వాడుకరి:Pravallika16/1
క్రిప్టోకరెన్సీ[మార్చు]
క్రిప్టో-కరెన్సీ[1] లేదా క్రిప్టో అనేది కంప్యూటర్ నెట్‌వర్క్ ద్వారా మార్పిడి మాధ్యమంగా పని చేయడానికి రూపొందించబడిన డిజిటల్ కరెన్సీ, ఇది ప్రభుత్వం లేదా బ్యాంక్ వంటి ఏ కేంద్ర అధికారంపై ఆధారపడదు.
వ్యక్తిగత నాణేల యాజమాన్య రికార్డులు డిజిటల్ లెడ్జర్‌లో నిల్వ చేయబడతాయి, ఇది లావాదేవీ రికార్డులను భద్రపరచడానికి, అదనపు నాణేల సృష్టిని నియంత్రించడానికి, నాణేల యాజమాన్యం బదిలీని ధృవీకరించడానికి బలమైన క్రిప్టోగ్రఫీని ఉపయోగించే కంప్యూటరీకరించిన డేటాబేస్.
వారి పేరు ఉన్నప్పటికీ, క్రిప్టోకరెన్సీలు సాంప్రదాయక అర్థంలో కరెన్సీలుగా పరిగణించబడవు, వాటికి వివిధ రకాల చికిత్సలు వర్తింపజేయబడ్డాయి, వీటిలో వస్తువులు, సెక్యూరిటీలు, అలాగే కరెన్సీల వంటి వర్గీకరణతో సహా, క్రిప్టోకరెన్సీలు సాధారణంగా ఆచరణలో ఒక ప్రత్యేకమైన ఆస్తి తరగతిగా పరిగణించబడతాయి. కొన్ని క్రిప్టో పథకాలు క్రిప్టోకరెన్సీని నిర్వహించడానికి వాలిడేటర్‌లను ఉపయోగిస్తాయి. ప్రూఫ్-ఆఫ్-స్టేక్ మోడల్‌లో, యజమానులు తమ టోకెన్‌లను కొలేటరల్‌గా ఉంచారు. ప్రతిఫలంగా, వారు వాటాను కలిగి ఉన్న మొత్తానికి అనులోమానుపాతంలో టోకెన్‌పై అధికారాన్ని పొందుతారు. సాధారణంగా, ఈ టోకెన్ స్టేకర్‌లు నెట్‌వర్క్ రుసుములు, కొత్తగా ముద్రించిన టోకెన్‌లు లేదా అలాంటి ఇతర రివార్డ్ మెకానిజమ్‌ల ద్వారా కాలక్రమేణా టోకెన్‌లో అదనపు యాజమాన్యాన్ని పొందుతారు.
క్రిప్టోకరెన్సీ భౌతిక రూపంలో ఉండదు (కాగితపు డబ్బు వంటివి), సాధారణంగా కేంద్ర అధికారం ద్వారా జారీ చేయబడదు. క్రిప్టోకరెన్సీలు సాధారణంగా సెంట్రల్ బ్యాంక్ డిజిటల్ కరెన్సీ (CBDC)కి విరుద్ధంగా వికేంద్రీకృత నియంత్రణను ఉపయోగిస్తాయి. క్రిప్టోకరెన్సీని ముద్రించినప్పుడు లేదా జారీ చేయడానికి ముందు సృష్టించబడినప్పుడు లేదా ఒకే జారీచేసేవారు జారీ చేసినప్పుడు, అది సాధారణంగా కేంద్రీకృతంగా పరిగణించబడుతుంది. వికేంద్రీకృత నియంత్రణతో అమలు చేయబడినప్పుడు, ప్రతి క్రిప్టోకరెన్సీ పంపిణీ చేయబడిన లెడ్జర్ సాంకేతికత ద్వారా పనిచేస్తుంది, సాధారణంగా ఒక బ్లాక్‌చెయిన్, ఇది ప్రజా ఆర్థిక లావాదేవీల డేటాబేస్‌గా పనిచేస్తుంది.[11] కరెన్సీలు, వస్తువులు, స్టాక్‌లు, అలాగే స్థూల ఆర్థిక కారకాలు వంటి సాంప్రదాయ ఆస్తి తరగతులు క్రిప్టోకరెన్సీ రాబడికి నిరాడంబరమైన బహిర్గతం కలిగి ఉంటాయి.
మొదటి వికేంద్రీకృత క్రిప్టోకరెన్సీ బిట్‌కాయిన్, ఇది మొదటిసారిగా 2009లో ఓపెన్ సోర్స్ సాఫ్ట్‌వేర్‌గా విడుదలైంది. మార్చి 2022 నాటికి మార్కెట్‌లో 9,000 కంటే ఎక్కువ ఇతర క్రిప్టోకరెన్సీలు ఉన్నాయి, వీటిలో 70 కంటే ఎక్కువ మార్కెట్ క్యాపిటలైజేషన్ $1 బిలియన్‌కు మించి ఉంది.
చరిత్ర[మార్చు]
1983లో, అమెరికన్ క్రిప్టోగ్రాఫర్ డేవిడ్ చౌమ్ ఎకాష్ అనే అనామక క్రిప్టోగ్రాఫిక్ ఎలక్ట్రానిక్ డబ్బును రూపొందించాడు.
తరువాత, 1995లో, అతను దానిని క్రిప్టోగ్రాఫిక్ ఎలక్ట్రానిక్ చెల్లింపుల ప్రారంభ రూపమైన డిజికాష్ ద్వారా అమలు చేసాడు. బ్యాంకు నుండి నోట్లను ఉపసంహరించుకోవడానికి, గ్రహీతకు పంపబడే ముందు నిర్దిష్ట ఎన్‌క్రిప్టెడ్ కీలను సూచించడానికి డిజిక్యాష్ వినియోగదారు సాఫ్ట్‌వేర్ అవసరం. ఇది డిజిటల్ కరెన్సీని జారీ చేసే బ్యాంక్, ప్రభుత్వం లేదా ఏదైనా మూడవ పక్షం ద్వారా గుర్తించలేని విధంగా అనుమతించబడింది.
1996లో, నేషనల్ సెక్యూరిటీ ఏజెన్సీ హౌ టు మేక్ ఎ మింట్: ది క్రిప్టోగ్రఫీ ఆఫ్ అనామక ఎలక్ట్రానిక్ క్యాష్ అనే పత్రాన్ని ప్రచురించింది, ఇది క్రిప్టోకరెన్సీ వ్యవస్థను వివరిస్తుంది, దీనిని మొదట ఎం.ఐ.టి మెయిలింగ్ జాబితాలో ప్రచురించింది, తరువాత 1997లో ది అమెరికన్ లా రివ్యూలో ప్రచురించింది.
1997 పుస్తకంలో, విలియం రీస్-మోగ్, జేమ్స్ డేల్ డేవిడ్సన్ రచించిన ది సావరిన్ ఇండివిజువల్, సమాచార యుగంలో ఉపయోగించిన కరెన్సీ "భౌతిక అస్తిత్వం లేని గణిత అల్గారిథమ్‌లను" ఉపయోగిస్తుందని రచయితలు అంచనా వేశారు. క్రిప్టోకరెన్సీ సంఘం పుస్తకం దావాను "ప్రవచనం"గా పిలుస్తుంది.
1998లో, వీ డై "బి-మనీ" వివరణను ప్రచురించారు, ఇది అనామక, పంపిణీ చేయబడిన ఎలక్ట్రానిక్ నగదు వ్యవస్థగా వర్గీకరించబడింది. కొంతకాలం తర్వాత, నిక్ స్జాబో బిట్ గోల్డ్ గురించి వివరించాడు. బిట్‌కాయిన్, దానిని అనుసరించే ఇతర క్రిప్టోకరెన్సీల మాదిరిగానే, బిట్ గోల్డ్ (తర్వాత బంగారం-ఆధారిత మార్పిడి, బిట్‌గోల్డ్‌తో గందరగోళం చెందకూడదు) ఎలక్ట్రానిక్ కరెన్సీ సిస్టమ్‌గా వర్ణించబడింది, దీనికి వినియోగదారులు క్రిప్టోగ్రాఫికల్‌గా కలిసి ఉండే పరిష్కారాలతో పని పనితీరు రుజువును పూర్తి చేయాల్సి ఉంటుంది., ప్రచురించబడింది.
2009లో, మొదటి వికేంద్రీకృత క్రిప్టోకరెన్సీ, బిట్‌కాయిన్, బహుశా మారుపేరు డెవలపర్ సతోషి నకమోటోచే సృష్టించబడింది. ఇది దాని ప్రూఫ్-ఆఫ్-వర్క్ స్కీమ్‌లో SHA-256, క్రిప్టోగ్రాఫిక్ హాష్ ఫంక్షన్‌ను ఉపయోగించింది. ఏప్రిల్ 2011లో, నేమ్‌కాయిన్ వికేంద్రీకృత DNSను రూపొందించే ప్రయత్నంగా రూపొందించబడింది, ఇది ఇంటర్నెట్ సెన్సార్‌షిప్‌ను చాలా కష్టతరం చేస్తుంది. వెంటనే, అక్టోబర్ 2011లో, లైట్ కాయిన్ విడుదల చేయబడింది, ఇది SHA-256కి బదులుగా స్క్రిప్ట్‌ని హ్యాష్ ఫంక్షన్‌గా ఉపయోగించింది. మరొక ప్రముఖ క్రిప్టోకరెన్సీ, పీర్‌కాయిన్, ప్రూఫ్-ఆఫ్-వర్క్/ప్రూఫ్-ఆఫ్-స్టేక్ హైబ్రిడ్‌ను ఉపయోగించింది.
6 ఆగష్టు 2014న, UK తన ట్రెజరీ క్రిప్టోకరెన్సీల అధ్యయనాన్ని ప్రారంభించిందని, UK ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఏ పాత్ర పోషించగలదని ప్రకటించింది. నియంత్రణను పరిగణించాలా వద్దా అనేదానిపై కూడా అధ్యయనం నివేదించాల్సి ఉంది. దీని తుది నివేదిక 2018లో ప్రచురించబడింది,, ఇది జనవరి 2021లో క్రిప్టోఅసెట్‌లు, స్టేబుల్‌కాయిన్‌లపై సంప్రదింపులను జారీ చేసింది.[28]
జూన్ 2021లో, ఎల్ సాల్వడార్ బిట్‌కాయిన్‌ని చట్టబద్ధమైన టెండర్‌గా అంగీకరించిన మొదటి దేశంగా అవతరించింది, క్రిప్టోకరెన్సీని వర్గీకరిస్తూ అధ్యక్షుడు నయీబ్ బుకెలే సమర్పించిన బిల్లును ఆమోదించడానికి శాసనసభ 62–22 ఓట్లతో ఆమోదించిన తర్వాత.
ఆగస్ట్ 2021లో, బిట్‌కాయిన్ వంటి క్రిప్టోకరెన్సీలను గుర్తించి నియంత్రించేందుకు క్యూబా రిజల్యూషన్ 215ని అనుసరించింది.
సెప్టెంబరు 2021లో, క్రిప్టోకరెన్సీకి అతిపెద్ద మార్కెట్ అయిన చైనా ప్రభుత్వం, అన్ని క్రిప్టోకరెన్సీ లావాదేవీలను చట్టవిరుద్ధమని ప్రకటించింది, గతంలో చైనాలో మధ్యవర్తులు, మైనర్ల కార్యకలాపాలను నిషేధించిన క్రిప్టోకరెన్సీపై అణిచివేతను పూర్తి చేసింది.
అధికారిక నిర్వచనం[మార్చు]
జాన్ లాన్స్కీ ప్రకారం, క్రిప్టోకరెన్సీ అనేది ఆరు షరతులకు అనుగుణంగా ఉండే వ్యవస్థ:
- వ్యవస్థకు కేంద్ర అధికారం అవసరం లేదు; దాని రాష్ట్రం పంపిణీ చేయబడిన ఏకాభిప్రాయం ద్వారా నిర్వహించబడుతుంది.
- సిస్టమ్ క్రిప్టోకరెన్సీ యూనిట్లు, వాటి యాజమాన్యం అవలోకనాన్ని ఉంచుతుంది.
- కొత్త క్రిప్టోకరెన్సీ యూనిట్లను సృష్టించవచ్చో లేదో సిస్టమ్ నిర్వచిస్తుంది. కొత్త క్రిప్టోకరెన్సీ యూనిట్లను సృష్టించగలిగితే, సిస్టమ్ వాటి మూలం పరిస్థితులను, ఈ కొత్త యూనిట్ల యాజమాన్యాన్ని ఎలా నిర్ణయించాలో నిర్వచిస్తుంది.
- క్రిప్టోకరెన్సీ యూనిట్ల యాజమాన్యం ప్రత్యేకంగా క్రిప్టోగ్రాఫికల్‌గా నిరూపించబడుతుంది.
- క్రిప్టోగ్రాఫిక్ యూనిట్ల యాజమాన్యం మార్చబడిన లావాదేవీలను నిర్వహించడానికి సిస్టమ్ అనుమతిస్తుంది. ఈ యూనిట్ల ప్రస్తుత యాజమాన్యాన్ని రుజువు చేసే ఎంటిటీ ద్వారా మాత్రమే లావాదేవీ ప్రకటన జారీ చేయబడుతుంది.
- ఒకే క్రిప్టోగ్రాఫిక్ యూనిట్ల యాజమాన్యాన్ని మార్చడానికి రెండు వేర్వేరు సూచనలు ఏకకాలంలో నమోదు చేయబడితే, సిస్టమ్ వాటిలో ఒకదానిని అమలు చేస్తుంది.
మార్చి 2018లో, క్రిప్టోకరెన్సీ అనే పదం మెరియం-వెబ్‌స్టర్ డిక్షనరీకి జోడించబడింది.
ఆర్కిటెక్చర్[మార్చు]
వికేంద్రీకృత క్రిప్టోకరెన్సీ మొత్తం క్రిప్టోకరెన్సీ వ్యవస్థ ద్వారా సమిష్టిగా ఉత్పత్తి చేయబడుతుంది, ఇది సిస్టమ్ సృష్టించబడినప్పుడు నిర్వచించబడిన మరియు బహిరంగంగా పేర్కొనబడిన రేటుతో. US ఫెడరల్ రిజర్వ్ సిస్టమ్ వంటి కేంద్రీకృత బ్యాంకింగ్ మరియు ఆర్థిక వ్యవస్థలలో, కార్పొరేట్ బోర్డులు లేదా ప్రభుత్వాలు కరెన్సీ సరఫరాను నియంత్రిస్తాయి. వికేంద్రీకృత క్రిప్టోకరెన్సీ విషయంలో, కంపెనీలు లేదా ప్రభుత్వాలు కొత్త యూనిట్లను ఉత్పత్తి చేయలేవు మరియు ఇప్పటివరకు మద్దతు ఇవ్వలేదు. ఆస్తుల విలువను కలిగి ఉన్న ఇతర సంస్థలు, బ్యాంకులు లేదా కార్పొరేట్ సంస్థల కోసం. వికేంద్రీకృత క్రిప్టోకరెన్సీలపై ఆధారపడిన సాంకేతిక వ్యవస్థ సతోషి నకమోటో అని పిలువబడే సమూహం లేదా వ్యక్తిచే సృష్టించబడింది.
మే 2018 నాటికి, 1,800 పైగా క్రిప్టోకరెన్సీ స్పెసిఫికేషన్‌లు ఉన్నాయి. బిట్‌కాయిన్ వంటి ప్రూఫ్-ఆఫ్-వర్క్ క్రిప్టోకరెన్సీ సిస్టమ్‌లో, లెడ్జర్‌ల భద్రత, సమగ్రత మరియు సమతుల్యత మైనర్లుగా సూచించబడే పరస్పర అపనమ్మకం గల పార్టీల సంఘం ద్వారా నిర్వహించబడుతుంది. మైనర్లు తమ కంప్యూటర్‌లను ఒక నిర్దిష్ట టైమ్‌స్టాంపింగ్ స్కీమ్‌కు అనుగుణంగా లెడ్జర్‌కి జోడించి, లావాదేవీలను ధృవీకరించడానికి మరియు టైమ్‌స్టాంప్ చేయడంలో సహాయపడతారు.
ప్రూఫ్-ఆఫ్-స్టేక్ (పాయింట్ ఆఫ్ స్కేల్) బ్లాక్‌చెయిన్‌లో, లావాదేవీలు అనుబంధిత క్రిప్టోకరెన్సీని కలిగి ఉన్నవారిచే ధృవీకరించబడతాయి, కొన్నిసార్లు స్టాక్ పూల్స్‌లో కలిసి ఉంటాయి.
చాలా క్రిప్టోకరెన్సీలు ఆ కరెన్సీ ఉత్పత్తిని క్రమంగా తగ్గించడానికి రూపొందించబడ్డాయి, ఆ కరెన్సీ మొత్తం ఎప్పటికీ చెలామణిలో ఉండే మొత్తంపై పరిమితిని ఉంచుతుంది. ఆర్థిక సంస్థల వద్ద ఉన్న సాధారణ కరెన్సీలతో పోలిస్తే లేదా చేతిలో నగదుగా ఉంచబడినప్పుడు, క్రిప్టోకరెన్సీలను చట్ట అమలు చేసేవారు స్వాధీనం చేసుకోవడం చాలా కష్టం.
ఆర్థిక శాస్త్రం[మార్చు]
క్రిప్టోకరెన్సీలు ప్రాథమికంగా ఇప్పటికే ఉన్న బ్యాంకింగ్ మరియు ప్రభుత్వ సంస్థల వెలుపల ఉపయోగించబడతాయి మరియు ఇంటర్నెట్ ద్వారా మార్పిడి చేయబడతాయి.
బ్లాక్ రివార్డ్స్[మార్చు]
బిట్‌కాయిన్ వంటి ప్రూఫ్-ఆఫ్-వర్క్ క్రిప్టోకరెన్సీలు మైనర్లకు బ్లాక్ రివార్డ్ ప్రోత్సాహకాలను అందిస్తాయి. మైనర్లకు బ్లాక్ రివార్డ్‌లు లేదా లావాదేవీల రుసుము చెల్లించడం అనేది బ్లాక్‌చెయిన్ భద్రతను ప్రభావితం చేయదని ఒక అవ్యక్త నమ్మకం ఉంది, అయితే కొన్ని పరిస్థితులలో ఇది జరగకపోవచ్చు అని ఒక అధ్యయనం సూచిస్తుంది.
క్రిప్టోకరెన్సీ ప్రస్తుత విలువ, దీర్ఘకాలిక విలువ కాదు, ఖరీదైన మైనింగ్ కార్యకలాపాలలో పాల్గొనడానికి మైనర్‌లను ప్రోత్సహించడానికి రివార్డ్ స్కీమ్‌కు మద్దతు ఇస్తుంది. ప్రస్తుత బిట్‌కాయిన్ డిజైన్ చాలా అసమర్థంగా ఉందని, సమర్థవంతమైన నగదు వ్యవస్థకు సంబంధించి 1.4% సంక్షేమ నష్టాన్ని కలిగిస్తుందని కొన్ని వర్గాలు పేర్కొన్నాయి. ఈ అసమర్థతకు ప్రధాన మూలం పెద్ద మైనింగ్ ఖర్చు, ఇది సంవత్సరానికి US$360 మిలియన్లుగా అంచనా వేయబడింది. బిట్‌కాయిన్‌ను చెల్లింపు సాధనంగా ఉపయోగించడం ఉత్తమం కావడానికి ముందు 230% ద్రవ్యోల్బణ రేటుతో నగదు వ్యవస్థను అంగీకరించడానికి సిద్ధంగా ఉన్న వినియోగదారులుగా ఇది అనువదిస్తుంది. అయినప్పటికీ, నాణెం సృష్టి రేటును ఆప్టిమైజ్ చేయడం మరియు లావాదేవీల రుసుములను తగ్గించడం ద్వారా బిట్‌కాయిన్ వ్యవస్థ సామర్థ్యాన్ని గణనీయంగా మెరుగుపరచవచ్చు. ఏకాభిప్రాయ ప్రోటోకాల్‌ను పూర్తిగా మార్చడం ద్వారా అసమర్థమైన మైనింగ్ కార్యకలాపాలను తొలగించడం మరొక సంభావ్య మెరుగుదల.
లావాదేవీ ఫీజు[మార్చు]
క్రిప్టోకరెన్సీ కోసం లావాదేవీ రుసుములు ప్రధానంగా ఆ సమయంలో నెట్‌వర్క్ సామర్థ్యం సరఫరాపై ఆధారపడి ఉంటాయి, వేగవంతమైన లావాదేవీ కోసం కరెన్సీ హోల్డర్ నుండి డిమాండ్‌పై ఆధారపడి ఉంటుంది. కరెన్సీ హోల్డర్ నిర్దిష్ట లావాదేవీ రుసుమును ఎంచుకోవచ్చు, అయితే నెట్‌వర్క్ సంస్థలు లావాదేవీలను ప్రాసెస్ చేస్తాయి. అత్యధిక ఆఫర్ ఫీజు నుండి తక్కువ వరకు క్రిప్టోకరెన్సీ ఎక్స్ఛేంజీలు ప్రాధాన్య ప్రత్యామ్నాయాలను అందించడం ద్వారా కరెన్సీ హోల్డర్ల కోసం ప్రక్రియను సులభతరం చేస్తాయి మరియు అభ్యర్థించిన సమయంలో లావాదేవీని ప్రాసెస్ చేయడానికి ఏ రుసుము కారణమవుతుందో నిర్ణయించవచ్చు.
మార్పిడి[మార్చు]
క్రిప్టోకరెన్సీ ఎక్స్ఛేంజీలు కస్టమర్‌లు క్రిప్టోకరెన్సీలను ఇతర ఆస్తుల కోసం, సంప్రదాయ ఫియట్ మనీ లేదా వివిధ డిజిటల్ కరెన్సీల మధ్య వ్యాపారం చేయడానికి అనుమతిస్తాయి.
క్రిప్టో మార్కెట్‌ప్లేస్‌లు పెట్టుబడిదారుడు సరైన ధరకు కొనుగోలు లేదా వ్యాపారాన్ని పూర్తి చేస్తున్నాడని హామీ ఇవ్వదు. ఫలితంగా, చాలా మంది పెట్టుబడిదారులు అనేక మార్కెట్లలో ధరలో వ్యత్యాసాన్ని కనుగొనడానికి ఆర్బిట్రేజీని ఉపయోగించడం ద్వారా దీని ప్రయోజనాన్ని పొందుతారు.
ఎటిఎం[మార్చు]
రోబోకోయిన్ వ్యవస్థాపకుడు జోర్డాన్ కెల్లీ, 20 ఫిబ్రవరి 2014న యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లో మొదటి బిట్‌కాయిన్ ఎటిఎంను ప్రారంభించారు. ఆస్టిన్, టెక్సాస్‌లో ఏర్పాటు చేసిన కియోస్క్ బ్యాంక్ ఎటిఎంల మాదిరిగానే ఉంటుంది, అయితే డ్రైవింగ్ లైసెన్స్ వంటి ప్రభుత్వం జారీ చేసిన గుర్తింపును చదవడానికి స్కానర్‌లను కలిగి ఉంది. వినియోగదారుల గుర్తింపులను నిర్ధారించడానికి పాస్‌పోర్ట్.
ఎల్ సల్వడార్
9 జూన్ 2021న, ఎల్ సాల్వడార్ బిట్‌కాయిన్‌ను చట్టబద్ధమైన టెండర్‌గా స్వీకరిస్తున్నట్లు ప్రకటించింది, అలా చేసిన మొదటి దేశం.
టర్కీ
టర్కీ సెంట్రల్ బ్యాంక్, సెంట్రల్ బ్యాంక్ ఆఫ్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ టర్కీ, క్రిప్టోకరెన్సీలు మరియు క్రిప్టో ఆస్తులను కొనుగోళ్ల కోసం 30 ఏప్రిల్ 2021 నుండి ఉపయోగించడాన్ని నిషేధించింది, అటువంటి చెల్లింపుల కోసం క్రిప్టోకరెన్సీలను ఉపయోగించడం వలన గణనీయమైన లావాదేవీల నష్టాలు ఉంటాయి.
- ↑ Milutinović, Monia (2018). "Cryptocurrency". Ekonomika. 64 (1): 105–122. doi:10.5937/ekonomika1801105M. ISSN 0350-137X.