సుమతీంద్ర తీర్థ

సుమతీంద్ర తీర్థ
శ్రీరంగంలోని సుమతీంద్ర తీర్థ బృందావనం (సమాధి)
క్రమము	వేదాంతం
గురువు	వెంకటనారాయణ, సురీంద్ర తీర్థ
తత్వం	ద్వైతం
సాహిత్య రచనలు	భావరత్నకోశ, ఉషా హరన భాష్య, జయఘోషణ
ప్రముఖ శిష్యు(లు)డు	ఉపేంద్ర తీర్థ

సుమతీంద్ర తీర్థ (c. 1692 – c. 1725) ఒక ద్వైత పండితుడు, కుంభకోణం (రాఘవేంద్ర మఠం అని కూడా పిలుస్తారు)లోని మధ్వ మఠానికి 20వ పీఠాధిపతి. 1692లో సురీంద్ర తీర్థ తరువాత, సుమతీంద్ర మఠం పరిధిని కుంభకోణం నుండి తంజావూరు, మదురై, శ్రీరంగం వరకు విస్తరించాడు. తన ప్రయాణాల ద్వారా, రాయల్టీతో సన్నిహిత అనుబంధం ద్వారా, సుమతీంద్ర తమిళ ప్రాంతంలో ద్వైత సూత్రాలను విస్తరించగలిగాడు. ఇతను నిష్ణాతుడైన పండితుడు, కవి. కవిత్వం, నాటకం, సంగీతంపై అనేక రచనలు చేసాడు, వేదాంతానికి సంబంధించిన వ్యాఖ్యానాలను కూడా రచించాడు.

జీవితం

ముద్దు కృష్ణాచార్యగా జన్మించిన అతను రాఘవేంద్ర మార్గదర్శకత్వంలో తర్క (తర్కశాస్త్రం), వ్యాకరణం (వ్యాకరణం), మీమాంస (గ్రంథపరమైన శాసనాలు) అభ్యసించినట్లు తెలుస్తోంది, అయినప్పటికీ అతను తన తండ్రి వెంకటనారాయణను తన గురువుగా భావించాడు. అతని ఇద్దరు సోదరులు యోగీంద్ర, సురీంద్ర అతని కంటే ముందు మఠంలో పనిచేశారు. సన్యాస దీక్ష తర్వాత సుమతీంద్రుడనే పేరును స్వీకరించాడు. నేటి కర్ణాటక, తెలంగాణలలో తన పర్యటనల ద్వారా, అతను అద్వైత, ద్వైత పండితులతో సమానంగా చర్చలు జరిపాడు. అతను మదురై నాయకులు, తంజావూరు మరాఠాలతో సత్సంబంధాలను కొనసాగించాడు, మదురై రాణి మంగమ్మ అతనికి ఆయుర్ధర్మ కుగ్రామాన్ని, అతను తన మఠాన్ని నిర్మించిన శ్రీరంగం పట్టణంలో భూములను మంజూరు చేసింది. అతని ఆధ్వర్యంలో, మఠం పాయరాణిపాళ్యం, ఇతర పొరుగు గ్రామాల నుండి దశమభాగాలలో కొంత భాగాన్ని కూడా పొందింది. ఉపేంద్ర తీర్థ విజయం సాధించి శ్రీరంగంలో సమాధి చేయబడ్డాడు.

రచనలు

సుమతీంద్ర రచనలు అలంకార (కవిత్వం) నుండి వేదాంత వరకు అనేక రకాల అంశాలని కలిగి ఉన్నాయి. అతను జయతీర్థ, వ్యాసతీర్థ రచనలపై వ్యాఖ్యానాలను రచించాడు, అదే సమయంలో పురాణాలతో సహా వివిధ మూలాల నుండి ఉల్లేఖించాడు. కవిత్వ రంగంలో, అతను సుధీంద్ర తీర్థ, మధ్వ ప్రారంభ శిష్యుడైన త్రివిక్రమ పండిత రచనలపై వ్యాఖ్యానాన్ని రచించాడు.