబడి,పేస్ట్ నదికి ఎదురుగా ఉన్న ఒడ్డున ఒక చదునైన మైదానంలో విస్తరించి ఉంది.[6]

వాతావరణం[మార్చు]

సగటు వార్షిక ఉష్ణోగ్రత తక్కువ 50s F (సుమారు 11 ° C) లో ఉంటుంది, జూలై సగటు నుండి తక్కువ 70s F (సుమారు 22 ° C) నుండి జనవరిలో తక్కువ 30s F (సుమారు −1 ° C) వరకు ఉంటుంది. సగటు వార్షిక అవపాతం 24 అంగుళాలు (600 మిమీ). శీతాకాలపు హిమపాతం భారీగా ఉంటుంది, ఉష్ణోగ్రత 5 ° F (−15 ° C) కంటే తక్కువగా ఉండవచ్చు. వేసవిలో తేమతో కలిపి వేడి తరంగాలు గాలిని అణచివేస్తాయి. 19 వ శతాబ్దంలో పేస్ట్ లో వరదలుఉన్నాయి. డానుబే దగ్గర నీరు కలుషితమైంది, వాయు కాలుష్యం తో ఉన్నది. బుడా నివాసులకు వాతావరణ కలుషిత ప్రభావం తక్కువ.

భాష[మార్చు]

హంగేరిలో 9,840,000 మంది హంగేరియన్ మాట్లాడతారు. ప్రభుత్వ పరిపాలనలో, విద్య దేశ అధికారిక భాష. ఇది యూరోపియన్ యూనియన్ అధికారిక భాషలలో ఒకటి. రొమేనియా, చెక్, స్లోవాక్ రిపబ్లిక్లు, పూర్వపు యుగోస్లేవియా, ఉక్రెయిన్, ఇజ్రాయెల్ ,హంగేరియన్ ప్రజలు నివస్తిస్తున్నారు. కెనడా, స్లోవేనియా , ఆస్ట్రియాలో హంగేరియన్ ప్రజలు తక్కువ సంఖ్యలలో ఉన్నారు . ప్రపంచవ్యాప్తంగా హంగేరియన్ మాట్లాడే వారి సంఖ్య 12,605,590.[7]

గెల్లార్ట్ హిల్ నుండి బుడాపెస్ట్ దృశ్యం
గెల్లార్ట్ హిల్ నుండి బుడాపెస్ట్ దృశ్యం

వ్యక్తులు[మార్చు]

మూలాలు[మార్చు]

  1. Bachmann, Helena (18 March 2002). "Beauty and the Feast". Time. Archived from the original on 9 అక్టోబరు 2008. Retrieved 22 May 2008.
  2. Taşan-Kok, Tuna (2004). Budapest, Istanbul and Warsaw: Institutional and spatial change. Eburon Uitgeverij. p. 41. ISBN 978-90-5972-041-1. Retrieved 21 May 2013.
  3. Meer, Dr Jan van der; Carvalho, Dr Luis; Berg, Professor Leo van den (28 May 2014). Cities as Engines of Sustainable Competitiveness: European Urban Policy in Practice. Ashgate Publishing, Ltd. ISBN 978-1-4724-2704-5.
  4. "About Budapest Transport Association". Archived from the original on 14 October 2008. Retrieved 1 June 2016. "About Budapest Transport Association". Archived from the original on 14 October 2008. Retrieved 1 June 2016.
  5. "telep lista" (PDF). Archived from the original (PDF) on 25 November 2006. Retrieved 1 June 2016. "telep lista" (PDF). Archived from the original (PDF) on 25 November 2006. Retrieved 1 June 2016.
  6. "Budapest national capital, Hungary". britannica.com/. Archived from the original on 23 ఫిబ్రవరి 2021. Retrieved 27 February 2021.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  7. "Hungarian". mustgo.com/. Archived from the original on 29 నవంబరు 2020. Retrieved 27 February 2021.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)