మాలతీ బేడేకర్
మాలతీ విశ్రమ్ బేడేకర్ | |
|---|---|
| దస్త్రం:MalatiBedekarPic.jpg | |
| జననం | 1905 మార్చి 18 |
| మరణం | 2001 మే 7 (వయసు 96) |
| జాతీయత | ఇండియన్ |
| ఇతర పేర్లు | విభావరి శిరూర్కర్, బలుతాయ్ ఖరే |
| జీవిత భాగస్వామి | విశ్రమ్ బేడేకర్ |
| పిల్లలు | శ్రీకాంత్ బేడేకర్ |
మాలతీ విశ్రమ్ బేడేకర్ (మార్చి 18, 1905 - మే 7, 2001) మహారాష్ట్రకు చెందిన మరాఠీ రచయిత్రి. ఆమె మరాఠీ సాహిత్యంలో మొదటి ప్రముఖ స్త్రీవాద రచయిత్రి. ఆమె విభావరి శిరూర్కర్ అనే మారుపేరును కూడా ఉపయోగించింది[1]
జీవిత చరిత్ర
[మార్చు]బలుతాయ్ ఖరే అనేది బేడేకర్ అసలు పేరు. ఆమె అనంతరావు, ఇందిరాబాయి ఖరే దంపతుల కుమార్తె.
అనంతరావు అభ్యుదయ ఆలోచనాపరుడు, విద్యావేత్త, ఇందిరాబాయి 25 సంవత్సరాల పాటు డెయిరీ వ్యాపారాన్ని విజయవంతంగా నిర్వహించిన సమర్థురాలు. బలూతాయ్ తరువాత తన తండ్రి తరువాత పాక్షిక జీవితచరిత్ర నవల ఖరేమాస్టర్ ను రచించింది.
యుక్తవయస్సులో, బలుతాయ్ తల్లిదండ్రులు ఆమెను బాలికల పాఠశాల హాస్టల్లో ఉండటానికి పంపారు, దీనిని మహర్షి ధోండో కేశవ్ కర్వే కొన్నేళ్ల క్రితం పూణే శివార్లలోని హింగానేలో ప్రారంభించారు. ఆ పాఠశాలలో విద్యాభ్యాసం పూర్తయిన తరువాత, ఆమె తన 20 సంవత్సరాల వయస్సులోనే కార్వే ప్రారంభించిన మహిళా కళాశాల నుండి గ్రాడ్యుయేషన్ పూర్తి చేసింది. ఆ రెండు సంస్థలలో, కార్వే, వామన్ మల్హర్ జోషి వంటి అతని బోధనా సహచరుల అభ్యుదయ భావాలు ఆమె ఆలోచనను బాగా ప్రభావితం చేశాయి.
కళాశాల విద్య తరువాత, బలూతాయ్ పూణేలోని కన్యా శాలలో బోధనా సిబ్బందిలో చేరారు, ఇది మళ్ళీ కార్వే మార్గదర్శకత్వంలో నడుస్తున్న బాలికల పాఠశాల. 1936 లో, ఆమె ఆ ఉన్నత పాఠశాలను దాని ప్రధానోపాధ్యాయురాలి హోదాలో విడిచిపెట్టి, ఆ సమయంలో భారతదేశాన్ని పరిపాలించిన బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం "క్రిమినల్" తెగలుగా గుర్తించిన కొన్ని తెగలకు "సెటిల్మెంట్" నిర్వాహకుడిగా ప్రభుత్వ ఉద్యోగాన్ని చేపట్టింది.
ఆమె 1938 లో విశ్రామ్ బేడేకర్ను కలుసుకుని వివాహం చేసుకుంది, మాలతీ విశ్రమ్ బేడేకర్ అనే పేరును తీసుకుంది.
ఆమె 1940 లో ప్రభుత్వ ఉద్యోగాన్ని విడిచిపెట్టి రచన, స్వచ్ఛంద సామాజిక సేవలు, సామ్యవాద రాజకీయ కార్యకలాపాలలో పాల్గొనడం చేపట్టింది.
ప్రధాన మరాఠీ సాహిత్య సమ్మేళనం (మరాఠీ సాహిత్య సమ్మేళనం)లో ప్రభుత్వ మితిమీరిన జోక్యానికి నిరసనగా 1980లో జరిగిన "సమాంతర" సాహిత్య సమ్మేళనానికి ఆమె అధ్యక్షత వహించారు.
సాహిత్య పని
[మార్చు]బేడేకర్ కళ్యాణే నిశ్వాస్ (कळ्यांचे निःश्वास) అనే చిన్న కథల సంకలనం - హిందోల్యవార్ (हिंदोळ्यावर) వ్రాశాడు. విభావరి శిరూర్కర్ (1933) అనే కలంపేరుతో వచ్చిన నవల. వివాహేతర సహజీవనం, ఒంటరిగా సొంత ఇంటిని ఏర్పాటు చేసుకునే స్త్రీ హక్కు, వరకట్నం వంటి అంశాలను ఆమె ఈ రెండు రచనల్లో చర్చించారు. ఈ రచనలు 1930ల నాటి భారతీయ సమాజానికి చాలా సాహసోపేతమైనవి, అవి ప్రచురించబడిన తరువాత, అవి ఒక అజ్ఞాత రచయిత కలం పేరుతో వ్రాసినవి కావడంతో వాటి గురించి ఆగ్రహావేశాలు వెల్లువెత్తాయి. (కొన్ని సంవత్సరాల తరువాత, తన వివాహానికి ముందు, బేడేకర్ ఒక బహిరంగ ప్రసంగంలో " 'విభావరి శిరూర్కర్' నేను (బలుతాయ్ ఖరే) అని వెల్లడించారు.)
1950 లో, బెడేకర్ తన ప్రభావవంతమైన నవల బాలి (ది విక్టిమ్) ను స్వాతంత్ర్యానికి పూర్వ భారతదేశంలో బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం "సెటిల్మెంట్" వెనుక ఉన్న "సెటిల్మెంట్" ప్రాంతానికి పరిమితమైన "క్రిమినల్" తెగలు అని పిలువబడే వారి అత్యంత కఠినమైన దైనందిన జీవితాల గురించి మూడు సంవత్సరాల పాటు ఆమె పరిశీలనల ఆధారంగా రాశారు. (బాలి ప్రచురితమయ్యే సమయానికి, స్వతంత్ర భారత ప్రభుత్వం అదే సంవత్సరం, 1950 లో, "క్రిమినల్" తెగలకు ముళ్లకంచెల వెనుక "సెటిల్మెంట్" ప్రాంతం అనే భావనను రద్దు చేసింది.)[2]
ఆమె నవల విరలేలే స్వప్న (విరలేలే స్వప్న) ఇద్దరు ప్రేమికుల ఊహాజనిత డైరీల నుండి పేజీల సంకలనాన్ని కలిగి ఉండగా, ఆమె నవల శబరి (శబరి).
పనిచేస్తుంది
[మార్చు]- కళ్యాంచే నిశ్వాస్ (కళ్యాంచే నిఃశ్వాస్) (1933)
- హిందోళ్యవార్ (हिंदोल्यावर) (1933)
- బాలి (बळी) (1950)
- వైరలే స్వప్న (విరలేలే స్వప్న)
- ఖరేమాస్టర్ (खरेमास्तर) (1953).
- శబరి (शबरी) (1956)
- పరధ్ (पारध) (ఒక నాటకం)
- వహిన్ అలీ (वहिनी आली) (ఒక నాటకం)
- ఘరాలా ముక్లేల్య స్త్రియ (ఘరాలా ముకలేల్య స్త్రియా)
- అలంకార్ మంజుషా (అలంకార-మంజూషా)
- హిందూ వ్యవహర్ ధర్మ శాస్త్రం (హిందూవ్యవహార ధర్మశాస్త్రం) (కెఎన్ కేల్కర్‌తో కలిసి)
- సఖరపుడ సినిమా స్క్రిప్ట్ (సఖరపుడ)
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Women Writing in India: 600 B.C. to the early twentieth century. Feminist Press at CUNY. 1991. ISBN 9781558610279.
- ↑ Madhuvanti Sapre (3 October 2015). "कालातीत लेखिका". Loksatta. Retrieved 2 September 2016.