సి ఇంథ్రాథిత్
| సి ఇంథ్రాథిత్ ศรีอินทราทิตย์ | |
|---|---|
| సి ఇంథ్రాథిత్ | |
 సి ఇంథ్రాథిత్ విగ్రహం, సవంకలోక్ జిల్లా, సుఖోథాయ్ ప్రావిన్స్, థాయిలాండ్ | |
| థాయిలాండ్ రాచరికం | |
| Reign | 1238 - 1270 |
| Predecessor | రాచరికం స్థాపించబడింది |
| Successor | బాన్ ముయాంగ్ |
| జననం | 1188 లోమ్ సక్ జిల్లా,వ్యాంగ్ ర్యాట్ |
| మరణం | 1270 (వయస్సు 81/82 years old) సుఖోథాయ్ రాజ్యం |
| Spouse | సువాంగ్ |
| Issue | ముయాంగ్ నిషేధం రామ్ ఖమ్‌హేంగ్ మరో ముగ్గురు పిల్లలు |
సి ఇంథ్రాథిత్ లేదా శ్రీ ఇంద్రాదిత్య (థాయ్: ศรีอินทราทิตย์) ప్రముఖ థాయ్ లాండ్ దేశ రాజు. నాటి సుఖోత్ రాజ్యానికి మొట్ట మొదటి చక్రవర్తిగా పేరు పొందాడు. ఇతను 1238 నుండి 1270 వరకు రాజ్యాన్ని పాలించాడు. ఫ్రా రుయాంగ్ (พระร่วง) అనే రాజవంశ స్థాపకుడిగా ఇతను ఘనత పొందాడు. విదేశీయులు "సియామ్"గా నియమించబడిన ప్రాంతంలో వీరు ఆవిర్భవించినందుకు మొట్ట మొదటి చారిత్రాత్మక సియామీ రాజుగా పేరు పొందాడు. వీరిది కంబోడియన్ యోక్ నుండి థాయ్ రాజ్యాలను విడిపించిన రాజవంశం.[1]
పేరు-నిర్దారణ[మార్చు]
మొదట్లో ఇతన్ని ఫో ఖున్ బ్యాంగ్ క్లాంగ్ హావో (థాయ్: พ่อขุนบางกลางหาว) అని పిలిచేవారు, అంటే “ఆకాశాన్ని పాలించే ప్రభువు” అని అర్థం. ఈ పేర్ల చుట్టూ ఉన్న సమాచారం ఎపిగ్రాఫ్‌ల పరిమితులను వివరిస్తుంది. ఇవి శాసనాలు, ఎపిగ్రాఫ్‌లు, గ్రాఫిమ్‌లను గుర్తించడం ద్వారా, వాటి అర్థాలను స్పష్టం చేయడం ద్వారా, తేదీలు, సాంస్కృతిక సందర్భాల ద్వారా ఏర్పడ్డాయి. స్టెల్స్‌పై చెక్కబడిన పాఠాలు తరచుగా ఎగువ లేదా దిగువ భాగాలను కోల్పోతాయి, దీని వలన రచన లేదా రచయితల గురించి నిర్దారణ చేయడం క్లిష్టతరం అవుతుంది. ఈ సమస్యల వలన ఇంథ్రాథిత్ తన ప్రారంభ జీవితంలో హావో (หาว) అని పిలువడేవాడు.[2]
జీవితం[మార్చు]
అతని పాలనకు ముందు, బ్యాంగ్ క్లాంగ్ హవో బ్యాంగ్ యాంగ్ చీఫ్, ఖైమర్ సామ్రాజ్యం పశ్చిమ ప్రాంతాలకు చెందిన భూభాగాన్ని పాలించాడు. ఈ భూభాగం ఇప్పుడు థాయ్‌లాండ్ ఉత్తర-మధ్య ప్రాంతంలో ఉంది.
బ్యాంగ్ క్లాంగ్ హవో, ముయాంగ్ రాట్‌కు చెందిన ఖున్ ఫా ముయాంగ్‌తో కలిసి తిరుగుబాటు చేయాలని నిర్ణయించుకుని, అంగ్కోర్ నుండి స్వాతంత్ర్యం ప్రకటించుకున్నారు. ఖైమర్ నియంత్రణ, దాని నిషేధిత ప్రాంతాలు తిరుగుబాటుకు కీలకమైన ప్రేరణలుగా మారాయి. తద్వారా ఖైమర్ విస్తృతమైన రక్షణ సామర్థ్యం, సంసిద్ధత బలహీనపడి, తిరుగుబాటుకు పరోక్షంగా సహాయపడింది. బ్యాంగ్ క్లాంగ్ హవో సి సచ్చానాలైని స్వాధీనం చేసుకుని ఫా ముయాంగ్‌కు ఇచ్చాడు. ఫా ముయాంగ్ అతనికి సుఖోథాయ్ ఇవ్వడం ద్వారా అతను తిరిగి ఇచ్చాడు.
ఫో ఖున్ బ్యాంగ్ క్లాంగ్ హవో సుఖోథైలో రాజుగా ప్రకటించబడ్డాడు, ఇతను "ఆదిత్యన్ ఇంద్ర" నుండి అనువదించబడిన సంస్కృత మూలం, సి ఇంథ్రాథిత్ అనే రాజరిక పేరును స్వీకరించాడు. అతని నైపుణ్యం, ధైర్యసాహసాలు రాజ్యంలోని ప్రజలను బాగా ఆకట్టుకున్నాయి, ఆ విధంగా అతని ఫ్రా రువాంగ్ ("గ్లోరియస్ ప్రిన్స్") అనే బిరుదును పొందాడు. ఈ బిరుదు సుఖోథాయ్ వంటి తదుపరి పాలకులందరికీ ఇవ్వబడింది, తద్వారా ఫ్రా రువాంగ్ మొదటి థాయ్ రాజవంశం ఏర్పడింది.
కుటుంబం[మార్చు]
సి ఇంథ్రాథిత్ కుటుంబంలో అతని రాణి సుయంగ్, ముగ్గురు కుమారులు ఉన్నారు. పెద్దవాడు చిన్న వయస్సులోనే మరణించాడు. రెండవ వ్యక్తి పేరు బాన్ ముయాంగ్. అతని మూడవ కుమారుడు, ఖైమర్ అనే యువరాజును ఏనుగులపై ఎక్కి పోరాడి ఓడించాడు. ఈ ఘనతకు గుర్తింపుగా ఇతనికి రామ్ ఖమ్‌హెంగ్ ("రామా ది బోల్డ్") అని పేరు పెట్టారు. సి ఇంథ్రాథిత్ సుమారు 1270 లో మరణించాడు. అతని కుమారుడు బాన్ ముయాంగ్ అతని తరువాత రాజయ్యాడు.
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ Coedès, G. (1921). "The Origins of the Sukhodaya Dynasty" (PDF). Journal of the Siam Society. Siam Heritage Trust. 14 (1). Archived from the original (PDF) on 2016-10-20. Retrieved March 17, 2013.
(1) The translation of this paper, which has been read at a joint session of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland, Société Asiatique, and American Oriental Society, and published in the Journal asiatique (April–June 1920), is the work of Mr. J. Crosby, to whom the author begs to tend his heartfelt thanks.
- ↑ Coedès, George (1968). Walter F. Vella (ed.). The Indianized States of Southeast Asia. trans.Susan Brown Cowing. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-0368-1.