లెప్చా ప్రజలు

Lepcha, Róng
	A Lepcha man
ముఖ్యమైన జనాభా కలిగిన ప్రాంతాలు
India (Sikkim and Darjeeling district)	76,871 (2011 census)
Nepal (Ilam District, Panchthar District and Taplejung District)	3,445 (2011 census)
భాషలు
	Lepcha, Sikkimese (Dranjongke), Dzongkha, Nepali
మతం
	Mun, Buddhism

లెప్చాలను రోంగ్కపు అని కూడా పిలుస్తారు. దీని అర్థం దేవుడు, రోగు పిల్లలు. మాతున్సే రాంగ్కపు రంకుపు (లెప్చా:"రాంగు, దేవుడు ప్రియమైన పిల్లలు"), రోంగ్పా (సిక్కింలు) : భారతదేశం, సిక్కిం స్థానిక ప్రజలలో వారి సంఖ్య 30,000 - 50,000 మధ్య ఉంది. పశ్చిమ, నైరుతి భూటాను, టిబెట్టు, డార్జిలింగు, తూర్పు నేపాలు, మెచి భూభాగం, పశ్చిమ బెంగాలు పర్వతప్రాంతాలలో కూడా చాలామంది లెప్చా కనిపిస్తారు. లెప్చా ప్రజలు నాలుగు ప్రధాన విభిన్న సంఘాలతో కూడి ఉన్నారు: సిక్కిం రెంజాంగ్మే; కాలింపాంగు, కుర్సేంగు, మిరికు డామ్సాంగ్మే; నేపాల లోని ఇలాం జిల్లా; నైరుతి భూటానులోని సామ్ట్సే; చుఖా ప్రోమో.^[3]^[4]^[5]

ఆవిర్భావం

లెప్చా (ఎండోనిమ్ రోంగ్ కుప్) అనే పదానిక్ నేపాలు పదం లెప్చే మూలం అని భావిస్తున్నారు. లెప్చే ఆంగ్లీకరించిన సంస్కరణగా లెప్చా అనే పదం పరిగణించబడుతుంది. దీని అర్థం "నీచమైన స్పీకర్లు" లేదా "అనాగరిక ప్రసంగం". ఇది మొదట అవమానకరమైన మారుపేరుగా ఉన్నప్పటికీ తరువాత ప్రతికూలంగా కనిపించదు.^[6]

లెప్చా మూలం తెలియదు. వారు మయన్మారు, టిబెట్టు లేదా మంగోలియాలో ఉద్భవించి ఉండవచ్చు. కాని లెప్చా ప్రజలు తాము ఎక్కడి నుంచైనా ప్రస్తుత ప్రదేశానికి వలస రాలేదని, ఈ ప్రాంతానికి చెందినవారని గట్టిగా విశ్వసిస్తున్నారు.^[6] వారు టిబెటో-బర్మను భాషను మాట్లాడతారు, దీనిని కొందరు హిమాలయ భాషగా వర్గీకరిస్తారు. దీని ఆధారంగా కొంతమంది మానవ శాస్త్రవేత్తలు వారు టిబెట్టు నుండి నేరుగా ఉత్తర, జపాను లేదా తూర్పు మంగోలియా నుండి వలస వచ్చారని సూచిస్తున్నారు. మరికొందరు ఆగ్నేయ టిబెట్టులో ప్రారంభమైనట్లు మరింత సంక్లిష్టమైన వలసలను సూచిస్తున్నారు. థాయిలాండు బర్మా లేదా జపానుకు వలసలు, తరువాత అయ్యర్వాడీ నది, చిండ్విను నదులలో ప్రయాణించి పట్కోయి శ్రేణిని దాటి పశ్చిమప్రాంతానికి తిరిగి వచ్చి చివరకు ప్రాచీన భారతదేశంలోకి ప్రవేశించారు (దీనికి వారి పదజాలంలో కనిపించే ఆస్ట్రోయాసియాటికు భాషల ఉపభాషల మద్దతు ఉంది). భారతదేశం గుండా పడమర వైపుకు వలస వెళుతున్నప్పుడు వారు కాంచన్జంగా సమీపంలో తమ తుది గమ్యస్థానానికి చేరుకోవడానికి ముందు దక్షిణ భూటాను గుండా వెళ్ళారని ఊహించారు. లెప్చా ప్రజలకు వలస సంప్రదాయం లేదు. అందువలన వారు ఈ ప్రాంతానికి ఆదిమవాసులని, ప్రస్తుతం సిక్కిం రాష్ట్రం, పశ్చిమ బెంగాలు డార్జిలింగు జిల్లా, తూర్పు నేపాలు, భూటాను నైరుతి భాగాలకు చెందిన వారని వారు తేల్చారు. మెచి భూభాగంలో వారు ఇలాం జిల్లా జనాభాలో 7%, పంచతారు జిల్లాలో 2%, తప్లెజంగు జిల్లాలో 10% జనాభాను ఉన్నారు. మొత్తంగా సిక్కింలో వారు రాష్ట్ర జనాభాలో 15% మందిగా భావిస్తారు.^{[ఆధారం చూపాలి]}

భాష

లెప్చాకు వారి స్వంత భాష ఉంది. దీనిని లెప్చా అని కూడా పిలుస్తారు. ఇది టిబెటో-బర్మను భాషల బోడిషు-హిమాలయ సమూహానికి చెందినది. లెప్చా వారి భాషను రాంగు లేదా లెప్చా లిపి అని పిలుస్తారు. ఇది టిబెటను లిపి నుండి తీసుకోబడింది. ఇది 17 వ - 18 వ శతాబ్దాల మధ్య అభివృద్ధి చేయబడింది. బహుశా సిక్కిం మూడవ చోగలు (టిబెట్టు రాజు) పాలనలో, తికాంగు మెన్సలాంగు అనే లెప్చా పండితుడు దీనిని అభివృద్ధి చేశాడు.^[7] ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద లెప్చా వ్రాతప్రతుల సేకరణ 180 కి పైగా లెప్చా పుస్తకాలతో నెదర్లాండులోని లైడెనులోని హిమాలయ లాంగ్వేజెసు ప్రాజెక్టుగా కనుగొనబడింది.^{[ఆధారం చూపాలి]}

వంశాలు

లెప్చాలను అనేక వంశాలుగా విభజించారు (లెప్చా: పుట్షో), వీటిలో ప్రతి దానికి స్వంత పవిత్ర సరస్సు, పర్వత శిఖరాన్ని (లెప్చా: డి, సి) గౌరవిస్తుంది. దీని నుండి వంశం దాని పేరును పొందింది. చాలా మంది లెప్చా వారి స్వంత వంశంగా గుర్తించగలిగినప్పటికీ, లెప్చా వంశ పేర్లు చాలా బలీయమైనవి. ఈ కారణంగా తరచుగా తగ్గించబడతాయి. ఉదాహరణకు, సిమాక్మా, ఫోన్యుంగు రుమ్సాంగ్మెలను వరుసగా సిమికు, ఫోనింగుకు కుదించవచ్చు.^[8] "సదా", "బార్ఫుంగ్పుట్సో", "రోంగోంగు", "కార్తక్ము", "సుంగుట్ము", "ఫిపోను", "బ్రిము" మొదలైనవి వంశాల పేరు.^{[ఆధారం చూపాలి]}

మతం

చాలా మంది లెప్చాలు బౌద్ధులు, ఉత్తరాన భూటియాలు తీసుకువచ్చిన మతంఇది. అయితే పెద్ద సంఖ్యలో లెప్చాలు ప్రస్తుతం క్రైస్తవ మతాన్ని స్వీకరించారు.^[9]^[10] మును అని పిలువబడే కొంతమంది లెప్చాలు తమ షమానిస్టికు మతాన్ని వదల్లేదు. ఆచరణలో మును, బౌద్ధమతం నుండి వచ్చిన ఆచారాలు కొంతమంది లెప్చాలలో ఒకదానితో ఒకటి తరచుగా ఆచరించబడతాయి. ఉదాహరణకు పూర్వీకుల పర్వత శిఖరాలను సి రమ్ఫాట్ అని పిలువబడే వేడుకలలో క్రమం తప్పకుండా సత్కరిస్తారు. ^[8] స్థానికజాతులు అనేక ఆచారాలలో పాల్గొంటారు. సిక్కింలోని లెప్చాలు 370 జాతుల జంతువులు, శిలీంధ్రాలు, మొక్కలను ఉపయోగిస్తుంది.^[11] 2001 నేపాలు జనాభా లెక్కల ఆధారంగా నేపాల లోని 3,660 లెప్చాలో 88.80% బౌద్ధులు, 7.62% హిందువులు ఉన్నారు. సిక్కిం, డార్జిలింగు, కాలింపాంగు కొండలలోని చాలా మంది లెప్చాలు క్రైస్తవులుగా ఉన్నారు.^{[ఆధారం చూపాలి]}

దుస్తులు

లెప్చా మహిళలకు సాంప్రదాయ దుస్తులలో చీలమండ-పొడవు డంబను, దీనిని డుమ్డియం లేదా గోడే ("ఆడ దుస్తులు") అని కూడా పిలుస్తారు. ఇది మృదువైన పత్తి లేదా ఒక పెద్ద పట్టు ముక్క, సాధారణంగా ముదురు రంగు. ఇది ధరించినప్పుడు, అది ఒక భుజం మీద ముడుచుకొని, మరొక భుజం వద్ద పిన్ చేయబడి, నడుముపట్టీ లేదా టాగో చేత ఉంచబడుతుంది. దానిమీద అదనపు పదార్థం ముడుచుకుంటుంది. విరుద్ధమైన పొడవాటి చేతుల జాకెట్టు కింద ధరించవచ్చు.^[12]^[13]

పురుషులకు సాంప్రదాయ లెప్చా దుస్తులు డంప్రే ("మగ దుస్తులు"). ఇది చేతితో నేసిన రంగురంగుల వస్త్రం, ఒక భుజం వద్ద పిన్ చేయబడి, నడుముపట్టీ చేత ఉంచబడుతుంది. సాధారణంగా తెల్లటి చొక్కా, ప్యాంటు మీద ధరిస్తారు. పురుషులు థైక్తుకు అని పిలువబడే ఫ్లాటు రౌండు టోపీని ధరిస్తారు. గట్టి నల్లని వెల్వెటు వైపులా, ఒక రంగుతో అగ్రస్థానంలో ఉన్న రంగురంగుల టాపు ఉంటుంది. అరుదుగా, సాంప్రదాయ కోను ఆకారపు వెదురు, రాటను టోపీలు ధరిస్తారు.^[12]^[13]

నివాసాలు

సాంప్రదాయకంగా లెప్చా ఒక స్థానిక నివాసాలలో నివసిస్తుంది. ఒక సాంప్రదాయిక ఇల్లు వెదురుతో తయారు చేయబడుతుంది. భూమి నుండి 4 నుండి 5 అడుగుల (1.2 మీ నుండి 1.5 మీ) వరకు స్టిలు మీద నుర్మించబడుతుంది.^[14]

వృత్తులు

లెప్చాలు అధికంగా వ్యవసాయం చేస్తుంటారు. వారు ఆరంజి, వరి, యాలకులు, ఇతర ఆహారాలు పండిస్తారు.^[14]

కళలు, హస్తకళలు, సంగీతం

లెప్చాలు ప్రత్యేకమైన నేత, బుట్టలు అల్లే నైపుణ్యాలకు ప్రసిద్ధి చెందాయి. వారికి నృత్యాలు, పాటలు, జానపద కథల గొప్ప సంప్రదాయం కూడా ఉంది. లెప్చాలు ఉపయోగించే ఒక ప్రసిద్ధ పరికరం విల్లుతో ఆడే నాలుగు-తీగల వీణ ఉంటుంది.^[14]

వివాహాచారాలు

లెప్చా ఎక్కువగా ఎండోగామసు కమ్యూనిటీ.^[14]

లెప్చా వారి సంతతిని పితృస్వామ్యంగా కనుగొంటుంది. వివాహం వధువు, వరుడి కుటుంబాల మధ్య చర్చలు జరుపడం ద్వారా నిర్ణయించబడుతుంది. వివాహ ఒప్పందం పరిష్కరించబడితే, లామా అబ్బాయి, అమ్మాయి జాతకాలను తనిఖీ చేసి వివాహానికి అనుకూలమైన తేదీని షెడ్యూలు చేస్తుంది. అప్పుడు అబ్బాయి మామ, ఇతర బంధువులతో కలిసి, మామగారి అధికారిక సమ్మతిని పొందటానికి అమ్మాయి మామయ్యను ఖాడా, ఒక ఉత్సవ కండువా, ఒక రూపాయితో ఇచ్చి సంప్రదిస్తాడు.^[15]

వివాహం పవిత్ర రోజు మధ్యాహ్నం జరుగుతుంది. వరుడు, ఆయన కుటుంబం మొత్తం వధువు మామకు అప్పగించిన కొంత డబ్బు, ఇతర బహుమతులతో అమ్మాయి ఇంటికి బయలుదేరుతుంది. గమ్యాన్ని చేరుకున్న తరువాత సాంప్రదాయ న్యోమ్చాక్ వేడుక జరుగుతుంది. వధువు తండ్రి బంధువులు, స్నేహితుల కోసం విందు ఏర్పాటు చేస్తారు. ఇది జంట మధ్య వివాహానికి బంధం వేస్తుంది.^[15]

ఇవి కూడా చూడండి

మూలాలు

↑ ORGI. "A-11 Individual Scheduled Tribe Primary Census Abstract Data and its Appendix". www.censusindia.gov.in. Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. Retrieved 20 నవంబరు 2017.
↑ "National Population and Housing Census 2011" (PDF). UN Statistical Agency.
↑ Plaisier 2007, p. 1–2.
↑ SIL 2009.
↑ NIC-Sikkim.
↑ ^6.0 ^6.1 West, Barbara A. (2009). Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania. Facts on File. p. 462. ISBN 978-0816071098.
↑ Plaisier 2007, p. 34.
↑ ^8.0 ^8.1 Plaisier 2007, p. 3.
↑ Joshi 2004, p. 157.
↑ Semple 2003, p. 123.
↑ O'Neill, Alexander; et al. (29 మార్చి 2017). "Integrating ethnobiological knowledge into biodiversity conservation in the Eastern Himalayas". Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine. 13 (21): 21. doi:10.1186/s13002-017-0148-9. PMC 5372287. PMID 28356115.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
↑ ^12.0 ^12.1 Plaisier 2007, p. 4.
↑ ^13.0 ^13.1 Dubey 1980, p. 53, 56.
↑ ^14.0 ^14.1 ^14.2 ^14.3 Human: The Definitive Visual Guide. New York: Dorling Kindersley. 2004. p. 437. ISBN 0-7566-0520-2.
↑ ^15.0 ^15.1 Gulati 1995, pp. 80–81.

Cited sources

Plaisier, Heleen (2007). A Grammar of Lepcha. Tibetan studies library: Languages of the greater Himalayan region. Vol. 5. Leiden, The Netherlands; Boston: BRILL. ISBN 978-90-04-15525-1.
Lewis, M. Paul, ed. (2009). "Lepcha". Ethnologue: Languages of the World (16th ed.). Dallas, Texas: SIL International. Retrieved 24 జూన్ 2011.
"Lepchas and their Tradition". Official Portal of NIC Sikkim State Centre. National Informatics Centre, Sikkim. 25 జనవరి 2002. Archived from the original on 17 అక్టోబరు 2017. Retrieved 24 జూన్ 2011.
Joshi, H.G. (2004). Sikkim: Past and Present. New Delhi, India: Mittal Publications. ISBN 81-7099-932-4. Retrieved 24 జూన్ 2011.
Semple, Rhonda Anne (2003). Missionary Women: Gender, Professionalism, and the Victorian Idea of Christian Mission. Rochester, NY: Boydell Press. ISBN 1-84383-013-2. Retrieved 24 జూన్ 2011.
Gulati, Rachna (1995). "Cultural Aspects of Sikkim" (PDF). Bulletin of Tibetology. Gangtok: Namgyal Institute of Tibetology. Retrieved 24 జూన్ 2011.
Dubey, S. M (1980). S. M. Dubey; P. K. Bordoloi; B. N. Borthakur (eds.). Family, marriage, and social change on the Indian fringe. Cosmo.

అదనపు అధ్యయనం

"Lepcha script". Omniglot online. Retrieved 17 ఏప్రిల్ 2011.
Plaisier, Heleen (13 నవంబరు 2010). "Information on Lepcha Language and Culture". Archived from the original on 15 మే 2013. Retrieved 16 ఏప్రిల్ 2011.
Bareh, Hamlet (2001). "The Sikkim Communities". Encyclopaedia of North-East India: Sikkim. New Delhi: Mittal Publications. ISBN 81-7099-794-1.

మూస:Bhutanese society మూస:Scheduled tribes of India మూస:Hill tribes of Northeast India మూస:Ethnic groups in Nepal

[1] ORGI. "A-11 Individual Scheduled Tribe Primary Census Abstract Data and its Appendix". www.censusindia.gov.in. Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. Retrieved 20 నవంబరు 2017.

[2] "National Population and Housing Census 2011" (PDF). UN Statistical Agency.

[FOOTNOTEPlaisier20071–2-3] Plaisier 2007, p. 1–2.

[FOOTNOTESIL_2009-4] SIL 2009.

[FOOTNOTENIC-Sikkim-5] NIC-Sikkim.

[West_2009_462-6] 6.0 ^6.1 West, Barbara A. (2009). Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania. Facts on File. p. 462. ISBN 978-0816071098.

[FOOTNOTEPlaisier200734-7] Plaisier 2007, p. 34.

[FOOTNOTEPlaisier20073-8] 8.0 ^8.1 Plaisier 2007, p. 3.

[FOOTNOTEJoshi2004157-9] Joshi 2004, p. 157.

[FOOTNOTESemple2003123-10] Semple 2003, p. 123.

[11] O'Neill, Alexander; et al. (29 మార్చి 2017). "Integrating ethnobiological knowledge into biodiversity conservation in the Eastern Himalayas". Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine. 13 (21): 21. doi:10.1186/s13002-017-0148-9. PMC 5372287. PMID 28356115.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)

[FOOTNOTEPlaisier20074-12] 12.0 ^12.1 Plaisier 2007, p. 4.

[FOOTNOTEDubey198053,_56-13] 13.0 ^13.1 Dubey 1980, p. 53, 56.

[:0-14] 14.0 ^14.1 ^14.2 ^14.3 Human: The Definitive Visual Guide. New York: Dorling Kindersley. 2004. p. 437. ISBN 0-7566-0520-2.

[FOOTNOTEGulati199580–81-15] 15.0 ^15.1 Gulati 1995, pp. 80–81.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

లెప్చా ప్రజలు

విషయాలు

ఆవిర్భావం

భాష

వంశాలు

మతం

దుస్తులు

నివాసాలు

వృత్తులు

కళలు, హస్తకళలు, సంగీతం

వివాహాచారాలు

ఇవి కూడా చూడండి

మూలాలు

అదనపు అధ్యయనం

మార్గదర్శకపు మెనూ

ముఖ్యమైన జనాభా కలిగిన ప్రాంతాలు
A Lepcha man
India (Sikkim and Darjeeling district)	76,871 (2011 census)^[1]
Nepal (Ilam District, Panchthar District and Taplejung District)	3,445 (2011 census)^[2]
భాషలు
Lepcha, Sikkimese (Dranjongke), Dzongkha, Nepali
మతం
Mun, Buddhism

లెప్చా ప్రజలు

ఆవిర్భావం

భాష

వంశాలు

మతం

దుస్తులు

నివాసాలు

వృత్తులు

కళలు, హస్తకళలు, సంగీతం

వివాహాచారాలు

ఇవి కూడా చూడండి

మూలాలు

అదనపు అధ్యయనం

మార్గదర్శకపు మెనూ

వెతుకు