సంస్కృత భారతీ

సంస్కృత భాష పూర్వవైభవాన్ని పునః ప్రతిష్ఠించడానికి ప్రపంచ వ్యాప్తంగా క్రీయాశీలంగా పనిచేస్తున్న సంస్థ సంస్కృత భారతీ. ఒకప్పుడు భారతదేశంలో వ్యావహారిక భాషగా వెలుగొందిన సంస్కృతం, శతాబ్దాలపాటు భారతదేశంపై జరిగిన ఆక్రమణలు, విదేశీయుల పాలన కారణంగా తన వైభవాన్ని కోల్పోయింది. ఆ వైభవాన్ని తిరిగి నెలకొల్పడానికి కంకణం కట్టుకుని అహర్నిశలు విశ్వవ్యాప్తంగా కృషి చేస్తున్నది, సంస్కృత భారతీ. ప్రదాన కార్యాలయము న్యూఢిల్లీ, అమెరికాలోని కాలిఫోర్నియాలో ఉంది. భారతదేశంలోని అన్ని సంస్కృతాభిమాన సంస్థల యొక్క కేంద్రీకత సంస్థగా ఉంది. అమెరికా, ఇంగ్లాండ్, ఇండోనేషియా, ట్రినిడాడ్, అరబ్ మొదలగు 35 విదేశాలలో సంస్కృత ప్రచారాన్ని దిగ్విజయంగా నిర్వహిస్తుంది. చాము కృష్ణ శాస్త్రి గారిచే 1981 లో 'వదత సంస్కృతమ్-సంసృతం మాట్లాడండి' అనే నినాదంతో స్థాపించబడి విభిన్న ప్రణాళికలతో ముందుకు వెళ్తోంది. సంస్కృతంలో మాట్లాడడం ద్వారా, సంస్కృతంలోనే బోధించడం ద్వారా సంస్కృతాన్ని ప్రచారం చేస్తుంది.

లక్ష్య సాధన

"సంస్కృత భారతి" యొక్క అంతిమ లక్ష్యం సంస్కృతం యొక్క సర్వతోముఖాభివృద్ధిని, భారతదేశం యొక్క సర్వతోముఖాభివృద్ధిని సాధించడం. 'సంస్కృత భారతి' అనే పేరుతో దేశవ్యాప్తంగా, పెద్ద, సద్గుణ, శక్తివంతమైన సామూహిక సంస్థను సృష్టించడం తక్షణ లక్ష్యం, ఈ సుదూర లక్ష్యాన్ని సాధించాలని భావిస్తున్నారు. ఏదేమైనా, సంస్థ యొక్క ప్రతి భాగం యొక్క లక్ష్యం సంస్కృతం అభివృద్ధికి కృషి చేయడం, దేశ పురోగతికి సంబంధించిన కార్యకలాపాలలో పాల్గొనడం.

1) సంస్కృతాన్ని వ్యావహారిక భాషగా తిరిగి తీసుకురావడం నాలుగు వందల సంవత్సరాల క్రితం, ప్రపంచంలో 5,000 భాషలు ఉండేవి. ఇప్పుడు రెండు వేల భాషలు ఉన్నాయి. వ్యవహారాంలో అభ్యసించటాన్ని వదిలివేయడం వల్ల 3,000 భాషలు కనుమరుగయ్యాయి. వాడుకలో తగ్గుదల కారణంగా వెయ్యికి పైగా భాషలు అంతరించిపోయే దశలో ఉన్నాయి. ‘‘సంస్కృతాన్ని నిత్య జీవన భాషగా మార్చాలి.

2) శిక్షా పరివర్తనము ప్రభుత్వ విధానాలను మార్చటం దీర్ఘకాల సమస్య. సంస్కృతం బోధించడం అనేది సాహిత్యం లేదా మరే ఇతర శాస్త్రాల గురించి కాకుండా 'సంస్కృతం వ్యాప్తి' గురించి అయి ఉండాలి. సంస్కృత బోధన నాణ్యతను మెరుగుపరచడానికి పాఠ్యపుస్తకాల నాణ్యత, ఉపాధ్యాయుల నాణ్యత అనే అంశాలలో కృషి చేయాలి. సంస్కృత మాధ్యమం ద్వారా సంస్కృతం బోధించాలి. సంస్కృతం బోధించడంలో ప్రాచీన, ఆధునిక పాఠ్యాంశాలు రెండింటినీ కలపాలి. తరగతి గదులలో సంస్కృతం బోధించడం చాలా ఆకర్షణీయంగా ఉండాలి, విద్యార్థులందరూ సంస్కృతాన్ని అంగీకరించాలి, తద్వారా విద్యార్థులందరూ సంస్కృతంలో మాట్లాడగలరు, వ్రాయగలరు, తద్వారా వేలాది మంది విద్యార్థులు తరువాత గ్రంథాల అధ్యయనంలో పాలుపంచుకునేలా స్ఫూర్తిదాయకంగా ఉండాలి.

3) స్వీయ అధ్యయన సామగ్రిని ఉపయోగించుట అభ్యాసము పూర్తి చేయడానికి పుస్తకాలు, సౌండ్ రికార్డింగ్‌లు, ఇతర ఆధునిక పనిముట్ల ఉపయోగ అవసరం ఎంతైనా ఉంది. అవి కూడా చాలా వైవిధ్యంగా ఉండాలి. ఉదాహరణకు, అభ్యాసకుల వయస్సు, విద్యా నేపథ్యం, వృత్తి, అభిరుచుల ప్రకారం వివిధ పుస్తకాలు ఉండవచ్చు. వివిధ సబ్జెక్టుల వారీగా బోధించడానికి అనేక రకాల పుస్తకాలు ఉండవచ్చు, భాషా బోధన యొక్క వివిధ పద్ధతుల ద్వారా బోధించడానికి పుస్తకాలు, సంస్కృత సాహిత్యంలోని వివిధ భాగాలను బోధించడానికి పుస్తకాలు, వ్యాకరణంలోని ప్రతి అధ్యాయానికి అధికారం ఇచ్చే పుస్తకాలు - మొదలైనవి. చాలా ఆడియో, వీడియొ రికార్డింగ్‌లు కూడా ఉండాలి.

4) సాయంత్రం బోధనా కేంద్రాలు సమాజంలో సంస్కృతం పట్ల గర్వించే వారు, సంస్కృతం నేర్చుకోవాలనే తపన ఉన్నవారు అసంఖ్యాకంగా ఉన్నారు. ప్రదేశాలు, పట్టణాలు, నగరాలు, గ్రామాలు, గ్రామాలలో సాయంత్రం బోధనా కేంద్రాలు ప్రారంభించబడ్డాయి. అనేక రకాల తరగతులు ఉన్నాయి - ప్రారంభ తరగతులు, అధునాతన కోర్సులు, వివిధ విషయాలలో బోధనా కార్యక్రమాలు. పాఠాలు స్వల్పకాలిక, దీర్ఘకాలికమైనవి నిర్మించబడాలి.

5) శాస్త్ర శిక్షణ మొదటి అడుగు సంస్కృతం నేర్చుకోవడం. రెండవ దశ కవిత్వాన్ని అధ్యయనం చేయడం. సంస్కృతం యొక్క నిజమైన అధ్యయనం గ్రంథాల అధ్యయనం. అక్కడే భారతీయ విజ్ఞానం దాగి ఉంది. అయితే నేడు గ్రంథాలను అధ్యయనం చేసేవారు తక్కువ. బాగా బోధించే ఉపాధ్యాయులు తక్కువ. ఆ గ్రంథ సంప్రదాయం పోతే భారతదేశ సంపద అంతా పోయినట్లే. కావున, గ్రంథాల అధ్యయనం గురించి మనం ప్రత్యేకంగా ఆలోచించాలి. అందుకు ప్రతి ఒక్కరూ చైతన్యవంతులు కావాలి. కొంతమంది ప్రతిభావంతులైన విద్యార్థులు దీని గురించి తెలుసుకోవాలి, గ్రంథాలను అధ్యయనం చేయడానికి ప్రణాళిక వేయాలి, అవసరమైన ఆర్థికశాస్త్రం, మొదలైనవి చేయాలి. గ్రంథ పరిచయ శిబిరాలు, గ్రంథాల అర్థంపై సెమినార్లు, గ్రంథ తరగతులు, గ్రంథ పరీక్షలు మొదలైన ప్రదేశాల్లో నిర్వహించాలి. ప్రతి గ్రంథాల నుండి ఉద్భవించిన యువ పండితులను సృష్టించాలి.

6) కొత్త సాహిత్య సృష్టి ఉదాహరణకు, వ్యక్తులు గత వారపు వార్తాపత్రికలను చదవాలనుకోరు. అలానే సమకాలీన ప్రపంచానికి సంబంధించిన విషయాలపై సంస్కృతంలో కొత్త సాహిత్యాన్ని సృష్టించాలి. అక్కడ కూడా బాల సాహిత్యం, వినోద సాహిత్యం, కాల్పనిక సాహిత్యం, వైజ్ఞానిక సాహిత్యం వంటి అనేక రకాల సాహిత్యాలు వెలువడాలి. సృష్టించబడిన కొత్త సాహిత్యం ఇటీవలి సందర్భాలు, ఇటీవలి విషయాలు, ఇటీవలి పేర్లు, ఇటీవలి జీవితాలు, ఇటీవలి శాస్త్రీయ పురోగతులు మొదలైనవాటిని ప్రతిబింబిస్తుంది. నేడు, ప్రపంచంలోని అన్ని భాషలలో, అత్యంత అధునాతన సాహిత్యంలో కూడా, ఈ రెండు అంశాలు వాడుకలో ఉన్నాయి: సరళమైన భాష, గద్య ఉపయోగం. ప్రజలు కోరుకునేది. అందుచేత సంస్కృతంలో కూడా అతి సరళమైన సంస్కృతంలో రచించిన గద్యరూపంలో వినూత్న సాహిత్యాన్ని పాఠకుల అభిరుచికి అనుగుణంగా రూపొందించాలి. ఈ పనిలో మూడు దశలు ఉండవచ్చు: అనువాదం, అనుకరణ, సృష్టి.

7) దూరవిద్య సంస్కృత భారతి అనేక రాష్ట్రాల్లో ఉత్తర ప్రత్యుత్తరాల ద్వారా సంస్కృతాన్ని బోధించడానికి ఏర్పాటు చేసింది. అధికారం పెరిగే కొద్దీ అన్ని రాష్ట్రాల్లోనూ ఈ విధానాన్ని ప్రవేశపెట్టాలి. కరస్పాండెన్స్ ద్వారా, అనేక సంస్కృత సబ్జెక్టులలో బహుళ కోర్సులు ఉండవచ్చు. ఇంటర్నెట్ ద్వారా బోధించడం, శాటిలైట్ మార్గాల ద్వారా సంస్కృతం బోధించడం వంటి కొన్ని గొప్ప ఏర్పాట్లు కూడా చేయాలి.

""కార్యక్రమాలు"" లక్ష్యాల సాధనకు కార్యక్రమాలు ఉపకరిస్తాయి. కార్యక్రమ నర్వహణే ముఖ్య ఉద్దేశ్యం కాకూడదు. ఆలోచనలను ప్రోత్సహించడం, భాషలను బోధించడం, కార్మికులను నిర్మించడం, నిధుల సేకరణ, కొత్త రంగాల్లోకి ప్రవేశించడం, ప్రోత్సహించడం, నిర్వహించడం , పనిని బలోపేతం చేయడం వంటి వివిధ లక్ష్యాలను సాధించడానికి కార్యక్రమాలను రూపొందించాలి. స్థానిక స్థాయిలో చేయాల్సిన కార్యక్రమాలు , జిల్లా, మహానగర, శాఖాపరమైన , రాష్ట్ర స్థాయిలలో చేయవలసిన కార్యక్రమాలను రెండు రకాల ఇక్కడ ఇస్తున్నాము. సంస్కృత భారతీ స్థానిక స్థాయిలో ప్రస్తుతం నిర్వహిస్తున్న కార్యక్రమాలు:

స్థానిక స్థాయిలో

సంభాషణ శిబిరం
వారానికోసారి సమావేశాలు
సంస్కృత దినోత్సవం , సంస్కృత వారం
పోటీలు (పోటీలు)
సంస్కృత పిల్లల కేంద్రం
సాయంత్రం అభ్యాస కేంద్రాలు
వివిధ వార్షికోత్సవాలు / సామాజిక సామరస్య దినోత్సవం
వార్తాపత్రిక ద్వారా సంస్కృత బోధన.
సంస్కృత గృహం.
స్నేహ సమావేశం / కౌముది కార్యక్రమం
సంస్కృత ప్రవాస
సంస్కృత సంధ్యా
ప్రదర్శనీ
శోభాయాత్ర
వీధి నాటకం
వీధి ప్రసంగం
సంభాషణ శిబిరం ప్రదర్శనకారులు
సందేశ ప్రచారం
సంప్రదింపు వారం / సంప్రదింపు పార్టీ
విద్యార్థి బోధనా శిబిరం
స్వీయ అధ్యయన శిబిరం
కర్మ శిబిరం / వేసవి శిబిరం

మండల్/మెట్రోపాలిటన్/డివిజన్/రాష్ట్ర స్థాయిలలో

సంస్కృత భాషా పరిరక్షణ కోసం ఈ కార్యక్రమాలు నిర్వహించాలి. అవి క్రమంలో ఉన్నాయి.

అభ్యాసవర్గము
భాషా గుర్తింపు తరగతి
ఉపాధ్యాయ శిక్షణ శిబిరం
గ్రామర్ క్యాంప్ / థియరీ కమ్యూనికేషన్ క్యాంప్
సంస్కృత సభ సమావేశం
ఉపాధ్యాయుల సదస్సు
విద్యార్థి సదస్సు
మహిళా సదస్సు
స్క్రిప్చర్ సెమినార్ / స్క్రిప్చర్ క్యాంప్
సంస్కృత విజ్ఞాన కార్యక్రమాలు
విద్యా వర్క్‌షాప్
నాటకోత్సవం
సంభాషణ ఉత్సవం / శిబిరం ప్రచారం
వ్యక్తిత్వ వికాస శిబిరం (నాయకత్వ శిక్షణ)

""వ్యవస్థాపక సభ్యులు""

సి.ఎం. కృష్ణశాస్త్రి
జనార్దన్ హెగ్డే

==మూలాలు==