యోగ వాశిష్టం
.jpg)
యోగ వాశిష్టం (సంస్కృతం: योग-वासिष्ठ, IAST: Yōga-Vāsiṣṭha) యోగా-వాసిష్ఠ అనేది అద్వైత వేదాంతానికి సంబంధించిన పురాతన భారతీయ గ్రంథం, ఇది హిందూ తత్వశాస్త్రం యొక్క పాఠశాల, ఇది ద్వంద్వవాదం, స్వీయ, విశ్వం యొక్క ఐక్యతను నొక్కి చెబుతుంది. వాల్మీకి మహర్షి చేత రచింపబడిన ఒక గ్రంథం. ఈ గ్రంథంలో మొత్తం 29,000 శ్లోకాలు ఉన్నాయి. ఇదే గ్రంథం "లఘు యోగవాశిష్ట్యం" అనే పేరుతో 6,000 శ్లోకాలతో ఉంది. ఈ గ్రంథం మొత్తం పూర్తైన శతాబ్దం తెలియదు కానీ, 6వ నుండి 14వ శతాబ్దం అని అంచనా. ఏది ఏమైనా మొదటి సహస్రాబ్ది లో ఈ గ్రంథం ఉంది అని గట్టి నమ్మకం.[1]
ఈ గ్రంథం పేరు వశిష్ట మహర్షి మీద ఉంది, ఆయన శంకరాచార్యుల [2] ద్వారా వేదాంతములో మొట్ట మొదటి ఋషిగా చెప్పబడ్డారు. ఈ గ్రంథం అంతా వశిష్టునికి, రాముడికి మధ్య సంవాదంలా సాగుతుంది. ఈ గ్రంథంలో మొత్తం ఆరు అధ్యాయాలు ఉంటాయి.[3] మొదటి అధ్యాయంలో రాముని జీవితం పట్ల వైరాగ్యం, ప్రాపంచిక విషయముల పట్ల చిరాకు మొదలైన విషయములు ఉంటయి.[3] రెండవ అధ్యాయంలో రాముని వ్యక్తిత్వం ద్వారా, మోక్షం, అది పొందడానికి కావల్సిన గుణాలు చెప్పబడ్డాయి.[3] మూడు, నాలుగు అధ్యయాలు దానికి కావల్సిన ఆధ్యాత్మిక జీవితం, స్వయం కృషి, ఇంకా సృష్టి రహస్యాలు కథల రూపంలో చెప్పబడ్డాయి.[3] ఈ రెండు పుస్తకాలు మనిషి స్వేచ్ఛ, బుద్ధి గురించి చర్చిస్తాయి.[3][4] ఐదవ అధ్యాయంలో ధ్యానం, ఆత్మ సాక్షాత్కారానికి దాని ప్రయోజనం తెలపబడింది. ఆఖరి పుస్తకంలో సంపూర్ణ జ్ఞానం పొందిన రాముని గురించి చెప్పబడింది.[3]
యోగా-వాసిష్ఠ అద్వైత వేదాంతానికి సంబంధించిన అత్యంత ముఖ్యమైన గ్రంథాలలో ఒకటిగా పరిగణించబడుతుంది, ఇది భారతీయ తత్వశాస్త్రం, ఆధ్యాత్మికతపై శాశ్వత ప్రభావాన్ని చూపింది. స్వీయ, విశ్వం యొక్క ద్వంద్వ స్వభావాన్ని గ్రహించే సాధనంగా స్వీయ-జ్ఞానం, ధ్యానం యొక్క ప్రాముఖ్యతను వచనం నొక్కి చెబుతుంది. యోగా-వసిష్ఠ ఇప్పటికీ అధ్యయనం చేయబడుతోంది, గౌరవించబడుతోంది, ఇది ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న ఆధ్యాత్మిక అన్వేషకులను ప్రేరేపిస్తుంది.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Chapple 1984, p. x
- ↑ Chapple 1984, p. xi
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 Chapple 1984, pp. xi–xii
- ↑ Surendranath Dasgupta, A History of Indian Philosophy, Volume 2, Cambridge University Press, ISBN 978-0521047791, pages 252-253