వికీపీడియా:వికీప్రాజెక్టు/తెవికీ-ఐఐఐటి/నమూనా వ్యాసాలు/రోహిణి గోడ్బోలే
రోహిణి గోడ్బోలే | |
|---|---|
 | |
| విద్య | సైద్ధాంతిక కణ భౌతిక శాస్త్రంలో పిహెచ్ డి |
| వృత్తి | భౌతిక శాస్త్రవేత్త |
| పురస్కారాలు | పద్మశ్రీ |
రోహిణి గోడ్బోలే ప్రముఖ భారతీయ భౌతిక శాస్త్రవేత్త.[1] ఎలిమెంటరీ పార్టికల్ ఫిజిక్స్, ఫీల్డ్ థియరీ ,ఫినోమెనాలజీలో ప్రత్యేక నైపుణ్యం కలిగిన విద్యావేత్త.[2] ప్రస్తుతం బెంగళూరులోని ఇండియన్ ఇన్ స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ లోని సెంటర్ ఫర్ హై ఎనర్జీ ఫిజిక్స్ లో ప్రొఫెసర్[3] గా పనిచేస్తున్నది. ఆమె గత మూడు దశాబ్దాలుగా పార్టికల్ ఫినోమెనాలజీ విభిన్న అంశాలపై విస్తృతంగా పనిచేసింది, ముఖ్యంగా పార్టికల్ ఫిజిక్స్ (ఎస్ఎమ్) స్టాండర్డ్ మోడల్, దానికి మించిన భౌతిక శాస్త్రం (బిఎస్ఎమ్)లోని విభిన్న అంశాలను అన్వేషించడంపై ఆమె విస్తృతంగా పనిచేసింది. అధిక శక్తి ఫోటాన్ల హాడ్రోనిక్ నిర్మాణానికి సంబంధించి ఆమె చేసిన పని, దానిని అధ్యయనం చేయడానికి వివిధ మార్గాలను వివరించింది. రాబోయే తరం ఎలక్ట్రాన్ పాజిట్రాన్ కొలైడర్ల రూపకల్పనకు ప్రభావాలను తెలిపింది. సైన్స్ ఆఫ్ ఇండియాలోని మూడు అకాడమీలలో ఫెలోగా ఎన్నికైనడి. సైన్స్ అకాడమీ ఆఫ్ ది డెవలపింగ్ వరల్డ్ (టివిఎఎస్)[4] ఫెలోగా కూడా ఎన్నికయినది.
విద్యావేత్తగానే కాకుండా, విజ్ఞానశాస్త్రం అనుసంధానకర్తగా వ్యవహరించడం రోహిణి గోడబోలె ప్రత్యేకత. తరచుగా భౌతిక శాస్త్రం పై యువ విద్యార్థులు, పండితులు, శాస్త్రవేత్తలకు ప్రసంగాలు ఇస్తుంది. శాస్త్ర సాంకేతిక రంగంలో వృత్తిని కొనసాగించే మహిళలకు తగిన మద్దతును ఇవ్వడానికి ఆసక్తి చూపుతుంది. రామ్ రామస్వామితో కలిసి లీలావతి డాటర్స్ [5][6][7]అనే పుస్తకం లో పలుమార్పులు చేసింది. భారతదేశానికి చెందిన మహిళా శాస్త్రవేత్తలపై జీవిత చరిత్ర వ్యాసాలను సేకరించింది.
విద్యాభ్యాసం
[మార్చు]రోహిణి గోడ్బోలే భౌతికశాస్త్రం, గణితం, గణకశాస్త్రం ముఖ్య అంశాలుగా పూణే విశ్వవిద్యాలయం అనుబంధ కళాశాల అయినా సర్ పరుశురాంభావ్ కళాశాల నుండి తన బ్యాచిలర్ డిగ్రీని పూర్తి చేసింది. ముంబైలోని ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ నుండి ఎం.ఎస్.సి, స్టోనీ బ్రూక్ లోని స్టేట్ యూనివర్సిటీ ఆఫ్ న్యూయార్క్ నుండి సైద్ధాంతిక కణ భౌతిక శాస్త్రంలో పిహెచ్ డి (1979) పూర్తి చేసింది.
ప్రొఫెసర్ రోహిణి గోడ్బోలే 1979లో ముంబైలోని టాటా ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫండమెంటల్ రీసెర్చ్ లో విజిటింగ్ ఫెలోగా చేసింది. 1982 నుండి 1995 వరకు బొంబాయి విశ్వవిద్యాలయంలోని భౌతిక శాస్త్ర విభాగంలో లెక్చరర్ ,రీడర్ గా పనిచేసింది. 1995లో అసోసియేట్ ప్రొఫెసర్ గా బెంగళూరులోని ఇండియన్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ లోని సెంటర్ ఫర్ హై ఎనర్జీ ఫిజిక్స్ లో చేరిం, జూన్ 1998 నుంచి ప్రొఫెసర్ గా పనిచేస్తున్నది. 31 జూలై, 2021 నాటికి అక్కడ పదవీ విరమణ పొంది అక్కడే గౌరవ ప్రొఫెసర్ పదవిలో కొనసాగుతుంది. ఆమె 150 కి పైగా పరిశోధనా పత్రాల రచయిత కూడా .
పరిశోధనా రంగాలు
[మార్చు]రోహిణి గోడ్బోలే ఈ క్రింది విభాగాలపై తన పరిశోధన[8] కొనసాగిస్తోంది
- ప్రస్తుత ,భవిష్యత్ కొలైడర్ ల వద్ద కొత్త పార్టికల్ ప్రొడక్షన్
- ఫిజిక్స్ ఎట్ లార్జ్ హాడ్రాన్ కొలైడర్ ,నెక్ట్స్ లీనియర్ కొలైడర్
- క్యూసిడి ఫినోమెనాలజీ: ప్రోటాన్, ఫోటాన్ ,న్యూక్లియస్ నిర్మాణ విధులు
- సూపర్ సిమెట్రీ ,ఎలక్ట్రోవీక్ ఫిజిక్స్
సహకారం
[మార్చు]- ప్రొఫెసర్ రోహిణి గోడ్బోలే, యూరోపియన్ రీసెర్చ్ ల్యాబ్, సెర్న్ లో ఇంటర్నేషనల్ లీనియర్ కొలైడర్ కొరకు ఇంటర్నేషనల్ డిటెక్టర్ అడ్వైజరీ గ్రూప్ (ఐడిఎజి)లో[9][10] భాగంగా ఉన్నది.
- ఇంటర్నేషనల్ డిటెక్టర్ అడ్వైజరీ గ్రూప్ రీసెర్చ్ డైరెక్టరేట్ ,డిటెక్టర్ డిజైన్ గ్రూపుల ఐఎల్ సి డిటెక్టర్ పరిశోధన ,అభివృద్ధిని పర్యవేక్షిస్తున్నది.
- ఇండియన్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ ప్యానెల్ ఫర్ ఉమెన్ ఇన్ సైన్స్ ఇనిషియేటివ్ కి అధ్యక్షురాలిగా[11] ఉన్నది.
- భారత మహిళా శాస్త్రవేత్తలపై జీవిత చరిత్ర వ్యాసాల సంకలనం లీలావతి డాటర్స్ అనే పుస్తకాన్ని రామరామస్వామితో పాటు గోడ్ బోలే సంయుక్తంగా పలుమార్పులు చేసింది. దీనిని 2008లో ఇండియన్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ పుస్తక రూపంలో ప్రచురించింది.
ప్రచురణలు
[మార్చు]గ్లూయాన్ సివర్స్ ఫంక్షన్ (2018) ప్రోబ్ వలే ఓపెన్ ఛార్మ్ తక్కువ వర్చువలిటీ లెప్టోప్రొడక్షన్[12]
గ్లూయాన్ సివర్స్ ఫంక్షన్ (2017) ప్రోబ్ వలే ఓపెన్ ఛార్మ్ తక్కువ వర్చువలిటీ లెప్టోప్రొడక్షన్ లో ట్రాన్స్ వర్స్ సింగిల్-స్పిన్ అసిమెట్రిక్[13]
ప్రొసీడింగ్స్, 2వ ఆసియా-యూరప్-పసిఫిక్ స్కూల్ ఆఫ్ హై ఎనర్జీ ఫిజిక్స్ (ఎఇపిఎస్ ఇపి2014) : పూరీ, ఇండియా (2014)[14]
పుస్తకాలు
[మార్చు]- థియరీ అండ్ ఫినోమెనాలజీ ఆఫ్ స్పార్టికల్స్: ఎ అకౌంట్ ఆఫ్ ఫోర్-డైమెన్షనల్ ఎన్=1 సూపర్ సిమెట్రీ ఇన్ హై ఎనర్జీ ఫిజిక్స్: భౌతిక శాస్త్రం[15] అత్యంత అందమైన ఇటీవలి ఆలోచనలలో ఒకటైన సూపర్ సిమెట్రీ లేదా ఎస్ యుఎస్ వై, కణాల సూపర్ పార్టనర్లుగా ఉన్న కణాలను అంచనా వేసింది. ఈ పుస్తకం కణాల సైద్ధాంతిక ,ఫినోమెనోలాజికల్ ఖాతాను ఇస్తుంది. ప్రాథమిక స్థాయి నుంచి ప్రారంభించి, ఇది ఫోర్-డైమెన్షనల్ ఎన్=1 సూపర్ సిమెట్రీ అదేవిధంగా అధిక శక్తి భౌతిక శాస్త్రం ,కాస్మాలజీలో దాని పరిశీలనాత్మక అంశాలను సమగ్రమైన, బోధనా ,వినియోగదారు-స్నేహపూర్వక చికిత్సను అందిస్తుంది.
- ద గర్ల్స్ గైడ్ టు ఎ లైఫ్ ఇన్ సైన్స్ [16]: భారతదేశంలోని అత్యంత ప్రసిద్ధ మహిళా శాస్త్రవేత్తలలో స్ఫూర్తిదాయకమైన, సమాచారాత్మకమైన, తెలివైన ఇరవై ఐదుగురిని కలవండి. ఆస్ట్రోఫిజిక్స్ నుండి జంతుశాస్త్రం వరకు, విజ్ఞానశాస్త్రం వృత్తిగా ఏమి అవసరమో తెలుసుకోండి. వారు ఎవరిని ప్రోత్సహించారు? వారు దేనికి వ్యతిరేకంగా పోరాడారు? వారి నిర్దిష్ట క్షేత్రాన్ని ఎంచుకోవడానికి వారిని ప్రేరేపించినది ఏమిటి? ఆధునిక పరిశోధన అత్యాధునిక అంచువద్ద కీలక ప్రశ్నలు ఏమిటి? వారు సమాధానాలను కనుగొనడానికి ప్రయత్నిస్తున్న పెద్ద ప్రశ్నలు ఏమిటి? సైన్స్ లో జీవితాన్ని ఎందుకు ఎంచుకున్నారు? ఈ అత్యావశ్యక గైడ్ లోని ప్రతి మహిళ వారి జీవితం , వృత్తి గురించి ఒక అవలోకనం కల్పిస్తారు. ప్రొఫైల్స్ తో పాటు "నో-ఇట్-యాలజీ"— వారి నిర్దిష్ట పరిశోధనా రంగానికి సంక్షిప్త పరిచయం. ప్రతి శాస్త్రవేత్తలు ఆమె స్వంత "యురేకా మూమెంట్"ను వివరిస్తారు.
- లీలావతి డాటర్స్- భారత మహిళా శాస్త్రవేత్తలు (2008)[17]
అవార్డులు
[మార్చు]- 2019లో శాస్త్ర -సాంకేతిక రంగంలో ఆమె అందించిన సేవలకు పద్మశ్రీ పురస్కారం పొందింది.
- 2009లో ఇండియన్ నేషనల్ సైన్స్ అకాడమీకి చెందిన సత్యేన్ద్రనాథ్బోస్ మెడల్[18]
- 2007లో ఫెలోషిప్ ఆఫ్ నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్, ఇండియా (నాసి)[19]
- 2009లో ఫెలోషిప్ ఆఫ్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ ఆఫ్ ది డెవలపింగ్ వరల్డ్, టి.డబ్ల్యూ.ఎ.ఎస్[20]
- 2015లో న్యూ ఇండియన్ ఎక్స్ ప్రెస్ గ్రూప్ దేవి అవార్డు[21]
- ఫ్రెంచ్ ప్రభుత్వం చే ఓర్డ్రే నేషనల్ డు మెరైట్.[22]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ http://nobelprizeseries.in/tbis/rgodbole
- ↑ http://rmgodbole.in/
- ↑ http://chep.iisc.ac.in/Personnel/rohini.html
- ↑ http://www.indiafrancesummit.org/participants.php?action=view&id=791
- ↑ http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-literaryreview/Forgotten-daughters/article15942107.ece
- ↑ https://books.google.com/books/about/Lilavati_s_Daughters.html?id=wMTxPgAACAAJ&redir_esc=y
- ↑ https://web.archive.org/web/20180325231956/https://www.amazon.in/LILAVATIS-DAUGHTERS-Women-Scientists-India/dp/B00DT7E5UW
- ↑ https://archive.is/20140329110408/http://www.insaindia.org/detail.php?id=P03-1334
- ↑ http://www.linearcollider.org/ILC/physics-detectors/Detectors/IDAG
- ↑ http://www.thehindu.com/life-and-style/money-and-careers/chasing-the-one-trillion-trillionth-of-a-second/article2831537.ece
- ↑ http://www.ias.ac.in/womeninscience/
- ↑ http://inspirehep.net/record/1656599
- ↑ http://inspirehep.net/record/1622756
- ↑ http://inspirehep.net/record/1614008
- ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Rohini_Godbole#cite_note-24
- ↑ https://www.amazon.in/Girls-Guide-Life-Science-ebook/dp/B00TIPFLMA/ref=sr_1_2?s=books&ie=UTF8&qid=1521975557&sr=1-2
- ↑ https://www.amazon.in/LILAVATIS-DAUGHTERS-Women-Scientists-India/dp/B00DT7E5UW/ref=sr_1_3?s=books&ie=UTF8&qid=1521975557&sr=1-3
- ↑ https://archive.is/20140404115326/http://www.insaindia.org/recipients.php
- ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Rohini_Godbole#cite_note-28
- ↑ http://www.twas.org/network/members/g
- ↑ http://www.eventxpress.com/devi2015/bengaluru/
- ↑ https://www.hindustantimes.com/cities/mumbai-news/particle-physicist-rohini-godbole-conferred-with-french-order-of-merit-101610566224231.html