వికీపీడియా:వికీప్రాజెక్టు/తెవికీ-ఐఐఐటి/నమూనా వ్యాసాలు/కేతయున్ అర్దేషిర్ దిన్ షా

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search

కేతయున్ అర్దేశీర్ దిన్షా (16 నవంబర్ 1943 - 26 ఆగస్టు 2011) భారతీయ వైద్య రంగంలో ప్రముఖ వ్యక్తి , భారతదేశంలో ఆధునిక క్యాన్సర్ సంరక్షణ పరిణామంలో సమర్థవంతమైన రేడియేషన్ థెరపీ అభివృద్ధిలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించింది. 2001 లో, భారత రాష్ట్రపతి ఆమెకు పద్మశ్రీని ప్రదానం చేశారు[1]. ఒక ప్రముఖ న్యూస్ ఛానల్ ఆమెను ఇలా వివరించింది: "భారతదేశంలో క్యాన్సర్ బారిన పడినవారికి అంతిమ ఆశ చివరి సాధ్యం".ముప్పై సంవత్సరాల కాలంలో, దిన్షా భారతదేశంలో క్యాన్సర్ మెడిసిన్ విప్లవాత్మకంగా మార్చారు, మల్టీ-మోడల్ చికిత్సలను నియమం కాకుండా మినహాయింపుగా శుద్ధి చేసారు[2].

కేతయున్ అర్దేషిర్ దిన్ షా
జననం16 November 1943
కలకత్తా , ఇండియా
మరణం26 August 2011 (aged 67)
ముంబై , ఇండియా
ముఖ్యమైన పురస్కారాలుపద్మశ్రీ

చదువు[మార్చు]

ఈమె కలకత్తాలోని పార్సీ కుటుంబంలో జన్మించారు[3].

1966 లో వెల్లూరులోని క్రిస్టియన్ మెడికల్ కాలేజీ నుండి పట్టభద్రురాలై దిన్షా తన వైద్య వృత్తిని ప్రారంభించారు . ఆమె 1970 నుండి 1973 వరకు (UK) లోని కేంబ్రిడ్జ్ లోని అడెన్‌బ్రూక్స్ హాస్పిటల్‌లో శిక్షణను కొనసాగించింది. ఈ కాలంలో ఆమె రేడియేషన్ థెరపీ (DMRT) లో డిప్లొమా పూర్తి చేసింది, తరువాత లండన్లోని రాయల్ కాలేజ్ ఆఫ్ రేడియాలజిస్ట్స్ (FRCR) యొక్క ఫెలోగా చేరారు .

కేరీర్[మార్చు]

దీని తరువాత ఆమె భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చి 1974 లో ముంబైలోని టాటా మెమోరియల్ హాస్పిటల్‌లో స్టాఫ్ మెంబర్‌ అయ్యారు ఏడు సంవత్సరాల తరువాత రేడియేషన్ ఆంకాలజీ విభాగానికి అధిపతిగా ఎంపికయ్యారు. 1995 లో, ఆమె టాటా మెమోరియల్ హాస్పిటల్ డైరెక్టర్‌గా నియమితులయ్యారు, రెండు సంవత్సరాల తరువాత టాటా మెమోరియల్ సెంటర్ (టాటా మెమోరియల్ హాస్పిటల్ క్యాన్సర్ రీసెర్చ్ ఇనిస్టిట్యూట్) ను పర్యవేక్షించడానికి ఎంపికయ్యారు. ఆమె 2008 వరకు ఈ ఇన్స్టిట్యూట్ డైరెక్టర్‌గా పనిచేశారు భారతదేశంలోని ప్రముఖ క్యాన్సర్ కేంద్రాలలో ఒకటిగా ఈ సంస్థను ప్రస్తుత స్థితికి మార్చడంలో కీలక పాత్ర పోషించారు[4].

నవీ ముంబైలో అడ్వాన్స్‌డ్ సెంటర్ ఫర్ ట్రీట్మెంట్ రీసెర్చ్ అండ్ ఎడ్యుకేషన్ ఇన్ క్యాన్సర్ (ఎసిటిఆర్‌ఇసి), టిఎమ్‌హెచ్‌లో కొత్త టాటా క్లినిక్ అండ్ ఫ్యాకల్టీ బ్లాక్, టిఎంహెచ్‌లోని ఐజిఆర్‌టి ఫెసిలిటీ బ్లాక్ స్థాపన వెనుక కూడా దిన్షా ఉంది. భాభత్రోన్ అనే స్వదేశీ రేడియోథెరపీ యంత్రం అభివృద్ధిలో ఆమె కీలక పాత్ర పోషించింది. ఈ యంత్రం భారతదేశంలోని ఇరవై ఇతర క్యాన్సర్ కేంద్రాలలో వ్యవస్థాపించబడింది అనేక అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలకు విరాళంగా ఇచ్చింది.

ఆమె 26 ఆగస్టు 2011 న క్యాన్సర్తో మరణించింది[5][6].

గౌరవాలు విజయాలు[మార్చు]

ఆమె అనేక అవార్డులు గుర్తింపులను పొందింది, ఇంటర్నేషనల్ యూనియన్ ఎగైనెస్ట్ క్యాన్సర్, ఇంటర్నేషనల్ అటామిక్ ఎనర్జీ ఏజెన్సీ భారత ప్రభుత్వంతో సహా అనేక ప్రతిష్టాత్మక కమిటీలు సంస్థలలో సభ్యురాలిగా పనిచేసింది. ఆమె పేరుకు వందలాది ప్రచురణలు ఉన్నాయి,అనేక శాస్త్రీయ పత్రికల సంపాదకీయ బోర్డులో ఉన్నాయి. టాటా మెమోరియల్ సెంటర్‌లో తన పదవీకాలం అంతా, అత్యున్నత ప్రమాణాలను స్థాపించడంలో, అన్ని విభాగాలను నిర్వహించడం పునరుద్ధరించడం, క్యాన్సర్ నిర్ధారణ చికిత్స కోసం ఆధునిక పరికరాలను అందించడం ఆసుపత్రిలో ఆధునిక నిర్వహణ వ్యవస్థలు, కంప్యూటరీకరణను ఏర్పాటు చేయడంలో ఆమె ఒక చోదక శక్తిగా ఉంది[7].

ఆమె ప్రారంభ కార్యక్రమాలలో ఒకటి క్యాన్సర్ చికిత్సకు సమగ్ర బృంద విధానాన్ని ప్రోత్సహించడం, లింఫోమా జాయింట్ క్లినిక్‌లో కొత్త రోగులను సమీక్షించడానికి రేడియాలజిస్టులు ,సర్జన్లను ప్రోత్సహించడం. వైద్యులతో కలిసి క్లినికల్ ప్రోటోకాల్‌లను స్థాపించారు, ఇప్పుడు క్యాన్సర్ రోగులను సెట్ మార్గదర్శకాల ప్రకారం తగిన చికిత్సా కార్యక్రమాలలోకి ప్రవేశపెట్టారు. క్లినికల్ ట్రయల్స్ నేపథ్యంలో టాటా మెమోరియల్ హాస్పిటల్‌లో కొనసాగుతున్న అన్ని పరిశోధన కార్యక్రమాలకు మార్గనిర్దేశం చేయడానికి ఆమె ఒక శక్తివంతమైన శాస్త్రీయ సమీక్ష కమిటీ ఆసుపత్రి నీతి కమిటీని నియమించింది. టాటా మెమోరియల్ హాస్పిటల్‌లో ఆమె భారతదేశంలో మొట్టమొదటి బ్రాచిథెరపీ ప్రోగ్రామ్‌ను అభివృద్ధి చేసింది 3DCRT, SRT, IMRT IGRT వంటి ఆధునిక రేడియేషన్ థెరపీ పద్ధతులను అభివృద్ధి చేయడానికి చోదక శక్తిగా ఉంది.

అవార్డులు[మార్చు]

  • పద్మశ్రీ, సైన్స్ అండ్ ఇంజనీరింగ్ రంగంలో ఆమె చేసిన కృషికి భారత రాష్ట్రపతి అవార్డు (26 జనవరి 2001).
  • గత అధ్యక్షుడు, ఇంటర్నేషనల్ సొసైటీ ఫర్ రేడియేషన్ ఆంకాలజీ (బీజింగ్, చైనా 1997-2001).
  • గత అధ్యక్షుడు, అసోసియేషన్ ఆఫ్ రేడియేషన్ ఆంకాలజిస్ట్స్ ఆఫ్ ఇండియా (1995-1996).
  • ఇండో అమెరికన్ ఉల్రిచ్ హెన్ష్కే మెమోరియల్ అవార్డ్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్, (మద్రాస్, డిసెంబర్ 1993).
  • ఫెడరేషన్ ఆఫ్ ది పార్సీ జొరాస్ట్రియన్ అంజుమన్స్ ఆఫ్ ఇండియా చేత ప్రొఫెషనల్ కాంపిటెన్స్ లో ఎక్సలెన్స్ కొరకు అవార్డు (జూన్ 1997).
  • రొమ్ము క్యాన్సర్ ఫౌండేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (మార్చి 2000) క్యాన్సర్ కారణాలకు సేవ చేసినందుకు లైఫ్ టైమ్ అచీవ్‌మెంట్ అవార్డు.
  • మెడిసిన్కు అత్యుత్తమ సహకారం కోసం FIE ఫౌండేషన్ జాతీయ అవార్డు (1999).

మూలాలు[మార్చు]

  1. http://india.gov.in/myindia/padmashri_awards_list1.php?start=803
  2. http://archive.indianexpress.com/news/she-fought-cancer-personally---professionally/839012/
  3. http://archive.indianexpress.com/news/she-fought-cancer-personally---professionally/839012/
  4. https://www.cancerjournal.net/article.asp?issn=0973-1482;year=2011;volume=7;issue=2;spage=237;epage=239;aulast=Dinshaw
  5. https://web.archive.org/web/20121106054727/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-08-28/mumbai/29937695_1_kharghar-tata-memorial-hospital-cancer
  6. https://timesofindia.indiatimes.com/dr-ketayun-dinshaw/articleshow/9747237.cms
  7. https://doctor.ndtv.com/expert/dr-ketayun-dinshaw-102