వాసుదేవుడు (చహమాన రాజ్యం)
| వాసుదేవుడు | |
|---|---|
 సంభార్ సాల్ట్ సరస్సు | |
| సాపాదలక్ష రాజు | |
| పరిపాలన | 551 సా.శ. - 684 సా. శ. |
| ఉత్తరాధికారి | సమంతారాజా |
| రాజవంశం | శాకాంబరీ చహమానులు |
వాసుదేవుడు (c. 6వ శతాబ్దం CE) శాకంభరి (ఆధునిక సంభార్) యొక్క చాహమనా రాజవంశానికి చెందిన భారతీయ రాజు. ఇతడు నేటి రాజస్థాన్‌లోని సపాదలక్ష దేశాన్ని పాలించాడు.[1]
రాజవంశం పౌరాణిక స్థాపకుడు చాహమనాను విస్మరించి, వాసుదేవ రాజవంశం మొట్టమొదటి పాలకుడు. 14వ శతాబ్దపు జైన పండితుడైన రాజశేఖర సూరి ప్రబంధ-కోషా ప్రకారం, వాసుదేవుడు 551 CE (608 విక్రమ్ సంవత్)లో సింహాసనాన్ని అధిష్టించాడు.[1]
పృథ్వీరాజ విజయంలో ఒక పురాణ కథనం ప్రకారం, వాసుదేవుడు ఒక విద్యాధర (అతీంద్రియ జీవి) నుండి సాంభార్ సాల్ట్ లేక్‌ను బహుమతిగా అందుకున్నాడు. ఈ పురాణం ప్రకారం, వాసుదేవుడు ఒకసారి రాజ మంచంలో నిద్రిస్తున్న విద్యాధరను కనుగొన్నాడు. విద్యాధరకు ఎగరగలిగే శక్తిని ఇచ్చే మంత్ర మాత్ర అతని నోటి నుండి పడింది. వాసుదేవుడు ఈ మంత్ర మాత్రను విద్యాధరునికి అప్పగించాడు. కృతజ్ఞతగల విద్యాధరుడు శాకంభర కుమారునిగా పరిచయం చేసుకున్నాడు. శాకంభర భక్తికి మెచ్చిన పార్వతీ దేవి స్థానిక అరణ్యంలో "శాకంభరి" అనే పేరుతో నివసిస్తుందని వాసుదేవుడికి చెప్పాడు. విద్యాధరుడు వాసుదేవునికి ఉపకారం చేయాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. అతను సూర్యాస్తమయం సమయంలో తన కత్తిని భూమిలో వేయమని రాజును కోరాడు, వెనుకకు చూడకుండా తన రాజధానికి తిరిగి గుర్రంపై స్వారీ చేశాడు. రాజు చెప్పినట్లు చేసాడు,, నీటి అలలు అతనిని అనుసరించాయి. ఫలితంగా ఏర్పడిన నీరు సాంభార్ ఉప్పు సరస్సుగా మారింది. విద్యాధర రాజు ముందు కనిపించాడు, సరస్సు అతని వారసుల ఆధీనంలో ఉంటుందని చెప్పాడు. అతని వంశస్థుడైన సోమేశ్వరుని బిజోలియా శాసనం ఈ సరస్సు వాసుదేవునికి జన్మించిందని పేర్కొంది.[1]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Dasharatha Sharma 1959, p. 23.