సెల్యులాయిడ్
 | ఈ వ్యాసం English నుండి చేసిన ముతక అనువాదం. యంత్రం ద్వారా ఆటోమాటిగ్గా గాని, రెండు భాషల్లోను ప్రావీణ్యం లేని అనువాదకుడు గానీ ఈ అనువాదం చేసి ఉంటారు. |
సెల్యులాయిడ్, మొదటి సింథర్టిక్ ప్లాస్టిక్, చాలా ముఖ్యమైనది. దీనిని 1860, 1870ల మద్యకాలం లో పారిశ్రామిక వేత్త, ఆవిష్కర్త అయిన జాన్ వెస్లీ హయాట్ అభివృద్ధి చేశారు. ఇంతకు ముందు, ప్రపంచంలో ప్లాస్టిక్ బ్యాగులు, సామానులు లేదా ప్లాస్తిక్ ఉత్పత్తులు లేవు.[1] సెల్యులాయిడ్లు నైట్రోసెల్యులోజ్, కర్పూరం కలపడం ద్వారా ఉత్పత్తి చేయబడిన పదార్థాల తరగతికి చెందుతాయి. తరచుగా వాడే టేబుల్ టెన్నిస్ బంతులు, సంగీత వాయిద్యాలు, దువ్వెనలు, కార్యాలయ పరికరాలలో సెల్యులాయిడ్ ఒక మూలకంగా ఉంటుంది.ఫిల్మ్ ( ఫిల్మ్)) ఉత్పత్తి చేయడానికి ఈ సెల్యులోజ్‌లను మాత్రమే ఉపయోగిస్తారు. ఈ సెల్యులాయిడ్ సులభంగా మండిపోతుంది., తయారు చేయడం కష్టం, ఖరీదైనది. అందువల్ల ఇవి విస్తృతంగా ఉపయోగించబడవు.ఇది సులభంగా ఏర్పడగలదు కాబట్టి, ఇది దంతాలకు ప్రత్యామ్నాయంగా అభివృద్ధి చేయబడింది. సెల్యులాయిడ్ చౌకగా ఆభరణాలు, ఆభరణాల పెట్టెలు, హెయిర్ యాక్ససరీలు, దంతం, కొమ్ము లేదా ఇతర ఖరీదైన జంతు ఉత్పత్తుల నుంచి ఇంతకు ముందు తయారు చేయబడ్డ అనేక వస్తువులను చౌకగా ఉత్పత్తి చేయడానికి ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. ఇది ఇప్పుడు చాలా అరుదుగా ఉపయోగించబడుతుంది.ఇది రసాయన సమ్మేళనంలా ప్రవర్తిస్తుంది. భౌతిక మార్గాల ద్వారా దాని భాగాలను వేరు చేయడం అంత సులభం కాదు. కొన్ని రంగులు, ఇతర పదార్దాలు సెల్యులాయిడ్కు కూడా జోడించబడతాయి.సెల్యులాయిడ్ యొక్క ప్రత్యేకత ఏమిటంటే, దానిని సులభంగా అచ్చు వేయవచ్చు, కావలసిన ఆకారం ఇవ్వవచ్చు.1880 నుండి, సెల్యులాయిడ్ ఫోటోగ్రాఫిక్ డ్రై ప్లేట్లకు ప్రత్యామ్నాయంగా ఉపయోగించబడింది, ఛాయాచిత్రాలు, చలన చిత్రాలకు ఉపయోగించబడింది అందుకే చలన చిత్ర పరిభాషలో సెల్యులాయిడ్ అనే పదాన్ని సినిమాకు కు సమాతరంగా వాడుతుంటారు. [2]
లక్షణాలు
[మార్చు]సెల్యులాయిడ్ యొక్క రూపం రంగు లేదా రంగులేని పారదర్శక లేదా అపారదర్శక రేకులు, మృదువైన ,సౌకర్యవంతమైనది. నీటిలో కరగనివి, బెంజీన్, టోలున్, ఇథనాల్, అసిటోన్, ఇథైల్ అసిటేట్లలో కరిగేవి. ఇది గొప్ప తన్యత బలం, నీటి నిరోధకత, చమురు నిరోధకత, ఆమ్ల నిరోధకతను కలిగి ఉంటుంది. సెల్యులాయిడ్ నైట్రేట్ కలిగి ఉన్నందున , దాని నైట్రోసెల్యులోజ్ గన్‌పౌడర్ తయారీకి ప్రాథమిక ముడి పదార్థం, కాబట్టి దీనికి పెద్ద ప్రతికూలత ఉంది, అనగా, అగ్ని, అధిక వేడిలో కాల్చడం సులభం. దీర్ఘకాలిక నిల్వ క్రమంగా సెల్యులాయిడ్‌ను వేడి చేస్తుంది,, వేడి బయటకు వెళ్ళే మార్గం లేకపోతే ఆకస్మిక దహన జరుగుతుంది.దీనిలో రంగు చాలా తేలికగా కలిసిపోతుంది . వేడిచేసిన సెల్యులాయిడ్‌ను ద్రవత్వం ద్వారా అచ్చు వేయవచ్చు. చల్లబడినప్పుడు, అది గట్టిపడిన పారదర్శక ద్రవ్యరాశి అవుతుంది. ఇది చాలా తక్కువ ఉష్ణోగ్రత వద్ద పెళుసుగా ఉంటుంది.సెల్యులోజ్‌ను నైట్రేట్ చేయడం చాలా ప్రమాదకర ప్రక్రియ, దీని వలన ఫ్యాక్టరీ పేలుళ్లు కూడా సంభవిస్తాయి. ప్రమాదకర పేలుళ్ల తర్వాత చాలా పాశ్చాత్య సెల్యులాయిడ్ కర్మాగారాలు మూసివేయబడ్డాయి .
నేపధ్యం
[మార్చు]ఈ సెల్యులాయిడ్లు ఏర్పడిన మొదటి థర్మల్ ప్లాస్టిక్‌గా పరిగణించబడతాయి 1866 లో పార్కిన్సన్స్ అని కూడా పిలిచేవారు, 1869 లో జిలోనైట్ గా కూడా తయారు చేయబడింది. ఇది 1870 లో సెల్యులాయిడ్ గా నమోదు చేయబడింది.
19 వ శతాబ్దంలో , యునైటెడ్ స్టేట్స్ లో సెల్యులాయిడ్ బాగా ప్రాచుర్యం పొందింది. ఆ సమయంలో బిలియర్డ్స్ దంతాలతో తయారు చేయబడ్డాయి, చాలా సొగసైనవిగా కనిపించాయి . కానీ ఆ సమయంలో, ఆఫ్రికన్ ఏనుగుల సంఖ్య తగ్గుతూ వచ్చింది,, యునైటెడ్ స్టేట్స్ బిలియర్డ్స్ తయారు చేయడానికి దంతాలను పొందలేకపోయింది.ఆ సమయంలో సెల్యులాయిడ్ ఆ కొరతను తీర్చినది. 1950 లలో ఎసిటేట్ చిత్రాలకు విస్తృతంగా వెళ్ళడానికి ముందు చాలా చలనచిత్రములు ఫోటోగ్రఫీ చిత్రాలు సెల్యులాయిడ్తో తయారు చేయబడ్డాయి. వేడి చలనచిత్ర-ప్రొజెక్టర్ పుంజం ముందు 150 సెంటీగ్రేట్ డిగ్రీల కంటే ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రతకు గురైనప్పుడు ఇది స్వయంగా పేలిపోతుంది కాబట్టి ఇది అధిక ధియేటర్ ప్రమాదాలకు ఇది కారణంగా వుండేది. 1950 వరకు 35 మి.మీ థియేట్రికల్ ప్రొడక్షన్స్ కొరకు సెల్యులాయిడ్ ఫిల్మ్ ప్రామాణికంగా ఉన్నది. ఫిల్మ్ రీళ్లల్లో ఉపయోగించే సెల్యులాయిడ్ జీవితకాలం వందేండ్లే అయినప్పటికీ పెరిగిన సాంకేతికత పరిస్థితుల్లో వాల్టుల్లో ఉంచగలిగి తే సెల్యులాయిడ్ జీవితకాలాన్ని పెంచవచ్చు[3]
మార్కెట్లలో సాధారణంగా రెండు రకాల సెల్యులాయిడ్ అందుబాటులో ఉంది, వాటిలో 30 నుండి 32 శాతం మృదువైన రకం, మరొకటి 23 శాతం కర్పూరం కలిగిన హార్డ్ రకం. ఇది షీట్లు, రాడ్లు, గొట్టం మొదలైన రూపంలో లభిస్తుంది. దీని పలకలు 0.005 నుండి 0.250 అంగుళాల మందంతో తయారు చేయబడతాయి.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "10 Inventions That Changed Your World". Encyclopedia Britannica (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-09-25.
- ↑ "సెల్యులాయిడ్ స్వప్న లోకం.. 30 ఏళ్ల 'జగదేకవీరుడు అతిలోక‌సుందరి'". Teluguone (in english). 2020-09-25. Retrieved 2020-09-25.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2021-05-06. Retrieved 2020-09-25.